ΘΕΟΚΡΑΤΙΑ.Όχι στον επαναπροσδιορισμό σχέσεων Εκκλησίας-Κράτους από την Ιερά Σύνοδο

Να μην προχωρήσει στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων Εκκλησίας–Κράτουςκαι να μην θέσει θέμα διαχωρισμού τους ζητά η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος από την Πολιτεία, με ανακοίνωση που εξέδωσε μετά τη συνεδρίασή της την Τετάρτη το βράδυ.

«Η Εκκλησία […] δεν μπορεί να ζητήσει ποτέ τον χωρισμό από το λαό της, γιατί αυτό επιδιώκεται.

»Η Εκκλησία υπήρξε, είναι και θα υπάρχει μάνα αυτού του λαού, με ό,τι αυτό σημαίνει.

»Η Πολιτεία αν το θελήσει και έχει την συγκατάθεση αυτού του λαού, ας το επιχειρήσει, τηρώντας βεβαίως τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι της Εκκλησίας» αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωση.

Εξάλλου, όπως αναφέρει η ανακοίνωση, η Εκκλησία ορίζει τις σχέσεις της προς την Πολιτεία με όρους κοινωνίας και όχι με όρους ιδεολογίας και δεν γνωρίζει τον όρο «χωρισμός», αφού δεν μπορεί αυτός να υπάρξει στην κοινωνία, ακόμη και αν επιβληθεί μονομερώς από την Πολιτεία για ιδεολογικούς λόγους.

Η Εκκλησία αποκλείει επίσης να συζητήσει το θέμα με την κυβέρνηση, αλλά με διακομματική Επιτροπή των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, αφού η απαιτούμενη πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος θα πρέπει να αποφασιστεί από τη Βουλή.

Για τη διαρκή μελέτη του θέματος ορίστηκε Επιτροπή αποτελουμένη από τους μητροπολίτες Θεσσαλονίκης Άνθιμου, Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου Δαμασκηνό, Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεο και Πειραιώς Σεραφείμ. Στην επιτροπή θα υπάρχουν και λαϊκά μέλη, για τα οποία θα αποφασίσει η Διαρκής Ιερά Σύνοδος.

Ολόκληρη η ανακοίνωση της Ιεραρχίας έχει ως εξής:

1. Οποιαδήποτε πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος (άρθρο 110 παρ. 2) απόκειται στην πρωτοβουλία της Βουλής. Επομένως η οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από το θέμα αυτό θα γίνει με διακομματική Επιτροπή των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων και όχι με εκπροσώπους της Κυβέρνησης. Παράλληλα η Εκκλησία, οφείλει να ορίζει τις σχέσεις της προς την Πολιτεία με όρους κοινωνίας και όχι με όρους ιδεολογίας, δεν γνωρίζει τον όρο «χωρισμός» στην πνευματική της αποστολή, αφού δεν μπορεί να τον εφαρμόσει στην κοινωνία, έστω και αν επιβληθή μονομερώς από την Πολιτεία με ιδεολογικούς όρους, γι’ αυτό την οριστική απάντηση στο ζήτημα αυτό την δίνει πάντοτε, «θάττον ή βράδιον» ο ίδιος ο ευλαβής ελληνικός λαός. Η Εκκλησία… δεν μπορεί να ζητήσει ποτέ τον χωρισμό από το λαό της, γιατί αυτό επιδιώκεται. Η Εκκλησία υπήρξε, είναι και θα υπάρχει μάνα αυτού του λαού με ό,τι αυτό σημαίνει. Η Πολιτεία αν το θελήσει και έχει την συγκατάθεση αυτού του λαού, ας το επιχειρήσει τηρώντας βεβαίως τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι της Εκκλησίας .

2. Ουδεμία απαίτηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης υφίσταται, ως επιχείρημα, για τον τρόπο καθορισμού του πλαισίου των σχέσεων. Αντίθετα μάλιστα κάθε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ή Κράτος Μέρος της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι ελεύθερο με βάση τα ιστορικά και πολιτιστικά δεδομένα του να οριοθετήσει τη σχέση του με τα υποκείμενα θρησκευτικά σώματα ή κοινότητες και συγχρόνως να παράγει εσωτερικό–εθνικό δίκαιο καθόλα αποδεκτό και σεβαστό από το πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Για τον λόγο αυτό θρησκευτικοί φορείς με νομική προσωπικότητα δημοσίου δικαίου, αλλά και κρατική μισθοδοσία ή κρατική ενίσχυση της μισθοδοσίας του Κλήρου ή κρατικές επιχορηγήσεις προς τα θρησκεύματα ή μάθημα θρησκευτικών με ομολογιακό χαρακτήρα προβλέπονται στην νομοθεσία πολλών ευρωπαϊκών κρατών. Η διαμόρφωση λοιπόν του οποιουδήποτε νέου πλαισίου σχέσεων ως εσωτερική υπόθεση κάθε Κράτους-Μέλους απαιτεί διάλογο με κύριο άξονα την ιδιοπροσωπία κάθε Κράτους-Μέλους, και μάλιστα όπως αυτή περιγράφεται από την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά και πραγματικότητα και δεν προκαθορίζεται από οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κεκτημένο.

3. Η Εκκλησία κατά την ρύθμιση των σχέσεών Της βασίζεται κυρίως στο άρθρο 13 του Συντάγματος και είναι υποκείμενο θρησκευτικής ελευθερίας και αυτονομίας έναντι του Κράτους. Η Εκκλησία δεν θεωρεί ότι η νομική προσωπικότητα δημοσίου δικαίου χορηγεί στην Πολιτεία το δικαίωμα να νομοθετεί μονομερώς. Ούτε φυσικά η μισθοδοσία είναι ζήτημα θεσμικών σχέσεων, ούτε χορηγεί στην νομοθετούσα Πολιτεία το δικαίωμα ωμής εισόδου σε εκκλησιαστικά θέματα.

4. Η «αποκρατικοποίηση» της Εκκλησίας η επί το θεολογικότερον η «απελευθέρωση της Εκκλησίας από το Κράτος» , δηλαδή η παροχή πλήρους θρησκευτικής αυτονομίας για τα εσωτερικά Της ζητήματα, δεν έχει απολύτως καμία αιτιώδη σχέση με την οποιαδήποτε αλλαγή της νομικής προσωπικότητας των εκκλησιαστικών φορέων από δημοσίου δικαίου σε ιδιωτικού δικαίου. Επίσης πρέπει να καταστεί σαφές ότι η νομική προσωπικότητα της Εκκλησίας είναι ζήτημα που ρυθμίζει ο νομοθέτης κατά το άρθρο 72 παρ. 1 του Συντάγματος και δεν προκαθορίζεται από το Σύνταγμα. Αντίθετα ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας και της θρησκευτικής αυτονομίας της Εκκλησίας, αλλά και όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων προκύπτει ως μονοσήμαντη υποχρέωση για το Κράτος απευθείας από το άρθρο 13 του Συντάγματος και από τα άρθρα 9 και 11 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

5. Η Εκκλησία της Ελλάδος διαλέγεται με το Κράτος, όχι με την ιδιότητα της θρησκευτικής γραφειοκρατίας του Δημοσίου, που αρύεται την ύπαρξή της από την κρατική επίνευση, αλλά ως κοινότητα Κλήρου και Λαού. Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει θεοΐδρυτη προέλευση, όπως αναγνωρίζει και το άρθρο 1 του Καταστατικού Χάρτου Της, η δε κοσμική Της έκφανση και λειτουργία υπό την μορφή κοσμικού οργανισμού έχει το ποίμνιό Της ως λαϊκή και δημοκρατική βάση της νομιμοποιήσεώς Της. Είναι φορέας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συζητεί τα θρησκευτικά του ζητήματα με την κρατική εξουσία, όπως πράττουν και οι συμπολίτες μας άλλων ετεροδόξων και ετεροθρήσκων θρησκευτικών κοινοτήτων.

6. Η Εκκλησία της Ελλάδος δεν μπορεί να δεχθεί οποιαδήποτε συμβολική υποβάθμιση ή θεσμική υποτίμησή Της στο πλαίσιο είτε της αναθεωρήσεως του Συντάγματος είτε τροποποιήσεως της τυπικής, κοινής νομοθεσίας. Οι παραπάνω συμβολισμοί εκφράζουν την πάγια και ιστορική σχέση του Ελληνικού Έθνους με την ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση, που έχει πολλές προεκτάσεις πολιτισμικές, κοινωνικές, γλωσσικές και ηθικές στην ιδιοσυγκρασία του σημερινού Έλληνα, τις οποίες ακόμη ψηλαφούμε στην καθημερινότητα των κατοίκων αυτής της χώρας.

7. Με δεδομένο ότι η συνταγματική και διαπιστωτική αναγνώριση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης ως «επικρατούσας θρησκείας» διαδραματίζει ρόλο ενός πληθυσμιακού, ιστορικού και πολιτισμικού τεκμηρίου για τον νομοθέτη, τον δικαστή και την κρατική διοίκηση, η Εκκλησία της Ελλάδος οφείλει να αποσαφηνίσει προς την πολιτική εξουσία ότι η αναγνώριση της ιστορικότητας και της ενεργού θρησκευτικής παραδόσεως του ελληνικού Έθνους στο άρθρο 3 του Συντάγματος, σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζει αρνητικά την ισότιμη και πλήρη πρόσβαση κάθε πολίτη ή κατοίκου της Ελλάδας στα συνταγματικά δικαιώματα, ακόμα και εάν δεν είναι Έλληνας το γένος η ορθόδοξος χριστιανός κατά το θρήσκευμα.

8. Το ελληνικό Έθνος είχε μετά τον εκχριστιανισμό του έναν ιστορικά σταθερό πυρήνα, που περιλαμβάνει και την ορθόδοξη θρησκεία. Κατά συνέπεια, η αφαίρεση των στοιχείων θρησκευτικής ταυτότητας του Έθνους από το κείμενο του Συντάγματος θα αποτελούσε προσπάθεια εισαγωγής μίας νέας «εθνολογίας», καθώς αποκόπτει το Έθνος από ένα ουσιώδες περιεχόμενο του πυρήνα της ιστορικότητάς του, της ενεργού παράδοσής του και της παρούσης συλλογικής καθημερινότητάς του. Στο πλαίσιο αυτό δεν νομίζουμε ότι οποιαδήποτε πολιτική δύναμη έχει το δικαίωμα διατύπωσης της δικής της εκδοχής για την ιστορικότητα του Έλληνα μέσα στο Σύνταγμα ή την νομοθεσία, ούτε διαθέτει τη δημοκρατική νομιμοποίηση για να αναθεωρήσει τις ιστορικές παραμέτρους της εθνικής ταυτότητας.

9. Ως προς την σχέση μεταξύ εθνικής – θρησκευτικής «Ταυτότητας» και «Δημοκρατίας». Το ένα δεν αποκλείει, ούτε περιορίζει το άλλο. Η θέση της Εκκλησίας πρέπει να είναι ότι πρόκειται για συμπορευόμενες και μη συγκρουόμενες έννοιες. Συγχέουν διαφορετικά και άσχετα μεγέθη οι αναθεωρητικές προτάσεις να αποσιωπηθούν ή να απαλειφθούν από τον συνταγματικό ή κοινό νομοθέτη αναφορές που δείχνουν αναγνώριση της θρησκευτικής ταυτότητας του ελληνικού Έθνους ως στοιχείο, που επαναλαμβάνει και σε νομικό επίπεδο το Κράτος, ως πολιτικός φορέας του Έθνους.

10. Η Εκκλησία της Ελλάδος οφείλει να προωθεί την πλήρη κατοχύρωση της αυτοδιοίκησής Της και με προσθήκη σαφούς διάταξης ή ερμηνευτικής δήλωσης στο άρθρο 13 του Συντάγματος που θα προστατεύει την θρησκευτική ελευθερία, στόχος από τον οποίο απέχει τόσο και η νομοθεσία όσο και η νομολογία. Το άρθρο 3 αυτήν την στιγμή λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το άρθρο 13, καθώς παγίως ερμηνεύεται ότι μέχρι σήμερα από τα δικαστήρια βάσει του άρθρου 3 Συντ. η Πολιτεία μπορεί να νομοθετεί και επί εσωτερικών θρησκευτικών ζητημάτων της ορθόδοξης Εκκλησίας και χωρίς την συναίνεση της τελευταίας και επομένως η Εκκλησία δεν έχει πλήρη τα δικαιώματα θρησκευτικής αυτονομίας, που προκύπτουν από το άρθρο 13 για άλλες θρησκευτικές κοινότητες.

11. Η Εκκλησία της Ελλάδος επιθυμεί σχέσεις συνεργασίας με το Κράτος, διατηρώντας το νομικό status Της. Για τον λόγο αυτό μπορεί να περιληφθεί «νομοθετική εξουσιοδότηση» στο Σύνταγμα προς την Εκκλησία της Ελλάδος, ώστε αυτή να εκδίδει, χωρίς την σύμπραξη της Βουλής, τον Καταστατικό Της Χάρτη και τις διοικητικές πράξεις αυτοοργάνωσής Της.

12. Η Εκκλησία της Ελλάδος θα μπορούσε να ζητήσει την προσθήκη μνείας στο Σύνταγμα ότι η μισθοδοσία του κλήρου και η ενίσχυση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης αποτελεί αναγνώριση των περιουσιακών υποχρεώσεων της Πολιτείας έναντι της Εκκλησίας για την εκκλησιαστική περιουσία, που απέκτησε το Κράτος χωρίς αποζημίωση της Εκκλησίας από την σύσταση του Κράτους και εντεύθεν.

13. Στο πλαίσιο της αναθεωρητικής συζήτησης η Εκκλησία της Ελλάδος, ως κειμένη εντός του κλίματος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, στηρίζει την διατήρηση στο Σύνταγμα του κατοχυρωμένου ιδιαίτερου καθεστώτος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Αγίου Όρους (άρθρο 105) και των λοιπών εκκλησιαστικών δικαιοδοσιών μέσα στην ελληνική επικράτεια, ήτοι Εκκλησία της Κρήτης, Μητροπόλεις Δωδεκανήσου (άρθρο 3 παρ. 2).

"ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ" ΖΗΤΑ Ο ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ..ΦΙΛΗΣ: ΟΧΙ ΣΤΗ ΔΕΞΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

«Oχι» από Μητσοτάκη στη Συνταγματική αλλαγή των σχέσεων Πολιτείας - Εκκλησίας

Την άποψη της Νέας Δημοκρατίας πως δεν είναι αναγκαία καμία αλλαγή στις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας, εξέφρασε ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας σήμερα σε φιλανθρωπικό οργανισμό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Αποστολή», παρουσία του κ. Ιερώνυμου.

Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας αναφερόμενος στο θέμα αυτό, που κατά καιρούς έχει τεθεί στον δημόσιο διάλογο, ανέφερε:

«Με την ευκαιρία της σημερινής εκδήλωσης θέλω, επίσης, να ξεκαθαρίσω και κάτι ακόμα. Ενόψει της Συνταγματικής Αναθεώρησης η Νέα Δημοκρατία δεν κρίνει αναγκαία και δεν πρόκειται να συναινέσει στην αλλαγή των άρθρων του Συντάγματος που αφορούν στις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας. Η ανεξιθρησκεία και ο σεβασμός όλων των θρησκειών έχουν απόλυτη συνταγματική κατοχύρωση» και πρόσθεσε πως «μια ουσιαστική κατάργηση του άρθρου 3 ή του Προοιμίου του Συντάγματος δεν θα πρόσφερε σήμερα τίποτα ουσιαστικό. Αντιθέτως, θα υποβάθμιζε τον ιστορικό ρόλο της Εκκλησίας, κάτι που θα συνιστούσε εθνικό σφάλμα, αλλά ταυτόχρονα και πολιτικό ολίσθημα. Θα ήταν επίσης άκαιρο και άτοπο σε μια εποχή που η Εκκλησία μας κρατάει την κοινωνία όρθια».

Παράλληλα ο κ. Μητσοτάκης στην εισαγωγή της ομιλίας του εξήρε τον καθοριστικό ρόλο της Εκκλησίας τα χρόνια της κρίσης.

«Στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, στα πέτρινα χρόνια των Μνημονίων, η Ελλάδα βρήκε ένα στήριγμα στην Εκκλησία. Η Εκκλησία δεν εκπλήρωσε μόνο τον πνευματικό της ρόλο, αλλά επαναβεβαίωσε την κύρια κοινωνική της αποστολή. Που δεν είναι άλλη από τη φροντίδα των πιο αδυνάμων. Άλλοτε πλάι στην Πολιτεία, πιο συχνά ίσως υποκαθιστώντας την, η Εκκλησία στάθηκε κοντά στους συνανθρώπους μας, που δυσκολεύονται σήμερα να τα βγάλουν πέρα».

Ο πρόεδρος της ΝΔ ευχαρίστησε προσωπικά δε, τον Αρχιεπίσκοπο για το έργο του και την προσφορά του.

«Μακαριώτατε, είμαι εδώ για να σας ευχαριστήσω προσωπικά, για να σας συγχαρώ για το σπουδαίο σας έργο. Για να σας ενθαρρύνω, εσάς και τους άξιους συνεργάτες σας, να συνεχίσετε με ακόμα μεγαλύτερη πίστη στον σωστό σκοπό τον οποίον υπηρετείτε. Διότι δεν μοιράζετε απλά περίσσευμα αγάπης στους αδυνάμους. Δυναμώνετε την πίστη όλων. Την πίστη στο Θεό, την πίστη τελικά στις δυνατότητες του ιδίου του ανθρώπου. Δυναμώνετε τη φλόγα της ελπίδας. Κάτι που το χρειάζεται η Ελλάδα σήμερα. Και αυτό είναι χωρίς καμία αμφιβολία η πιο σπουδαία Αποστολή».  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.gr

ΕΠΙΘΕΣΗ ΦΙΛΗ ΣΕ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ: 

Ποντάρει στην περιβόητη “Δεξιά του Κυρίου”. 

Για καιροσκοπική μετακίνηση του κ. Μητσοτάκη, κάνει λόγο ο Νίκος Φίλης, σχολιάζοντας τα όσα υποστήριξε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατά τη συνάντησή του με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.

Ο πρώην υπουργός Παιδείας τονίζει στη δήλωσή του: «Πέρυσι ο κ. Μητσοτάκης είχε ταχθεί υπέρ της αλλαγής των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας. Φέτος υπαναχωρεί, υιοθετώντας, μάλιστα, επιχειρήματα άκρως συντηρητικά και διχαστικά όπως αυτό που διατύπωσε κατά τη σημερινή συνάντησή του με τον αρχιεπίσκοπο, ισχυριζόμενος ότι η ενδεχόμενη αλλαγή συνιστά “εθνικό σφάλμα και πολιτικό ολίσθημα”».

Ο Νίκος Φίλης αναρωτιέται: «“Εθνικό σφάλμα” μια υπερώριμη δημοκρατική αλλαγή που συγκεντρώνει την υποστήριξη της πλειοψηφίας της κοινωνίας; “Πολιτικό ολίσθημα” μια μεταρρύθμιση που μόλις πριν λίγους μήνες πρότειναν ακόμη και συνταγματολόγοι του ευρύτερου κεντροδεξιού φιλελεύθερου χώρου;».

Ο πρώην υπουργός Παιδείας αφήνει αιχμές για την αλλαγή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καταλογίζοντάς του καιροσκοπική μετακίνηση. Ο Νίκος Φίλης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Κατανοούμε τους λόγους της καιροσκοπικής μετακίνησης του κ. Μητσοτάκη. Επιχειρεί να προσεταιριστεί τον χώρο της ακροδεξιάς. Ποντάρει στην περιβόητη “Δεξιά του Κυρίου”, ακολουθώντας την πεπατημένη του παλαιοκομματισμού που χρόνια τώρα ψηφοθηρεί σε βάρος των πιστών. Ο κ. Μητσοτάκης αποκαλύπτεται ξένος προς κάθε ιδέα προόδου και προς τον πολιτικό φιλελευθερισμό, ζηλωτής μόνο του κοινωνικού δαρβινισμού, δηλαδή, του νεοφιλελευθερισμού».

Ο Νίκος Φίλης καταλήγει, σημειώνοντας: «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναλάβει την πρωτοβουλία στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης, να προτείνει τη διαμόρφωση διακριτών ρόλων στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας, με σεβασμό στον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, στην ιστορική πορεία και στο έργο της εκκλησίας και με ευθύνη για την ενότητα του λαού. Σε αυτόν τον δρόμο θα επιμείνουμε».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.(Πηγή- ΑΠΕ - ΜΠΕ) 

Φίλης: Πήρα πολλούς σταυρούς στο Συνέδριο γιατί η Αριστερά θέλει διαχωρισμό Εκκλησίας-κράτους 17/10/2016

«Αποφασίζει η Πολιτεία, δεν συναποφασίζουμε με κανέναν», είπε ο υπουργός για τα Θρησκευτικά 

Στην πεποίθηση του κόσμου της Αριστεράς πως πρέπει να γίνουν βήματα στην κατεύθυνση του διαχωρισμού κράτους –εκκλησίας, απέδωσε τα υψηλά ποσοστά με τα οποία εξελέγη στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης.

«Πρώτα-πρώτα δεν θέλουμε κόντρα και δεν είναι κόντρα με την εκκλησία. Είναι διατύπωση διαφορετικών απόψεων στη βάση γνωστών, προγραμματικών, θέσεων δικών μας και στη βάση γνωστών θέσεων της εκκλησίας. Δεν έγινε γι’ αυτό τον λόγο κάποια αντιπαράθεση και πιστεύω ούτε από τη μεριά της εκκλησίας έχει κάποιο τέτοιο χαρακτήρα η διατύπωση», ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας στον realfm 97,8 ο κ. Φίλης.

Στο ερώτημα αν σε αυτό το πεδίο έχει εκτονωθεί η κατάσταση ο υπουργός Παιδείας απάντησε: «Είναι σίγουρο ότι ο κόσμος της Αριστεράς έχει επί χρόνια γαλουχηθεί και πολιτικά πειστεί ότι πρέπει να γίνουν βήματα σε αυτό που ονομάζεται διαχωρισμός της εκκλησίας από το κράτος. Αυτό είναι γνωστό, είναι προγραμματική θέση της Αριστεράς κι εδώ και στην Ευρώπη και παντού, όπου έχει ανέβει αριστερό κόμμα, έχει προωθήσει βήματα. Πρέπει να διευκρινίσουμε τι εννοούμε, ποιοι είναι οι ρόλοι εκατέρωθεν, καμία αντίρρηση. Αυτό το στοιχείο πιστεύω ναι ήταν «παρών» στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και την υποστήριξη που υπήρξε και προς το πρόσωπό μου, αλλά συνολικότερα στην πορεία ενός αριστερού κόμματος σε συνθήκες διακυβέρνησης. Διότι αυτό είναι το μείζον που συζητήσαμε στο συνέδριο».

Στο ερώτημα αν η κυβέρνηση έχει υποχωρήσει στο θέμα των θρησκευτικών ο κ. Φίλης απάντησε: «Οχι. Δεν έχει υποχωρήσει. Προφανώς, όπως είπε και ο πρωθυπουργός στη Βουλή, η εφαρμογή των νέων προγραμμάτων θα γίνει εφέτος και θα αξιολογηθούν στο τέλος του χρόνου που θα δοθούν τα νέα βιβλία. Τη χρονιά αυτή το υλικό που συνοδεύει τη διδασκαλία των νέων προγραμμάτων των θρησκευτικών είναι πλούσιο και περιλαμβάνει ανάμεσα στα άλλα τα βιβλία τα οποία εμείς, ως κυβέρνηση, διανείμαμε το καλοκαίρι. Αυτό είναι σαφές. Θέλουμε να υπάρξει μία συνεννόηση στο ζήτημα αυτό; Βεβαίως, αλλά η συνεννόηση προϋποθέτει διάλογο και διάλογος έγινε και μπορεί να γίνει και ξανά διάλογος. Δεν σημαίνει αμφισβήτηση του κριτηρίου “ποιος αποφασίζει”. Κι αποφασίζει η Πολιτεία δεν συναποφασίζουμε με κανέναν».

Και τόνισε: «Είναι, κατά τη γνώμη μου, ένα πλαίσιο σχέσεων που δεν βοηθά ούτε την εκκλησία, ούτε την Πολιτεία. Αν βγούμε από την κρίση και μπορούμε να βγούμε με σταθερά βήματα που αφορούν την οικονομία, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε σε νοοτροπίες, ιδεολογίες, σχέσεις εξουσίας που προϋπήρχαν της κρίσης και οδήγησαν τη χώρα σε αυτή την κρίση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό».