Όσα χρόνια γράφω
στον ΠΑΛΜΟ συνηθίζω Πάσχα και Χριστούγεννα να γράφω ένα ανάλογο με την ημέρα
άρθρο. Το ίδιο σκόπευα και για αυτό το Πάσχα και την Ανάσταση, αλλά η
πραγματικότητα βγήκε εντελώς διαφορετική. Βρισκόμαστε στην δύνη του κορονοιού
με αποκλεισμό στα σπίτια και με χωρισμό γονιών και παιδιών, αδερφών, φίλων και
συγγενών. Αυτό το Πάσχα είναι βουβό για πρώτη φορά στην ιστορία του
χριστιανισμού. Δεν έχω υπ’ όψη μου άλλη ιστορική περίοδο μετά την επικράτηση
του χριστιανισμού που να μην εορτάστηκε με λαμπρότητα το Πάσχα και η Ανάσταση.
Ούτε νομίζω και στα πρώτα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας οι καμπάνες σίγησαν.
Και τότε κινδύνευε η ζωή του χριστιανού απ’ το χαντζάρι του τούρκου του
μπαμπέση και πολλές εκκλησίες κάηκαν και πολλές ζωές χάθηκαν….
Σήμερα όμως με τον κορονοϊό
έχει γίνει κάτι το πρωτοφανές, το οποίο θα σημαδέψει την ιστορία της
ανθρωπότητας και θα είναι αφορμή για αναθεώρηση πολλών απόψεων και
προτεραιοτήτων φιλοσοφικών, κοινωνικών και οικονομικών. Κατ’ αρχήν
διαπιστώνουμε διεθνώς ότι το ζήτημα της υγείας του πληθυσμού είναι τόσο
σημαντικό όσο και τα ζητήματα πολέμου και ειρήνης. Για την διατήρηση της υγείας
του πληθυσμού έχουν επιστρατευτεί μέθοδοι και έχουν επιβληθεί ψυχολογικές
συμπεριφορές που θυμίζουν πολεμική σύρραξη. Εκτός της γρίπης του 1918 είχαμε
άλλες δύο πανδημίες το δεύτερο μισό του
20ου αιώνα το 1957 και το 1968. Το 1957-1958 πέθαναν στην Αμερική
100.000 άτομα και στην Γαλλία γύρω στις 50.000. Το 1968 πέθαναν στην Γαλλία
τουλάχιστον 30.000 άτομα και στις ΗΠΑ άνω των 50.000. Το 1968 είχε πάρει την
γρίπη και ο Βίλι Μπραντ αρχηγός του κράτους της τότε Δυτικής Γερμανίας, όπως
και σήμερα έπαθε τα ίδια ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Μπόρις Τζόνσον. Τα
προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα νοσοκομεία εκείνη την εποχή ήταν φρικιαστικά,
αλλά κανείς δεν σκέφτηκε να σταματήσει την οικονομική ζωή στις χώρες που είχαν
πληγεί από την γρίπη. Μέχρι σήμερα στην Αμερική έχουν πεθάνει 25.000 άτομα και
στην Γαλλία 15.000, αλλά δεν ξέρουμε που θα φτάσουμε στο τέλος. Να δούμε τι θα
γίνει με τον τελικό απολογισμό, ήταν σωστή η καραντίνα ή δημιούργησε χειρότερα
προβλήματα;
Δεν θέλω να πω ότι
τα μέτρα είναι λάθος, αλλά απλώς επισημαίνω τις διαφορές του τότε και τώρα.
Τότε δεν υπήρχε η γνώση που υπάρχει σήμερα στην ιατρική και βιολογία.
Φανταστείτε ότι η ανακάλυψη του RNA, από το οποίο αποτελείται ο ιός, έγινε το 1967. Δηλαδή καμιά γνώση για
το τι προκαλεί τη γρίπη και άλλες ασθένειες μέχρι την εμφάνιση του AIDS to 1981 δεν υπήρχε. Στις μέρες μας μέσα σε δυο
μήνες από την εμφάνιση του ιού, γνωρίζουμε επακριβώς το RNA του και ήδη δεκάδες εμβόλια
δοκιμάζονται καθώς και συνδυασμοί φαρμάκων για την καταπολέμηση της ασθένειας.
Η ύπαρξη του Iinternet έχει δώσει αφάνταστους πόρους για την συνεργασία των επιστημόνων και
κοινοποίηση των αποτελεσμάτων διαφόρων επιστημονικών ερευνών στην παγκόσμια
ερευνητική κοινότητα. Αυτή η συνεργασία είναι η διαβεβαίωση ότι σε πολύ σύντομο
χρονικό διάστημα θα έχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα.
Είμαστε η μοναδική
χώρα που λόγω των μέτρων αναδύθηκε μια σύγκρουση μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας
όσον αφορά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στις εκκλησίες και βέβαια η
σύγκρουση φαίνεται να υποβόσκει για το βράδυ της Ανάστασης. Όπως και να το
σκεφτούμε πιστοί και μη πιστοί ή λίγο πιστοί, νοιώθαμε το Πάσχα και φέτος το
βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου θα νοιώσουμε ένα κενό που θα κόβει την ομαλή πορεία
αυτού του δίσεκτου έτους, του 2020. Διαισθάνομαι ότι αυτή η σύγκρουση θα
προκύψει οξύτατη μετά την κρίση και υπάρχει η πιθανότητα να τεθεί επί τάπητος
το ζήτημα χωρισμού κράτους και εκκλησίας. Με την απαγόρευση προέκυψε μια ιδεολογική
σύγκρουση μεταξύ της επιστήμης που εκπροσωπείται από το κράτος και της πίστης
που εκπροσωπείται από την Εκκλησία. Δεν κολλάει ο κορονοϊός από την Θεία
Κοινωνία λέει η Εκκλησία, αλλά η επιστήμη λέει ότι κολλάει. Τι να πιστέψουμε;
Την επιστήμη που ερευνά και αποδεικνύει με πειράματα τις υποθέσεις και θεωρίες
της ή την πίστη που λέει αυτό είναι, γιατί έτσι είπαν οι Άγιοι Πατέρες και τα
ιερά βιβλία; Τι θα πιστέψουμε από τα δύο; Πολλοί θα μου πείτε ότι θα πιστέψουμε
την επιστήμη γιατί το έχει αποδείξει με τα επιτεύγματα του σύγχρονου κόσμου. Με
την αύξηση π.χ. του προσδόκιμου ορίου ζωής στα 80 έτη από τα 50 που ήταν το
1940. Άλλοι θα πιστέψουν την εκκλησία που ισχυρίζεται ότι τα μικρόβια δεν
μπορούν να προσβάλουν την Θεία Κοινωνία και ότι το δόγμα λέει ότι όλοι οι
πιστοί πρέπει να πάρουν την θεία κοινωνία από την ίδια λαβίδα (κοχλιάριο =
κουταλάκι) και δεν είναι σωστό να κοινωνούν με πλαστικά κουταλάκια όπως
προτάθηκε από κάποιους στην αρχή της καραντίνας. Αλλάζει το δόγμα, αλλάζει η
ιδέα και η πεμπτουσία της θρησκείας, οπότε αυτό δεν ήτο δυνατόν να γίνει
αποδεκτό. Το ζήτημα αν μολύνεται η Θεία Κοινωνία από κάποιον που είναι άρρωστος
και στην περίπτωσή μας με τον κορονοϊό, δεν έχει ερευνηθεί επιστημονικά και
δημιουργήθηκαν, αν και προϋπήρχαν, δύο σχολές σκέψης: Η επιστημονική που λέει
ότι πρέπει να πειραματιστούμε και η της πίστης που (a priori) εκ των προτέρων το αρνείται. Αν δεν το αρνηθεί υποσκάπτονται τα
θεμέλια του εποικοδομήματος που λέγεται Εκκλησία. Έτσι χωρίζονται οι άνθρωποι σε
δύο μεγάλες κατηγορίες του πιστούς που δεν δέχονται την επιστήμη και στους
«απίστους» που την δέχονται. Τίθεται έτσι ένα ερώτημα που θέλει απάντηση.
Με ποιους είμαστε
με τους «επιστημονικούς» ή τους «πιστούς»; Για μένα το ερώτημα είναι φιλοσοφικό
και εξαρτάται εν πολλοίς, ως πρώτη σκέψη, από το επίπεδο μόρφωσης του κάθε
ατόμου. Θεωρούμε τώρα ένα μικρότερο υποσύνολο ατόμων, οι οποίοι είναι αρκετά μορφωμένοι,
έχουν ακούσει για φιλοσοφία, λίγα μαθηματικά, φυσική, κοσμολογία, θεολογία κτλ.
Αυτοί τι θα είχαν επιλέξει; Την πίστη ή την επιστήμη; Εγώ σας λέω ότι οι
περισσότεροι θα είχαν επιλέξει και τα δύο ταυτόχρονα και νομίζω ότι η επιλογή
τους θα ήταν η σωστότερη. Και το λέω αυτό γιατί γνωρίζοντες την πολυπλοκότητα
του κόσμου, το πρακτικά άπειρο μέγεθος του Σύμπαντος, την πολυπλοκότητα του
κυττάρου και την αφάνταστη πολυπλοκότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου δεχόμαστε από
την μια την επιστήμη, αλλά πάντα αναφύει το ερώτημα, πώς έγιναν αυτά; Τι είναι
αυτό που δημιουργεί συνείδηση σε ένα σύνολο ομοειδών κυττάρων, των νευρώνων του
εγκεφάλου, και τι είναι αυτό που κάνει ένα οργανισμό π.χ. τον κορονοϊό, να
θέλει να πολλαπλασιάζεται ασχέτως αν έχει συνείδηση ή όχι;
Αυτό το αίτιο που
κάνει την απλότητα να γίνεται εν τέλη ενσυνείδητη πολυπλοκότητα έχει την μορφή
του Θεού στον χριστιανικό κόσμο, του Βούδα στον Ινδουιστικό κόσμο και του
Μωάμεθ στον Ισλαμισμό. Είναι ένα ερώτημα που ποτέ κατά την γνώμη μου δεν θα
απαντηθεί οριστικά. Η επιστημονική γνώση ποτέ δεν θα προσεγγίσει την απόλυτη
αλήθεια, αλλά όταν θα ανακαλύπτει μια αλήθεια δεκάδες άλλα ερωτήματα θα
προκύπτουν. Το ότι όμως ο αγώνας του ανθρώπου συνεχίζεται προς αυτή την
κατεύθυνση είναι ένας μεγάλος λόγος να θαυμάζουμε και να σεβόμαστε αυτό το κάτι
που κάνει το απλό πολύπλοκο και με συνείδηση μάλιστα. Παιδιά καλό ΠΑΣΧΑ άσχετα
με το αν χτυπήσουν χαρμόσυνα οι καμπάνες της Ανάστασης και να φέρουμε το Άγιο
Φως στο σπίτι. Μαγειρίτσα όλοι θα έχουμε και μην απογοητευόμαστε καλοκαίρι
ενόψει και οι παραλίες και ψαροταβέρνες μας περιμένουν.
