«Η Χίος μετά την καταστροφή της». Tης Γιώτας Ιωακειμίδου

 Η Χίος μετά την καταστροφή της

ΓΙΩΤΑ ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΟΥ*

Η Χίος μετά την καταστροφή της το 1822, γνώρισε την απίστευτη τουρκική ωμότητα και αγριότητα. Μόνον τα προξενεία σωθήκαν και μερικά σπίτια Ευρωπαίων. Όλα τα υπόλοιπα κτίσματα καταστράφηκαν ολοσχερώς. Από τους άντρες του νησιού ελάχιστοι σώθηκαν, ενώ τα γυναικόπαιδα αιχμαλωτίστηκαν.

Σύμφωνα με τον επιτετραμμένο της Ολλανδίας Gaspar, η Κωνσταντινούπολη είχε μεταβληθεί σ’ ένα απέραντο σκλαβοπάζαρο. Οι Χιώτισσες πωλούντο μαζί με άλλα κλεμμένα πολύτιμα αντικείμενα. Γράφει λοιπόν ο Gaspar στον υπουργό εξωτερικών A.W.C.de Nagel Tot Ampsen «Το πιο σπαρακτικό θέαμα είναι τα σκλαβωμένα γυναικόπαιδα που έφεραν από τη Χίο εδώ και λίγες μέρες. Μερικά ανήκουν στις πιο αξιοσέβαστες οικογένειες του νησιού. Αγόρια και κορίτσια σέρνονται στους δρόμους δεμένα το ένα με το άλλο και οδηγούνται στα σκλαβοπάζαρα. Κοπέλες κρατούσαν στο χέρι ένα χαρτί με το όνομα των τούρκων κυρίων τους που έμειναν στη Χίο. Μη μπορώντας να τις συνοδέψουν οι ίδιοι τις έστελναν στη διεύθυνση των σπιτιών τους σην Πόλη».

Ο Άγγλος πρόξενος της Σμύρνης F. Werry γράφει σε μια αναφορά του προς την Levant Company: «Στον δρόμο των φράγκων οδηγούνται πάνω-κάτω κοπάδια από παιδιά της Χίου για πούλημα. Τα παιδιά αυτά έβγαιναν για ζητιανιά στους δρόμους με την άδεια των αφεντικών τους, για να μαζέψουν τα λύτρα και να εξαγοράσουν την ελευθερία τους».

Στο φύλλο της εφημερίδας «courrier Francais» στις 10 Ιουλίου 1822 υπάρχει η εξής δημοσίευση: «βλέπεις φανατικούς μουσουλμάνους να τρέχουν ομαδικά, να αγοράζουν 30 γρόσια το θύμα τους και να το σφάζουν αμέσως για να κερδίσουν σπουδαία θέση στους ουρανούς…..χιλιάδες γυναίκες, κορίτσια και αγόρια πουλιόνταν κάθε μέρα στο παζάρι. Πολλά από αυτά τα δυστυχισμένα πλάσματα αυτοκτόνησαν κατά την μεταφορά. Βλέπεις γυναίκες να μην δέχονται τροφή για να πεθάνουν από την πείνα». Μια άλλη εφημερίδα γερμανική, η Allgemeine Zeitung γράφει : «όσα παιδιά είναι κάτω των επτά ετών,ακατάλληλα για το παζάρι, δένονταν μαζί και ρίχνονταν στην θάλασσα.»

Ο Άγγλος ιερέας της αγγλικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη R.Walsh, κατέγραψε συστηματικά όσα είδε εκείνες τις μέρες στα σκλαβοπάζαρα της Πόλης. Αυτός μας περιέγραψε τη γενναία στάση πολλών γυναικών από τη Χίο. Η αρπαγή και το εμπόριο σκλάβων γινόταν από τούρκους χαμηλής υποστάθμης: καϊξήδες, χαμάληδες, κακοποιά στοιχεία κάθε είδους που πήγαιναν στην εκστρατεία σαν εθελοντές με σκοπό τη λαφυραγωγία. Η μέθοδος που ακολουθούσαν ήταν πάντα ίδια: σκότωναν τα αρσενικά μέλη της οικογένειας, αιχμαλώτιζαν γυναίκες και παιδιά και έπαιρναν τα πολύτιμα αντικείμενα. Στη συνέχεια πήγαιναν τη λεία τους στο κοντινό τελωνείο και έπαιρναν το λεγόμενο «τεσκερέ» δηλαδή ειδικό πιστοποιητικό του σκλάβου. Από εκείνη τη στιγμή οι σκλάβοι ήταν ιδιοκτησία τους καθώς και των απόγονων τους. Ο Άγγλος κληρικός μας πληροφορεί ότι εκδόθηκαν από την Χίο 41.000 τεσκερέδες μέχρι 1η Μαΐου 1822. Από αυτούς τους σκλάβους οι 5000 πουλήθηκαν στην Πόλη. Η τιμή κάθε σκλάβου ήταν 300 γρόσια και οι αγοραπωλησίες γίνονταν στο Αουρούτ Μπαζάρ, το γυναικοπάζαρο. Ήταν μια μεγάλη αυλή ενός κτηρίου, γύρω-γύρω με εξέδρες. Εκεί υπήρχαν γυναίκες λευκές και Αφρικανές. Οι λευκές και οι γυναίκες μεγαλύτερης αξίας ήταν κλεισμένες μέσα σε κάμαρες με καφασωτά παράθυρα. Όμως οι Χιώτισσες ήταν τόσες πολλές που τις πουλούσαν στους δρόμους και στις πλατείες. Οι πιο πολλές πουλήθηκαν στην ψαραγορά, στο Μπαλουκ-Παζάρ. Ο Άγγλος ιερέας Walsh είδε εκεί στις 15 Ιουνίου 1822, κορίτσια 12 έως 15 ετών να πωλούνται «όπως τα ζώα στις αγγλικές αγορές». Πολλά ήταν μισόγυμνα, τρόμος και αγωνία ήταν ζωγραφισμένα στα πρόσωπά τους, το πιο σπαρακτικό θέαμα που είδε ποτέ στη ζωή του. Οι Τούρκοι, κατά την περιγραφή πάντα του ιερέα, τις μεταχειρίζονταν με την έσχατη περιφρόνηση: τις εξέταζαν, τις πασπάτευαν, όπως οι χασάπηδες τα αρνιά, και τις αγόραζαν 100 γρόσια το κεφάλι, τιμή πολύ κατώτερη από αυτή που ίσχυε . Περίπου 500 Χιώτισσες πουλήθηκαν στην ψαραγορά, μαζί με τα ψώνια της μέρας γύριζαν σπίτι τους και με μια σκλάβα από τη Χίο.

Πολλές όμορφες Χιώτισσες στάλθηκαν πεσκέσια σε ισχυρούς, όπως έκανε ο καπουδάν πασάς, ο οποίος έστειλε σε τούρκο μεγιστάνα μια νεαρή Χιώτισσα. Η αιχμάλωτη θηρίο ανήμερο αρνιόταν να υποταχτεί, ώσπου μια μέρα προκάλεσε τη μοίρα της. Άρπαξε το τσιμπούκι του αφέντη της, έσπασε ένα καθρέφτη και επί τόπου της πήρε το κεφάλι ο τούρκος. Τέτοιου είδους περιστατικά αφηγούνται πολλά.

Φριχτή ήταν και η μοίρα των παιδιών. Κάποια τα έκλεισαν σε χαρέμια, άλλα κρατήθηκαν σε κακόφημους χώρους του Γαλατά και άλλα κατέληξαν σε καφενέδες, στη διάθεση κάθε Οθωμανού. Πολλά από αυτά τα παιδιά εξισλαμίστηκαν ομαδικά.

Οι γυναίκες αποτελούσαν σπάνιο είδος στη Χίο μετά την καταστροφή, έμειναν πίσω μόνον οι άσχημες και οι μεγάλες σε ηλικία. Γράφει ο Φωτεινός: «όθεν ούτως αγαθή τύχη ανέτειλε και δ΄αυτάς και άμα πάσαι παρήλικες και δυσειδεις υπανδρεύθησαν αμειφθείσαι υπό της θείας Προνοίας ….» 

Γιώτα Ιωακειμίδου*
Φιλόλογος / schooltime.gr

Χίος: Τούρκος δικαστικός ζήτησε πολιτικό άσυλο - Ήρθε ως πρόσφυγας

Ένας 50χρονος Τούρκος δικαστικός, ο οποίος, όπως δηλώνει, διώκεται από το καθεστώς Ερντογάν εισήλθε σήμερα παράνομα στην Ελλάδα και ζήτησε πολιτικό άσυλο από τις λιμενικές Αρχές.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, ο Τούρκος δικαστικός εντοπίσθηκε στην περιοχή της Αγίας Ελένης της Χίου, στις 6:00, σε μικρή πλαστική βάρκα, στην οποία επέβαιναν άλλοι έξι πρόσφυγες από τη Συρία. 

Στους λιμενικούς που τον συνέλαβαν δήλωσε αμέσως την ταυτότητά του και ενέφερε ότι επιβιβάσθηκε στη βάρκα από ακτή νότια του Τσεσμέ στην τουρκική χερσόνησο της Ερυθραίας. Επίσης, τους έδειξε όλα τα προσωπικά έγγραφά του που πιστοποιούν την ιδιότητά του. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ζήτησε πολιτικό άσυλο, δηλώνοντας ότι διώκεται για τις ιδέες του από το καθεστώς Ερντογάν.

Ο 50χρονος συνελήφθη για παράνομη είσοδο στη χώρα, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι θα μεταφερθεί σύντομα στην Αθήνα όπου και θα εξεταστεί το αίτημά του. Οι αστυνομικές και λιμενικές αρχές στη Χίο αρνούνται να κάνουν οποιαδήποτε δήλωση για το γεγονός και παραπέμπουν σε επίσημη ανακοίνωση τις επόμενες ώρες.
Onalert.gr