Γράφει ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΙΩΚΟΣ, Γιατρός
Πολλοί παλαιοί φίλοι και άμεσοι γνώστες των ακριβών περιστατικών του 1ου Διάπλου του Τορωναίου Κόλπου, από τη Νικήτη της Σιθωνίας στην Καλλιθέα της Κασσάνδρας, την Κυριακή 25 Ιουλίου του 1971, με πίεζαν τα τελευταία χρόνια να εγκαταλείψω, εν όψει της αληθείας, την μετριοφροσύνη μου, διότι, όντας τότε Πρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών Χαλκιδικής “Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ” και Πρόεδρος της πρώτης Οργανωτικής Επιτροπής του Διάπλου, όφειλα να δώσω τα πραγματικά γεγονότα και περιστατικά και το όλο ιστορικό εκείνης της ηρωικής αθλητικής εκδήλωσης και βεβαίως –γιατί όχι;– και για αντίλογο προς αποκατάσταση της αλήθειας, για όσους θα μπορούσε να ενδιαφέρει, δεδομένου ότι αυτή ταλαιπωρήθηκε πάρα πολύ –τα πρώτα χρόνια μεν υπέθετα από παθολογικό φιλοτοπικισμό και μικροπρέπεια αλλά, στη συνέχεια, όπως αποδείχθηκε από την συμπεριφορά των υπευθύνων "πρωτεργατών" και των πέριξ, από μικροψυχία, εγωπαθή ιδιοτέλεια και εμπάθεια.
Όλα αυτά τα πράγματα επί 42 χρόνια τώρα διαστρεβλώνονται, παραποιούνται και, όταν δεν βολεύει, αποκρύπτονται κιόλας. Για να εμπεδωθεί, βέβαια, η αναλήθεια, για να στεριώσει η ημιαλήθεια, για να ξεχαστούν τα πραγματικά γεγονότα, σε όλες αυτές τις δεκαετίες, μεθοδεύτηκαν καταστάσεις και επιστρατεύτηκαν προς τούτο πρόσωπα, όπως π.χ. τον Ιούλιο του 2000 κάποιος "κολλητός" χαοτικός τύπος, που παρίστανε τον δημοσιογράφο –δεν ξέρω αν "εκτελεί" το επάγγελμα ακόμα– ή το 2010 κάποιος πρόθυμος έως υποτακτικός φερεφωνοειδής "συγγραφέας", με μια ίσως καθ’ όλα τα άλλα αξιέπαινη και ενδιαφέρουσα, σχετικά με τα ναυτικά, έκδοση, και ενδιαμέσως ίσως και άλλοι παραπληροφορημένοι ή πρόθυμοι καλοθελητές, των οποίων τα "έργα" δεν έτυχε να περάσουν από τα χέρια μου.
Ο λόγος
Το 1971, η τότε Δικτατορική Κυβέρνηση της Απριλιανής Επταετίας είχε προγραμματίσει και επραγματοποιούντο, ανά την Επικράτεια, αλλά και με πρωτοβουλία των αποδήμων Ελλήνων αδελφών μας, ανά την υφήλιο, γιορτές για τα 150 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Η Χαλκιδική, ως γνωστόν, συμμετείχε καθοριστικά, όπως και άλλες περιοχές της Μακεδονίας μας, σε εκείνους τους ηρωικούς αγώνες της "Εθνικής Παλιγγεννεσίας" με την εξέγερση όλων των κωμοπόλεων και των χωριών της υπό τον Σερραίο έμπορο Εμμανουήλ Παπά και τον Συκιώτη Καπετάν Χάψα.
Χιλιάδες Χαλκιδικιώτες παλικάρια θυσίασαν τη ζωή τους στον Αγώνα του ’21 που για την Χαλκιδική έσβησε άδοξα και οδυνηρά, καθώς παραδόθηκε ολάκερη στις φλόγες και στην καταστροφή, με τραγικό αποκορύφωμα τον "Χαλασμό" της Κασσάνδρας, τον Νοέμβριο του 1821. Εκατοντάδες διασωθέντες πολεμιστές, με όσες από τις οικογένειές τους επέζησαν, πέρασαν στις Σποράδες και στην Εύβοια. Πολλούς από αυτούς τους βρίσκουμε να αγωνίζονται ηρωικά σε όλες τις εστίες φωτιάς και εξέγερσης, από το Μεσολόγγι και σε όλη τη Ρούμελη και τον Μωριά.
Η Χαλκιδική, λοιπόν, έπρεπε να τιμήσει τους ήρωές της αλλά και να θυμίσει στο "Κέντρο" και στο Νότο της Ελλάδος μας, που πάντα ξεχνάει τις ηρωικές, όσο και οδυνηρές θυσίες και προσφορές του ελληνικού Βορρά στην πορεία των πραγμάτων της πατρίδας μας.
Χωρίς την πολύμηνη και καθοριστική στην Χαλκιδική και στις άλλες εστίες εξεγέρσεως σε όλη τη Βόρεια χώρα καθυστέρηση των επίλεκτων οθωμανικών στρατευμάτων, που προορίζονταν για την κατάπνιξη της Επαναστάσεως και την επανεδραίωση της Οθωμανικής κυριαρχίας στο Νότο, θα ετίθετο εν αμφιβόλω το αποτέλεσμα του Αγώνα των αδελφών μας στη Ρούμελη και τον Μωριά.
Πέρα από τις Δημόσιες και άλλες επίσημες εκδηλώσεις Μνήμης στον Σύλλογο Φοιτητών Χαλκιδικής “Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ” –και αυτό το τονίζω απόλυτα και σθεναρά– μάς απασχολούσε έντονα η σκέψη και η υποχρέωσή μας ότι κάτι πρωτότυπο και παλικαρίσιο έπρεπε να κάνουμε για τα τραγικά όσο και ηρωικά για την Χαλκιδική μας γεγονότα του 1821.
Η έλλαμψη / Η λυτρωτική Ιδέα
Με τη Νικήτη και τους Νικητιανούς συναδέλφους, φοιτητές και σπουδαστές, μέλη του Δ.Σ. ή και απλά μέλη του Συλλόγου, είχε αναπτυχθεί μια ιδιαίτερη φιλία και συμπάθεια και αγάπη – είχαμε πολλά κοινά ενδιαφέροντα, περνούσαμε πολλά Σαββατοκύριακα ή και κάτι περισσότερο τα καλοκαίρια μαζί στον Αϊ Γιάννη, στο Δραγουδέλι, στον Άγιο Παύλο και στου Κασταμονίτου, στην Ελιά… Μπάνια και γλέντια και κιθάρες και τραγούδια μέχρι το χάραμα, "παρά θιν’ αλός", αγάπες, έρωτες...
Πραγματική αρχόντισσα / οικοδέσποινα η θειά Αρτεμισία, την αποχαιρετήσαμε πρόσφατα στα 96 της και πάντα με το χαμόγελο ο επίσης μακαρίτης μπαρμπά Θανάσης, οι γονείς του Μάκη Παπάγγελου και της Μπόνας Μπιλούκα και πιο εκεί ιδιαιτέρως περιποιητικοί, οι μακαρίτες και αυτοί τώρα, γονείς του Μιχάλη Αναγνωστάρα, στο καφενείο της "Φαρδιάς Αμμούδας", στο κέντρο της παραλίας. Αξέχαστα χρόνια με εκλεκτούς φίλους.
Ήταν ένα προχωρημένο απόγευμα στα τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου του 1971. Κολυμπούσαμε κατά το δείλι, όπως συνηθίζαμε, στη θάλασσα, μπροστά από το σπίτι του Μιχάλη του Αναγνωστάρα με τον Μάκη τον Παπάγγελο. Το απολαμβάναμε όχι σπάνια. Καθαρά νερά, ήρεμη θάλασσα, καθώς δεν υπήρχε εκείνα τα χρόνια μεγάλη κοσμοσυρροή, γαλήνια και ήρεμα πράγματι ζούσαμε την μαγεία των ωρών του προχωρημένου απογεύματος και την ανάσα ψυχής του δειλινού, με την πανδαισία της ομορφιάς των χρωμάτων. Η ώρα προσφερόταν για χαλάρωση και φιλοσοφικές αναζητήσεις. Παν το επιστητό ετίθετο και μας ταξίδευε σε απίθανες εκδοχές, ιδέες και αναλύσεις. Ο Μάκης διστακτικός δεν απομακρύνονταν συνήθως στα βαθιά. Είχαμε παρασυρθεί κείνο το λιόγερμα λίγο με τη συζήτηση και ξεμακρύναμε κάπως από την ακτή.
Χωρίς να έχω τίποτε στο μυαλό μου, τον ρώτησα πόσα μίλια / χιλιόμετρα μετρούσαν ως απέναντι και αν κανείς αποτόλμησε ποτέ να το κάνει… Μου είπε ότι ένας νεαρός, θαρρώ Ορμυλιώτης, και ο πατέρας του ψάρευαν με τη βάρκα τους κάπως στα βαθιά, μεταξύ Ορμύλιας και Μεταμορφώσεως –αν θυμάμαι καλά την τοπογραφία. Κάποια στιγμή λογόφεραν για κάποια αιτία, προσβλήθηκε ή θύμωσε ο γιος και βούτηξε στα ανοιχτά της θάλασσας και... βρέθηκε κάποτε απέναντι.
Εκείνη τη στιγμή κοιταχτήκαμε ξαφνικά στα μάτια και σαν αστραπή τρέλας βρήκαμε την απάντηση, που τόσο έντονα μας απασχολούσε τις τελευταίες εβδομάδες. Η συμμετοχή της Χαλκιδικής και του Συλλόγου στη γιορτή για το 1821 είχε διαμορφωθεί. Θα οργανώσουμε τον Διάπλου για απέναντι –κάπου 22 - 24 χιλιόμετρα. Στο κάτω / κάτω, δηλαδή, την Μάγχη ποιοι είναι αυτοί που την περνούν και εμείς θα δειλιάσουμε;
Η προετοιμασία
Είχαμε λίγες βδομάδες πριν μας φύγει ο Ιούλιος –αργότερα δεν βόλευαν οι ημερομηνίες και οι αγέρηδες– για το μεγάλο εγχείρημα του Τορωναίου, για να κάνουμε την κοινή μας ιδέα και το ωραίο μεράκι μας πράξη, ως ελάχιστη έστω προσφορά στην ιδιαίτερη πατρίδα μας για το 1821.
Ο υπογράφων, ως Πρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών Χαλκιδικής, ενημέρωσα πάραυτα τον Γενικό Γραμματέα του "Αριστοτέλη", Αχιλλέα Πολύζο, από το Νεοχώρι, σήμερα συνταξιούχο εκπαιδευτικό, φιλόλογο και ποιητή, καθώς και τα άλλα μέλη του Δ.Σ. για την Ιδέα και, πράγματι, υπήρξε ένας εξαιρετικός ενθουσιασμός και αποδοχή, παρότι προέκυψαν και κάποιοι ενδοιασμοί για τις τυχόν ευθύνες και το επικίνδυνο του όλου εγχειρήματος.
Δεν μας σταματούσε τίποτε. Μαζί με τον Μάκη Παπάγγελο αποδυθήκαμε στην εξασφάλιση κολυμβητών και συνοδών σκαφών. Η επιρροή του Μάκη μεταξύ των ομηλίκων μας συγχωριανών του και η αγάπη και η εκτίμησή τους από τον πολύχρονο συγχρωτισμό μας και προς το πρόσωπό μου, γέμισε γρήγορα τη λίστα με 8 - 10 υποψηφιότητες –ένας ικανοποιητικός αριθμός για την αξιοπρεπή απόπειρά μας. Όλοι τους άρχισαν τις προπονήσεις, ιδιαίτερα και κάτω από τις οδηγίες του Άγγελου Κουτλιάνου, ατόμου εξαιρετικού χαρακτήρα και εκλεκτού παλικαριού, γυμναστή της κολύμβησης.
Όλα για την τιμή της συμμετοχής πήγαιναν καλά, παρά τις «περί τρελών» απόψεις των όσων "λογικών" μάθαιναν γι’ αυτό. Από την στιγμή δε που εξασφαλίσαμε το καΐκι του καπετάν Τιμολέοντα Καλλέα –ο οποίος, παρά το ανασταλτικό αίσθημα για την ευθύνη που αναλάμβανε, ήταν δύσκολο να μας χαλάσει το χατίρι– και κάνα δυό / τριών άλλων βαρκάρηδων ψαράδων, ο ένας νομίζω λεγόταν Μιχάλης, κάποιος μπάρμπα Μήτσος ίσως, και ο Χριστόφορος, ο φέρελπις γιος του Τιμολέοντα Καλλέα, είχαμε λύσει και το πρόβλημα των συνοδευτικών σκαφών.
Όμως, χρειαζόταν και κάτι περισσότερο και πιο ουσιαστικό, για να σιγουρευτούν οι αθλητές κολυμβητές ότι, σε περίπτωση κάποιας οποιασδήποτε αναποδιάς ή κακοτυχίας στη διαδρομή, το οποιοδήποτε περιστατικό θα αντιμετωπιζόταν με καθοριστικό και σωτήριο τρόπο. Ανέλαβα αμέσως και πρώτον, με έγγραφο του Συλλόγου Φοιτητών Χαλκιδικής "Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ" προς τη Ναυτική Διοίκηση Βορείου Αιγαίου και με προσωπική παρουσία του Προέδρου του Σωματείου και της Οργανωτικής Επιτροπής του Διάπλου, καθώς και του Γενικού Γραμματέα Αχιλλέα Πολύζου, στα γραφεία της Ναυτικής Διοίκησης –στεγάζονταν τότε, νομίζω, σε ένα ισόγειο κάπου στην οδό Γράμμου / Βίτσι (σήμερα Εθνικής Αντιστάσεως), λίγο παραπάνω στο Ντεπώ– εξασφαλίστηκε ότι το σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού μας "Καρναβίας" (δεν ξέρω γιατί μου έρχεται στο νου και το όνομα "Αδαμίδης"), που ελιμενίζετο για στρατιωτικούς αμυντικούς σκοπούς περί το Βόρειο Αιγαίο, στον φυσικά οχυρό Κόλπο του Νέου Μαρμαρά, θα ήταν στη διάθεσή μας. Σε κάθε περίπτωση, γύρω στο μεσημέρι, θα έκανε έναν πλου ηθικής ενίσχυσης τον κολυμβητών.
Το επόμενο βήμα ήταν η εξασφάλιση κάποιας επίσημης συμμετοχής στην όλη διοργάνωση. Παρ’ όλη τη σχετική αρχική διστακτικότητα, λόγω της πιθανής αποτυχίας του όλου εγχειρήματος, καταφέραμε τελικά να εξασφαλίσουμε την παρουσία της Νομαρχίας Χαλκιδικής. Ο Διευθυντής της Νομαρχίας, ο εξαίρετος και προσηνής Αστέριος Δερβίσης θα παρίστατο τουλάχιστον για την υποδοχή και την βράβευση των αθλητών, ανεξαρτήτως της οποιασδήποτε απόληξης της τιτάνιας για τα τότε δεδομένα προσπάθειας. Δια προσωπικής του πρωτοβουλίας είχε εξασφαλισθεί και η οποιαδήποτε άρμοζε στους συμμετέχοντες φιλοξενία στο Ξενοδοχείο της παραλίας τερματισμού, στην ακτή της Καλλιθέας (Μάλτεπε) "Άμμωνος Διός", όπου και το ομώνυμο ξενοδοχείο [Νομάρχης Χαλκιδικής ήταν τότε ο Βολιώτης ή ο Βυζοβίτης, νομίζω, και οι δύο εξαιρετικοί και απόλυτα επιτυχημένοι νομάρχες Χαλκιδικής, που δυστυχώς δεν βρίσκονται σήμερα στη ζωή].
Η πραγμάτωση
Με το γλυκοχάραμα της Κυριακής της 25ης Ιουλίου 1971, με το καΐκι του θαλασσοδαρμένου Τιμολέοντα Καλλέα, παραπλέοντας τους πρωινούς περιπατητές της παραλίας της Νικήτης, καμιά δεκαπενταριά / είκοσι κολυμβητές, φίλοι και συνοδοί, πλεύσαμε στην ακρογιαλιά "Σαργάνι" της Μεταμορφώσεως –από εκεί συντομεύαμε κατά δυό μίλια περίπου την όλη απόσταση.
Ήταν στιγμές αυτοσυγκέντρωσης και ηθικής προετοιμασίας. Ο γράσος Νο 2 κάλυψε επιμελώς όλο το σώμα των κολυμβητών –χωρίς καν ελεύθερες "αχίλλειες πτέρνες", για να τους κάνει άτρωτους από το αλμυρό νερό. Κάποιες φωτογραφίες με απροσδιόριστα χαμόγελα, λόγω και κάποιου ξιφία, που δήλωνε την παρουσία του (στα 150 - 200 μέτρα περίπου), λες για υποδοχή και συντροφιά. Σίγουρες ευχές απ’ την ψυχή μας. Κάποια γυναικεία δάκρυα και πολλά σταυροκοπήματα. Και ΕΠΕΣΑΝ(!):
• Άγγελος Κουτλιάνος, γυμναστής / εκγυμναστής κολύμβησης
• Θανάσης Βασιλάκης / Καραθανάσης, ναυτικός
• Νίκος Μπιλάλης, σπουδαστής
• Τάκης Ξανθόπουλος, φοιτητής Ιατρικής
• Μάκης Παπάγγελος, φοιτητής ΟΠΕ
• Νίκος Παπαθανασίου, σπουδαστής.
Έπεσαν με ψυχρή αποφασιστικότητα στα νερά τα παλικάρια, το ένα μετά το άλλο –κανείς τους δεν σκέφτηκε υπαναχώρηση εκείνη την ώρα της λεβεντιάς. Με ελπίδα για το εγχείρημα και πίστη στις δυνάμεις τους και την αγάπη που προσδοκούσαν να τους ανταποδώσει ο Τορωναίος, που τόσο λατρεύαμε ΟΛΟΙ μας.
Το μακρύ αντίξοο κολυμβητικό ταξίδι της μεγαλειώδους νίκης με τα κύματα μέχρι απέναντι έχει ποικιλότροπα περιγραφεί ανάλογα με το πώς το βίωσε ο καθένας από τους ηρωικούς κολυμβητές και τους υπομονετικούς αυτοθυσιαστικούς συνοδούς. Θα περιοριστώ σε μερικά χαρακτηριστικά αδιαμφισβήτητα γεγονότα / στιγμιότυπα.
Στην προσωπική προφορική μας συνεννόηση με τον υπεύθυνο αξιωματικό της Ναυτικής Διοίκησης Βορείου Αιγαίου και κατ’ επέκταση με τον Κυβερνήτη του "Καρναβία", τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες θα περνούσε το σκάφος του ναυτικού από την σκάλα της Νικήτης, θα με έπαιρνε μαζί του και θα πλέαμε προς συνάντηση και ηθική ενίσχυση των κολυμβητών –περί την "μεσαριά" υπολογίζαμε, ίσως και πιο πέρα προς τις ακτές της Κασσάνδρας. Ήταν ο λόγος που δεν συνόδευσα το πρωί τους κολυμβητές από το "Σαργάνι".
Κατά τη 1 - 2 μετά το μεσημέρι, μην έχοντας καμιάς μορφής επικοινωνία με το πλήρωμα του "Καρναβία" αλλά ούτε και με τους αγωνιζόμενους, άρχισαν να με ζώνουν τα φίδια. Στην περίπτωση, βέβαια, των κολυμβητών, "no news / good news", αλλά ούτε και αυτό με άφηνε να ησυχάσω. Άρχισα να ανησυχώ ότι κάτι δεν θα πάει καλά με τον "Καρναβία" και το θεωρούσα απολύτως ουσιαστικό και καθοριστικό να εμφανιστεί για την ψυχική τουλάχιστον τόνωση των ηρωικών κολυμβητών μας. Η ώρα ολόκληρος αιώνας!
Δεν υπήρχαν κινητά / ασύρματα και αγγελιαφόροι. Κυριακή, αργία και διακοπές. Επιστρατεύτηκε ο πολύ καλός φίλος –υπήρχε μια βαθιά αλληλοεκτίμηση– ο Γιώργος Αναγνωστάρας, εκπαιδευτικός, μια ξεχωριστή αξιόλογη προσωπικότητα στην κοινωνία της Νικήτης. «- Γιώργο, Σώσε με!». Δεν ξέρω πώς, ο Γιώργος άνοιξε ένα τηλεφωνείο και αρχίσαμε έναν απέλπιδα μαραθώνιο προσπαθειών επικοινωνίας:
• με Νομαρχία
• με αστυνομίες
• με τελωνεία
• με λιμενικά
• με την Ναυτική Διοίκηση Βορείου Αιγαίου
• με τον άφαντο «Καρναβία»…
Κανείς δεν μπορούσε να υποσχεθεί ότι θα έκανε κάτι για συνδρομή μας στις συνήθεις ευγενείς παρακλήσεις και επιχειρηματολογία… Κάποτε αποφάσισα να γίνω, επιτέλους, αυτό που, ευτυχώς, σπανίως χρειάζεται –και το ξέρω καλά– επιθετικός και απειλητικός. Δήλωσα πλέον ως Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του κολυμβητικού αγώνα και ανήγγειλα προς κάθε υπεύθυνο του Λιμενικού και του "Καρναβία" ότι έχουν απολεσθεί τα ίχνη των έξι κολυμβητών μεσοπέλαγα στον Τορωναίο και τους καλούσα ευθέως στο καθήκον τους. Τότε μόνον άλλαξε το "βιολί" των υπευθύνων. Με διαβεβαίωσαν ότι, παρά της υπηρεσιακές υποχρεώσεις αμυντικής ασφαλείας του "Καρναβία", θα "έβγαινε" από τον όρμο του Νέου Μαρμαρά, θα περνούσε από το λιμάνι της Νικήτης, θα με επιβίβαζε στο σκάφος και θα βγαίναμε για αναζήτηση των ηρωικών κολυμβητών στον Τορωναίο.
Το κλειδί με το οποίο ο Γιώργος ο Αναγνωστάρας μου άνοιξε το τηλεφωνείο και το SOS, που αποφάσισα να εκπέμψω αρμοδίως, έσωσαν τα πράγματα. Πληροφορήσαμε κάποιους από τους απ’ έξω τα διατρέξαντα και ένας από αυτούς με ένα πλεούμενο μετέφερε την είδηση προς τους κολυμβητές, που υπολογίζαμε ότι έπλεαν περί το μέσον του Κόλπου ως απέναντι. Πράγματι, σε καμιά ακόμη ατελείωτη ώρα προσέγγισε ο "Καρναβίας" στη Σκάλα της Νικήτης, επιβιβάστηκα στο σκάφος –δεν θυμάμαι αν ανέβηκε και κάποιος άλλος μαζί μου– και ξανοιχτήκαμε με φουλ τις μηχανές στην αναζήτηση των παλικαριών.
Δεν χρειάστηκαν πολλές γύρες. Σε πολύ λίγο χρόνο το σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού επεσήμανε τους κυματοδερόμενους, κατάκοπους κολυμβητές. Ήταν –θυμάμαι– οι περισσότεροι σαν τα μισοβυθυσμένα αλλά περήφανα θαλασσοπούλια, σε μια ομάδα γύρω από δύο βάρκες συνοδείας. Μας διαβεβαίωσαν ότι "άντεχαν" και ότι, όσοι δεν άντεχαν, ήθελαν να συνεχίσουν! Ο "Καρναβίας" τούς αναπτέρωσε το ηθικό. Ο έξω κόσμος δεν τους είχε εγκαταλείψει! Τους φωτογράφησα από το ύψος του "Καρναβία".
Έριξα σε μια από τις βάρκες μια σακούλα με κάτι μικροεφόδια (καραμέλες, πτι-φούρ, αναψυκτικά), άλλη μια με το σακάκι μου για την πιθανή γιορτή το βράδυ και πήδηξα από τον "Καρναβία" προς την βάρκα που προσέγγισε στο σκάφος. Γλίστρησα, έπεσα με τα ρούχα στο νερό και, μουσκεμένος και στραπατσαρισμένος, ανέβηκα στη βάρκα συνοδείας. Ο "Καρναβίας" είχε επιτελέσει την αποστολή του –ευτυχώς, δεν τον ξαναχρειαστήκαμε για τη διαδρομή για κάτι επείγον ή σοβαρότερο.
Συνεχίσαμε με όσους συνέχιζαν να επιμένουν στο στόχο 3 - 4, δεν έχει σημασία ποιοι, ήμασταν όλοι "ένας". Κι όποιος θα τερμάτιζε, θα τερμάτιζε για όλους! Η τιμή και η νίκη ανήκε σε όλους, και σε αυτούς που βούλιαζαν στο νερό και σε αυτούς που ανέβηκαν στην βάρκα και σε αυτούς που γέμιζαν τις προκυμαίες και στις δύο μεριές του Κόλπου.
Είχε αρχίσει να γέρνει πίσω από την Κασσάνδρα και τα Πιέρια ο ήλιος. Ο Άγγελος Κουτλιάνος είχε ενισχύσει και συντρόφευσε σε όλο τον μακρύ και δύσκολο πλου όσους συγκέντρωσε δίπλα του, αποφάσισε, πριν φανεί το φεγγάρι, να πατήσει την αμμουδιά του "Μάλτεπε". Τραβήξαμε με τους συνοδούς κουπί στην βάρκα όπου επέβαινα, για να προλάβω να βγω έξω και να τον υποδεχτώ –τον μοναδικό κυριολεκτικά Άγγελο! Τα ρούχα μου είχαν στεγνώσει πάνω μου όλο το απόγευμα στη βάρκα. Ξαναπήδηξα στη θάλασσα –κάποιος με ακολούθησε και σηκώσαμε τον "Ποσειδώνα" Άγγελο αγκαλιά ψηλά. Ήταν ανεπανάληπτα συγκινητικές στιγμές! Παραληρούσαν οι φίλοι και ζητωκραύγαζαν οι παρευρισκόμενοι, που όλο και πύκνωναν στη φωταγωγημένη με τους προβολείς του ξενοδοχείου προκυμαία, στραμμένοι προς τους τερματίζοντες γίγαντες Διαπλοητές.
Παρασυρμένος από τα κύματα λίγο βορειότερα, ο αδάμαστος και πεισματάρης Τάκης Ξανθόπουλος, συνάδελφος στην Ιατρική, έβγαινε κι αυτός στην ακτή, αγκαλιασμένος νομίζω με τον αδερφό του Θανάση. Τον τρίτο "τερματίσαντα", τον Μάκη Παπάγγελο, τον αγκαλιάσαμε και τον υποδεχτήκαμε, καθώς τον κατεβάσαμε από την βάρκα συνοδείας –είχε δια της βίας ανασυρθεί από τα κύματα στο σκάφος, παρά τις αντιρρήσεις του, 2 - 3 χιλιόμετρα πριν τις ακτές– ήταν για την εντατική! Τους αγκαλιάσαμε όλους, δακρύσαμε από χαρά με όλους και για όλους. Κλέβαμε από τον ηρωισμό και από την παλικαριά τους. Ήταν έξι "λιοντάρια" της θάλασσας! Έξι "ιπτάμενα άτια" του Τορωναίου!
Τα μετά, παρότι τυπικά, δεν ήταν καθόλου λιγότερο συγκινητικά.
Ο υπογράφων αισθάνθηκε την ανάγκη να επισημάνει από μικροφώνου τα κάτωθι:
• Να εκφράσει τα συγχαρητήρια και την συγκίνηση όλων των παρευρισκομένων για το μεγάλο κατόρθωμα σε όλους, αθλητές και συνοδούς.
• Να τονίσει την ανυπέρβλητη ομορφιά του αγνού Αθλητισμού –του «ευ αγωνίζεσθαι».
• Για την πρωτιά ίσως ναι, αλλά μακριά από τον αργυρώνητο, σημαδεμένο και νοθευμένο «πρωταθλητισμό».
• Για τους λόγους που μας ώθησαν στο ηρωικό εγχείρημα, σχετικά με την Εθνική Επανάσταση του 1821.
• Τις ευχές και τις ελπίδες για επανάληψη του άθλου και το στέριωμά του ως θεσμού!
Ο Διευθυντής της Νομαρχίας Χαλκιδικής, Αστέριος Δερβίσης, εκλήθη τιμητικά και ο ίδιος με ειλικρινή συγκίνηση συνεχάρη από καρδιάς τους αθλητές και τους οργανωτές και στεφάνωσε με τον πιο ταπεινό αλλά ένδοξο "κότινο" της νίκης τους παράτολμους ήρωες κολυμβητές. Η φιλοξενία του "Άμμωνος Διός" άγγιξε τα επίπεδα του "Ξενίου Διός" και έδωσε την ευκαιρία σε όλους να αλληλοασπάζονται και να περιγράφουν τα περιστατικά, όσα ο καθένας βίωσε εκείνες τις τελευταίες 15 "αιώνιες" ώρες. Και ακόμη δεν έλειψαν οι οραματιζόμενοι τους σχεδιασμούς για το μέλλον. Ένα μέλλον, που σήμερα –μετά ακριβώς 42 χρόνια– με όσα επέτυχε και όσα ακόμη σπουδαία έχει να κάνει θα φέρει τη Διοργάνωση σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα.
Ο υπογράφων πιστεύει ότι οι κόποι, οι αγωνίες, μα και οι χαρές και οι συγκινήσεις, ιδιαίτερα εκείνου του 24ώρου του 1ου Διάπλου του Τορωναίου την Κυριακή 25 Ιουλίου του 1971, είναι μοναδικές και αξαγόραστες. Δεν έχουν χρεία καμιάς βράβευσης ή διάκρισης. Τίποτε τυπικό δεν μπορεί να τα ανταμείψει –πολύ περισσότερο, όταν οι μεταγενέστεροι συνεχιστές της Διοργάνωσης έχουν το ελαφρυντικό ότι έπεσαν θύματα παραμυθάδων, μικροπρεπών και εμπαθών, αυτοαποκαλουμένων "πρωτεργατών", οι οποίοι, ψάχνοντας άλλοθι αληθοφάνειας και ψήγματα εντιμότητας, συνόψισαν κάποτε όλα αυτά τα υπέροχα που συνέβησαν εκείνες τις εβδομάδες και εκείνη την λαμπρή μέρα, σε μια γραφή / έπαινο "δια την ουσιαστικήν –λέει– συμμετοχήν του εις την οργάνωσιν"… Οι ταλαίπωροι εγωπαθείς φαταούληδες!
Σημείωση
1. Το ρεπορτάζ του "Ελληνικού Βορρά" της 28-7-1971 (φωτο) για τον 1ο Διάπλου του Τορωναίου Κόλπου είναι του τότε αρχισυντάκτη της Εφημερίδας, Βαγγέλη Χριστοφορίδη.
2. Κατά την ταπεινή άποψη του αρθρογράφου, ο φετινός λαμπρός 42ος Διάπλους θα μπορούσε να αφιερωθεί στα 100 χρόνια της απελευθέρωσης της Χαλκιδικής και της Μακεδονίας μας από την Οθωμανική σκλαβιά.
Μας το έστειλε ο αγαπητός φίλοε NIKOLAOS NAOYM αντ/γος ε.α.
