Πήραμε και δημοσιεύουμε το νέο σχολιο του κ.Θ.Πάγκαλου
Η φανερή
γοητεία της πολιτικής
18 Dec 2013 06:27 pm | admin
Στον απόηχο της Μεταπολίτευσης, ενώ ήταν ακόμη νωπό το μελάνι της διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη, μια ομάδα στελεχών του νεαρού τότε ΠαΣοΚ ξεσηκώθηκε και ζήτησε το αυτονόητο, που ήταν εξάλλου επίσημα διατυπωμένο ως στόχος του Κινήματος: Δημοκρατικές διαδικασίες.
Ηταν όλοι λαμπρές προσωπικότητες. Εξέχουσες φυσιογνωμίες από τον χώρο του πανεπιστημίου, επιστήμονες και συγγραφείς, αψεγάδιαστοι ηθικά, με άσπιλες και μερικές φορές ηρωικές αγωνιστικές διαδρομές. Ανάμεσά τους και μερικοί πολύ στενοί φίλοι και συνεργάτες του αρχηγού του ΠαΣοΚ.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν σήκωνε τέτοια. Το κόμμα ήταν δικό του και δεν είχε σκοπό να το μοιράσει. Δεν ήθελε διαδόχους, συγκυρίαρχους, μακροχρόνιες και αμφιλεγόμενες ως προς την έκβασή τους διαδικασίες αποφάσεων. Το ΠαΣοΚ ήταν ο Ανδρέας και όσοι δεν το δέχονταν αυτό δεν είχαν θέση στο ΠαΣοΚ.
Σε συσκέψεις και προβληματισμούς που προηγήθηκαν της ανταρσίας είχα συμμετάσχει κι εγώ. Η έλλειψη δημοκρατικών διαδικασιών εξάλλου ήταν μία από τις αιτίες που μερικά χρόνια πριν με είχαν απομακρύνει βαθμιαία από τον κομμουνιστικό χώρο.
Ενα βράδυ σε μια υπόγεια ταβέρνα της οδού Σκουφά – υπήρχε, δεν υπερβάλλω – είχα εξομολογηθεί τις ανησυχίες μου στον μακαρίτη Νίκο Δεληπέτρο, παλαίμαχο δημοσιογράφο της «Eλευθερίας» και μετέπειτα υπεύθυνο του γραφείου Τύπου του Γ. Παπανδρέου και τέλος αποστάτη με τον Μητσοτάκη, διοικητή του ΙΚΑ και πολιτικό εξόριστο στο Παρίσι, όπου και είχαμε γνωριστεί καλύτερα. Με άκουσε με προσοχή και με αποθάρρυνε από οποιαδήποτε συμμετοχή στην ανταρσία. Μου είχε πει, θυμάμαι, κατά λέξη: «Οσο δίκιο και να έχετε, όσο σπουδαίοι και να είστε και όσο άρτια και αν το εξηγήσετε, ο Ανδρέας θα νοικιάσει δυο γραφεία στην οδό Πανεπιστημίου και θα βάλει απέξω μια μικρή χάλκινη πλάκα που θα γράφει απλώς: “Ανδρέας Γεωργίου Παπανδρέου”. Σε δυο ώρες θα διαδηλώνουν την υποστήριξή τους κάτω από τα γραφεία του 100.000 Αθηναίοι κι εσείς θα έχετε μείνει με το δίκιο σας, τις ωραίες θεωρίες σας και τους πανεπιστημιακούς σας τίτλους».
Με επηρέασε πολύ αυτή η συζήτηση και ήταν ένας από τους λόγους που δεν πήρα μέρος τελικά στην ανταρσία και έμαθα να ζω και εγώ ως οπαδός του Ανδρέα Παπανδρέου, ακόλουθος και στενός συνεργάτης του, με όλα τα μεγαλεία και τις αθλιότητες που ήταν συνέπεια μιας τέτοιας πολιτικής επιλογής.
Μου ήρθε αυτή η ιστορία στο μυαλό γιατί διάβασα και άκουσα κατά κόρον ότι 500 άνθρωποι στη Θεσσαλονίκη και 2.000 ή 3.000 στην Αθήνα πήραν μέρος στις πρώτες δημόσιες εκδηλώσεις της «Κίνησης των 58» και άκουσαν με προσοχή και σοβαρότητα δύο θαυμάσιες ομιλίες των διακεκριμένων διανοητών της Κεντροαριστεράς Τάσου Γιαννίτση και Γιάννη Βούλγαρη. Το κλίμα φαίνεται ότι ήταν καλό και η συγκίνηση πολλών από τους παρισταμένους μεγάλη. Δεν ήμουν παρών, αν και υποστηρίζω την «Κίνηση των 58». Είναι μια πρωτοβουλία που απαντά σε ένα γνήσιο αίτημα ενός τεράστιου χώρου που σε απόγνωση και με μεγάλη κινητικότητα αναζητεί τρόπο πολιτικής έκφρασης.
Αν ήταν απλώς η διακήρυξή τους μια δήλωση διαθεσιμότητας, αυτό θα ήταν μια σημαντική εξέλιξη. Πολλοί από αυτούς εξάλλου, σε όλη την ταραγμένη εποχή από το ’67 ως σήμερα, δηλαδή για μια ολόκληρη ζωή ή για δύο γενεές αν θέλετε, δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον για την ενεργό πολιτική. Τα τανκς κυλούσαν στους δρόμους της Αθήνας, το Πολυτεχνείο βούλιαζε στο αίμα, η Μεταπολίτευση έφερνε όσα έφερνε και δεν έφερνε άλλα που έπρεπε να φέρει, ο «εθνάρχης» Κωνσταντίνος Καραμανλής χρεοκοπούσε πολιτικά, η «Αλλαγή» σάρωνε την ύπαιθρο και τις πόλεις, ο Παπανδρέου παραπεμπόταν στο Ειδικό Δικαστήριο, ο Μητσοτάκης παρά πάσαν αναμονή γινόταν Πρωθυπουργός, ο Σημίτης έφερνε στην πρώτη σειρά το αίτημα εκσυγχρονισμού της χώρας, μπαίναμε στην ΟΝΕ, η Κύπρος γινόταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εισέβαλλε στη ζωή μας η νέα τεχνολογία, οι δαπάνες υπόγεια και ύπουλα ροκάνιζαν σιγά-σιγά τη δημοσιονομική μας ισορροπία, η χώρα αμέριμνη βάδιζε προς τη χρεοκοπία και όλοι αυτοί διάβαζαν, διάβαζαν, διάβαζαν, έγραφαν, έγραφαν, έγραφαν και μιλούσαν, μιλούσαν, μιλούσαν, και κανείς, μα κανείς, δεν θυμάται τίποτα απ’ όσα τους απασχολούσαν, τα οποία εξάλλου και δεν είχαν καμία σημασία για την κοινωνία και τον τρόπο οργάνωσής της.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ! Χρήσιμες η διαθεσιμότητα και η κινητικότητα, για να χρησιμοποιήσω δύο όρους της διοικητικής μεταρρύθμισης.
Ομως ο πολίτης αποφασίζει υπέρ μιας απλής ιδέας που την εκφράζει ένας αδιαμφισβήτητος ηγέτης ή εναντίον μιας κάποιας πρακτικής που δεν ταιριάζει με τις προσδοκίες του. Και όσο δεν υπάρχει αυτός ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης ή όσο δεν προσδιορίζεται και στοχοποιείται αυτός ο αντίπαλος που πρέπει να κινητοποιήσει κάθε δύναμή μας, ο χώρος θα παραμένει άμορφος, διότι δεν θα είναι πολιτικός. Θα είναι χώρος μορφωτικός, πολιτιστικός, κοινωνικού προβληματισμού, εκλεκτή ομήγυρις ξεχωριστών ανθρώπων, αλλά τα «ψηφαλάκια» δεν θα μπορεί τα «μάσει», όπως θα έλεγε και ο Αντώνης Καφετζόπουλος.
