Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ γράφει για το Βιβλίο ΠΑΝΤΟΥ¨του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΕΗ

Ποιητική αποτύπωση μιας περιπλάνησης

ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ*

Ο Γιώργος Βέης, ποιητής και διπλωμάτης, με επτά ταξιδιωτικά βιβλία από το 1999, δεν είναι μόνο ένας άξιος συνεχιστής της ελληνικής ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, ουσιαστικά είναι ανανεωτής της. Αξιοποιεί την εμπειρία του από τους τόπους τους οποίους έζησε. Αλλωστε, τα ταξίδια είναι οι ίδιοι οι ταξιδιώτες· αυτό που βλέπουμε, στην πραγματικότητα, δεν είναι αυτό που βλέπουμε, αλλά αυτό που είμαστε.

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η ματιά του δεν είναι πρόχειρη ή περαστική. Βιώνοντας την καθημερινότητα, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, σε μακρινούς τόπους, αποτύπωσε εικόνες όχι με ματιά έστω κι ενός προσεκτικού-περίεργου τουρίστα, αλλά με διαφορετική αισθητική. Δεν είναι υπερβολή αν μιλήσουμε για ποιητική ματιά· θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε ποιητική αποτύπωση μιας περιπλάνησης.

Η γραφή του είναι διανοητικά αισθησιακή, με αποτέλεσμα τα αισθητηριακά του ερεθίσματα να τον οδηγούν σε ένταση συναισθημάτων. Απότομες εναλλαγές χωρών και ανθρώπων, εικόνες πολύσημες, συναντήσεις απρόβλεπτες, πρωτόγνωρα «πιστεύω», μυστήρια αλλεπάλληλα, μεταμορφώσεις ιδεολογημάτων, ανατροπές ηθών, τα κείμενά του μετεωρίζονται ανάμεσα στην καταδήλωση ενός πεζού ταξιδιωτικού λόγου και στη συνδήλωση μιας ποιητικής υπέρβασης.

Χωρισμένο σε έξι κεφάλαια, το τελευταίο βιβλίο του «Παντού», εκτενέστερα όπως το πρώτο για τη Σιγκαπούρη και ολιγοσέλιδα όπως το καταληκτήριο υπό τον τίτλο «Φινιστρίνι», επανέρχεται σε γνώριμα και αγαπημένα μέρη της διαδρομής του στην Ασία, όπως τα τοπία της Σιγκαπούρης, του Κόλπου της Γουινέας, της Κίνας, της Κορέας, της Εγγύς Ανατολής, αλλά και της Ιαπωνίας.

Πάθη και όνειρα

Ως εξειδικευμένος παρατηρητής εικόνων-ταριχευτής συγκινήσεων, ο Γ. Βέης μας μυεί σε έναν πολύχρωμο, πολυπολιτισμικό κόσμο, γεωγραφεί τα πάθη και τα όνειρα των ανθρώπων, την πίστη τους σε διάφορες αξίες, τη γοητευτική παλιλλογία του ξένου κόσμου. Γνώριμα-οικεία μέρη τα περισσότερα, όπου επανέρχεται συναισθηματικά καταθέτοντας παράπλευρες απόψεις μιας χορογραφίας, μέσα από αναμνήσεις και βιώματα, μέσα από τη χαρμολύπη πολλαπλών αφιξαναχωρήσεων, επικαλούμενος τον Γιούκιο Μισίμα: «Τα μάτια του έλαμπαν από την ανυπομονησία και την ενεργητικότητα του ανθρώπου που φεύγει ταξίδι» (Δίψα για έρωτα, εκδ. Καστανιώτη, 1994).

Επικαλούμενος πάλι και ανθολογώντας μία από τις πλέον χαρακτηριστικές αλλά και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της γαλλικής λογοτεχνίας του περασμένου αιώνα, τον Πολ Μοράν, που σημειώνει πως «αυτός που περιπλανιέται δεν είναι αντικοινωνικός. Προτιμά απλώς τις μεγάλες σχέσεις» (Ταξίδια, εκδ. Ολκός, 2008), κλείνει την πολυσυλλεκτική σύνθεσή του προσεγγίζοντας τα πάτρια εδάφη, τον Πύργο, ένα από τα ορεινότερα χωριά της Σάμου. Θυμάται και αναπολεί τα έξι καλοκαίρια των παιδικών χρόνων· μια παράγραφο αφανή, αλλά, όπως αποδείχθηκε, δεσμευτική στο πέρασμα των δεκαετιών. Ο Πύργος τού υπαγορεύει αντιδράσεις, μνημονεύει αφετηρίες, προδιαθέτει και διεγείρει εικόνες, ενώ, κλείνοντας το συναρπαστικό ταξίδι του, παραθέτει το ποίημά του «Κέρκη», γραμμένο στην Ιάβα, το 2011, στη μνήμη του ποιητή Γιάννη Βαρβέρη.

Γνήσιος ανανεωτής του είδους της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, ο Γιώργος Βέης, χαρισματικός, αποκαλυπτικός, συναρπαστικός, αφήνει ένα δικό του, εντελώς ξεχωριστό αποτύπωμα μέσα από ένα μοναδικό γλωσσικό πλέγμα. Μπορούμε να μιλήσουμε για συγγραφική λειτουργία που τον τοποθετεί στους σημαντικότερους ταξιδιωτικούς συγγραφείς της γενιάς του.

​​Το βιβλίο «Παντού» του Γιώργου Βέη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.