ΟΙ αρχαιότητες της Αιγύπτου στη Μελβούρνη

Ο βασιλιάς Τουταγχαμών και η χρυσή εποχή της 18^ης δυναστείας των Φαραώ

==============

  ΤΗΣ ΚΛΑΙΡΗΣ 

==============

Την όντως εντυπωσιακή έκθεση με θησαυρούς  από το Μουσείο του Καΐρου, έχουν την ευκαιρία να επισκεφτούν οι πολίτες της Βικτώριας και να δουν από κοντά  αρχαιότητες της ισχυρής 18^ης δυναστείας, που έμειναν ερμητικά θαμμένες  για 3,000 χρόνια. Τα εκθέματα φιλοξενούνται στο Royal Exhibition επί της Nicholson St., στο σίτι.

Ελάτε λοιπόν μαζί μας, σε μια ιστορική αναδρομή στην χώρα του Νείλου, για να πούμε λίγα πράγματα για τη ζωή του πολυσυζητημένου βασιλιά, ο θάνατος του οποίου απασχόλησε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο φαραώ τους αρχαιολόγους.

Το όνομά του  συνδέεται με εκθαμβωτικό χρυσάφι, πολύτιμα πετράδια και αμύθητα πλούτη, που δεν μπορούν να αγγίξουν ούτε τη φαντασία μας.

Πρόκειται για τον βασιλιά Τουταγχαμών, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο το 1333πΧ, σε ηλικία  8 με 9 ετών. Το βασίλειό του απλωνόταν βόρεια μέχρι τον Ευφράτη και νότια μέχρι το τέταρτο καταρράκτη του Νείλου.   Βασίλεψε μόνο εννέα χρόνια. Ελάχιστα γνωρίζουμε για την μεγαλειότητά του, γιατί  ο προκάτοχός του ο Ακενατόν, που μάλλον ήταν ο πατέρας του και η σύζυγός του Νεφερτίτη, εγκατέλειψαν την παραδοσιακή θρησκεία υπέρ του μονοθεϊσμού κι έτσι σβήστηκαν όλα τα στοιχεία από τα επίσημα μητρώα.

Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΦΑΡΑΩ

Ωστόσο, ο νεαρός βασιλιάς, επανέφερε την παραδοσιακή θρησκεία, αποκαθιστώντας τους ναούς λατρείας του Amun. Έτσι λοιπόν μερικοί αρχαιολόγοι τον βλέπουν ως άγιο και άλλοι σαν τέρας. Πέθανε χωρίς να αφήσει διάδοχο. Τον έθαψαν σε ένα μικρό τύμβο στην Κοιλάδα των Βασιλέων, ένα απομακρυσμένο φαράγγι στη δυτική όχθη του Νείλου, κοντά στις αρχαίες Θήβες.

Η αιτία του θανάτου του καλύπτεται από μυστήριο. Από δε το Νοέμβρη του 1925, που η μούμια του ξετυλίχθηκε για πρώτη φορά, το τέλος του αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαιολογίας, μέχρι το 2010 που επιστημονικές έρευνες αναδεικνύουν  ότι ο βασιλιάς ήταν ένα αδύναμο πλάσμα, εξαιτίας της αιμομιξίας και πέθανε από ελονοσία. Ήταν μόνο 18 ετών. Πάντως  οι εκδοχές ποικίλουν.

Η Κοιλάδα των Βασιλέων ή στα αραβικά Wadi Al - muluk, όπου ενταφιάζονταν οι Φαραώ των δυναστειών από το 1539 έως το 1075 πΧ. και στην οποία ανακαλύφθηκαν μέχρι σήμερα 62 τάφοι, κηρύχθηκε το 1979 από την UNESCO, ως τόπος Παγκόσμιας Κληρονομιάς.      

Δυστυχώς, όλοι οι τάφοι ληστεύθηκαν κατά την αρχαιότητα. Ένας μεγάλος μάλιστα αριθμός συλήθηκε κατά τη διάρκεια της ζωής των διαδόχων ή των κοντινών απογόνων των φαραώ.

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι ο μακρύτερος τάφος της Κοιλάδας, ανήκει στη βασίλισσα Hatshepsut, 1472 - 1358πΧ, της οποίας ο τύμβος είναι σχεδόν 215 μέτρα από την είσοδο μέχρι τον ταφικό θάλαμο και κατεβαίνει 100 μέτρα βαθιά μέσα στο βράχο, ενώ ο μεγαλύτερος και πιο σύνθετος, χτίστηκε προφανώς για να περιέχει τις ταφικές αίθουσες των περισσότερων από τους 52 γιους του Ραμσή ΙΙ, 1279 - 1213, που ήταν και ο μεγαλύτερος βασιλιάς της 19^ης δυναστείας.

Η ΤΑΦΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ

Η ανακάλυψη του τάφου του Τουταγχαμών της 4^ης Νοεμβρίου 1922 από τον αρχαιολόγο Howard Carter και τους συνεργάτες του, αποτελεί ίσως το γεγονός με τη μεγαλύτερη δημοσιότητα στην ιστορία των αρχαιολογικών ανασκαφών στην Αιγυπτιακή έρημο. Η συγκεκριμένη ανακάλυψη έφερε στο φως τον ξεχασμένο βασιλιά και σωρούς από ανεκτίμητης αξίας αντικείμενα από  χρυσό κι αλάβαστρο, πολύτιμες πέτρες, ξύλο πολυτελείας και γυαλί. Το κάθε κομμάτι, κατά τους ειδικούς, μεγαλύτερη έκπληξη από το προηγούμενο.

Η ηχογραφημένη περιγραφή κατά την ξενάγησή μας στο μουσείο, παραπέμπει στις  3 Νοεμβρίου 1922, όπου οι  αρχαιολόγοι αφού γκρέμισαν τις καλύβες των εργατών στη βάση του τάφου του Ramses VI, άρχισαν το σκάψιμο. Όταν απομακρύνθηκαν και τα τελευταία μπάζα, αντίκρισαν το πάνω μέρος μιας κλειστής αλειμμένης με κονίαμα και σφραγισμένης πόρτας. Ο Κάρτερ  έψαξε για το όνομα και τη σφραγίδα που θα μπορούσαν να καταδείξουν σε ποιον ανήκει ο τάφος. Όταν απομακρύνθηκε η πόρτα αποκαλύφθηκε ένας προθάλαμος που υπήρχε σε όλους τους αιγυπτιακούς τάφους. Ο απέναντι τοίχος από την είσοδο ήταν καλυμμένος μέχρι πάνω με κιβώτια, καρέκλες, καναπέδες και θρόνους, φτιαγμένα εξολοκλήρου από χρυσάφι, μαύρα αγάλματα και βάζα από αλάβαστρο.

Στον δεξιό τοίχο στέκονταν δυο αγάλματα σε φυσικό μέγεθος, με χρυσά πόδια και χρυσά σανδάλια, που κρατούσαν ρόπαλο και ράβδο και στο κεφάλι έφεραν το ιερό φίδι.

Η βασιλική μούμια βρέθηκε στην ταφική αίθουσα μέσα στην τρίτη, χρυσή θήκη της σαρκοφάγου που ήταν τοποθετημένη σε  λάρνακα, μαζί με πλήθος θησαυρών, που θα συνόδευαν τον νεκρό Φαραώ στον άλλο κόσμο. Επίσης υπήρχαν κατατεθειμένοι στις γύρω αίθουσες και πολύτιμα κτερίσματα τα οποία δυστυχώς έγιναν βορρά των τυμβωρύχων.

Η ΜΟΥΜΙΑ

Η λάρνακα ήταν πάνω από 16πόδια μήκος και 10 πόδια ύψος. Οι τοίχοι αποτελούντο από επιχρυσωμένο ξύλο δεμένο στα πλάγια με μπλε πορσελάνη  με τις γνωστές παραστάσεις που πρόσφεραν προστασία στον νεκρό βασιλιά. Βρέθηκαν επίσης βραχιόλια, περιλαίμια, δακτυλίδια και στιλέτα καθώς επίσης και κείμενα από τη βίβλο των Νεκρών (η Αιγυπτιακή Βίβλος αποτελείται από περίπου διακόσια αποσπασματικά κείμενα, ύμνους και εικόνες γραμμένα σε πάπυρο), τα οποία θα βοηθούσαν το νεκρό βασιλιά στην κατάβαση του στον Κάτω Κόσμο.

Από την ηχογραφημένη περιγραφή  μάθαμε ακόμη ότι η θέα της μούμιας, ήταν ταυτόχρονα  θαυμαστή αλλά και φρικτή. Οι ταριχευτές είχαν χύσει τόσα πολλά αρωματικά λάδια επάνω της με αποτέλεσμα να σκληρύνει, να μαυρίσει και να κολλήσει τα πάντα.

Κάτω από το προσκεφάλι του Φαραώ υπήρχε ένα φυλακτό φτιαγμένο από σίδερο, που θα προφύλαγε τον Τουταγχαμών και μια μαγική πανοπλία.  Αυτό έδειχνε ότι η επεξεργασία του σιδήρου, θα πρέπει να ήταν εκείνη την εποχή ένα αιγυπτιακό επίτευγμα.

Το σώμα του ήταν τυλιγμένο με λινά πανιά, ενώ το κεφάλι και οι ώμοι του καλύπτονταν από μια εντυπωσιακή χρυσή μάσκα. Ο βασιλιάς παρουσιαζόταν ως Osiris, κρατώντας τα παραδοσιακά σύμβολα των φαραώ.

Στον τάφο βρέθηκε επίσης ένα αρχαίο δοχείο, το οποίο περιείχε κρασί.

    Ο τάφος του Τουταγχαμών υπήρξε ο τελευταίος εκ των 69 τάφων που ανακαλύφθηκαν στην κοιλάδα των βασιλέων. Όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που βρέθηκαν μέσα στο φέρετρο του βασιλιά και στους γύρω χώρους, εκτός αυτών που είχαν συληθεί, φυλάσσονται στο μουσείο του Καΐρου. Μέρος από αυτούς τους θησαυρούς, εκτίθενται στην Έκθεση. Σας τη συστήνουμε ανεπιφύλακτα.