Του Δρ. Χαράλαμπου Γκούβα *
Όπως είναι γνωστό η Ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941 από τα Ελληνο – Γιουγκοσλαβικά και Ελληνο Βουλγαρικά σύνορα. Η αρχική γερμανική επίθεση κατά της “γραμμής Μεταξά” πραγματοποιήθηκε από μία μονάδα Γερμανικού πεζικού ενισχυμένη από δύο ορεινές μεραρχίες του 18ου Ορεινού Σώματος (XVIII Mountain Corps), αντιμετώπισαν όμως ισχυρή αντίσταση και σημείωσαν μικρή επιτυχία. Μία γερμανική αναφορά στο τέλος της πρώτης μέρας των επιχειρήσεων περιγράφει πως η γερμανική 5η Ορεινή Μεραρχία «απωθήθηκε στο πέρασμα Ρούπελ παρά την ισχυρότατη αεροπορική υποστήριξη, έχοντας σημαντικές απώλειες». Από τα 24 οχυρά που αποτελούσαν τη Γραμμή Μεταξά μόνο δύο έπεσαν, και αυτά μόνον αφού καταστράφηκαν ολοσχερώς. Τα περισσότερα οχυρά, συμπεριλαμβανομένων των Ρούπελ, Εχίνος, Καρατάς, Λίσσε και Ιστίμπεη αντιστάθηκαν για τρεις ημέρες.
Ο λοχίας Δημήτριος Ίτσιος ήταν ο διοικητής του Πολυβολείου 8 (Π.8) στο οροπέδιο της
Ομορφοπλαγιάς του όρους Κερκίνη (Μπέλες), πάνω από τo χωριό Άνω Πορρόϊα Σερρών. Το Π.8 ήταν ένα μεμονωμένο εξωτερικό αμυντικό έργο, που μαζί με το Π.9 αποτελούσαν τα σημαντικότερα σημεία στήριξης των Ελλήνων στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπολης. Τα πολυβολεία αυτά δεν είχαν σχέση με τα οχυρά.
Την πρώτη ημέρα της γερμανικής εισβολής, ένα σύνταγμα γερμανών καταδρομέων της 6ης Ορεινής Μεραρχίας με επικεφαλής τον ίδιο τον διοικητή της μεραρχίας, στρατηγό Ferdinand Shorner, επιτέθηκε στο ελληνικό τάγμα που υπερασπιζόταν την Ομορφοπλαγιά. Για πέντε ώρες οι Έλληνες αντιστάθηκαν λυσσαλέα στη γερμανική υπεροπλία, υποχρεώνοντας τον Shorner να διατάξει τις βαριές πυροβολαρχίες του στο έδαφος της Βουλγαρίας, καθώς και τους πιλότους των στούκας να επικεντρώσουν τη δράση τους πάνω στις θέσεις του συγκεκριμένου τάγματος. Το αποτέλεσμα ήταν οι γερμανικοί βομβαρδισμοί να μετατρέψουν σε κόλαση την Ομορφοπλαγιά, και να υποχρεώσουν τους επιζώντες έλληνες στρατιώτες να πραγματοποιήσουν τακτική υποχώρηση προς τα Κρούσσια.
Στο πλαίσιο αυτό οι άνδρες του Π.8 και Π.9 ανέλαβαν να καθυστερήσουν την προέλαση των γερμανών καταδρομέων, ώστε να δοθεί χρόνος να εκκενώσουν οι Έλληνες την Ομορφοπλαγιά. Το Π.9 καταλήφθηκε μέσα σε λίγη ώρα από τους Γερμανούς, αλλά το Π.8 με τον λοχία Δημήτριο Ίτσιο και δύο στρατιώτες του αντιστάθηκε για πάνω από τέσσερις ώρες. Στο διάστημα αυτό οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να προωθηθούν προς τα Άνω Πορρόια, για να ανακόψουν την υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων προς τα Κρούσσια.
Ο Δημήτριος Ίτσιος ήταν ο χειριστής του πολυβόλου και ξόδεψε και τις 33.000 σφαίρες που υπήρχαν στο πολυβολείο, προτού παραδοθεί στους Γερμανούς. Σύμφωνα με έρευνα, οι άνδρες του Π.8 ευθύνονται για τον θάνατο 232 γερμανών στρατιωτών, δηλαδή όσους σκότωσε ολόκληρος ο στρατός της Γιουγκοσλαβίας στη διάρκεια της γερμανικής εισβολής τον Απρίλιο 1941!
Στη διάρκεια της μάχης της Ομορφοπλαγιάς σκοτώθηκε και ο αντισυνταγματάρχης Ebeling, διοικητής του 138ου Συντάγματος Ορεινών Καταδρομών, ο πιο υψηλόβαθμος γερμανός αξιωματικός που έχασε τη ζωή του στη διάρκεια της Μάχης των Οχυρών. Η αντίσταση του Π.8 εξόργισε τον στρατηγό Shorner, καθώς εκτός από τις μεγάλες απώλειες που προκάλεσε στους άνδρες του, ανέτρεψε τον σχεδιασμό του για την πρώτη ημέρα του πολέμου.
Όταν ο στρατηγός Shorner πληροφορήθηκε το γεγονός ότι ο διοικητής του πολυβολείου ήταν ένας απλός έφεδρος λοχίας, θίχτηκε ο εγωισμός του και αφού συναντήθηκε με τον αιχμάλωτο Ιτσιο τον ρώτησε:
- Ποιος είναι ο Διοικητής σου στο πυροβολείο;
- Εγώ είμαι, απάντησε ο Ιτσιος!
- Δεν υπάρχει αξιωματικός;
- Οχι!
- Ξέρεις ότι για χάρη σου έχασα έναν αντισυνταγματάρχη και 232 στρατιώτες;
- Λυπάμαι στρατηγέ αλλά υπερασπίζομαι την πατρίδα μου.
Μετά από αυτό ο Shorner έδωσε εντολή παρουσίασης όπλων σε μια διμοιρία Γερμανών στρατιωτών προς τιμήν του Ίτσιου, και ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ έδωσε διαταγή να εκτελεσθεί ο Ίτσιος, κατά παράβαση της συνθήκης της Γενεύης, αλλά να μην πειραχτούν οι δύο στρατιώτες που ήταν μαζί του, τους οποίους απελευθέρωσε στα Ανω Πορρόϊα!
Επρόκειτο για το πρώτο έγκλημα πολέμου των Γερμανών στην Ελλάδα. Οι φωτογραφίες της Βέρμαχτ επιβεβαιώνουν τις μαρτυρίες των στρατιωτών του λοχία Ίτσιου που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας του, ότι πυροβολήθηκε εξ επαφής στο κεφάλι με περίστροφο, ενώ είχε ήδη παραδοθεί. Ο σημερινός επισκέπτης του Π.8 μπορεί να εντοπίσει ακόμη και τον βράχο όπου ο λοχίας έπεσε και ξεψύχησε όταν πυροβολήθηκε.
Βιβλιογραφία: Από το αφιέρωμα της εφημερίδας Μακεδονίας: «Το Ρούπελ και η Μάχη των Οχυρών»
(*) Ο Χαράλαμπος Γκούβας είναι Ορθοπεδικός χειρουργός και Δ/ντής του ιδρύματος Μουσείο Τεχνών Επιστημών Πρέβεζας. Είχε την τιμή να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία στο 605 Τάγμα Πεζικού, στα Ανω Πορρόϊα Σερρών, στα οχυρά Ρούπελ το 1982.
