Μια ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής τον Francesco D ‘Andria ανακάλυψε το βωμό του ναού της Αθηνάς στην πόλη Κάστρο της επαρχίας Lecce στην περιοχή της Απουλίας της νοτιοανατολικής Ιταλίας.
Θα πρέπει να συνδέεται η εμφύτευση του ιερού της Αθηνάς στο Κάστρο σε μια πολύ αρχαία παράδοση, που έχουν ήδη προαναγγελθεί στο μύθο της ίδρυσης από τον Ιδομενέα, και ότι το υλικό του έκτου αιώνα π.Χ. που βρέθηκε εδώ αναφέρεται σε άλλη μια πολιτιστική παρουσία ήδη σε αρχαϊκές εποχές.
Σύμφωνα με τον μελετητή, η συμμετοχή των κατοίκων εντάθηκε στο τέταρτο και τρίτο αιώνα π.Χ. και πηγαίνει να επανασυνδεθεί η περιοχή με τον κόσμο της αρχαίας Ελλάδα, όπως αποδεικνύεται από διάφορα ίχνη των θρησκευτικών πρακτικών (θυσίες ζώων και σπονδές, αλλά και αναθηματικά αντικείμενα όπως βέλη και λόγχες και τα όπλα που αναφέρονται στη λατρεία της Αθηνάς, ομοίως με τα ευρήματα σε άλλες περιοχές της Αρχαίας Ελλάδα αφιερωμένα στη θεά.
Ο βωμός της Αθηνάς στο Κάστρο είναι παρόμοιος με αυτούς που βρέθηκαν στο Ελληνικό Μετάποντο, μια πόλη της Λουκανίας που αποτέλεσε αντικείμενο συστηματικών ανασκαφικών εκστρατειών και που αποκάλυψαν τους διάσημους ελληνικούς ναούς και τους βωμούς τους μπροστά τους.
Ωστόσο, οι βωμοί του Μεσαπικού ήταν απλές κοιλότητες που εκσκαφίστηκαν στη γη, όπου οι προσφορές κάηκαν στην γη, ενώ στο Κάστρο είναι χτισμένος βωμός που δεν έρχεται σε αντίθεση με εκείνους των Ελληνιστικών χρόνων (π.χ της Περγάμου) και της Ρωμαϊκής εποχής (π.χ Ara Pacis).
«Λένε ότι οι Σαλεντίνοι είναι Κρητικοί άποικοι. κοντά τους είναι το ιερό της Αθηνάς, που κάποτε ήταν γνωστή για τον πλούτο της…»
Strabone, Geography , L. VI
Το Κάστρο της Αδριατικής είναι το επίκεντρο διαδοχικών εκστρατειών ανασκαφής από το 2000, οι οποίες, εκτός από τα οχυρωματικά κτίσματα του Μεσαπικού τύπου που χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα, έχουν επίσης αναγνωρίσει το ιερό της Μινέρβας (Αθηνάς) από το οποίο η αρχαία πόλη έλαβε το όνομά της, (Castrum Minervae).Το κάστρο της θεάς Αθηνάς
Ο ναός λέγεται ότι ιδρύθηκε από τον Ιδομενέα (Idomeneus), ο οποίος σχημάτισε τη φυλή του αυτή των Σαλεντίνων (Sallentini) από ένα μείγμα Κρητών, Ιλλυρίων και Λοκρίδων της ιταλικής . Είναι γνωστό ότι αυτός είναι ο ίδιος ναός αφιερωμένος στην Αθηνά της Τροίας , τον Τρωική Αθηνά, την οποία ο Βιργίλιος αναφέρει στο 3ο Βιβλίο του Αινεία όταν μιλά για την άφιξη του Αινεία και των πλοίων του στις ακτές της Ιταλίας.
Η Αινειάδα (Αινειάς, Aeneis στα λατινικά) είναι ένα επικό ποίημα (έπος) γραμμένο από τον Ρωμαίο ποιητή Βιργίλιο στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ. (29 π.Χ. ως 19 π.Χ.). Το έργο εξιστορεί τις μυθικές περιπέτειες του Αινεία, ενός Τρωαδίτη που ταξίδεψε με λίγους συντρόφους του στην Ιταλία μετά την άλωση της Τροίας και εκεί έγινε ο πρόγονος των Ρωμαίων. Το έπος είναι γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο στίχο και χωρίζεται σε 12 βιβλία. Τα πρώτα 6 βιβλία αφηγούνται τις περιπλανήσεις του Αινεία από την Τροία μέχρι την άφιξή του στην Ιταλία, ενώ το δεύτερο μισό του έργου εξιστορεί τον πόλεμο μεταξύ των Τρώων και των Λατίνων.
Ο βωμός χρονολογείται από το δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. και είναι ταυτόχρονα με το λατρευτικό άγαλμα της θεάς που βρέθηκε το 2015 και με ένα άλλο μικρό χάλκινο άγαλμα που βρέθηκαν πριν από λίγα χρόνια, και τα δύο απεικονίζουν την Τρωάδα Αθηνά, η οποία φορά Φρυγικό σκούφο στο μικρό χαλκό αγαλματίδιο, , ως περαιτέρω απόδειξη των συνδέσεων του του Κάστρου της Αθηνάς (Castrum Minervae )με το μύθο του Αινεία .
Η συλλογή των ευρημάτων, που σώζονται στο Μουσείο που εγκαινιάστηκε το 2016 και στεγάζεται μέσα στο Κάστρο, εμπλουτίζεται πλέον με άλλα σημαντικά στοιχεία που βρέθηκαν στις ανασκαφές αυτής της σεζόν, συμπεριλαμβανομένης μιας όμορφης χάλκινη μάσκας, τύπου Tarentine,(Τάραντα) επίσης από τον 4ο αιώνα π.Χ. ίσως μια γυναικεία φιγούρα με κάποιο κόμπο στα μαλλιά της.
Ήταν μάλλον μια αναθηματική προσφορά προς τη θεότητα, όπως και δύο κεραμίδια, πιθανώς ανήκοντα σε δύο θηλυκές θεότητες, που βρέθηκαν μόλις χθες.
Οι ανασκαφείς αντιμετωπίζουν τώρα την πρόκληση να συγκεντρώσουν κεφάλαια για την απαλλοτρίωση ή την αγορά αυτών των 300 τετραγωνικών μέτρων ιδιωτικής ιδιοκτησίας, ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί μια άλλη εκστρατεία ανασκαφής για να εξευρεθούν τα θεμέλια, η περίμετρος και άλλα στοιχεία του ιερού.
Έχουν ανασκαφεί μόνο δύο από τα 6 μέτρα βωμό, επειδή το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του δρόμου και σε ένα παρακείμενο οικόπεδο, όπου οι ανασκαφείς θεωρούν ότι είναι σίγουρο – βρίσκεται ο ίδιος ο ναός, ο οποίος, στην ελληνική λατρεία, τοποθετείται πίσω από το βωμό όπου τελούνταν θυσίες…