Η δική μας 11η Σεπτεμβρίου.Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΝΤΕΚΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΤΡΙΚΚΗΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΣΟΦΟ ή «ΣΚΥΛΟΣΟΦΟ»

Η δική μας 11η Σεπτεμβρίου.

γράφει ο

Γιάννης Μπαντέκας

Τον Σεπτέμβριο του 1611 ο Διονύσιος Τρίκκης ο Φιλόσοφος (ή «Σκυλόσοφος») επικεφαλής ενός μικρού σώματος από Έλληνες της Ιταλίας, ηγήθηκε εξέγερσης εναντίον των Τούρκων στα Ιωάννινα, τα οποία μάλιστα κατέλαβε για λίγο με μια ομάδα 800-1000 ελλιπέστατα οπλισμένων χωρικών (ρόπαλα, δρεπάνια, πέτρες και μαχαίρια ήταν ο οπλισμός των περισσότερων) αλλά δυστυχώς προδόθηκε από «τους Ρωμαίους (Ρωμιούς, δηλ. χριστιανούς) του κάστρου» τα ξημερώματα της 11 Σεπτεμβρίου 1611.
Οι «Ρωμαίοι του Κάστρου» πρόδωσαν δυο φορές τον Διονύσιο. Όχι μόνον γιατί ενημέρωσαν τους Τούρκους για τα σχέδιά του, αλλά και με το φωτεινο σινιάλο που έκαναν την προκαθορισμένη ώρα, ότι «όλα πάνε καλά» και ανοίγουν οι πύλες (το σχέδιο προέβλεπε να ανοίξουν ταυτόχρονα από μέσα οι πύλες του Κάστρου, ώστε οι Επαναστάτες να το καταλάβουν αιφνιδιαστικά μέσα στη νύχτα, με τη συνεργασία των προσυνεννοημένων Γιαννιωτών). Οι πύλες όντως άνοιξαν, αλλά αντί για τους «Ρωμαίους», εξήλθε ο οργανωμένος οθωμανικός στρατός, με «καβαλάρηδες σπαχήδες» και καλά οπλισμένους πεζούς. Ο Διονύσιος με τους σχεδόν άοπλους Έλληνες επαναστάτες αντιστάθηκε, όμως οι ανασυνταχθέντες Τούρκοι των Ιωαννίνων, που είχαν ειδοποιηθεί και αυτοί, τον χτύπησαν από πίσω, την κατάλληλη στιγμή.
Μετά την αποτυχία, ο Διονύσιος βρήκε τραγικό θάνατο (γδάρθηκε ζωντανός), χωρίς, όπως αναφέρεται, να λυγίσει ούτε στιγμή. Παρόμοια τύχη είχαν και οι πρωτεργάτες του κινήματός του (Λάμπρος, Γιώργος Ντελής, κ.α.). Το δέρμα του το γέμισαν με άχυρο, και το περιέφεραν από πόλη σε πόλη, μαζί με τα κεφάλια άλλων 85 επαναστατών, μέχρι την Κωνσταντινούπολη.
Αργότερα η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου τον καθαίρεσε («για τολμηράν και αλόγιστον αποστασο8ίαν κατά της βασιλείας του πολυχρονίου σουλτάνου Μεχμετ»).
Ο Μάξιμος ο Πελοποννήσιος έγραψε λίβελο εναντίον του με τίτλο «Στηλιτευτικός λόγος κατά Διονυσίου και των συναποστησάντων αυτώ εις Ιωάννινα». Αποκλήθηκε ειρωνικά «Σκυλόσοφος», «Δαιμονύσιος», «Δαίμονας» αλλα και «Νεος Ιουλιανός».

Ο Διονύσιος ήταν μια σπουδαία μορφή και εξαιρετικά μορφωμένος. Στα 1575, μόλις 15 ετών άρχισε να σπουδάζει Ιατρική, Φιλοσοφία, Φιλολογία, Λογική, Αστρονομία και Ποίηση στην Πάδοβα, ενώ μιλούσε 7 γλώσσες.

Στα 1585 αναδείχτηκε μητροπολίτης Λαρισης, αλλα κατοικούσε στα Τρίκαλα ( γι΄ αυτό ονομάζονταν «Τρίκκης») επειδή εκείνη την εποχή η Λάρισα ήταν μια τυπική τουρκόπολη με αμιγώς μουσουλμανικό πληθυσμό που έφερε το όνομα «Γενι Σεχιρ». Ήρθε σε συνεννόηση με ξένους ηγεμόνες & διάφορους άλλους επιφανείς και άρχισε να οργανώνει τους Έλληνες για εξέγερση που αρχικώς ξέσπασε στην περιοχή των Αγράφων στα 1600.
Επειδή χρησιμοποίησε χρήματα της εκκλησίας για τους μυστικούς του σκοπούς προδόθηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ιταλία και στην Ισπανία, όπου ξεκίνησε εκ νέου τις προετοιμασίες για νέα εξέγερση των Ελλήνων προσπαθώντας να εξασφαλίσει διεθνή στήριξη (που ποτε δεν ήρθε, ή ήταν πενιχρή). Έτσι οδηγηθήκαμε στη νεα εξέγερση του 1611.

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΝΤΕΚΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΤΡΙΚΚΗΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΣΟΦΟ ή «ΣΚΥΛΟΣΟΦΟ»

Published on Apr 2, 2017

Ολόκληρη η εξαιρετική ομιλία του Γιάννη Μπαντέκα "Διονύσιος Τρίκκης, ο Φιλόσοφος ή «Σκυλόσοφος»", την 1η Απριλίου "2017" στο Φιλοσοφικό Αθήναιον Εκατηβόλος.