«Χτίζοντας υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλλα» Tης Αποστόλου Μαριάννας

3ο Γυμνάσιο Τρικάλων

Πρόγραμμα Αγωγής υγείας -σχολικό έτος 2015-16

«Χτίζοντας υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλλα»

Συντονίστρια: Αποστόλου Μαριάννα, ΠΕ05, MSc

«Μόνο ό,τι δέχτηκες με τη ψυχή σου αυτό μόνο μαθαίνεις

και αυτό ενσωματώνεις στη ζωή σου και στο χαρακτήρα σου» Dewey

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα αγωγής υγείας με θέμα: «Χτίζοντας Υγιείς Σχέσεις ανάμεσα στα Δύο Φύλα» με τον συντονισμό της γράφουσας που  διήρκεσε από αρχές Δεκέμβρη 2015 μέχρι 9-5-2016. Το πρόγραμμα διεξήχθη εντός του ωρολογίου προγράμματος, αρκετές φορές σε ώρες απουσίας συναδέλφων. Η διεξαγωγή εντός του ωρολογίου προγράμματος μας έδωσε τη δυνατότητα να είναι παρόντες όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες, εκτός εάν απουσίαζαν από το σχολείο λόγω ασθένειας. Για την επιτυχία του προγράμματος κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου είχαμε τη στήριξη του Ε.Δ.κ.Β..

Σκοπός του Προγράμματος Αγωγής Υγείας «χτίζοντας υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα” ήταν να συμβάλλουμε στην αποδόμηση των στερεοτύπων για τα δύο φύλα, να προάγουμε τη δημιουργία υγιών σχέσεων και να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές και τις μαθήτριες σε θέματα βίας στις Σχέσεις. Να μπορέσουν να αποκτήσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες δεξιότητες συνεργασίας, ομαδικότητας, αλληλεγγύης και έτσι να αναπτυχθούν  υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλλα.

Μαθητές που συμμετείχαν  στο πρόγραμμα
	Μπακάλη	Στεργιανή - Νεφέλη
	Μπαλούτσου	Ζωή
	Μπάρδας	Απόστολος
	Μπαρσούκης	Δημήτριος
	Μπαταβάνης	Φώτιος - Παναγιώτης
	Νταγκαλής	Γεώργιος - Θεόδωρος
	Νταΐλιάνης	Ευθύμης
	Ντόβας	Δημήτριος
	Ούτρας	Δημήτριος
	Παλάβρα	Γεωργία
	Πάπα	Τζεσιάνα
	Παπαποστόλου	Βασιλεία
	Παπαπούλιας	Αθανάσιος
	Παπαχρήστος	Μιλτιάδης
	Παππά	Ευαγγελία
	Παρζάλης	Γεώργιος
	Περιστέρη	Ζωή
	Πουλιανίτης	Αθανάσιος
	Σίττας	Δημήτριος -Παναγιώτης
	Τάμπου	Βασιλική
	Τρέλλης	Ναπολέων
	Τριανταφύλλου	Δημήτριος
	Τσιρογιάννης	Νικόλαος

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος θεωρούμε μάλλον τροποποιήθηκαν προς την επιθυμητή κατεύθυνση οι γνώσεις, οι στάσεις και η αυτο-αναφερόμενη συμπεριφορά των μαθητών και των μαθητριών ως προς τα στερεότυπα των δύο φύλων και τη βία στις σχέσεις σε σύγκριση με πριν την υλοποίηση του προγράμματος. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα ανακοινωθούν στο άμεσο μέλλον αφού γίνει επεξεργασία των ερωτηματολογίων που συμπλήρωσαν οι μαθητές πριν και μετά την παρέμβαση. Οι μαθητές/μαθήτριες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα θα συμπληρώσουν το φθινόπωρο ένα μετα-ερωτηματολόγιο.

Το πρόγραμμα περιελάμβανε:

1. Βιωματικό μέρος (συμμετοχή σε προσομοιωμένο πρόγραμμα ευαισθητοποίησης µε τη χρήση βιωματικών ασκήσεων).
2. Πρακτικό μέρος (ενημέρωση για τον τρόπο οργάνωσης και υλοποίησης του προγράμματος ευαισθητοποίησης εφήβων).
3. Θεωρητικό μέρος (ενημέρωση για θέματα ισότητας των φύλων, έμφυλης βίας και Κακοποίησης-Παραμέλησης των παιδιών, για το ισχύον νομικό πλαίσιο, για τις διαθέσιμες υποστηρικτικές υπηρεσίες για θύματα κακοποίησης κ.ά

Η βιωματική και θεωρητική επιμόρφωση των μαθητών/μαθητριών έγινε σε θέματα στερεοτυπικών αντιλήψεων για τους ρόλους των δύο φύλων, ισότητας των φύλων και έμφυλης βίας στις ρομαντικές/ερωτικές σχέσεις αυτών, δόθηκε η απαιτούμενη τεχνογνωσία και ανάπτυξη δεξιοτήτων αναγνώρισης, διαχείρισης και κατάλληλης παραπομπής τυχόν περιστατικών κακοποίησης παιδιών και εφήβων.

Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες δόθηκε στους εφήβους/-ες η δυνατότητα α) να διερευνήσουν και να αναθεωρήσουν – μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον - τα στερεότυπα φύλου που έχουν “κληρονομήσει” και β) να διερευνήσουν την επίδραση που έχουν στις σχέσεις τους οι στερεοτυπικές αντιλήψεις για τα δύο φύλα και οι κοινωνικά κατασκευασμένοι ρόλοι των δύο φύλων καθώς και τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται η άνιση κατανομή ισχύος ανάμεσα στα δύο φύλα με τη βία κατά των γυναικών και κοριτσιών. Επιπλέον, δόθηκαν τα κατάλληλα εφόδια με τα οποία οι έφηβοι/-ες θα μπορούν να αναγνωρίζουν – σε πρωταρχικό στάδιο - τα μη υγιή ή ακόμη και βίαια χαρακτηριστικά μιας σχέσης , αλλά έγινε και ενδυνάμωση έτσι ώστε να δημιουργούν υγιείς σχέσεις.

Ως εκ τούτου, ο απώτερος στόχος των συναντήσεων, αναμένοντας και τα αποτελέσματα της έρευνας του Ε.Δ.κ.Β., θεωρούμε ότι επετεύχθη: έτσι οι έφηβοι/-ες ίσως δείξουν λιγότερη ανοχή στη ΒΕΣ, διότι απέκτησαν περισσότερες γνώσεις για τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες της έμφυλης βίας, είναι εφοδιασμένοι/-ες με «δεξιότητες προστασίας» από την βία στις ρομαντικές και ερωτικές σχέσεις και άλλες μορφές έμφυλης βίας, τόσο όσον αφορά τον εαυτό τους όσο και άτομα του περιβάλλοντός τους. Επιθυμητό είναι να επιτευχθεί και ο μακροπρόθεσμος στόχος της παρέμβασης να μπορέσουν οι σχέσεις των εφήβων να είναι υγιείς και να χαρακτηρίζονται από ισοτιμία και αλληλοσεβασμό, γιατί μόνο σε μια τέτοια σχέση είναι αδύνατον να εμφανιστεί το φαινόμενο της έμφυλης βίας.

Το πρόγραμμα ημερολογιακά ολοκληρώθηκε ως εξής:

1 ος   ΜΗΝΑΣ	Δεκέμβριος: 1ο Ενότητα: Εισαγωγή- Οριοθέτηση στόχων Έναρξη και συμπλήρωση προ-ερωτηματολογίων. Γνωριμία. Χωρισμός σε ομάδες. Δημιουργία κλίματος  εμπιστοσύνης. Δημιουργία κοινά αποδεκτών κανόνων. Προσδοκίες και στόχοι. Παρουσίαση των στόχων.
2ος  ΜΗΝΑΣ	Ιανουάριος: 2η ενότητα: Στερεότυπα και ισότητα των φύλων   Στερεότυπα των φύλων & αρρενωπότητα εναντίον θηλυκότητας. Πως είναι να είσαι κορίτσι… Πως είναι να είσαι αγόρι… Κοινωνικοί ρόλοι των φύλων. Επαγγέλματα, Ρόλοι και Δραστηριότητες ανδρών  και γυναικών.
3 ος  ΜΗΝΑΣ	Φεβρουάριος: 2η ενότητα, Β΄ μέρος: Πατριαρχικές κοινωνίες Μύθοι για τις γυναίκες και τους άνδρες και οι επιπτώσεις τους. Παιχνίδι ρόλων. Πατριαρχικές κοινωνίες.  Κυριαρχική συμπεριφορά. Το συνεχές των επώδυνων συμπεριφορών για αγόρια και κορίτσια.  Παίζοντας ρόλους ισότητας … ανισότητας.
4ος  ΜΗΝΑΣ	Μάρτιος: 3η ενότητα: Υγιείς και μη υγιείς σχέσεις Τι είναι Αγάπη. Εφηβικές σχέσεις. Υγιείς μη υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα δυο φύλλα - αναγνωρίζοντας προειδοποιητικές ενδείξεις. Πραγματική αντιμετώπιση ενός προβλήματος. 4η ενότητα, Α΄ μέρος: Ευαισθητοποίηση Ορισμός και μορφές βίας στις σχέσεις ΒΕΣ. Παιχνίδι ρόλων. Τι είναι έμφυλη βία. Ευαισθητοποίηση των νέων στις προειδοποιητικές νδείξεις της ΒΕΣ και στους Τρόπους που μπορούν να προσφέρουν βοήθεια.
5 ος  ΜΗΝΑΣ	Απρίλιος: 4η ενότητα, Β΄ μέρος Τι μπορούμε να κάνουμε να σταματήσει η βία. Από τη βία στο σεβασμό σε μια ερωτική σχέση. Κοίτα, Άκου και Μάθε. Ο δρόμος για την επίτευξη Καλής Επικοινωνίας. Αξιολόγηση του προγράμματος. Κλείσιμο. Συμπλήρωση μετα-ερωτηματολογίων.

Κατά το σχολικό έτος 2015-16, η ελάχιστη διάρκεια του προγράμματος ήταν 13 διδακτικές ώρες. Στο σχολείο μας οι μαθητές παρακολούθησαν 15 ώρες των 50΄-60΄. Πολλές φορές οι μαθητές/ριες στερήθηκαν το διάλειμμα για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τις βιωματικές ασκήσεις και να πάρουν όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια.  Οι δραστηριότητες που αφορούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι πολύ περισσότερες από 15, όμως στο τόσο επιβαρυμένο πρόγραμμα των μαθητών/ριών δεν χωράνε περισσότερες δραστηριότητες. Μετά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων γινόταν αναφορά βασικών πληροφοριών για την πορεία της υλοποίησης (σε ηλεκτρονικές φόρμες) που ως συντονίστρια κατέθετα στο σύστημα.

Οι μαθητές /ριες του σχολείου μας δεν θα συμμετέχουν στην Εθνική Καμπάνια ευαισθητοποίησης εφήβων με υλικά και μηνύματα, ούτε θα παρευρεθούν στην Αθήνα στο Εθνικό Συνέδριο στις 27 Ιουνίου 2016, καθώς οι γονείς τους δεν επιθυμούσαν να εκπροσωπήσουν το σχολείο τους τα παιδιά τους παρόλο που τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής και διατροφής για δυο μαθητές/ριες και τον συνοδό εκπαιδευτικό καλύπτονται από το Ε.Δ.κ.Β. Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, η βιωματική μάθηση, τα παιχνίδια ρόλων, έδωσαν την ευκαιρία στους μαθητές/ριες να προσεγγίσουν τη γνώση διαφορετικά. Η  Συνεργασία με το Ευρωπαϊκό δίκτυο κατά της βίας και  με το Σύλλογο Διδασκόντων μας έδωσε τη δυνατότητα επιτυχούς ολοκλήρωσης του προγράμματος και τους ευχαριστούμε ιδιαίτερα. Κοινοί στόχοι και κοινοί αγώνες σε μια σχολική μονάδα φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα στην επίτευξη των στόχων και την ολοκλήρωση της προσωπικότητας των μαθητών/ριών.

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα:  http://www.antiviolence-net.eu/

Η συντονίστρια του προγράμματος

Αποστόλου Μαριάννα, ΠΕ05, MSc