Η Παγκόσμια Ημέρα Αγκαλιάς γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Ιανουαρίου, και αναμφισβήτητα είναι μια καλή ευκαιρία για να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας στα αγαπημένα μας πρόσωπα και να τους κάνουμε το πιο ανεκτίμητο δώρο, μια ζεστή καιτρυφερή αγκαλιά, που, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, έχει ευεργετικές ιδιότητες τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό-συναισθηματικό επίπεδο.
Παρά το γεγονός ότι δεν έχει θεσμοθετηθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ή από κάποιον άλλον επίσημο φορέα, η ιδέα του φοιτητή Kevin Zaborney από το Μίσιγκαν της Αμερικής να δημιουργήσει μία Ημέρα Αγκαλιάς, το 1986, καρποφόρησε και τα τελευταία χρόνια όλες οι χώρες τη γιορτάζουν, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο της αγκαλιάς τόσο στις ευχάριστες όσο και στις δυσάρεστες στιγμές της ζωής μας.
Άλλωστε, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, μια αγκαλιά, ένα τρυφερό άγγιγμα, μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό-συναισθηματικό επίπεδο.
Η Αμαλία Ατσαλάκη, δρ κλινικής ψυχολογίας-ψυχοθεραπεύτρια και μέλος του θεραπευτικού προσωπικού της Μονάδας Εφήβων-Νέων Αθήνας του ΟΚΑΝΑ «Ατραπός», μιλάει στο ert.gr και στη ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ για τη σπουδαιότητα της σωματικής επαφής όσον αφορά την ψυχοσυναισθηματική μας ανάπτυξη, για την αγχολυτική δράση της, τις νεότερες έρευνες που αποδεικνύουν τα πολλαπλά οφέλη της και μας ενημερώνει για τη σχέση των εφήβων με την αγκαλιά στην εποχή της τεχνολογίας.
-κ. Ατσαλάκη, πόσο σημαντική είναι η αγκαλιά, ένα τρυφερό άγγιγμα, για τη σωματική και τη συναισθηματική μας ανάπτυξη;
Στο άκουσμα της λέξης «αγκαλιά» η πρώτη εικόνα που έρχεται στο νου των περισσότερων από εμάς είναι εκείνη μιας μαμάς που κρατά το μωρό της. Και δεν είναι τυχαίο, καθώς έτσι καταδεικνύεται το πόσο πρωταρχική είναι αυτή η συνθήκη για την επιβίωση και την ανάπτυξη κάθε νεογνού. Αυτό δεν αφορά μόνο τους ανθρώπους, αλλά όλα τα είδη που χαρακτηρίζονται ως «θηλαστικά», και ως εκ τούτου απαιτείται να βρίσκονται στην αγκαλιά της μητέρας τους καθημερινά για αρκετή ώρα προκειμένου να τραφούν.
Σε πείραμα που διεξήγαγε ο δρ Harry Harlow νεογέννητα πιθηκάκια μεγάλωσαν με συρμάτινες κούκλες-μητρικά υποκατάστατα, από τις οποίες άλλες προσέφεραν τροφή και ζεστασιά, αλλά η επιφάνειά τους ήταν τραχιά, ενώ άλλες ήταν απαλές, καλυμμένες από ύφασμα. Στην πειραματική συνθήκη διαπιστώθηκε ότι ακόμα κι όταν πήγαιναν στις πρώτες κούκλες τα μικρά για να τραφούν, γρήγορα τις εγκατέλειπαν και κούρνιαζαν στην αγκαλιά των άλλων, με την απαλή υφή, καταδεικνύοντας έτσι ότι η ανάγκη για επαφή κάθε νεογέννητου πλάσματος δεν εξαντλείται στην αναζήτηση τροφής και θερμότητας. Η σωματική επαφή είναι κρίσιμη για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη κάθε πλάσματος που έρχεται στον κόσμο.
-Υπάρχουν έρευνες, μελέτες που εμβαθύνουν στη σημασία της σωματικής επαφής ακόμη και στη βρεφική ηλικία;
Νεότερες έρευνες έχουν επικεντρωθεί ακόμη και στη φάση της ενδομήτριας ζωής, καθώς έμβρυα που βρίσκονταν στους τελευταίους μήνες της κύησης και το σώμα τους ακουμπούσε πια στα τοιχώματα της μήτρας έχει παρατηρηθεί να πλησιάζουν κι άλλο όταν αντιλαμβάνονταν το χάδι του πατέρα ή της μητέρας στην εξωτερική επιφάνεια της κοιλιάς, προκειμένου να αισθανθούν καλύτερα την επαφή. Εξάλλου, η αφή είναι η πρώτη αίσθηση που αποκτά το έμβρυο, ήδη από το τέλος της πέμπτης εβδομάδας της κύησης. Τα ερευνητικά ευρήματα που σχετίζονται με τη σημασία της αφής κατά την προγεννητική και την περιγεννητική περίοδοέχουν οδηγήσει τις μαίες σε ορισμένα μαιευτήρια να συστήνουν στον πατέρα να υποδέχεται το μωρό του… με ανοιχτό τοπουκάμισο, προκειμένου εκείνο να επωφεληθεί από την επαφή δέρμα με δέρμα, τόσο για τα οφέλη της από ανοσολογική άποψη, καθώς έτσι επέρχεται εξοικείωση και με το πατρικό μικροβίωμα, όσο και για να βιώσει το νεογνό τη θαλπωρή της πατρικής αγκαλιάς, ειδικά όταν η μητέρα βρίσκεται στο θάλαμο ανάνηψης μετά από καισαρική τομή.
Ποια είναι τα οφέλη της σωματικής επαφής, σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν διενεργηθεί;
Και μετά τη γέννα, έρευνες σε ποντικάκια έχουν δείξει ότι τα νεογνά που απολαμβάνουν σωματική εγγύτητα κατά την πρώτη περίοδο της ζωής τους αναπτύσσουν περισσότερους υποδοχείς για νευροδιαβιβαστές που δρουν αγχολυτικά στον εγκέφαλο, έχουν λιγότερο υψηλά επίπεδα κορτικοστεροειδών, ορμονών δηλαδή που σχετίζονται με το στρες για την αντιμετώπιση ενός πιθανού κινδύνου, καλύτερες γνωστικές επιδόσεις και βραδύτερο εκφυλισμό των κυττάρων του ιππόκαμπου, εγκεφαλικής δομής που σχετίζεται με τη μνήμη, αργότερα στη ζωή τους. Όσο για τους ανθρώπους, και ειδικά για παιδιά που πάσχουν από κάποια μορφή αισθητηριακής αναπηρίας, η επικοινωνία διά της αφής λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό αντισταθμιστικά, υποβοηθώντας καίρια την ανάπτυξή τους.
Στις μέρες μας, οι νέοι άνθρωποι που περνούν τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο τους σκυμμένοι πάνω από ένα κινητό ή μια οθόνη παιχνιδομηχανής, έχουν χάσει την «αξία» της αγκαλιάς;
Η αγκαλιά δεν έχει χάσει την αξία της, γίνεται ωστόσο όλο και πιο δυσεύρετη, όταν οι περισσότεροι από εμάς περνούμε μεγάλο μέρος της μέρας μας μπροστά από μια οθόνη. Αυτό ισχύει για τους ενήλικες και τα παιδιά, πολύ περισσότερο ωστόσο για τουςεφήβους, οι οποίοι αποτελούν τους πιο ένθερμους χρήστες των ψηφιακών μέσων. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, η ανάγκη του εφήβου να πάρει απόσταση από τους γονείς του, αποφεύγοντας την έντονη σωματική επαφή μαζί τους, ώστε να αποκοπεί από τις ρίζες της παιδικής εξάρτησης, να διαφοροποιηθεί και να μεγαλώσει, θα πρέπει να γίνεται σεβαστή, όσο κι αν μια τέτοια ξαφνική απομάκρυνση πληγώνει και αιφνιδιάζει γονείς «εθισμένους» στα χάδια και τις αγκαλιές.
No comments:
Post a Comment