Αποτελέσματα εκλογές Γαλλία:Μονομαχία Μακρόν-Λεπέν στον Β' γύρο

Χλόη Άννα Βλασσοπούλου*

Μετά από αρκετές αποτυχίες στις προβλέψεις των εκλογικών αποτελεσμάτων κατά τους τελευταίους μήνες, οι δημοσκοπήσεις αυτή τη φορά ήταν αρκετά ακριβείς. Ο Εμανουέλ Μακρόν και η Μαρίν Λεπέν θα είναι οι αντίπαλοι στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Τι δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματα για τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων και τι μπορούμε να υποθέσουμε για την πρόθεση ψήφου στον δεύτερο γύρο που θα διεξαχθεί στις 7 Μαΐου;

Μια πρώτη παρατήρηση μπορεί να επικεντρωθεί στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους:12% εξ’αυτών προσήλθε στις κάλπες, χωρίς όμως ν’αλλάξει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η αποχή κυμάνθηκε στα ίδια ποσοστά των προεδρικών εκλογών του 2012 (20%), επιβεβαιώνοντας την αποπολιτικοποίηση ενός πέμπτου της γαλλικής κοινωνίας. Ποιοι υποψήφιοι επωφελήθηκαν αλλά και θα επωφεληθούν στο δεύτερο γύρο από αυτή την αποχή;

Αυτές οι εκλογές διεξάγονται ανάμεσα σε δύο στρατόπεδα: αυτό αυτό των «ευρωπαϊστών» και αυτό των «εθνικιστών». Το πρώτο εκφράζει τη συνέχεια και διατήρηση των πολιτικών ισορροπιών και το δεύτερο τη ρήξη με το παλιό πολιτικό σύστημα και την αλλαγή. Σε ένα σταδιακά διογκούμενο μέρος του κοινωνικού σώματος που αισθάνεται πως υπονομεύεται από τις παγκόσμιες μεταβολές, την αποβιομηχάνιση και την υποβάθμιση των θεσμικών της οργάνων, η συνέχεια και διατήρηση δεν θεωρείται θεμιτή, τροφοδοτώντας έτσι τα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος. Η αποχή συνεπώς λειτούργησε εναντίων του πρώτου στρατοπέδου, συρρικνώνοντας το και υπερ του δεύτερου.

Όσο για τον δεύτερο γύρο, όπου αναμένεται το ίδιο ποσοστό αποχής, μόνο ο φόβος της ανάληψης της εξουσίας από την άκρα δεξιά θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιους ψηφοφόρους να συμμετάσχουν στηρίζοντας τον Μακρόν. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό θα είναι μάλλον αδύναμο, για δύο κυρίως λόγους: πρώτον διότι αυτοί που απείχαν στον πρώτο γύρο φαίνεται να αδιαφορούν για την ταυτότητα των δύο υποψηφίων του δεύτερου γύρου, και δεύτερον διότι ο Μακρόν φαίνεται ότι δεν τους έχει πείσει για την ικανότητά του να εκπροσωπήσει την ανανέωση της πολιτικής ζωής.

Μια δεύτερη παρατήρηση αφορά την «ακραιοποίηση» του γαλλικού εκλογικού σώματος, εφόσον 41% των ψηφοφόρων ψήφισαν για τα δύο άκρα. Αυτό δείχνει τη δύναμης του κινήματος «dégagisme» και την αποστροφή προς την παραδοσιακή πολιτική τάξη. Βέβαια οι δύο επιλογές δεν αθροίζονται εύκολα, ενώ θα ήταν απλοϊκό να πούμε ότι οι ψηφοφόροι του Μελανσόν θα ψήφισουν μαζικά Λεπέν στο δεύτερο γύρο για να υποστηρίξουν την αντι-συστημική τους θέση. Το εκλογικό σώμα του Μελανσόν τείνει να χωριστεί στον δεύτερο γύρο μεταξύ αυτών που θα απέχουν, αυτών που θα μετακινηθούν από το ένα άκρο στο άλλο στηρίζοντας την Λεπέν και αυτών που θα ψηφίσουν Μακρόν για να αποφύγουν τον κίνδυνο εξόδου της Γαλλίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι δύο πρώτες επιλογές θα είναι κατά πάσα πιθανότητα πλειοψηφούσες έναντι της τρίτης.

Τρίτον, είναι η πρώτη φορά που κανένας από τους υποψηφίους των  δύο κομμάτων εξουσίας (Ρεπουμπλικανοί και Σοσιαλιστές ) δεν κατάφερε να περάσει στον δεύτερο γύρο. Πώς θα τοποθετηθούν οι ψηφοφόροι τους στη δεύτερη αναμέτρηση; Υποθέτοντας ότι ένα μέρος της σκληρής δεξιάς επέλεξε ήδη από τον πρώτο γύρο να ψηφίσει Λεπέν αποδοκιμάζοντας τον κατηγορούμενο για σκάνδαλα Φιγιόν, η πλειοψηφία των παραδοσιακών δεξιών που στήριξε τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο (ένας στους πέντε ψηφοφόρους) θα μετατοπιστεί προς τον Μακρόν,  και ίσως ένα μικρό ποσοστό απέχει. Όσο για τους ψηφοφόρους του Αμόν (περίπου 6%), αναμένεται να ψηφίσουν μαζικά για τον Μακρόν.

Συνεπώς ο  Μακρόν θα συγκεντρώσει ένα μεγάλο μερίδιο του εκλογικού σώματος των Αμόν και Φιγιόν, που αντιπροσωπεύουν το 26% των ψήφων, και θα εξασφαλίσει έτσι την εκλογή του στην προεδρία. Αυτό προαπαιτεί πως το «ρεπουμπλικανικό μέτωπο» (δηλαδή η συσπείρωση των ψηφοφόρων όλων των πολιτικων δυνάμεων εναντίων της ακροδεξιάς υποψηφίου) θα λειτουργήσει όπως στις εκλογές του 2002. Οι πρώτες ανακοινώσεις των ηττηθέντων υποψηφίων αφήνουν να εννοηθεί πως αυτή θα είναι όντως η πιο πιθανή έκβαση, παρότι οι υποψήφιοι είναι πολύ διαφορετικοί αυτή τη φορά. Η Λεπέν χρησιμοποιεί έναν λιγότερο ακραίο λόγο από τον πατέρα της με στόχο να προσελκύσει ψηφοφόρους της παραδοσιακής δεξιάς. Οσο για τον Μακρόν, είναι ένας υποψήφιος με σύντομο πολιτικό παρελθόν και κυρίως χωρίς εδραιωμένο πολιτικό κόμμα, γεγονός που δημιουργεί ανασφάλεια.

Ολα θα κριθούν στις επόμενες δύο εβδομάδες. Σε περίπτωση επικράτησης του Μακρόν, ένας νέος κύκλος αβεβαιότητας θα ξεκινήσει εν΄όψει των βουλευτικών εκλογών, οι οποίες μπορεί να αναδείξουν μία κυβέρνηση μη προσκείμενη στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο, δυσχεραίνοντας σημαντικά την ικανότητα του να κυβερνήσει. 
Καθημερινή.gr

* Η κ. Χλόη Άννα Βλασσοπούλου είναι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Picardie J. Verne.