Ένας χρόνος από την ημέρα, που η κυβέρνηση Σαμαρά επέβαλλε το μαύρο και τη σιωπή στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα για να ικανοποιήσει εκεί και ως έτυχε τις απαιτήσεις της Τρόϊκας για δραστική μείωση του δημόσιου τομέα, έστω κι αν η ΕΡΤ δεν ανήκε σ΄αυτόν! Έστω κι αν δεν προέκυψε κανένα δημοσιονομικό όφελος! Έστω κι αν προκλήθηκε επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, το ύψος της οποίας, κανείς δεν το έχει υπολογίσει ακόμα! Θέλησε, επίσης, η κυβέρνηση Σαμαρά να απαλλαγεί και από τους Δημοσιογράφους, που «δεν προέβαλαν το κυβερνητικό έργο».
Ένας χρόνος από την βαριά προσβολή των 2.656 ανθρώπων που εργάζονταν στη δημόσια Ραδιοτηλεόραση, οι περισσότεροι με επαγγελματισμό, σοβαρότητα, φιλότιμο και αυταπάρνηση!
Η αντίδραση των απολυμένων, που παραμείναμε για μεγάλο διάστημα στο Ραδιομέγαρο γράφοντας ιστορία, αλλά και η γενική κατακραυγή, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, δεν στάθηκε ικανή να κάμψει το κυβερνητικό επιτελείο, και να οδηγήσει στην επανέναρξη της κανονικής λειτουργίας της ΕΡΤ.
Έτσι, ενάμιση-δυο μήνες μετά το κλείσιμο το προαύλιο του Ραδιομεγάρου είχε προ πολλού αδειάσει και η συμμετοχή των απολυμένων στην παραγωγή προγράμματος μέρα με τη μέρα φυλλορροούσε με την απογοήτευση να εξαπλώνεται σαν μολυσματική αρρώστια.
Σημείο καμπής θεωρείται η προκήρυξη θέσεων δίμηνης εργασίας στη ΔΤ, στην οποία συμμετείχε η μεγάλη πλειονότητα των απολυμένων όλων των ειδικοτήτων. Μερικές εκατοντάδες άλλων προτίμησαν την οδό της αναγκαστικής συνταξιοδότησης (ανάμεσά τους κι εγώ) ή της αναζήτησης εργασίας σε άλλα ΜΜΕ και οι υπόλοιποι παρέμειναν στις εγκαταστάσεις της ΕΡΤ συνεχίζοντας τον «αγώνα μέχρι τη νίκη».
Ωστόσο, εκεί στα μέσα Ιουλίου είχαν δημιουργηθεί συγκεκριμένα δεδομένα και τετελεσμένα, τα οποία δεν θα μπορούσε κανείς να αγνοήσει στην οριοθέτηση της στάσης του.
Η κυβέρνηση επιβίωνε και δημιουργούσε τετελεσμένα…
Ως δεδομένα και τετελεσμένα εννοούνται:
*Η επιβίωση της κυβέρνησης, που στις πρώτες ώρες και ημέρες της κρίσης βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα τεράστιο κύμα αντίδρασης στην φασιστικής έμπνευσης απόφασή της. Κατάφερε, όμως, να επιβιώσει και να ανασυνταχθεί παρά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από το κυβερνητικό σχήμα, αφού το ΠΑΣΟΚ προσέφερε την στήριξή του. Ακόμα και μια κοινή πρόταση ΠΑΣΟΚΔΗΜΑΡ για ακύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου έμεινε σε κάποιο συρτάρι της Βουλής, όπως και η αντίστοιχη της αντιπολίτευσης.
*Η προσωρινή διαταγή του Προέδρου του ΣτΕ, στις 16/6 και στις 20/6 η απόφαση του Τμήματος Αναστολών. Και οι δύο μας προϊδέαζαν για την τελική απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου της χώρας μας, η οποία ελήφθη μετά την συζήτηση της προσφυγής της ΠΟΣΠΕΡΤ, στις 27/9, και έκρινε, τελικά συνταγματικό το κλείσιμο της ΕΡΤ.
*Η εκπομπή σήματος και προγράμματος από την ΕΔΤ/ ΔΤ, το οποίο τηλεοπτικώς γύριζε τη χώρα πίσω στη δεκαετία του ΄60!
*Η ψήφιση του νόμου για την ίδρυση της ΝΕΡΙΤ.
*Η υπαναχώρηση της EBU με την διακοπή της διάθεσης συχνοτήτων και η έναρξη διαλόγου με την ελληνική κυβέρνηση.
*Η προκήρυξη θέσεων εργασίας από τη ΔΤ και η κατάθεση 8.000 αιτήσεων, εκ των οποίων οι 1.800 προέρχονταν από απολυμένους της ΕΡΤ.
Τα «ήξεις αφήξεις» της αντιπολίτευσης…
Στην αρχή της κρίσης κι ενώ η κυβέρνηση φαινόταν αιφνιδιασμένη από τον καταιγισμό των εξελίξεων και των αντιδράσεων, η αντιπολίτευση, και κυρίως η αξιωματική, δεν έλαβε καμία θεσμικού χαρακτήρα πρωτοβουλία, όπως θα ήταν π.χ. η κατάθεση πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, ενώ και η προαναγγελία της για σύσταση εξεταστικής επιτροπής, δεν προχώρησε ποτέ.
Υπήρχε τότε, και υποστηρίζεται ακόμα, η άποψη, πως χάθηκε μια τεράστια ευκαιρία – όχι μόνο για την ΕΡΤ- την ώρα που οι κυβερνητικοί βουλευτές, ακόμα και ΝεοΔημοκράτες, είχαν μείνει εμβρόντητοι και είχαν σοκαριστεί από την απόφαση του Μαξίμου, ενώ κάποιοι, όπως ο Προκόπης Παυλόπουλος, την κατήγγειλαν ως αντισυνταγματική.
Εκείνες τις πρώτες ώρες και ημέρες μετά το μαύρο, με μια πρόταση δυσπιστίας, η κυβέρνηση θα μπορούσε, αν όχι να πέσει, οπωσδήποτε, όμως, να κλονιστεί συθέμελα και να απειληθεί σοβαρά η συνοχή της, κάτι που θα την οδηγούσε, ενδεχομένως, στην ανάκληση της απόφασης για το λουκέτο στον Δημόσιο Ραδιοτηλεοπτικό φορέα της χώρας.
Αντίθετα, η αξιωματική αντιπολίτευση, αφού στην αρχή εκμεταλλεύτηκε επικοινωνιακά στο έπακρο το σοκ και την οργή των απολυμένων, αλλά και την συγκλονιστική κινητοποίηση του κόσμου, περιορίστηκε εν τέλει σε ανακοινώσεις και δηλώσεις, που μάλλον προβληματισμό και αμφιβολίες δημιουργούσαν στην πλειονότητα των απολυμένων, παρά ελπίδα για μια προοπτική πραγματικής αποκατάστασης της νομιμότητας και άμεσης επαναλειτουργίας της ΕΡΤ. Εδώ μερικές χαρακτηριστικές δηλώσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης:
«…Η ΕΡΤ θα επαναλειτουργήσει ως ήταν, η βουλή θα λειτουργήσει κανονικά…» 19/06/13
«…θα αποκαταστήσουμε την ΕΡΤ, όταν θα έχουμε τη δυνατότητα να αποφασίζουμε δημοκρατικά για το μέλλον…» (13/07/2013)
«Δεν είπαμε ότι η ΕΡΤ δεν έχει προβλήματα. Την κακοδιαχειρίζονται, τη δυσφημούν, την απαξιώνουν και την εκμεταλλεύονται εδώ και δεκαετίες. Και προφανώς έχει ανάγκη εξυγίανσης. Αλλά σημασία έχει ποιο είναι το σχέδιο…» (7/7/2013)
Ποιος ήταν ο στόχος και το ζητούμενο της κατάληψης του Ραδιομεγάρου;
Από την πρώτη στιγμή του λουκέτου οι μόλις απολυθέντες μείναμε στις θέσεις μας συνεχίζοντας την παραγωγή και εκπομπή προγράμματος, κάτι που προφανώς αιφνιδίασε τους κυβερνώντες σε συνδυασμό με την κινητοποίηση του κόσμου, τόσο στην Αγία Παρασκευή, όσο και στους περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΑ.
Κατ΄αρχήν όλοι μας μείναμε εκεί για να υπερασπιστούμε τον επαγγελματισμό, το προσωπικό μας κύρος, την ηθική και την αξιοπρέπειά μας, που τόσο βάναυσα και χυδαία επιχείρησε να σπιλώσει και να καταρρακώσει η κυβέρνηση δια του ανεκδιήγητου Κεδίκογλου. Και πετύχαμε αμέσως, μέσα σε λίγες ώρες, να διώξουμε από πάνω μας τη λάσπη που μας έριξαν και να αποδείξουμε ποιοί είμαστε και τί μπορούμε να κάνουμε στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Πετύχαμε την αναγνώριση, τον σεβασμό και τον θαυμασμό τόσο των συμπατριωτών μας, αλλά και της διεθνούς κοινότητας, που παρακολουθούσε άναυδη τα όσα συνέβαιναν στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ μέσω των συχνοτήτων που μας διέθετε η EBU.
Κυρίως, όμως, θελήσαμε να υπερασπιστούμε τη δημόσια Ραδιοτηλεόραση αυτή καθ΄αυτή και τον ρόλο της, όπως ορίζεται διεθνώς, και το αγαθό της πλουραλιστικής και αντικειμενικής ενημέρωσης, που μόνο ένας δημόσιος φορέας ενημέρωσης και πολιτισμού μπορεί να προσφέρει με την μεγαλύτερη δυνατή αξιοπιστία.
Ήταν κοινός αυτός ο στόχος για όλους τους απολυμένους; Η απάντηση είναι: ΟΧΙ! Δεν εννοούσαμε όλοι το ίδιο, όταν μιλούσαμε για δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Ένα μέρος των συνδικαλιστικών εκπροσώπων και των απολυμένων είδαν στο λουκέτο και στην κατάληψη της ΕΡΤ τη χρυσή ευκαιρία για την “άλωσή” της και την χρησιμοποίησή της, ουσιαστικά, με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν ως τότε οι εκάστοτε κυβερνώντες (άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη επιτυχία).
Επιδίωξαν και εν τέλει το κατάφεραν ολοκληρωτικά, όταν πια οι περισσότεροι είχαμε φύγει απογοητευμένοι, να μετατρέψουν την ΕΡΤ σ΄ένα στρατευμένο Μέσο Ενημέρωσης με σαφείς αναφορές σε συγκεκριμένο κόμμα.
Μάλιστα, συνέβαινε εκείνες τις πρώτες μέρες, μετά τις 11/6, το πρωτοφανές, να έχει παραχωρηθεί, δηλαδή, στο κόμμα αυτό γραφείο ΜΕΣΑ στο ΡΑΔΙΟΜΕΓΑΡΟ(!!!), ενώ στελέχη των κομματικών του εντύπων παρακολουθούσαν και γενικές μας συνελεύσεις! (Βέβαια, ανοιχτές ήταν οι συνελεύσεις μας, αλλά δεν μπορώ να μη θυμηθώ συναδέλφους να ζητούν να φύγει από την αίθουσα συνάδελφός μας εργαζόμενος σε ιδιωτικό κανάλι…) Επιπλέον, ακόμα και σήμερα, ένα χρόνο μετά, προσπαθώ να μάθω και να καταλάβω, ποιός και με ποιά διαδικασία έδωσε τον ρόλο της «Πασιονάριας» του αγώνα μας σε ηθοποιό- στέλεχος του εν λόγω κόμματος…
Η διαπραγμάτευση που δεν έγινε…
Ο διάλογος με τον καθ΄ύλην αρμόδιο υπουργό, Π. Καψή, αν και ξεκίνησε με πρωτοβουλία των εκπροσώπων μας, φάνηκε πως ήταν υπονομευμένος από την αρχή. Τον ανέλαβαν δυο Δημοσιογράφοι, οι οποίοι, όμως, είχαν μόλις εκλεγεί για να εκπροσωπούν τους συναδέλφους τους στο Μικτό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ και όχι, βέβαια, για να διαπραγματευτούν την τύχη, το αύριο, την ίδια τη ζωή των περίπου 600 Δημοσιογράφων της ΕΡΤ. Ανέλαβαν το βαρύ αυτό φορτίο, τολμώ να πω, χωρίς συναίσθηση της βαρύτατης ευθύνης, που επωμίζονταν. Δεν μπορώ να εξηγήσω αλλιώς την σθεναρή άρνησή τους να δεχτούν να συμμετέχουν στις συναντήσεις τους με τον Καψή και άλλοι συνάδελφοι, που θα ορίζονταν από την Γενική Συνέλευση.
Έτσι, η «διαπραγμάτευση» καρκινοβατούσε από συνάντηση σε συνάντηση χωρίς κανένα απτό αποτέλεσμα ή όφελος για τους απολυμένους. Μάλιστα, ακόμα και για την έγγραφη πρόταση του Καψή σε μορφή non paper, παρά τις αντιπροτάσεις, την συζήτηση και τον προβληματισμό, που αναπτύχθηκε στη συνέλευση, διαβάσαμε την άλλη μέρα στο ψήφισμα, ότι αυτή «δεν μπορεί να αποτελέσει ικανή βάση διαλόγου».
Την ίδια ώρα μπορούσε κανείς να διαπιστώσει την εξής αντίφαση στη στάση των απολυμένων: Αφ΄ ενός οι μέχρι της 11/6 εργαζόμενοι στην ΕΡΤ δήλωναν, ότι «δεν αποδέχονται πως η ΕΡΤ έχει κλείσει και πως οι εργαζόμενοί της έχουν απολυθεί», και αφ΄ετέρου οι ίδιοι άνθρωποι διεκδικούσαν (και πολύ σωστά) τη νόμιμη αποζημίωσή τους και εγγράφονταν στο Ταμείο Ανεργίας, ενώ δικαστικώς επεδίωκαν την ακύρωση της κατάργησης της ΕΡΤ και συνεπώς των απολύσεων!
Λογοκρισία και απομάκρυνση των μη αρεστών…
Από τα πολλά γεγονότα, που τεκμηριώνουν την θέση, ότι η «ανοιχτή ΕΡΤ», όπως την αποκαλούσαμε, είχε σφόδρα κομματικοποιηθεί και ο αγώνας μας είχε “καπελωθεί”, θυμάμαι προπηλακισμούς συναδέλφων με διαφορετική άποψη, φραστικές επιθέσεις, ακόμα και εναντίον μου, όταν είχα συμπεριλάβει στο δελτίο ειδήσεις “μη αρεστές”, προσπάθειες εισβολής στο στούντιο, και τον σταδιακό περιορισμό ή και απομάκρυνση ακόμα παρουσιαστών και αρχισυντακτών. Το «ψυγείο» αναβίωνε και συχνά πυκνά ακουγόταν η …εντολή «μαζέψτε τον αυτόν!»…
Μέρα με τη μέρα διαμορφωνόταν ένα κλίμα, που θύμιζε όλο και περισσότερο τις κακές εποχές ελέγχου και λογοκρισίας στην ΕΡΤ από τις εκάστοτε διορισμένες διοικήσεις και τους κυβερνώντες, με πιο πρόσφατη εκείνη του Λιάτσου. Πλέον, όμως, δεν είχαμε να λογοδοτήσουμε σ΄έναν κάποιο Λιάτσο ή να απειληθούμε από αυτόν, αλλά ο φόβος και η ανησυχία μας αφορούσε στο Συντονιστικό και διάφορους ορθόδοξους κομματικούς. Έχω προσωπική εμπειρία, αλλά και μαρτυρίες άλλων συναδέλφων… Έτσι, η αυτολογοκρισία επέστρεψε και η υπόθεση είχε πλέον χαθεί!
Το κλίμα που είχε διαμορφωθεί και αποδείκνυε την απεμπόληση του δημόσιου χαρακτήρα της ΕΡΤ και την μετατροπή της σε κομματικό μαγαζάκι, το συνόψιζα, στις 29/6/2013 σε σημείωση που ανέβασα στο Facebook, ως εξής: «…Πλέον, έχει καταστεί απολύτως σαφές, ότι πολλοί γκεμπελίσκοι διεκδικούν για τον εαυτό τους τον ρόλο του Gauleiter (γκάουλάϊτερ) πάνω στους δημοσιογράφους, που δεν ανήκουν στα κομματικά ή στα συνδικαλιστικά τους φέουδα. Χθες το βράδυ, αυτοί αποκαλύφθηκαν σε δύο επίπεδα: Αφ΄ενός με την χυδαία επίθεση στους αρχισυντάκτες (μίλησαν για “κατεστημένο” των αρχισυντακτών, οι ανίδεοι και ανόητοι, και προσπάθησαν να αμφισβητήσουν τον ρόλο τους…) και:Αφ΄ετέρου με την απόφαση να μην μεταδοθεί απ΄ευθείας η ομιλία του πρωθυπουργού, αλλά να μεταδοθεί εκείνη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης!Αν δεν πρόκειται γα ηλιθιότητα, τότε πρόκειται για αισχρή προβοκάτσια με σκοπό την υπονόμευση, τον ευτελισμό και, εν τέλει, το ξεπούλημα του αγώνα που δίνουμε 20 μέρες τώρα για αδέσμευτη και ακηδεμόνευτη ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΡΤ! Πόσο διαφέρει, άραγε, το “μαύρο” που έριξαν αυτοί χθες από το γενικό »μαύρο», που έριξε ο Σαμαράς στις 11 Ιουνίου;»
Η στάση της ΕΣΗΕΑ…
Η φασιστικής έμπνευσης κατάργηση της ΕΡΤ από την κυβέρνηση Σαμαρά, βρήκε την ΕΣΗΕΑ στην κορύφωση της προεκλογικής περιόδου για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. Έτσι, βρέθηκαν αμέσως κοντά μας, στο Ραδιομέγαρο, όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι, αλλά και τα μέλη του απερχόμενου Δ.Σ. Στην πορεία, όμως, και ιδίως μετά τις εκλογές της 18ης και 19ης Ιουνίου αραίωσαν αισθητά οι εμφανίσεις των συνδικαλιστών του κλάδου στο Ραδιομέγαρο σε αντίθεση με τις πρώτες μέρες, οπότε κάποια μέλη του Δ.Σ αξιοποίησαν τα γεγονότα στην ΕΡΤ και την κατάληψη για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους, όπως ψιθυριζόταν από πολλούς στους διαδρόμους εκείνες τις μέρες…
Το πλέον κρίσιμο, εν τούτοις, είναι η στάση της ΕΣΗΕΑ ως προς την συμμετοχή των απολυμένων Δημοσιογράφων – μελών της στον ενδιάμεσο φορέα, τη ΔΤ. Επειδή έχει γίνει μεγάλη και έντονη συζήτηση με βαρείς χαρακτηρισμούς μεταξύ των απολυμένων, οφείλουμε να θυμηθούμε πως η ΕΣΗΕΑ δεν πήρε ποτέ απόφαση να μην γίνουν αιτήσεις από τους δημοσιογράφους της ΕΡΤ στον «ενδιάμεσο φορέα»!
Είναι χαρακτηριστική η ανακοίνωση του Δ.Σ στις 23/7/2013, στην οποία σημειώνεται: «…Η υποβολή αίτησης και η υπογραφή σύμβασης, που ενδεχομένως θα ακολουθήσει, δεν σημαίνει αποδοχή όλων όσων έχουν συμβεί μέχρι σήμερα στην ΕΡΤ (ΚΥΑ, λειτουργία μεταβατικού φορέα κ.λπ.)…». Και η ανακοίνωση του Δ.Σ του συνδικαλιστικού οργάνου των Δημοσιογράφων καταλήγει: «Η υποβολή ή μη αίτησης για τον μεταβατικό φορέα της νέας ραδιοτηλεόρασης είναι προσωπική απόφαση κι ευθύνη του καθενός και δεν μπορεί να επιβληθεί από κανέναν.»
Άρα, λοιπόν, είναι προφανέστατο, ότι το Δ.Σ απέφυγε, ορθώς κατά τη γνώμη μου, να αναλάβει την ευθύνη να απαγορεύσει («επί ποινή απολύσεως», όπως ζητούσαν κάποιοι στις συνελεύσεις) στους απολυμένους Δημοσιογράφους της ΕΡΤ να κάνουν αίτηση στη ΔΤ.
Θα καταλόγιζα στο Δ.Σ της ΕΣΗΕΑ εκείνης της εποχής, το ότι δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει ισότιμα τις απόψεις που διαμορφώνονταν στην ΕΡΤ και να υιοθετήσει τη λύση της ψηφοφορίας με κάλπη για το δέον γενέσθαι και ειδικότερα για το αν θα συμμετείχαν ή όχι οι Δημοσιογράφοι στον ενδιάμεσο φορέα. Θα είχαμε τότε την αυθεντική έκφραση της βούλησης των απολυμένων και δεν θα χρειαζόταν να καταφεύγει σήμερα κανείς σε εικασίες και σε βαριές κατηγορίες.
Και τώρα τί;
Τώρα, ένα χρόνο μετά οι απολυμένοι (ιδιότητα που θα έπρεπε να μας ενώνει) βρισκόμαστε διασπασμένοι και σε έναν ιδιότυπο εμφύλιο σπαραγμό με τους «επαναστάτες» από τη μία πλευρά της Μεσογείων, τους «προδότες» από την άλλη, τους απ΄έξω σαστισμένους, και κάποιους εκεί στο Μαξίμου να τρίβουν τα χέρια τους.
Θα κλείσω αυτή την αναδρομή-σχόλιο με αφορμή την συμπλήρωση ενός χρόνου, που βαραίνει σαν αιώνας στην ψυχή μας, με τα λόγια της συναδέλφου, Μαριλένας Κατσίμη, σήμερα Γ.Γ της ΕΣΗΕΑ, «…Δεν τρέφω αυταπάτες για την ΕΡΤ. Το κακό έχει γίνει. Όσο κι αν με πονάει, έχω συνειδητοποιήσει, ότι η νέα δημόσια τηλεόραση θα λέγεται ΝΕΡΙΤ…» (1/9/2013)
Αυτή είναι σήμερα η πραγματικότητα, δυστυχώς για την ΕΡΤ και δυστυχέστερα για τις 2.656 απολυμένους, αφού δεν καταφέραμε να την αποτρέψουμε, όταν ήταν καιρός ακόμα! Αν δεν μπορέσουμε ή αν δεν θελήσουμε να την αποδεχτούμε, φοβάμαι, πως ίσως θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ ονειρευόμενοι μια δευτέρα παρουσία και κάποιον Μεσσία!
Νίκη Τσελίκα
Απολυμένη αρχισυντάκτις ΝΕΤ
