Η Ήπειρος εντός μου ... Της Σταυρούλας Τσούτση*

    "Κατάγομαι 

από την Ήπειρο

      των αγώνων

 και των θυσιών.."    

Μια υπέροχη παρουσίαση της Ηπείρου και των ανθρώπων της απο την πρωην Πρόεδρο του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Μεσογείων και Λαυρεωτικής  

Η λέξη Ήπειρος ετυμολογείται πιθανώς από το δωρικό “άπειρος” και το αιολικό “άπερος” και σήμαινε περιοχή “χωρίς πέρας”…κι όχι άδικα…

Είναι όντως δίχως τέλος ο πλούτος της ιδιαίτερης πατρίδας μου. Τι κι αν αυτός ο πλούτος δε μεταφράζεται σε υλικά αγαθά;

Πέτρα πάνω στην πέτρα, φτώχεια, ξενιτειά.

Ο λαός μας όμως πλούτισε από τα ατίμητα δώρα της καρδιάς

“αγάπην, αρετήν, εύσπλαχνο ήθος αλλά και φρένων πτέρωμα” λέει ο Κάλβος

“Στους βράχους του Σουλίου, στην ακτή της Πάργας, υπάρχει κάποιο λείψανο φυλής, αξίας των δωρικών μητέρων μας κι ίσως μπορούμε να βρούμε κάποιο βλαστάρι που μέσα του κυκλοφορεί το αίμα των Ηρακλειδών” μας υμνεί ο Λόρδος Βύρων.

Κατάγομαι από την Ήπειρο των αγώνων και των θυσιών. Την Ήπειρο με το κοφτερό σπαθί και την αμόλευτη σκέψη.

Τα παράλια και τα βουνά μας υπήρξαν φρούρια της αντίστασης. Η γη μας γέννησε ακάματους αγωνιστές και διανοητές. Ανάπαυσε αδάμαστους οραματιστές, φιλόσοφους, ποιητές. Αετούς που με τα φτερά τους οδήγησαν σε παρθένες κορφές το Δημοτικό μας λόγο.

Οι Αβέρωφ, οι Ζωσιμάδες, ο Τοσίτσας, ο Αρσάκης, ο Ριζάρης, ο Τσακάλωφ, ο Σκουφάς, οι Μποτσαραίοι, οι Τζαβελαίοι, οι Σίνες, αποτελούν φωτεινά παραδείγματα του ηπειρωτικού αίματος. Οι βαλμένοι με σοφία σκοποί τους έδιναν πάντα ευωδιαστούς καρπούς. Η προσφορά τους ανεκτίμητη για την πνευματική και υλική ανάπλαση της Ελλάδας.

Άξια αναφοράς η περίπτωση των αδερφών Ζωσιμά. Γεννημένοι στα Ιωάννινα, ίδρυσαν τη Ζωσιμαία σχολή μα κι άλλα ιδρύματα. Με δικά τους έξοδα τυπώνονταν τα έργα του Κοραή και διανέμονταν δωρεάν. Οι έξι αυτοί αδερφοί , κινούμενοι από την απέραντη αγάπη τους για την πατρίδα, έκαναν μια ιδιόρρυθμη μα και συγκινητική επιλογή ζωής. Επέλεξαν να μείνουν άγαμοι, ώστε να προσφέρουν ολόκληρη την περιουσία τους για το Διαφωτισμό του Ελληνικού Έθνους. Αυτά είναι τα παιδιά της πατρίδας μου.

Αποδεικνύεται λοιπόν για άλλη μια φορά πως η Ήπειρος, πολύ πριν το 1821, κατά την Επανάσταση μα και μετά, βρέθηκε στην πρωτοπορία για μιαΑναγέννηση και πρόσφερε το παν ώστε να στηθεί το μικρό φτωχοκάλυβο του ελεύθερου ελληνικού κράτους.

ΚΙ επιπλέον, στη βακχεία και στην έλλειψη αισθήματος ευθύνης  με την οποία συχνά φανέρωσαν τα εθνικά πιστεύω τους άλλοι ελληνικοί τόποι, η Ήπειρος πρόβαλλε πάντα το Απολλώνειο έργο. Κι αν η βακχεία συχνά προκάλεσε διχασμούς, φόνους ή και εξορίες των αρχηγών του Έθνους, η νηφάλια συνείδηση των Ηπειρωτών, τους φώτισε να πράξουν στο ακέραιο το καθήκον τους.

Γιατί η ψυχή της Ηπείρου δε βρέθηκε ποτέ διχασμένη ανάμεσα στην Αγάπη και το Πάθος.

Αν την ψυχή αυτή της Ηπείρου ζητήσουμε να την εξηγήσουμε, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τη δούμε μέσα από τον κρυστάλλινο καθρέφτη της Τέχνης…την ποίηση…το Δημοτικό μας τραγούδι.

Καθρέφτης της ομαδικής ψυχής του ναύτη, του εμπόρου, του βιοτέχνη, του αγρότη, του αρματωλού, η ηπειρωτική ποίηση καλεί την καρδιά να μεταλάβει με ξάστερη σκέψη την ομορφιά.

“Σ’αγαπώ σα λεβέντικο τραγούδι της Ηπείρου”ψάλλει ο Παλαμάς.

Τα τραγούδια μας μεγάλωσαν γενιές και γενιές. Τραγουδάμε την αγάπη, τη χαρά, τον πόνο, την ήττα, την επιτυχία, τη νίκη, το θερισμό, την καθημερινότητα…λιτά, απλά κι απόλυτα…

Οι Ηπειρώτες τραγουδούν με πατριωτικό ενθυσιασμό και ξένους θριάμβους.ΚΑΝΕΙΣ λαός δεν τραγούδησε με τέτοια θέρμη, δεν έκανε υπόθεση δική του τον πόλεμο ξένων κρατών, όσο θεώρησε δική του και τραγούδησε με ευγένεια και τρυφερότητα ο Ηπειρώτης τη νίκη του Χριστιανισμού, τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.

Μέσα από τα τραγούδια μας, ο πόνος που κυβερνά τη ζωή γίνεται πιο ανθρώπινος. Αναπτύσσεται μια απέραντη αγάπη για τον άνθρωπο που σέρνει το μόχθο του.

Με τη λεβεντιά, την αγνότητα και το ρομαντισμό τους, αποτελούν ακόμη και στην πεζή τεχνοκρατική εποχή μας, έναισχυρό ΑΝΤΙΔΟΤΟ για τις αμβλυμένες ευαισθησίες μας.

Από τα τραγούδια, τα έθιμα, από την Ιστορία μας, διακρίνουμε ένα λαό με πρωτόγονη την αίσθηση του αγαθού…που ταυτίζει την Αρετή με την Ανδρεία.

Έχει πίστη, αληθινή κι άδολη

Για εκείνο που αγαπά, θυσιάζει ΚΑΙ περιουσία ΚΑΙ ζωή

Είναι με ένα λόγο ο ηπειρωτικός κόσμος, ζωντανός, προικισμένος με μια πρωτόγνωρη αγνότητα, ελευθερία και πατριωτισμό.

Άλλωστε ο τόπος που οι γυναίκες πέφτουν από τους βράχους και γίνονται κομμάτια ή πεθαίνουν μπαρουτοκαπνισμένες για να αποφύγουν τη σκλαβιά και την ατίμωση και που οι άντρες δε ξέρουν να λογαριάσουν τ’άσπρα των τυρράνων, έχει βαθιά συναίσθηση του τι θα πει τιμή κι ελευθερία, την αξίζει και είναι σε θέση να την κρατήσει.

Και σήμερα;

Σ’αυτές τις δύσκολες ώρες της υποθηκευμένης ελευθερίας μας, αυτός ο τόπος που δε βολεύεται με λιγότερο ουρανό, ζητά από μας να φανούμε ξαφνιάσματα των φαύλων καιρών…

Ζητά από μας, το καθάριο βλέμμα που γονιδιακά μας παραχωρήθηκε να ξεπλένει τις δειλίες της άκαπνης ζωής μας…

Ζητά να είμαστε μες τη φωτιά βοριάδες, που απ’την ορμή μας θ’ανατείλει καινούρια “λεύτερη” ζωή…

Και πάντα ενωμένοι….γιατί όπως λέει κι ο Βάρναλης:

“Πώς εδώθε να βγούμε;….Όχι ένας ένας!!… Όλοι μαζί και μοναχός κανένας!! 
Σα φτάσ’ η εσχάτη ανάγκη να σωθείς, ενωμένος Λαός θα σηκωθείς”

Της Σεβαστούλας και του Γιώργη, για το γονίδιο που μου έδωσαν αμόλευτο…

* Η Σταυρούλα Τσούτση, γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Μηχανολόγος Μηχανικός και ειδικεύεται στην Οργάνωση και Διοίκηση Έργου. Από μικρή ήρθε σε επαφή με την παράδοση και τη λαογραφία. Τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τη βασική της ενασχόληση, διδάσκει παραδοσιακούς χορούς και παραθέτει σεμινάρια για τη λαογραφία και τους χορούς της ιδιαίτερης πατρίδας της, της Ηπείρου. Αρθρογραφεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά πολιτιστικής θεματολογίας, γράφοντας για λαογραφία, λογοτεχνία, θέατρο, μουσική κι όχι μόνο. Πνεύμα ανήσυχο, ταξιδιάρικο πουλί, είτε με νού, είτε με τρένα, αεροπλάνα και βαπόρια, γεμίζει εικόνες που προσπαθεί να τις μεταφέρει στο χαρτί.