«Η Χίος μετά την καταστροφή της». Tης Γιώτας Ιωακειμίδου

 Η Χίος μετά την καταστροφή της

ΓΙΩΤΑ ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΟΥ*

Η Χίος μετά την καταστροφή της το 1822, γνώρισε την απίστευτη τουρκική ωμότητα και αγριότητα. Μόνον τα προξενεία σωθήκαν και μερικά σπίτια Ευρωπαίων. Όλα τα υπόλοιπα κτίσματα καταστράφηκαν ολοσχερώς. Από τους άντρες του νησιού ελάχιστοι σώθηκαν, ενώ τα γυναικόπαιδα αιχμαλωτίστηκαν.

Σύμφωνα με τον επιτετραμμένο της Ολλανδίας Gaspar, η Κωνσταντινούπολη είχε μεταβληθεί σ’ ένα απέραντο σκλαβοπάζαρο. Οι Χιώτισσες πωλούντο μαζί με άλλα κλεμμένα πολύτιμα αντικείμενα. Γράφει λοιπόν ο Gaspar στον υπουργό εξωτερικών A.W.C.de Nagel Tot Ampsen «Το πιο σπαρακτικό θέαμα είναι τα σκλαβωμένα γυναικόπαιδα που έφεραν από τη Χίο εδώ και λίγες μέρες. Μερικά ανήκουν στις πιο αξιοσέβαστες οικογένειες του νησιού. Αγόρια και κορίτσια σέρνονται στους δρόμους δεμένα το ένα με το άλλο και οδηγούνται στα σκλαβοπάζαρα. Κοπέλες κρατούσαν στο χέρι ένα χαρτί με το όνομα των τούρκων κυρίων τους που έμειναν στη Χίο. Μη μπορώντας να τις συνοδέψουν οι ίδιοι τις έστελναν στη διεύθυνση των σπιτιών τους σην Πόλη».

Ο Άγγλος πρόξενος της Σμύρνης F. Werry γράφει σε μια αναφορά του προς την Levant Company: «Στον δρόμο των φράγκων οδηγούνται πάνω-κάτω κοπάδια από παιδιά της Χίου για πούλημα. Τα παιδιά αυτά έβγαιναν για ζητιανιά στους δρόμους με την άδεια των αφεντικών τους, για να μαζέψουν τα λύτρα και να εξαγοράσουν την ελευθερία τους».

Στο φύλλο της εφημερίδας «courrier Francais» στις 10 Ιουλίου 1822 υπάρχει η εξής δημοσίευση: «βλέπεις φανατικούς μουσουλμάνους να τρέχουν ομαδικά, να αγοράζουν 30 γρόσια το θύμα τους και να το σφάζουν αμέσως για να κερδίσουν σπουδαία θέση στους ουρανούς…..χιλιάδες γυναίκες, κορίτσια και αγόρια πουλιόνταν κάθε μέρα στο παζάρι. Πολλά από αυτά τα δυστυχισμένα πλάσματα αυτοκτόνησαν κατά την μεταφορά. Βλέπεις γυναίκες να μην δέχονται τροφή για να πεθάνουν από την πείνα». Μια άλλη εφημερίδα γερμανική, η Allgemeine Zeitung γράφει : «όσα παιδιά είναι κάτω των επτά ετών,ακατάλληλα για το παζάρι, δένονταν μαζί και ρίχνονταν στην θάλασσα.»

Ο Άγγλος ιερέας της αγγλικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη R.Walsh, κατέγραψε συστηματικά όσα είδε εκείνες τις μέρες στα σκλαβοπάζαρα της Πόλης. Αυτός μας περιέγραψε τη γενναία στάση πολλών γυναικών από τη Χίο. Η αρπαγή και το εμπόριο σκλάβων γινόταν από τούρκους χαμηλής υποστάθμης: καϊξήδες, χαμάληδες, κακοποιά στοιχεία κάθε είδους που πήγαιναν στην εκστρατεία σαν εθελοντές με σκοπό τη λαφυραγωγία. Η μέθοδος που ακολουθούσαν ήταν πάντα ίδια: σκότωναν τα αρσενικά μέλη της οικογένειας, αιχμαλώτιζαν γυναίκες και παιδιά και έπαιρναν τα πολύτιμα αντικείμενα. Στη συνέχεια πήγαιναν τη λεία τους στο κοντινό τελωνείο και έπαιρναν το λεγόμενο «τεσκερέ» δηλαδή ειδικό πιστοποιητικό του σκλάβου. Από εκείνη τη στιγμή οι σκλάβοι ήταν ιδιοκτησία τους καθώς και των απόγονων τους. Ο Άγγλος κληρικός μας πληροφορεί ότι εκδόθηκαν από την Χίο 41.000 τεσκερέδες μέχρι 1η Μαΐου 1822. Από αυτούς τους σκλάβους οι 5000 πουλήθηκαν στην Πόλη. Η τιμή κάθε σκλάβου ήταν 300 γρόσια και οι αγοραπωλησίες γίνονταν στο Αουρούτ Μπαζάρ, το γυναικοπάζαρο. Ήταν μια μεγάλη αυλή ενός κτηρίου, γύρω-γύρω με εξέδρες. Εκεί υπήρχαν γυναίκες λευκές και Αφρικανές. Οι λευκές και οι γυναίκες μεγαλύτερης αξίας ήταν κλεισμένες μέσα σε κάμαρες με καφασωτά παράθυρα. Όμως οι Χιώτισσες ήταν τόσες πολλές που τις πουλούσαν στους δρόμους και στις πλατείες. Οι πιο πολλές πουλήθηκαν στην ψαραγορά, στο Μπαλουκ-Παζάρ. Ο Άγγλος ιερέας Walsh είδε εκεί στις 15 Ιουνίου 1822, κορίτσια 12 έως 15 ετών να πωλούνται «όπως τα ζώα στις αγγλικές αγορές». Πολλά ήταν μισόγυμνα, τρόμος και αγωνία ήταν ζωγραφισμένα στα πρόσωπά τους, το πιο σπαρακτικό θέαμα που είδε ποτέ στη ζωή του. Οι Τούρκοι, κατά την περιγραφή πάντα του ιερέα, τις μεταχειρίζονταν με την έσχατη περιφρόνηση: τις εξέταζαν, τις πασπάτευαν, όπως οι χασάπηδες τα αρνιά, και τις αγόραζαν 100 γρόσια το κεφάλι, τιμή πολύ κατώτερη από αυτή που ίσχυε . Περίπου 500 Χιώτισσες πουλήθηκαν στην ψαραγορά, μαζί με τα ψώνια της μέρας γύριζαν σπίτι τους και με μια σκλάβα από τη Χίο.

Πολλές όμορφες Χιώτισσες στάλθηκαν πεσκέσια σε ισχυρούς, όπως έκανε ο καπουδάν πασάς, ο οποίος έστειλε σε τούρκο μεγιστάνα μια νεαρή Χιώτισσα. Η αιχμάλωτη θηρίο ανήμερο αρνιόταν να υποταχτεί, ώσπου μια μέρα προκάλεσε τη μοίρα της. Άρπαξε το τσιμπούκι του αφέντη της, έσπασε ένα καθρέφτη και επί τόπου της πήρε το κεφάλι ο τούρκος. Τέτοιου είδους περιστατικά αφηγούνται πολλά.

Φριχτή ήταν και η μοίρα των παιδιών. Κάποια τα έκλεισαν σε χαρέμια, άλλα κρατήθηκαν σε κακόφημους χώρους του Γαλατά και άλλα κατέληξαν σε καφενέδες, στη διάθεση κάθε Οθωμανού. Πολλά από αυτά τα παιδιά εξισλαμίστηκαν ομαδικά.

Οι γυναίκες αποτελούσαν σπάνιο είδος στη Χίο μετά την καταστροφή, έμειναν πίσω μόνον οι άσχημες και οι μεγάλες σε ηλικία. Γράφει ο Φωτεινός: «όθεν ούτως αγαθή τύχη ανέτειλε και δ΄αυτάς και άμα πάσαι παρήλικες και δυσειδεις υπανδρεύθησαν αμειφθείσαι υπό της θείας Προνοίας ….» 

Γιώτα Ιωακειμίδου*
Φιλόλογος / schooltime.gr

Ιταλία: «Η πόλη μας τελείωσε»: Σκηνές καταστροφής από τον τριπλό σεισμό. Δηλώσεις Ρέντσι

Φόβος και πανικός έχει κυριεύσει τους κατοίκους -
Κατέρρευσαν κτίρια και ιστορικός ναός του 15ου αιώνα
 - Κλείνει «αλληλουχία» ρηγμάτων

Οι τρεις ισχυρές σεισμικές δονήσεις μεγέθους 5,4, 5,9 και 5,6 Ρίχτερ
σημειώθηκαν με διαφορά λίγων ωρών και «χόρεψαν» την κεντρική
 Ιταλία και συγκεκριμένα τις πόλεις Visso, Ussita και Castel Santangelo Sul Nera.


ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΙΤΑΛΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ Μ.ΡΕΝΤΣΙ ΑΠΟΨΕ 27.10.2016

«Χρειάζεται διαρθρωτική παρέμβαση για να στηριχθούν οι σεισμόπληκτες περιοχές. Πρέπει να το εξηγήσουμε στην Ιταλία, στην Ευρώπη, στους πάντες», δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι.

«Ο στόχος μας είναι να μην στηθούν καν καταυλισμοί με σκηνές, διότι βρισκόμαστε στα τέλη Οκτωβρίου», πρόσθεσε ο Ιταλός Πρωθυπουργός. «Ο σεισμός μας δοκιμάζει σκληρά, αλλά η Ιταλία δεν θα αφήσει μόνους τους πολίτες της, είμαστε πιο δυνατοί και θα το αποδείξουμε» διαβεβαίωσε ο επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης.

Ο Ρέντσι ζήτησε από το κοινοβούλιο να ψηφίσει το συντομότερο δυνατό τα μέτρα που ενέκρινε η κυβέρνησή του μετά τον θανατηφόρο σεισμό που έπληξε την περιοχή του Αματρίτσε, την 24η Αυγούστου. Τα μέτρα αυτά, σύμφωνα με τον κεντροαριστερό Πρωθυπουργό της Ιταλίας, θα βοηθήσουν και στην αντιμετώπιση της νέας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης στις περιφέρειες Μάρκε και Ούμπρια.

Οι μετασεισμικές δονήσεις έχουν ξεπεράσει τις πεντακόσιες από χθες βράδυ, εκ των οποίων τριάντα ήταν ισχυρότερες των 3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Οι άστεγοι, μέχρι στιγμής, υπολογίζονται σε 5.000 και στην πλειονότητά τους θα φιλοξενηθούν σε ξενοδοχεία.

Ένας νεκρός από ανακοπή καρδιάς, 10 οι τραυματίες
Ένας ηλικιωμένος άνδρας που υπέστη ανακοπή καρδιάς είναι το μόνο γνωστό περιστατικό θανάτου που συνδέεται με τη σειρά σεισμικών δονήσεων που έπληξαν χθες βράδυ την κεντρική Ιταλία.

Παράλληλα, περίπου δέκα άτομα έχουν τραυματισθεί ελαφρά, ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα, εθελοντές ανέφεραν ότι ένα παιδί έχει τραυματισθεί εξαιτίας κατάρρευσης κτίσματος στην κωμόπολη Καμερίνο.

Σήμερα τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά σε δεκαοκτώ πόλεις και κωμοπόλεις της Ιταλίας για να γίνουν προσεκτικές αυτοψίες με εκτίμηση των ζημιών.

Μέχρι τις 11 το βράδυ, τοπική ώρα, οι μετασεισμικές δονήσεις στις περιφέρειες Μάρκε και Ούμπρια είχαν ξεπεράσει τις εξήντα.

Στο έλεος του Εγκέλαδου η κεντρική Ιταλία
Ισχυρή σεισμική δόνηση, μεγέθους 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώθηκε στις 22:18 ώρα Ελλάδος στην κεντρική Ιταλία, ακολουθώντας τον σεισμό των 5,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε νωρίτερα στο ίδιο ρήγμα. Το μέγεθος δόθηκε στα 5,9 Ρίχτερ, ενώ άλλα ινστιτούτα δίνουν το σεισμό στα 6,4 Ρίχτερ και κάποια άλλα 6,3 Ρίχτερ, γεγονός που έχει προκαλέσει σύγχυση.



Όπως αποδείχθηκε, ο πρώτος σεισμός δεν ήταν ο κύριος, καθώς με διαφορά δύο μόλις ωρών και ελάχιστων λεπτών, σημειώθηκε η νέα δόνηση, αρκετά πιο ισχυρή. Δευτερόλεπτα μετά, σημειώθηκε ισχυρός μετασεισμός, μεγέθους 5,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σε άλλη περιοχή και συγκεκριμένα ανάμεσα στο Μπάρι και τη Φότζια, με εστιακό βάθος 10 χιλιομέτρων. Οι ιταλικές αρχές εκφράζουν φόβους για ενεργοποίηση μεγαλύτερων ρηγμάτων και ήδη έχουν κινητοποιηθεί μεγάλες δυνάμεις, προκειμένου να προσφέρουν την απαιτούμενη βοήθεια στους κατοίκους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, κτίρια έχουν καταρρεύσει σε τρεις πόλεις της Ιταλίας, ωστόσο λόγω των καιρικών συνθηκών και της νύχτας, είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει αξιόπιστη εκτίμηση των συνεπειών στην παρούσα φάση.



Στις περιοχές που επλήγησαν έχουν ήδη ξεκινήσει διαδικασίες για τη δημιουργία χώρων, οι οποίοι θα είναι ικανοί να φιλοξενήσουν όσους κατοίκους φοβούνται να κοιμηθούν στα σπίτια τους, τα οποία ενδεχομένως να έχουν υποστεί ζημιές. Ο Δήμαρχος της Ουσίτα δήλωσε στα τοπικά ΜΜΕ, ότι πολλά σπίτια έχουν καταρρεύσει, ωστόσο δεν υπάρχουν αναφορές για άλλους τραυματίες - εκτός των δύο που είχαν καταγραφεί το απόγευμα - ή ακόμη και για νεκρούς. Για λόγους ασφαλείας, δόθηκε εντολή να μην λειτουργήσουν τα σχολεία στην ευρύτερη περιοχή και οπωσδήποτε πριν ελεγχθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Κατέρρευσε ιστορικός ναός
Ο ιστορικός ναός του Σαν Σαλβατόρε στο Κάμπο που χρονολογούνταν από τα τέλη του 15ου αιώνα κατέρρευσε ολοσχερώς. Ο συγκεκριμένος ναός είχε αποδυναμωθεί από τον σεισμό του περασμένου Αυγούστου.

Νωρίτερα, ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 5,4 της κλίμακας Ρίχτερ έγινε αισθητή στο κέντρο της Ιταλίας, με συνέπεια τον τραυματισμό δύο πολιτών. Αργά το βράδυ, ανακοινώθηκε ότι ο ένας από τους πολίτες δεν τραυματίστηκε, αλλά μεταφέρθηκε με κρίση πανικού στο νοσοκομείο.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες το επίκεντρο βρίσκεται στην περιοχή Βίσο της Ματσεράτα στις Μάρκε, ενώ η δόνηση έγινε αισθητή στις περιοχές της Ρώμης, της Άκουιλα και της Περούτζια.



Με δήλωσή του, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντζι, θέλησε να ευχαριστήσει όλους εκείνους που δουλεύουν με αυταπάρνηση μέσα στη βροχή προκειμένου να βοηθήσουν τους πολίτες που ενδεχομένως να έχουν ανάγκη μετακίνησης ή και στήριξης.

Στις 24:42 ώρα Ελλάδος, καταγράφηκε νέος ισχυρός μετασεισμός στην περιοχή, μεγέθους 4,4 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ συνεχώς σημειώνονται σεισμοί από 3 έως 3,5 Ρίχτερ στην περιοχή, αλλά και νοτιότερα.




Ευθύμης Λέκκας: Θα έχουμε και νέο σεισμό
Ως μια αλληλουχία ρηγμάτων που έσπασε απόψε στην περιοχή της Ουσίτα εξηγεί τη σεισμική δραστηριότητα στην Ιταλία, ο καθηγητής Γεωλογίας και πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας. Όπως είπε στο protothema.gr οι σημερινοί σεισμοί συνδέονται ως κρίκοι της ίδιας αλυσίδας με τους σεισμούς στο Καστελάνο το 1997, στην Ακουιλα το 2009 και στο Αματρίτσε, τον περασμένο Αύγουστο. «Αυτοί οι τρεις σεισμοί είχαν μεταξύ τους δύο κενά, που περιμέναμε ότι θα έσπαζαν», εξηγεί ο κ.Λέκκας. «Σήμερα έσπασε το "κενό" βόρεια του Αματρίτσε. Το πιο πιθανό είναι ότι κάποια στιγμή στο μέλλον θα έχουμε και νέο σεισμό νότια, μεταξύ Αματρίτσε και Άκουιλα».

Όπως πρόσθεσε ο κ.Λέκκας μιλώντας στο protothema.gr ο πρώτος σεισμός των 5,4 Ρίχτερ αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων ότι δεν ήταν ο κύριος και μένει τώρα να αποδειχθεί αν η ισχυρότερη δόνηση που ακολούθησε δύο ώρες αργότερα θα είναι η κύρια δόνηση. Ωστόσο, αυτό που επισημαίνει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ είναι ότι η σεισμική δραστηριότητα εξελίσσεται σε περιοχή με ιδιαίτερα παλαιά και καταπονημένα κτίρια.