Γνωρίζετε ότι τα «βουνά Αλληλούια» που γνωρίσαμε στην ταινία «Άβαταρ» είναι εμπνευσμένα από το Εθνικό Δασικό Πάρκο Zhangjiajie που βρίσκεται στην Κίνα;
Στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Zhangjiajie, που βρίσκεται στην κινεζική επαρχία Χουνάν, υπάρχουν θεόρατοι, ψηλοί βράχοι, σαν κολώνες, που μοιάζουν πολύ με το σκηνικό της μεγάλης κινηματογραφικής επιτυχίας! Η μόνη διαφορά είναι ότι οι βράχοι στην Κίνα δεν επιπλέουν. Είναι το αποτέλεσμα της διάβρωσης χιλιάδων χρόνων λόγω του ψυχρού κλίματος και των πολύ συχνών βροχών.
Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2010 προς τιμήν της ταινίας, ένας από τους πυλώνες του Εθνικού Πάρκου, ο Southern Sky Column με ύψος 1080 μέτρα, μετονομάστηκε επίσημα «Avatar Hallelujah Mountain» .
dinfo.gr
Όταν αξιωθήκαμε κι εμείς να πάρουμε ράδιο (όλοι ράδιο το λέγαμε, τη λέξη ραδιόφωνο μάθαμε να τη λέμε όταν μεγαλώσαμε!) ήμουν δέκα χρονών. Η χαρά; δεν περιγράφεται! Ήταν ένα κομψό σκούρο βυσσινοκαφέ Telefunken με μια μεσαία και δυο σκάλες βραχέα κύματα, με το κουμπί για την αλλαγή τους στη δεξιά πλευρά, στη μπροστινή του όψη ήταν αριστερά το διπλό κουμπί για το άνοιγμα και την ένταση και για τη ρύθμιση της φωνής (μπάσα-πριμα) και στη δεξιά του το κουμπί για τη μετακίνηση της βελόνας και την επιλογή των σταθμών. Σε αντίθεση με άλλα ράδια, δε είχε γραμμένα επάνω στο κρύσταλλο τα ονόματα των σταθμών, παρά μόνο αριθμούς, που άκουγα τους εκφωνητές να τους λένε μεγάκυκλους και χιλιόκυκλους και έτσι μάθαινα τις συχνότητες και μπορούσα να βρω τους σταθμούς σε όλα τα ραδιόφωνα. Η μπροστινή του όψη συμπληρωνόταν με μια συστοιχία από κάθετες λευκές κολωνίτσες, που εγώ πια τις έβλεπα σαν τις κολώνες του Παρθενώνα! Με το φίλο μου και γείτονά μου Νίκο που είχανε στο σπίτι τους ένα Grundig συνεχώς φιλονικούσαμε για το ποιό είναι το καλύτερο κι εγώ είχα ένα επί πλέον επιχείρημα -απορώ πώς το σκέφτηκα- ότι η Telefunken είναι λέξη ελληνική!
Συνήθως το πρωί ήταν βουβό. Το καλοκαίρι που δεν είχαμε σχολείο, σηκωνόμασταν πρωί πρωί να βοσκήσουμε τα πράματα (τα ζώα δηλαδή) και γυρίζαμε λίγο πριν το μεσημέρι. Εκεί κατά τις δωδεκάμισι το Πρώτο Πρόγραμμα (νομίζω πως τότε δεν αποκαλούνταν έτσι παρά μόνο Εθνικόν Ίδρυμα Ραδιοφωνίας) είχε δημοτικά τραγούδια κι αμέσως μετά τον γνωστό "τσοπανάκο" [3] που ανήγγελλε το δελτίο ειδήσεων στις 13:00. Πολλές φορές προτιμούσαμε να ακούμε στις 12 την "Ώρα του στρατιώτου" από τονΣτρατιωτικό Σταθμό Θεσσαλονίκης, που συνήθως έβαζε λαϊκά τραγούδια. Όσοι τα κατάφερναν στα βραχέα, το απόγευμα στις πέντε έπιαναν το Στρατιωτικό Σταθμό Ιωαννίνων και την "Ώρα των ακροατών" [4]. Ήταν κάποια τραγούδια που τα ζητούσαν τόσοι πολλοί ακροατές, κυρίως ξενητεμένοι, και τα αφιέρωναν στους δικούς τους, που η εκφώνησή τους κρατούσε ολόκληρα λεπτά. Στις δόξες τους ήταν τότε το δημοτικό τραγούδι "Τάξε μανούλα μ΄ τάματα", “Τ’αδέρφια δε χωρίζουνε” και "Τα λιμάνια"[6] με την Πόλυ Πάνου, "Μανούλα θα φύγω" με τον Καζαντζίδη, αρκετά άλλα λαϊκά με θέμα την ξενητειά και φυσικά πολλά ηπειρώτικα.
Λίγο αργότερα το απόγευμα, δε θυμάμαι ακριβώς την ώρα, το Δεύτερο Πρόγραμμα είχε τη διαφημιστική εκπομπή των εταιριών Columbia, His Master’s Voice και Capitol, απ΄όπου μαθαίναμε τις νέες επιτυχίες. Αντίστοιχες εκπομπές αλλά με μικρότερη συχνότητα και από άλλους σταθμούς είχαν οι εταιρείες Odeon, Parlofon, Warner Bross, oι Phillips, Polydor, Fidelity και αργότερα και άλλες ελληνικές, όπως η Lyra, η Sonata του Πάνου Γαβαλά, η Panivar της Θεσσαλονίκης κλπ.
Ως μαθητές γυμνασίου, ζώντας μακριά από τα σπίτια μας, δεν είχαμε την πολυτέλεια του ραδιοφώνου και αυτό ήταν πολύ βαρύ για όσους ζούσαμε τη φίλαθλη ιδιότητά μας ως οπαδοί, κατά κύριο λόγο του Ολυμπιακού, γιατί την ώρα που τα ξυραφάκια Astor πρόσφεραν ένα και μοναδικό αγώνα χωρίς άλλες συνδέσεις και επικοινωνίες, εμείς φορτωμένοι με τα τρουβάδια μας και τα εφόδια της βδομάδας, πεζοπορούσαμε για το Μουζάκι!
Πέρα από τους ελληνικούς σταθμούς, την εποχή εκείνη τα ερτζιανά ήταν γεμάτα και από εκπομπές ξένων ραδιοφωνικών σταθμών. Σίγουρα θα παραλείψω κάποιους αν αναφέρω εκείνους που παίζανε στο δικό μας σπίτι.
Κάποτε-κάποτε η βελόνα σταματούσε στο Βουκουρέστι. Και εάν από τη Βουδαπέστη το όνομα του ηγέτη της χώρας αναφερόταν σπάνια και σχεδόν αγνοούσαμε ποιός ήταν, αντίθετα το όνομα του Ρουμάνου ηγέτη Γκεόργκε Γκεοργκίου Ντεζ το άκουσα τόσες φορές, που το θυμάμαι ακόμα! Και να φανταστεί κανείς δεν είχε αρχίσει ακόμα η εποχή Τσαουσέσκου! Στο διάστημα 1959-1962 είχε γίνει μια μεγάλη κινητοποίηση για την απελευθέρωση του Μανώλη Γλέζου, βουλευτή ήδη από το 1961, ο οποίος είχε καταδικαστεί με άλλους συγκατηγορούμενους από το Στρατοδικείο Αθηνών. Στην καμπάνια αυτή συμμετείχε και ο σταθμός του Βουκουρεστίου με ένα ένθετο σε κάθε του εκπομπή που είχε τον τίτλο "και τώρα η ρουμπρίκα μας, λευτεριά στο Μανώλη Γλέζο". Όταν, σπανιότατα, συναντώ τη λέξη "ρουμπρίκα" το μυαλό μου γυρίζει σε κείνη την εποχή, αρκετές δεκαετίες πίσω. Οι εκπομπές του Βουκουρεστίου διανθίζονταν πάντα με κομμάτια της λαϊκής ρουμάνικης μουσικής και μου άρεσε πολύ ο "Κορυδαλλός" (Ciocarlia) του
Σπανιότερα ακούγαμε τη Σόφια [8] και κυρίως την Κυριακή που είχε μουσική εκπομπή. Πότε-πότε έβαζαν και βουλγάρικα τραγούδια, με κάτι γυναικείες φωνές, καταπληκτικές. Τότε καταλάβαινα τη θειά τη Σοφία, που άμα άκουγε καμιά να τραγουδάει καλά, έλεγε: Ά, μωρέ τι καλά που τραγουδάει, σα Βουλγάρα!
Από τις χώρες του ανατολικού συνασπισμού, εκπομπή στην ελληνική γλώσσα είχε και η Πράγα [9] και θυμάμαι μια χρονιά την πρώτη του Σεπτέμβρη που κουβαλούσα ξύλα με το γάιδαρο από το δάσος. Τελειώνοντας τη δουλειά, κατάκοπος, νωρίς το βραδάκι και ψάχνοντας στα βραχέα κύματα για κανένα σταθμό, έπεσα επάνω στην Πράγα, που είχε ρεπορτάζ από την πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς. “Καλύτερα να κουβαλάω ξύλα όλη μέρα, παρά να πάω σχολείο από πρώτη του μήνα”, είπα από μέσα μου.
Η Μόσχα, δεν μπορούσε να μην έχει εκπομπή στα ελληνικά. Εκπομπές, όχι εκπομπή. Άρχιζε από νωρίς το πρωί στα βραχέα και τελείωνε με την έβδομη, νομίζω, εκπομπή της ημέρας αργά τα μεσάνυχτα στα μεσαία, που έχουν καλή απόδοση τη νύχτα. Το μουσικό σήμα [10] ήταν ένας απλός ήχος καμπάνας που στο παιδικό μου μυαλό συνδυάστηκε με τα ψηλά καμπαναριά του Κρεμλίνου. Η Μόσχα είχε πολλές ειδήσεις που εξυμνούσαν τις επιτυχίες της Σοβιετικής Ένωσης και των Λαϊκών Δημοκρατιών, πάρα πολλές αναλύσεις ιδεολογικού χαρακτήρα, παρουσίαζε και ελληνικά θέματα, χωρίς να λείπει τελείως η μουσική και τα τραγούδια. Τα τελευταία χρόνια γνώρισα στην Ελλάδα τη Μαρία Μπέικου, που υπήρξε μια από τις εκφωνήτριες του σταθμού, στην οποία αναφερθήκαμε και
Πριν αναφερθώ στα ραδιόφωνα του δυτικού κόσμου, θα ήθελα να σημειώσω τη λειτουργία δύο σταθμών στα μεσαία κύματα που δεν είχαν καλή λήψη και σπάνια τους άκουγα. Ήταν το Κάιρο και η Άγκυρα. Ο δεύτερος μάλιστα μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση με ουρανισκόφωνη προφορά της λέξης Ανκαρα που την άκουγα έτσι για πρώτη φορά. Ακόμα δεν θα έπρεπε να παραλείψω το Ραδιο Βατικανό [12] το οποίο το εύρισκα στα δεξιά της μπάντας των μεσαίων, κοντά στο Δεύτερο Πρόγραμμα, αλλά το μόνο που άκουγα από κεί ήταν ένα συνεχές Ave Maria!
Οι προσπάθειές μου να βρω κάποιο ηχητικό ντοκουμέντο από το σταθμό αυτό απέβησαν άκαρπες επί σειρά ετών. Δεν είχα μιλήσει όμως με τον κατάλληλο άνθρωπο. Κι αυτός δεν ήταν μακριά μου. Πρόκειται για έναν εξαιρετικό συλλέκτη, τον συγχωριανό και φίλο Δημήτρη Ι.Τσιουρή, ο οποίος πέρα από τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών για τη συλλογή λέξεων και ιδιωματισμών που αποτυπώνονται στο βιβλίο “Η γλώσσα της Δρακότρυπας”, έχει δημιουργήσει μια τεράστια συλλογή με τα πρώτα φύλλα και τεύχη ελληνικών εφημερίδων και περιοδικών. Η ηχογράφηση του σχολίου της εκπομπής της 24ης Ιουλίου 1974 αποτελεί ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο και τον ευχαριστώ θερμά που μου το παραχώρησε. [15]
Για τη Deutsche Welle δεν χρειάζεται ίσως να πούμε περισσότερα πράγματα από το να θυμίσουμε ότι την περίοδο 1967-1974 δεν υπήρχε σπίτι στη χώρα μας που να μη μπαίνει η φωνή της αντιδικτατορικής Ελλάδας. Δεν αναφέρω περισσότερα για τη Ντόιτσε Βέλλε. Θα πω μόνο, πως τότε είχαμε γνωρίσει μια διαφορετική Γερμανία και θα προτρέψω τον αναγνώστη να ανοίξει τη σχετική σύνδεση που παραθέτω για να ακούσει μια επιλογή αποσπασμάτων από το cd που εξέδωσε η ελληνική υπηρεσία του σταθμού με τον τίτλο Deutsche Welle 40 χρόνια. [16]
