Βαρύ πλήγμα στο κύρος των αυστραλιανών μέσων ενημέρωσης η τραγική φάρσα του ραδιοφωνικού σταθμού 2DAY FM, που κόστισε μία ζωή, ρήμαξε μία οικογένεια, τίναξε στον αέρα την καριέρα των δύο νεαρών εκφωνητών που πρωταγωνίστησαν στην εκτέλεσή της και προκάλεσε την οργή χιλιάδων πολιτών εντός και εκτός Αυστραλίας.
Λυπάμαι, αλλά δεν με συγκίνησαν τα δάκρυα των δύο εκφωνητών μπροστά στις κάμερες της τηλεόρασης, μετά την έξοδό τους από το κρησφύγετό τους. Μπορεί να ήταν δάκρυα πόνου και μεταμέλειας για την τραγική εξέλιξη της ραδιοφωνικής φάρσας τους, αλλά δεν με συγκίνησαν. Δεν με συγκίνησαν διότι είμαι ασυμβίβαστος επικριτής του «πολιτισμού της διασημότητας» που κυριαρχεί στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Εννοώ τον πολιτισμό του γράψε ή παρουσίασε κάτι ακραίο για να γίνεις διάσημος/διάσημη, χωρίς να δεσμεύεσαι από τις πιθανές συνέπειες της ακραίας πράξης σου.
Λυπάμαι, αλλά δεν με συγκίνησαν τα δάκρυα των δύο εκφωνητών μπροστά στις κάμερες της τηλεόρασης, μετά την έξοδό τους από το κρησφύγετό τους. Μπορεί να ήταν δάκρυα πόνου και μεταμέλειας για την τραγική εξέλιξη της ραδιοφωνικής φάρσας τους, αλλά δεν με συγκίνησαν. Δεν με συγκίνησαν διότι είμαι ασυμβίβαστος επικριτής του «πολιτισμού της διασημότητας» που κυριαρχεί στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Εννοώ τον πολιτισμό του γράψε ή παρουσίασε κάτι ακραίο για να γίνεις διάσημος/διάσημη, χωρίς να δεσμεύεσαι από τις πιθανές συνέπειες της ακραίας πράξης σου.
Θεωρώ, λοιπόν, ότι η Mel Greig και ο συνάδελφός της Michael Christian, κυνήγησαν μία αποκλειστικότητα που θα τους εξασφάλιζε ακροαματικότητα, χωρίς να υπολογίσουν τις πιθανές συνέπειες της διείσδυσής τους στα άδυτα του νοσοκομείου των γαλαζοαίματων της Αγγλίας King Edward VII. Μήτε οι δημοσιογράφοι του συγκροτήματος Murdoch στην Αγγλία, είχαν προβλέψει τις αυτοκτονίες θυμάτων της υποκλοπής τηλεφωνημάτων από δημοσιογράφους του, αλλά προκάλεσαν, δυστυχώς, θανάτους από το πάθος τους για τις δημοσιογραφικές αποκλειστικότητες, φήμη και οικονομικό όφελος.
Παγερά αδιάφορο με άφησαν και οι προσπάθειες του διευθυντή του ραδιοφωνικού σταθμού να πείσει τον αυστραλιανό λαό και την οργισμένη διεθνή κοινή γνώμη, ότι ο σταθμός προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να επικοινωνήσει με το νοσοκομείο King Edward VII, που νοσηλευόταν η πριγκίπισσα του Cambridge, για να πάρει την έγκριση δημοσίευσης της συνομιλίας των δύο εκφωνητών με τις δύο νοσοκόμες.
Προσβάλλει τη νοημοσύνη μου –υποθέτω και τη νοημοσύνη και όλων, όσων άκουσαν τις δηλώσεις του– η μάταια προσπάθειά του να μας πείσει, ότι ο σταθμός δεν παραβίασε τον Κώδικα Δεοντολογίας βγάζοντας στον αέρα τις συνομιλίες με τις νοσοκόμες. Το νοσοκομείο διέψευσε τους ισχυρισμούς του διευθυντή του σταθμού, αλλά και να μην διαψεύδονταν οι δηλώσεις τους δεν απαλλάσσεται ο σταθμός των ευθυνών του για την κραυγαλέα παραβίαση του Κώδικα Δεοντολογίας Εμπορικής Ραδιοφωνίας Αυστραλίας και την παραβίαση του απορρήτου προσωπικών δεδομένων της εγκύου πριγκίπισσας του Cambridge, Kate Middleton.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας Εμπορικής Ραδιοφωνίας (Commercial Radio Australia Codes of Practice & Guidelines September 2011), Άρθρο 9,3 ,παρ. (α) και (β), δεσμεύει τους εμπορικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς να ενημερώνουν τα μέλη του κοινού με τα οποία συνομιλούν ότι μαγνητοφωνείται η συνομιλία τους καθώς και για το κομμάτι της συνομιλίας που θα βγάλουν στον αέρα.
Κατά την εξέλιξη της τραγικής φάρσας του 2DAY FM έγιναν δύο επιλήψιμες παραβιάσεις του Κώδικα Δεοντολογίας της Εμπορικής Ραδιοφωνίας. Μαγνητοφωνήθηκαν εν αγνοία τους οι νοσοκόμες που απάντησαν το τηλεφώνημα και στη συνέχεια βγήκε στον αέρα η συνομιλία με τη νοσοκόμα που εργαζόταν στο θάλαμο νοσηλείας της πριγκίπισσας του Cambridge, χωρίς την απαιτούμενη έγκρισή τους.
Διεπράχθη, όμως, και το ποινικό αδίκημα της απόσπασης προσωπικών δεδομένων της νοσηλευόμενης πριγκίπισσας με δόλιο τρόπο. Ο σταθμός απέσπασε στοιχεία για την υγεία της πριγκίπισσας, κατά παράβαση κρατικών και διεθνών νόμων που απαγορεύουν τη λήψη πληροφοριών για την υγεία οιουδήποτε πολίτη χωρίς την έγκρισή του.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, για μία απλή φάρσα, που στόχο είχε τη διασκέδαση του ακροατηρίου του συγκεκριμένου προγράμματος. Ο κύριος στόχος των εμπνευστών της ήταν η εξασφάλιση αποκλειστικότητας που θα ενίσχυσε την ακροαματικότητα του σταθμού και το όνομα των δύο εκφωνητών, με τα οφέλη που προκύπτουν για το σταθμό και τους εκφωνητές που εξασφαλίζουν αποκλειστικότητες.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, για μία απλή φάρσα, που στόχο είχε τη διασκέδαση του ακροατηρίου του συγκεκριμένου προγράμματος. Ο κύριος στόχος των εμπνευστών της ήταν η εξασφάλιση αποκλειστικότητας που θα ενίσχυσε την ακροαματικότητα του σταθμού και το όνομα των δύο εκφωνητών, με τα οφέλη που προκύπτουν για το σταθμό και τους εκφωνητές που εξασφαλίζουν αποκλειστικότητες.
Να, όμως, που το κυνήγι της φήμης και της ακροαματικότητας προκάλεσε το θάνατο της ευαίσθητης νοσοκόμας, Jacintha Saldanha, που δεν άντεξε –σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις– το βάρος της προσβολής του ονόματος του νοσοκομείου που εργαζόταν, μεταφέροντας το δήθεν τηλεφώνημα της βασίλισσας Ελισάβετ στη νοσοκόμα του θαλάμου που νοσηλευόταν η πριγκίπισσα.
Ουδείς λογικός άνθρωπος καταλογίζει «αυτουργία» στο σταθμό και τους εκφωνητές για το θάνατο της άτυχης νοσοκόμας. Ο θάνατός της, όμως, δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητος για να αποτραπούν όμοια περιστατικά στο μέλλον. Ο σταθμός πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά από την αρμόδια αυστραλιανή Αρχή για την παραβίαση του Κώδικα Δεοντολογίας και ο νόμος να αποδώσει ποινικές ευθύνες, όπου προκύψουν.
Επειδή ακούστηκαν και κάποια ευτράπελα, περί «προστασίας της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης» από ιδιοκτήτες και λειτουργούς μέσων ενημέρωσης, πρώην και νυν πολιτικούς και λογής άλλους υπερασπιστές της ασυδοσίας των ΜΜΕ, είναι αναγκαίο να διαχωρίσουμε την ελευθερία από την ασυδοσία, το παρορμητικό από το προμελετημένο, το αθώο από το δόλιο, το ακίνδυνο από το επικίνδυνο.
Κατά τον Νόαμ Τσόμσκι, τα Μέσα Μαζικήw Ενημέρωσης είναι δυνατόν να εξελιχθούν, στο ανάλογο κλίμα, σε μέσα κοινωνικού ελέγχου και επιβολής. Οι αρχές της Αυστραλίας οφείλουν να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα, ώστε τα ΜΜΕ να συνεχίσουν να λειτουργούν ελεύθερα, αλλά χωρίς να επιβάλλουν στον αυστραλιανό λαό ιδέες, αρχές και πρακτικές που στρεβλώνουν την ενημέρωσή του, καταρρακώνουν τη συλλογική ηθική του και τον καθιστoύν υπηρέτη οργανωμένων συμφερόντων.
*Ο ΚΩΣΤΑΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ αρθρογραφεί στο ΝΕΟ ΚΟΣΜΟ Μελβούρνης.14-12-12
