Μάνα Γη..Δήμήτρα, η αγαπημένη θέα των Ελλήνων

Όταν έκλαιγε η θεά Δήμητρα είχαμε βροχές, όταν επέστρεφε η κόρη της η Περσεφόνη, χαρές & καλοκαίρι

Η Δήμητρα είναι μια από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες θεές του αρχαίου ελληνικού πανθέου. Κόρη του Κρόνου και της Ρέας, αδερφή του Δία, του Ποσειδώνα, του Πλούτωνα, της Ήρας και της Εστίας. 

• 

Όπως φανερώνει και το όνομά της, η Δήμητρα είναι η μάνα Γη. Η Δήμητρα είναι η θεά της γονιμότητας, η προστάτιδα της γεωργίας και των καλλιεργειών γενικότερα, η θεά της βλάστησης και συνήθως απεικονίζεται να κρατάει κάποιο στάχυ και σε ορισμένες περιπτώσει δάδα.

Η Δήμητρα είναι μια από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες θεές του αρχαίου ελληνικού πανθέου. Κόρη του Κρόνου και της Ρέας, αδερφή του Δία, του Ποσειδώνα, του Πλούτωνα, της Ήρας και της Εστίας. Όπως φανερώνει και το όνομά της, η Δήμητρα είναι η μάνα Γη.

Η Δήμητρα είναι η θεά της γονιμότητας, η προστάτιδα της γεωργίας και των καλλιεργειών γενικότερα, η θεά της βλάστησης και συνήθως απεικονίζεται να κρατάει κάποιο στάχυ και σε ορισμένες περιπτώσει δάδα.

 
Η τύχη της ξανθιάς και όμορφης κόρης της Ρέας, με το που ήρθε στο φως, ήταν σκληρή. Η μικρή Δήμητρα -όπως και τα αδέλφια της- κατέληξε στο στομάχι του άκαρδου πατέρα της κι απελευθερώθηκε μόνο όταν ο μικρότερος αδερφός της Δίας μ' ένα του τέχνασμα κατόρθωσε να τον ξεγελάσει.

Η Δήμητρα ως θεά διέφερε σημαντικά από τις άλλες γυναικείες θεότητες. Έξυπνη κι ελκυστική, είχε από την αρχή απαρνηθεί τη θεϊκή κατοικία. Δεν κατοικούσε ποτέ στον Όλυμπο, αλλά στους ειδικά γι' αυτήν αφιερωμένους ναούς, κοντά σ' αυτούς που την πίστευαν και τη λάτρευαν, αναφέρει το ramnousia.com
Η θεά της γεωργίας, διακριτική έως απόμακρη, σεμνή και αρκετά συνεσταλμένη, είχε από πολύ νωρίς κερδίσει τη συμπάθεια και την εύνοια των υπόλοιπων Ολυμπίων θεών. Οι δυνατότητες, τα προσόντα και η αξία της είχαν απ' όλους αναγνωριστεί, ενώ η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας της απαιτούσαν ιδιαίτερη προσέγγιση-αντιμετώπιση, ξεχωριστή διάθεση κατανόησης και σεβασμό.  

Από νωρίς, όπως όλες οι θεές, για την ομορφιά και τα γενικότερα προσόντα της έγινε στόχος για πολλούς θεούς. Πρώτος ήταν ο Δίας αυτός που κατάφερε με τέχνασμα να την εξαπατήσει και να σμίξει μαζί της. Αν και η Δήμητρα από την αρχή αντιστεκόταν σε κάθε επίδοξο και φιλόδοξο που προσπαθούσε να την αποπλανήσει, Ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο κατάφερε να κάμψει τις αντιστάσεις της. Από την ένωσή τους προέκυψε η Περσεφόνη, η πολύαγαπημένη κόρη της Δήμητρα στην οποία αφωσιώθηκε ολοκληρωτικά και ο πόνος της ήταν απερίγραπτος όταν την απήγαγε ο Πλούτωνας στο σκοτεινό του βασίλειο. Ο Ποσειδώνας ήταν ο δεύτερος από τους δυο αδερφούς που επιτέθηκε στη Δήμητρα με ερωτικούς σκοπούς. Η θεά προκειμένου να τον αποφύγει μεταμορφώθηκε σε φοράδα και κρύφτηκε στα κοπάδια του γιου του Απόλλωνα Όνκιου. Ο Ποσειδώνας, πανέξυπνος καθώς ήταν, δεν άργησε να αντιληφθεί το τέχνασμά της. Χωρίς να χάσει καθόλου χρόνο μεταμορφώθηκε σε ίππο, την κυνήγησε κι έσμιξε μαζί της. Μια κόρη,που δεν επιτρεπόταν να προφερθεί το όνομά της (προκειται για την Δεσποινα ,θεα της γονιμοτητας) κι ένα άλογο με μαύρη χαίτη (ο Αρίωνας) ήταν οι καρποί του ερωτικού τους σμιξίματος.

Η Ολύμπια θεά, πέρα από το ερωτικό σμίξιμο της με τους δύο αδερφούς της, δέχτηκε και τον έρωτα ενός νεαρού θνητού, τον οποίο και αγάπησε παράφορα. Στο γάμο του Κάδμου και της Αρμονίας η Δήμητρα γνώρισε τον όμορφο Ιάσονα και αμέσως τον ερωτεύτηκε. Χωρίς αναστολές και ντροπές εγκατέλειψε μαζί του το γάμο και στις αυλακιές ενός  καλά οργωμένου χωραφιού, παραδόθηκε στην αγκαλιά του. Μετά την ερωτική τους ένωση, Δήμητρα και Ιάσονας επέστρεψαν στην κοσμική συγκέντρωση με εμφανή τα σημάδια της πράξης τους. Λάσπες στα μπράτσα και στα πόδια έκαναν όλους ν' αντιληφθούν το περιστατικό και να θυμώσουν πολύ. Ιδιαίτερα ο Δίας, που δεν του άρεσε οι θεές να σμίγουν με θνητούς, αντέδρασε βίαια στην ένωση αυτή, κεραυνοβόλησε τον Ιάσονα, ενώ μετά από λίγο χρονικό διάστημα ερχόταν στο φως ο σπόρος του Ιάσονα από την ένωσή του με τη Δήμητρα, ο μικρός Πλούτος.Ο θάνατος του Ιάσονα δεν ήταν το μοναδικό κακό που γνώρισε η Δήμητρα από τον Δία, αναφέρει το ramnousia.com

Πολλοί οι μύθοι που συνδέονται με την θεά Δήμητρα. Ο γνωστότερος όλων η απαγωγή της κόρης της Περσεφώνης από τον Πλούτωνα. Η Δήμητρα ήταν μια πιστή και αφοσιωμένη στην κόρη της μητέρα. Τρυφερή και γλυκιά, έτρεφε για την Περσεφόνη μια ιδιαίτερη αδυναμία που αντικατοπτριζόταν στη μεταξύ τους σχέση. Μετα απο την απαγωγη και τις ακαρπες προσπαθειες της θεας να βρει την κορη της αγανακτά κι αποφασίζει να μην επιστρέψει στον Όλυμπο για να ζητήσει εξηγήσεις. Κατά τις περιπλανήσεις της κανείς δεν μπορεί να την αναγνωρίσει. Η κούραση και η εξάντληση είχαν αλλοιώσει τη θεϊκή της υπόσταση έτσι ώστε κανείς και τίποτα να μην μπορεί να την αντιληφθεί. Η Δήμητρα απογοητευμένη και αγανακτισμένη από τις συμφορές που τη βρήκαν κι από τις αντίξοες καταστάσεις που μέχρι τώρα βίωσε και βιώνει στέλνει σ' ολόκληρο τον κόσμο τη μεγαλύτερη δυστυχία που θα μπορούσε ποτέ να του έρθει. Αναγκάζει τους σπόρους να μείνουν κρυμμένοι μέσα στο χώμα και καθιστά τη γη άγονη κι ανίκανη να βλαστήσει.

Ο Δίας βλέποντας την ανθρωπότητα να κινδυνεύει με αφανισμό, αναγκάζεται να ευαισθητοποιηθεί. Στέλνει πρωταρχικά τη χαριτωμένη Ίριδα στην Ελευσίνα για να πείσει τη Δήμητρα να επιστρέψει στον Όλυμπο, αλλά μάταια. Η θεά αποφασισμένη να μην αλλάξει στάση και συμπεριφορά, τη στέλνει πίσω άπραγη κι αυτήν όπως κι όλους τους υπόλοιπους μακάριους θεούς που πήγαν με τα δώρα τους για να την επισκεφτούν και να τη μεταπείσουν. Ο πατέρας των θεών βλέποντας τις προσπάθειές του να αποβαίνουν άκαρπες βρίσκεται σε πραγματικό αδιέξοδο. Μην μπορώντας να σκεφτεί τίποτε άλλο αποτελεσματικότερο αποφασίζει ο ίδιος να μεσολαβήσει· στέλνει τον Ερμή στον Πλούτωνα και καταφέρνει να τον πείσει ν' αφήσει την Περσεφόνη ελεύθερη να επιστρέψει στη μητέρα της.

Ο Πλούτωνας υπακούει στα λόγια του μικρότερου αδερφού του και δέχεται να απελευθερώσει την όμορφη γυναίκα του, δεν αποκαλύπτει όμως τις ειλικρινείς του προθέσεις. Αποχαιρετώντας την Περσεφόνη ο αδίστακτος θεός του Κάτω Κόσμου της προσφέρει να φάει το γλυκό σπόρο κάποιου ροδιού έτσι ώστε να μη θελήσει ποτέ να επιστρέψει μόνιμα στη μητέρα της. Μετά τα αποχαιρετιστήρια, ο Ερμής παίρνει την όμορφη κόρη, ζεύει το άρμα του και την πηγαίνει στη μητέρα της στην Ελευσίνα. Η Δήμητρα αντικρίζοντας τη χαμένη της κόρη πέφτει στην αγκαλιά της πλημμυρισμένη από χαρά.

Δεν μπορεί να πιστέψει τον ερχομό της κόρης της, όπως και δεν μπορεί να φανταστεί κάποια τίμια συναλλαγή μεταξύ των δύο αδερφών της. Γνωρίζοντας την εμμονή του Πλούτωνα κι έχοντας συναίσθηση του εγωισμού και του πείσματος που τον διακρίνει, ρωτά την κόρη της αν ο αδερφός της φεύγοντας της έδωσε τίποτα να φάει. Η Περσεφόνη, αθώα καθώς ήταν, περιγράφει στη μητέρα της με λεπτομέρειες το περιστατικό με το ρόδι.

Η Δήμητρα στενοχωρημένη καταλαβαίνει τη σημασία του γεγονότος και δηλώνει στην κόρη της ότι τώρα πια θα είναι υποχρεωμένη να μένει το ένα τρίτο του χρόνου κοντά στον άντρα της και τα υπόλοιπα δύο τρίτα κοντά της. Το αποτέλεσμα χωρίς να είναι το αναμενόμενο για μάνα και κόρη δεν τις αφήνει δυσαρεστημένες. Χαρούμενες που βρίσκουν μετά από τόση περιπέτεια και δυστυχία η μια την άλλη, δέχονται στο μεταξύ την επίσκεψη της Ρέας ύστερα από αίτημα του Δία. Η μητέρα των θεών ευχαριστημένη και ικανοποιημένη από το τελικό αντάμωμα, προτείνει ως μεσολαβητής του γιου της την επιστροφή και των δύο (Δήμητρας και Περσεφόνης) στον Όλυμπο.

Κανείς τελικά δεν αρνιέται το συμβιβασμό. Η Δήμητρα δέχεται την πρόσκληση και εισακούει την παράκληση του Δία να θέσει τέρμα στις συμφορές που βρήκαν τη γη. Με την επιστροφή τους τα πάντα γίνονται όπως πριν και η φύση στο σύνολό της ανθίζει και καρποφορεί. Η Δήμητρα ευτυχισμένη πια δε στέκεται μόνο στο επίπεδο της φύσης και της ευφορίας της, αλλά επιπλέον αναλαμβάνει να διδάξει στους βασιλιάδες τις ιερές τελετές και να τους μυήσει στις μυστηριακές λατρείες, αναφέρει το ramnousia.com

Ως προστάτιδα της καλλιέργειας και της γεωργίας η Δήμητρα λατρευόταν κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Ήταν η προστάτιδα των γεωργών και αυτή την τιμούσαν όπως της άξιζε. Η λατρεία της θεάς Δήμητρας συνδέεται επίσης και με πολλές μυστηριακές τελετές του αρχαίου κόσμου, όπως τα Ελευσίνια μυστήρια, τελετές που είχαν ως σκοπό την κάθαρση και την εξύψωση της ανθρώπινης υπόστασης