Συγκλονιστική αρχαιολογική ανακάλυψη στην Πύλο – Τι βρέθηκε

Δύο θολωτοί τάφοι οι οποίοι βρίσκονται κοντά στον τάφο του «Γρύπα Πολεμιστή», ήρθαν στο «φως» στην Πύλο. Μεταξύ των ευρημάτων είναι ένα χρυσό δαχτυλίδι και ένα χρυσό μενταγιόν.

Ούτε σταμάτησε να εκπλήσσει τους δύο ανασκαφείς του, Τζακ Ντέιβις και Σάρον Στόκερ που τον αποκάλυψαν το 2015. Τα αποτελέσματα της ανασκαφικής συνέχειας την περίοδο 2018-19 έφεραν στο φως δύο νέους ασύλητους θολωτούς τάφους, κάνοντας τους δύο ανασκαφείς του πανεπιστημίου του Σινσινάτι να εκφράσουν με βεβαιότητα ότι «κατά μήκος του δρόμου που οδηγούσε από την Ακρόπολη και το ανάκτορο του Νέστορα προς την χώρα Τριφυλλίας, είχε χτιστεί το σπουδαιότερο, από χωροταξικής άποψης, νεκροταφείο, την εποχή που ο μυκηναϊκός πολιτισμός έπαιρνε για πρώτη φορά σάρκα και οστά στην ηπειρωτική Ελλάδα και κατά τη μετάβαση από τη μέση στην ύστερη εποχή του χαλκού» τόνισε ο Τζακ Ντέβις, στην δημοσιογραφική παρουσίαση των αποτελεσμάτων (έχει προηγηθεί η επιστημονική δημοσίευση τους).

Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, αφού εξέφρασε τις ευχαριστίες της προς τους ανασκαφείς αναφερόμενη στην αγαστή συνεργασία, επί τόσων ετών με το ΥΠΠΟΑ, σημείωσε ότι «τα ως τώρα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο τάφος δεν είναι στον χώρο μόνος και τυχαίος αλλά ότι πρόκειται για ένα σύνολο που αποτελεί ένα νεκροταφείο».

Οι δύο πολύ σημαντικοί, αλλά και εντελώς άγνωστοι τάφοι που βρέθηκαν, ονομάστηκαν θολωτοί τάφοι VI και VII. Το γεγονός ότι παρέμειναν ασύλητοι από την αρχαιότητα, οφείλεται στο ότι προστατεύονταν από περίπου σαράντα χιλιάδες λίθους μεγέθους καρπουζιού που είχαν υποστεί κατολίσθηση στο εσωτερικό τους, όταν κατέρρευσε ο θόλος τους. 

«Τα οστά που βρέθηκαν στο εσωτερικό τους πρέπει να προέρχονται από ομαδικούς ενταφιασμούς μελών σημαντικών οικογενειών, καθώς στα κρανία φέρουν το ίδιο κληρονομικό ελάττωμα-, όμως μένει να υποβληθούν σε έλεγχο DNA» επισήμανε η Σάρον Στόκερ.

«Αυτές οι σημαντικές οικογένειες και οι ιδιώτες είχαν βαθιές επιρροές από τον Μινωϊκό πολιτισμό. Έχτιζαν τα σπίτια τους στην Ακρόπολη με λαξευτούς λίθους, επηρεασμένοι από την μινωϊκή τεχνοτροπία και γέμιζαν τους τάφους τους με κρητικά προϊόντα ανωτέρας ποιότητας που εισήγαγαν» περιέγραψαν οι δύο ανασκαφείς.

Ανάμεσα στα πιο συναρπαστικά νέα ευρήματα συγκαταλέγεται ένα χρυσό δαχτυλίδι, το οποίο απεικονίζει δύο βοοειδή που πλαισιώνονται από στάχυα κριθαριού, όπως αναγνωρίστηκε από την καθηγήτρια Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Τάνια Βαλαμώτη, και ένα χρυσό μενταγιόν που απεικονίζει την κεφαλή της Αιγύπτιας θεάς ‘Αθωρ.

«Αυτή η ανακάλυψη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο που είχε στην Αίγυπτο ως προστάτιδα των νεκρών» επισήμανε ο Τζακ Ντέηβις, παρομοιάζοντας τον συνολικό χαρακτήρα των ευρημάτων που παρέμειναν στους νέους τάφους και στους δρόμους τους, «εξαιρετικά παρόμοιο με τους θαλαμωτούς τάφους που απεκάλυψε μεταγενέστερα στις Μυκήνες η ανασκαφική δραστηριότητα του Χρήστου Τσούντα τον 19ο αιώνα, ιδίως ως προς το ύφος των κοσμημάτων και άλλων διάκοσμων, ενώ βρέθηκαν και στοιχεία, τα οποία απουσίαζαν στην Πύλο, και μαρτυρούν δεσμούς με την εγγύς Ανατολή και την Αίγυπτο».

Οι δύο νέοι τάφοι, ο ένας τεράστιος, διαμέτρου 12 μέτρων, ο άλλος σημαντικά μικρότερος, διαμέτρου 8,5 μέτρων, θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί όταν πέθανε ο Γρύπας-Πολεμιστής o οποίος όμως είχε ενταφιαστεί ξεχωριστά από τους άλλους και μόνος του «πιθανόν επειδή ήταν βασιλιάς, ένας “‘άναξ”‘ της μυκηναϊκής περιόδου» εικάζουν οι δύο ανασκαφείς. 

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τυχαία σπαθί 3.200 ετών στη Μαγιόρκα

Ένα σπαθί 3.200 ετών βρήκαν τυχαία, αρχαιολόγοι στη Μαγιόρκα.

Το σπαθί είναι ένα από τα λίγα όπλα που χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού και έχουν βρεθεί στο νησί της Ισπανίας.

Το σπαθί βρέθηκε κοντά σε πέτρινους μεγαλίθους, που χτίστηκαν από τα φύλα που ζούσαν στα νησιά της Μαγιόρκα και της Μενόρκα από το 6000 έως το 1000 π.Χ.

Η ομάδα των αρχαιολόγων βρήκε το σπαθί όταν σήκωσε έναν βράχο και είδε κάτι να προεξέχει.

«Ήταν πολύ μεγάλη έκπληξη, δεν περιμέναμε να βρούμε κάτι τέτοιο γιατί αυτή η περιοχή έχει ανασκαφεί αρκετές φορές» δήλωσε ένας από τους επικεφαλής αρχαιολόγους στο CEN.

Παρά την… ηλικία του, το σπαθί είναι σε καλή κατάσταση με εξαίρεση ένα σπάσιμο που φέρει στη μύτη του και οι αρχαιολόγοι το τοποθετούν περίπου στο 1.200 π.Χ.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το σπαθί σκόπιμα αφέθηκε στο συγκεκριμένο σημείο, ενδεχομένως ως προσφορά από μια ευγενή ή αριστοκρατική οικογένεια στον μεγάλιθο που θεωρείται ότι ήταν ένας σημαντικός θρησκευτικός χώρος.

Μόλις δέκα τέτοιου είδους όπλα από τον πολιτισμό που κατοικούσε στη Μαγιόρκα έχουν βρεθεί μέχρι τώρα εκεί, κυρίως από αγρότες και οικοδόμους που τα έβρισκαν τυχαία και στη συνέχεια τα παρέδιδαν στις Αρχές.

Αυτό σήμαινε ότι οι ειδικοί δεν μπορούσαν να διερευνήσουν σωστά τα τεχνουργήματα, καθώς δεν ήξεραν πού και πώς βρέθηκαν».

Το γεγονός ότι αυτό το σπαθί βρέθηκε σε αρχαιολογικό χώρο, θα βοηθήσει τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα την προέλευσή του αλλά και τον πιθανόν συμβολικό του ρόλο στον πολιτισμό που κατοικούσε στο νησί.

Κέρος: Το αρχαιότερο Ιερό σε θαλάσσιο χώρο στον κόσμο 4.500 χρόνων

Μια σημαντική ανασκαφή για την παγκόσμια αρχαιολογία ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες στην καρδιά του Αιγαίου Πελάγους, στην Κέρο. Η ανασκαφή που έγινε από ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το Ινστιτούτο Κύπρου αφορούσε το μικρό νησάκι του Δασκαλιού, στο δυτικότερο ακρωτήρι της νήσου Κέρου μια, άγνωστη στο ευρύ κοινό, μικρή νησίδα δίπλα ακριβώς από το ακατοίκητο αυτό πλέον νησί των Κυκλάδων και διεξήχθη κατόπιν άδειας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Στο χαμήλωμα της αυλαίας της ανασκαφικής περιόδου μίλησαν στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ- ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104,9 FM», ο διακεκριμένος αρχαιολόγος, ερευνητής και παλαιογλωσσολόγος Λόρδος Κόλιν Ρένφριου (Colin Renfrew) και ο δρ. Μάικλ Μπόιντ (Michael Boyd), αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου της Cambridge, οι οποίοι αναφέρθηκαν στα ευρήματα εκεί όπου βρίσκονταν ο προϊστορικός οικισμός του Δασκαλιού τις νέες ανακαλύψεις και τα πρώτα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από τα όσα ανευθέρηκαν σε αυτή τη μορφολογικά σε σχήμα πυραμίδας νησίδα.

Για τον Λόρδο Renfrew, που στα 81 του χρόνια θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολόγους της προϊστορικής εποχής όλων των εποχών, η Κέρος δεν είναι ένα νέο πεδίο, αφού ξεκίνησε να ερευνά τους θησαυρούς της από τη δεκαετία του ’60, νεαρός επιστήμονας τότε. Μια έρευνα που κορυφώθηκε μέσα στο 2018, αποκαλύπτοντας νέα ευρήματα που αναμένεται να μελετηθούν στα επόμενα χρόνια. Ευρήματα που σύμφωνα με τον Βρετανό καθηγητή αποδεικνύουν πως η περιοχή του Κάβου στα δυτικά της Κέρου, όπως και το μικρό νησί του Δασκαλιού ήταν ένα ναυτικό ιερό, «ένα ναυτικό ιερό, το οποίο αποκαλύπτεται πως ήταν το αρχαιότερο ναυτικό ιερό στον κόσμο».

Οι φετινές ανασκαφές εστίασαν λοιπόν στη μια ευρύτερη περιοχή και αφορούσαν πιο ειδικά οικισμούς όπως αυτός του Δασκαλιού, που εκτιμάται πως 4500 χρόνια π.Χ, ήταν ενωμένος με το την περιοχή του Κάβου στην Κέρο, με δίοδο πάνω από το νερό, ενώ φαίνεται πως επιβεβαιώνουν την Κέρο ως επίκεντρο μιας ευρύτερης περιοχής των Κυκλάδων.

Αποθέσεις που μεταφέρθηκαν από διαφορετικά νησιά των Κυκλάδων στον Κάβο της Κέρου, σπασμένα ειδώλια, γλυπτά από κυκλαδικό μάρμαρο, τμήματα από σπασμένα μαρμάρινα βέλη, σπασμένα δοχεία αγγειοπλαστικής αποτελούσαν μέρος των ευρημάτων στη περιοχή. Τα ευρήματα αυτά μεταφέρονταν εκεί ήδη σπασμένα στην αρχαιότητα, για λόγους που είχαν σχέση με θρησκευτική λατρεία, ως προσφορές στον Κάβο γεωγραφικά το καλύτερο φυσικό λιμάνι του νησιού, με θέα στο βόρειο, το νότιο και το δυτικό Αιγαίο.

Οι φετινές ανασκαφές όμως απέδειξαν κάτι που οι αρχαιολόγοι κρίνουν επίσης ως σημαντικό, την ύπαρξη δικτύου και διαδικασιών μεταφοράς στο Αιγαίο τεσσεράμισι χιλιετίες προ Χριστού. «Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο για εμάς ήταν πως τα κτίρια που βρισκόταν πάνω στο Δασκαλιό, ήταν κατασκευασμένα από καλής ποιότητας μάρμαρο και είχαν τοιχοποιία με στοιχεία μαρμάρινα. Όλο αυτό το μάρμαρο χρειαζόταν να εισαχθεί από τη Νάξο (…) έφεραν τόνους και τόνους μαρμάρου από τη Νάξο στο Δασκαλιό, ώστε να κατασκευάσουν τις δομές που βρίσκουμε εκεί» τόνισε ο Λόρδος Renfrew. Οι αρχαιολόγοι έμειναν δε ιδιαίτερα εντυπωσιασμένοι και από τις κατασκευές εκείνης της εποχής στο Δασκαλιό «με εντυπωσιακές σκάλες», σκάλες που πρόσφατα αποκαλύφθηκαν από την αρχαιολογική σκαπάνη.

Καταγραφή με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας

Σημαντική παράμετρος της ανασκαφικής προσπάθειας είναι και αυτή της χρήσης της πλέον σύγχρονης τεχνολογίας. «Αντί για τα κλασικά σχέδια που γίνονται με το χέρι χρησιμοποιούμε μια τεχνική που ονομάζεται ψηφιακή φωτογραμμετρία (σ.σ digital photogrammetry), τεχνική που μας επιτρέπει να δημιουργούμε τρισδιάστατα μοντέλα από καθετί που κάνουμε» εξηγεί επί του θέματος ο Dr. Michael Boyd, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου Cambridge, ενώ τονίζει πως με τις νέες τεχνικές η ανασκαφή αποκτά πλήρη ψηφιακή απεικόνιση.

«Με αυτό τον τρόπο όταν θα θέλουμε να ξαναδούμε την ανασκαφή, να δούμε τις λεπτομέρειες, θα μπορούμε να δούμε σχεδόν τα πάντα, αφού σε διαστήματα μιας ώρας ή δύο γίνεται καταγραφή μέσα σε μια τρισδιάστατη (3D) πραγματικότητα» αναφέρει ο κ.Boyd. Κάθε λεπτομέρεια μεταφέρθηκε στον ψηφιακό κόσμο μέσω iPad. «Τα χρησιμοποιούμε για να καταγράφουμε τα πάντα ψηφιακά και έτσι δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούμε χαρτί» συμπληρώνει, κάτι που εκτιμά πως είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα μπροστά καθώς στο παρελθόν δεδομένα μιας ανασκαφής μπορεί να βρισκόταν σε πολλαπλές ανεξάρτητες βάσεις δεδομένων, «ενώ τώρα όταν θα θέλουμε να μελετήσουμε κάποια πτυχή της ανασκαφής βλέπουμε πρακτικά τα πάντα και για κάθε πτυχή της ανασκαφής», όπως εξηγεί ο Βρετανός αρχαιολόγος.

Στο επόμενο διάστημα οι επιστήμονες αναμένεται να ξεκινήσουν τη μελέτη των ευρημάτων που εκτιμάται πως θα διαρκέσει περίπου δύο χρόνια με την έκδοση των αποτελεσμάτων να ακολουθεί.