Πεκίνο, Κίνα
«Τα παιδικά παραμύθια λένε ότι τα Χριστουγεννιάτικα στολίδια και παιχνίδια φτιάχνονται από χαρωπά ξωτικά με κόκκινα μάγουλα που δουλεύουν σε κάποιο χιονισμένο εργαστήρι στον Αρκτικό Κύκλο. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι τα στολίδια και τα φωτάκια που στολίζουν το σπίτι σας, πιθανότατα προέρχονται από το Γίβου, μία μικρή πόλη 300 χιλιόμετρα νότια της Σαγκάης, όπου δεν υπάρχει ούτε ένα έλατο, ούτε χιόνι, ούτε καν Χριστούγεννα».
Κάπως έτσι αρχίζει το άρθρο της βρετανικής Guardian σχετικά με την «άβολη αλήθεια» που κρύβεται πίσω από την διαπίστωση πως το χωριό του Αη Βασίλη δεν βρίσκεται στη Λαπωνία, αλλά στην Κίνα: το Γίβου, ένα τεράστιο χωριό μαζικής παραγωγής διακοσμητικών που στολίζουν τα σπίτια όλης της υφηλίου, εδώ όπου εδρεύουν 600 εργοστάσια που παράγουν το 60% των Χριστουγεννιάτικων στολιδιών παγκοσμίως. Και όπου, ασφαλώς, εργάζονται νυχθημερόν φτωχοί Κινέζοι ή μετανάστες από άλλες, γειτονικές χώρες για ελάχιστα χρήματα και μια κούπα… ρύζι.
Ο 19χρονος Γουέι ήρθε στο Γίβου μαζί με τον πατέρα του από την επαρχία Γκουιζού. Ο Γουέι κάθε μέρα παίρνει χιονονιφάδες από πολυεστέρα, τις βουτάει σε κόλλα και μετά τις ρίχνει σε κόκκινη χρυσόσκονη. Φτιάχνει περίπου 5.000 τέτοια στολίδια κάθε μέρα, χωρίς να ξέρει τίποτα απολύτως για τα Χριστούγεννα στη Δύση.
«Μάλλον είναι κάτι σαν την Κινέζικη Πρωτοχρονιά για τους ξένους» εξηγεί ο 19χρονος εργάτης στο κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων. Στο τέλος της βάρδιας τους, οι δυο Κινέζοι είναι και οι δύο καλυμμένοι με κόκκινη σκόνη και έχουν χρησιμοποιήσει τουλάχιστον δέκα μάσκες, προκειμένου να μην ανασαίνουν τη δηλητηριώδη χημική ουσία.
Μάλιστα, ο πατέρας του Γουέι φοράει όλη τη μέρα ένα κόκκινο καπέλο Άγιου Βασίλη, όχι προκειμένου να είναι σύμφωνος με το κλίμα των αντικειμένων που κατασκευάζει, αλλά σε μια προσπάθεια να μην γίνουν τα μαλλιά του κόκκινα από τη μπογιά.
Όσο για το μηνιάτικο; Φυσικά, πενιχρό: 250 με 400 ευρώ, για 12 ώρες ή και παραπάνω ώρες δουλειά τη μέρα. Όπως παραδέχεται ο 19χρονος, είναι μια κουραστική δουλειά, αλλά πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να την κάνει για έναν ακόμη χρόνο, καθώς πλέον έχει κερδίσει αρκετά χρήματα που του φτάνουν προκειμένου να παντρευτεί και να επιστρέψει στη γενέτειρα πόλη του, χωρίς να χρειαστεί ποτέ ξανά να παθαίνει ασφυξία μέσα στην ημέρα, λόγω της έκθεσης του στις χημικές ουσίες.
Λίγο πιο κάτω από το εργοστάσιο όπου δουλεύει ο Γουέι, βρίσκεται η μεγαλύτερη εμπορική αγορά στον κόσμο, η Διεθνής Αγοράς του Γίβου, που έχει ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ ως η «μεγαλύτερη αγορά χονδρικής σε όλο τον κόσμο».
Οι κόκκινες νιφάδες χιονιού που φτιάχνει ο Γουέι κρέμονται μαζί με ελαφάκια, χιονάνθρωπους και κάθε λογής λαμπιόνια και στολίδια, μέσα στους δαιδαλώδεις λαβυρίνθους της αγοράς και μάλιστα σε τιμές εξευτελιστικές.
Ωστόσο η αγορά του Γίβου, παρά το μεγάλο μέγεθός της -χωράει μέχρι 400.000 προϊόντα- δεν μπορεί πλέον να ανταγωνιστεί την δύναμη των online αγορών καθώς οι ιντερνετικοί κολοσσοί Alibaba και Made In China προσφέρουν στους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 1.4 εκατομμύρια διαφορετικά χριστουγεννιάτικα προϊόντα, δίνοντας στον πελάτη τη δυνατότητα να αγοράσει ό,τι θέλει με το πάτημα ενός απλού κουμπιού.
Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στο φως η σκοτεινή πλευρά των Χριστουγέννων στην Κίνα: πριν λίγα χρόνια η ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα Students & Scholars Against Corporate Misbehaviour (SACOM) είχε κρούσει τον κώδωνα του κίνδυνου, κατηγορώντας τις κινεζικές εταιρείες ότι υποχρεώνουν τους περίπου 3.5 εκατομμύρια εργαζομένους στην βιομηχανία κατασκευής παιχνιδιών και χριστουγεννιάτικων στολιδιών να δουλεύουν υπό άθλιες συνθήκες, αδιαφορώντας παντελώς για την υγεία τους.
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Τσάβαλος -In.gr
