Οι Γάλλοι εξεγείρονται. Το ίδιο και οι Έλληνες. Και ήταν καιρός. Αμφότερες οι χώρες είχαν προχθές εκλογές, στην ουσία δημοψηφίσματα για τη σημερινή ευρωπαϊκή οικονομική στρατηγική και σε αμφότερες τις περιπτώσεις οι ψηφοφόροι την απέρριψαν. Είναι ασαφές πότε οι ψήφοι θα οδηγήσουν
σε αλλαγές στην πραγματική πολιτική, όμως είναι σαφές ότι ο χρόνος τελειώνει για τη στρατηγική της ανάκαμψης μέσω λιτότητας – και αυτό είναι καλό. Περιττό να πω ότι αυτό δεν το ακούσατε από τους συνήθεις υπόπτους καθ’ οδόν προς τις εκλογές. Ήταν μάλιστα κάπως αστείο να βλέπουμε τους αποστόλους της ορθοδοξίας να επιχειρούν να περιγράψουν τον συγκρατημένο, ήπιο Φρανσουά Ολάντ σαν απειλητική φιγούρα. Είναι «μάλλον επικίνδυνος», απεφάνθη ο Economist, που παρατήρησε πως «πιστεύει πραγματικά στην ανάγκη δημιουργίας μιας πιο δίκαιης κοινωνίας». Τι τρόμος! Όντως, η νίκη Ολάντ σηματοδοτεί το τέλος των «Μερκοζί», του γαλλογερμανικού άξονα που επέβαλε το καθεστώς λιτότητας της τελευταίας διετίας. Αυτό θα ήταν «επικίνδυνη» εξέλιξη αν η στρατηγική τους λειτουργούσε ή ίσως είχε λογικές πιθανότητες να λειτουργήσει. Δεν συμβαίνει αυτό. Ήλθε η ώρα να προχωρήσουμε. Γιατί η συνταγή της περικοπής δαπανών είναι λάθος για την Ευρώπη; Μια απάντηση είναι πως η νεράιδα της εμπιστοσύνης δεν υπάρχει: οι ισχυρισμοί πως η μείωση των κρατικών δαπανών θα ενθαρρύνει καταναλωτές και επιχειρήσεις να δαπανούν περισσότερο διαψεύσθηκαν οικτρά την τελευταία διετία. Επιπλέον, είναι μάλλον ανώφελη. Στην περίπτωση της Ιρλανδίας, π.χ., που υπήρξε «καλός στρατιώτης» σ’ αυτήν την κρίση, η χώρα συνεχίζει να έχει κόστος δανεισμού πολύ υψηλότερο από το ισπανικό, το ιταλικό, πόσο μάλλον το γερμανικό. Ποιες, λοιπόν, είναι οι εναλλακτικές;
Μια απάντηση είναι η διάλυση του ευρώ. Η Ευρώπη δεν θα είχε αυτό το πρόβλημα αν η Ελλάδα είχε τη δραχμή της, η Ισπανία την πεσέτα της, η Ιρλανδία τη λίρα κ.ο.κ., γιατί οι χώρες αυτές θα είχαν αυτό που τώρα τους λείπει: γρήγορο τρόπο αποκατάστασης της ανταγωνιστικότητας ως προς το κόστος και της τόνωσης των εξαγωγών – την υποτίμηση.
Όμως, η διάλυση του ευρώ θα σηματοδοτούσε ηχηρή ήττα για το «ευρωπαϊκό σχέδιο», τη μακρόχρονη προσπάθεια προώθησης της ειρήνης και της δημοκρατίας μέσω της ενοποίησης. Υπάρχει άλλος τρόπος; Ναι – και οι Γερμανοί έχουν δείξει πώς μπορεί να λειτουργήσει. Δυστυχώς, δεν κατανοούν τα μαθήματα της ίδιας της εμπειρίας τους. Σημειώνουν, π.χ., ότι η δική τους οικονομία είχε πρόβλημα τα πρώτα χρόνια της περασμένης δεκαετίας, όμως κατόρθωσε να ανακάμψει. Αυτό που δεν τους αρέσει να παραδέχονται είναι ότι η ανάκαμψη επετεύχθη με την ανάκυψη τεράστιου εμπορικού πλεονάσματος με άλλες ευρωπαϊκές χώρες –ιδίως εκείνες που βρίσκονται σήμερα σε κρίση– και με έναν πληθωρισμό άνω του φυσιολογικού, χάρη στα χαμηλά επιτόκια. Αυτό δεν θέλει να το παραδεχθεί ούτε η ΕΚΤ. Αμφότεροι φαντασιώνουν μια ευημερία μέσω δεινών. Φαίνεται όμως ότι δεν θα έχουν πλέον εν λευκώ στήριξη από τα Ηλύσια Πεδία. Και αυτό –είτε το πιστεύετε είτε όχι– σημαίνει πως τόσο το ευρώ όσο και το ευρωπαϊκό σχέδιο έχουν τώρα μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης απ’ όσο πριν από λίγες ημέρες...
No comments:
Post a Comment