Με μία βαρυσήμαντη ομιλία ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς Γιώργος Παπανδρέου ξεσήκωσε τη κατάμεστη αίθουσα.
Mια ομιλία που απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί επετειακή ... Μια ομιλία σταθμός για το Κίνημα και το Μέλλον.
Φίλες και φίλοι,
Χαίρομαι πραγματικά να βρίσκομαι ανάμεσα σε παλιούς φίλους και αγωνιστές.
Ένα συνηθισμένο ερώτημα που ακούω και σίγουρα ακούμε συχνά είναι: «ποιους εκφράζει και θέλει να εκφράζει το ΠΑΣΟΚ».
Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το ΠΑΣΟΚ έχασε οριστικά κάθε επαφή με τόσους πολίτες που παραδοσιακά το υποστήριζαν.
Kαι όμως καθημερινά συναντούμε πολίτες που ξεκάθαρα μας λένε:
«Θέλω Ελλάδα παραγωγική, χωρίς δανειστές πάνω από το κεφάλι μου αλλά και χωρίς να ζούμε με δανεικά
Θέλω να είμαι ελεύθερα εκφραζόμενος πολίτης, δεν έχω καμία σχέση με ακροδεξιούς τραμπούκους και κουκουλοφόρους
Είμαι υπέρ των συλλογικοτήτων που λειτουργούν δημοκρατικά σε κάθε επίπεδο, όχι με τους επαγγελματίες συνδικαλιστές του χθες
Είμαι υπέρ της εξασφάλισης από το κράτος της παροχής των αναγκαίων κοινωνικών αγαθών χωρίς μονοπωλιακές αντιλήψεις και με ανταγωνισμό του ιδιωτικού τομέα, δεν είμαι υπέρ της ιδιωτικοποίησης των πάντων αλλά δεν είμαι υπέρ των κρατικών μονοπωλίων
Θέλω αλλαγές στο κράτος και στην κοινωνία με σχέδιο, διαύγεια, αξιοκρατεία, διαφάνεια και μετρίσιμα αποτελέσματα, δεν θέλω αλλαγές καθ’υπαγόρευση ή για επικοινωνιακές σκοπιμότητες.
Θέλω ένα δημόσιο συμπαραστάτη του κάθε πολίτη - δεν θέλω υποκατάσταση της διοίκησης από εταιρείες, ούτε θέλω και τους πολίτες ομήρους της ανεπάρκειας του δημοσίου
Είμαι υπέρ της επιχειρηματικής προσπάθειας με κανόνες και διαφάνεια, αλλά είμαι απένατι στους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες
Είμαι υπέρ ενός τραπεζικού συστήματος με ουσιαστική εποπτεία για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και τήρηση ίδιων κανόνων για κάθε επιχείρηση, δεν θέλω τραπεζίτες που λειτουργούν με αδιαφάνεια και για την πάρτη τους.
Θέλω οι μετανάστες να νιώθουν την Ελλάδα πατρίδα τους και η Ελλάδα να τους συμπεριφέρεται ως πολίτες της, δεν θέλω ούτε να εξαφανιστούν, αλλά ούτε η χώρα μου να είναι ξέφραγο αμπέλι.
Θέλω να είμαι ευρωπαίος, δημοκράτης, σοσιαλιστής - δεν ανήκω στη συντηρητική δεξιά, δεν ανήκω στη ψευτοριζοσπαστική αριστερά».
Είναι πολλοί που μας τα λένε αυτά.
Και αυτοί οι πολίτες, φίλες και φίλοι, είναι η ψυχή του ΠΑΣΟΚ.
Άσχετα με το τι ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές.
Είναι όλοι αυτοί που παρότι ματώσαμε, θυσιαστήκαμε πολιτικά και ψυχολογικά δίνοντάς τα όλα γι’αυτούς και την πατρίδα, δεν ολοκληρώσαμε ένα έργο που θα τους δικαίωνε.
Γιατί έχουν δίκιο -όσο κι αν είναι σκληρό για μας- ότι η δικαίωση περνά μέσα από το αποτέλεσμα.
Και το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό για το οποίο προσπαθήσαμε.
Είχαμε πρώτα από όλα να σώσουμε την Ελλάδα από την δημοσιονομική ασφυξία. Από τις αγορές που χορηγούσαν δανεικά με όρους τοκογλυφικούς.
Η ουσιαστική όμως εντολή του Ελληνικού λαού το 2009, ήταν να αλλάξουμε τις δομές.
Να αλλάξουμε τη φιλοσοφία, τις πρακτικές και να συγκρουστούμε με τα κατεστημένα που διαφέντευαν τη χώρα από συστάσεως του ελληνικού κράτους.
Πετύχαμε σίγουρα τη χορήγηση οξυγόνου για να μην καταστραφεί η χώρα. Σημαντικό; Απόλυτα.
Αλλά δεν ήταν αυτός ο κύριος στόχος μας.
Στόχος μας ήταν να δώσουμε λύση μια για πάντα στα δημοσιονομικά μας και να τα αλλάξουμε όλα τα κακώς κείμενα στη χώρα.
Αναπτυξιακό μοντέλο, διοίκηση, κοινωνικό κράτος, πολιτικό σύστημα, τα πάντα.
Σήμερα, μπορεί να μοιάζει ουτοπικό, αλλά αυτό προσπαθήσαμε και φτάσαμε κοντά.
Και σ’αυτόν τον κύριο στόχο μας, μπορεί να κάναμε όσα δεν έκανε καμία άλλη κυβέρνηση σε δύο χρόνια, 222 νομοσχέδια ψηφίστηκαν, και πάλι δεν προλάβαμε.
Δεν αλλάξαμε τα κακώς κείμενα στη χώρα χώρα, όσο θέλαμε να τα αλλάξουμε.
Όμως η παράδοση της αριστεράς λέει ότι κανένας μεγάλος αγώνας δεν δικαιώνεται αμέσως.
Κανένας στρατηγικός στόχος δεν επιτυγχάνεται αν δεν μεσολαβήσουν ήττες, πισωγυρίσματα, λοιδωρίες, λιποψυχίες, προδοσίες.
Γιατί ο αγώνας για ανεξαρτησία, δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνική απελευθέρωση δεν τελειώνει ποτέ.
Κι εμείς οφείλουμε να βρίσκουμε τη δύναμη να εμπεδώνουμε αυτά που μάθαμε και πετύχαμε και να συνεχίζουμε πάντα τον αγώνα, στην ίδια πάντα κατεύθυνση: Την πραγμάτωση των αρχών του Κινήματος, που ενώ πολλοί τις θεωρούν αναχρονιστικές, στην πραγματικότητα έχουν γίνει πιο επίκαιρες παρά ποτέ:
Αν το 1974 το διακύβευμα ήταν η απεξάρτηση από ξένες δυνάμεις, σήμερα το διακύβευμα είναι η απεξάρτηση από μια πελατειακή πρακτική και λογική του ελληνικού κράτους που αποτέλεσε την ρίζα μια νέας εξάρτησης σε δανειστές και δανεικά και σε πελατειακά κατεστημένα.
Το διακύβευμα είναι η Δημοκρατία.
Είναι μια δημοκρατική επανάσταση στους θεσμούς της χώρας.
Φίλες και φίλοι,
Αναλάβαμε το 2009, τις ευθύνες διακυβέρνησης της χώρας.
Όπως απεδείχθη αργότερα, μαζί παραλάβαμε και μια βόμβα, που απειλούσε την ύπαρξη της χώρας και το μέλλον του Ελληνισμού.
Γιατί το βασικό πρόβλημα της χώρας δεν ήταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής, ούτε η «συνταγή» του 2010.
Το βασικό της πρόβλημα, η πραγματικά θανάσιμη συνταγή, ήταν το πελατειακό πάρτι μέχρι το 2009.
Ένα πάρτι που είχε οδηγήσει τη χώρα να έχει ταυτόχρονα,
Και ύφεση στο -3%,
Και δημόσια διοίκηση διαλυμένη,
Και χρέος στα 320 δισ. και ιλιγγιωδώς αυξανόμενο,
Και νέο έλλειμμα στα 36,5 δισ. όπως μάθαμε αργότερα,
Και αβυσσαλέο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στο 14%,
Και, το κυριότερο, θανάσιμο έλλειμμα αξιοπιστίας, μετά τα όσα είχαν δει οι εταίροι μας και οι αγορές την πενταετία 2004-2009.
Από την ψευδεπίγραφη απογραφή του 2004 ως την αποστολή χωρίς καμία αιδώ ψευδών στοιχείων στην Ένωση ακόμα και δύο μέρες πριν τις εκλογές του 2009.
Τέτοιο εκρηκτικό κοκτέιλ αρνητικών παραγόντων ταύτοχρονα, δεν αντιμετώπισε κανένα άλλο Κράτος - Μέλος της Ένωσης. Και μάλιστα, σε μια συντηρητική Ενωση - με μεγάλες ευθύνες για την έλλειψη εποπτείας της Κυβέρνησης Καραμανλή - που όμως μας παρακολουθούσε με αμηχανία, καχυποψία, αδρανούσα, χωρίς γνώση ή εμπειρία προηγούμενη για το τι μέλλει γενέσθαι.
Άλλοι, λοιπόν, ήταν οι εμπρηστές.
Και όμως το μόνο θέμα συζήτησης είναι πόσα και ποια λάθη έκαναν οι πυροσβέστες.
Ως Πρωθυπουργός της χώρας ανέλαβα την ευθύνη για ό,τι δεν έγινε σωστά τα δύο χρόνια της διακυβέρνησής μου. Για κάθε καθυστέρηση, λάθος ή παράλειψη.
Ξέρω όμως ότι τη διετία 2009-2011, μέσα στις χειρότερες δυνατές συνθήκες, έγινε μια αρχή προς τη σωστή κατεύθυνση, παντού.
Σε κάθε τομέα.
Αρχή, που αν είχε γίνει έστω λίγα χρόνια πριν, δεν θα χρειαζόμασταν ποτέ Μνημόνια.
Σήμερα, δεν υπάρχει θετικό αποτέλεσμα που να μην οφείλεται σε ενέργειες που εμείς ξεκινήσαμε. Από τη μείωση των ελλειμμάτων, τη φοροδιαφυγή και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, μέχρι την αύξηση του τουριστικού ρεύματος.
Ξέρω επίσης ότι, με στοιχειώδη ουσιαστική πολιτική συναίνεση το 2010, όταν η χώρα βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα ή έστω αμέσως μετά τη Συμφωνία των Βρυξελλών τον Οκτώβριο του 2011, η χώρα θα βρισκόταν σήμερα σε πολύ καλύτερη μοίρα.
Θα είχε γλυτώσει πολλά.
Θα είχε περάσει σήμερα, ήδη, τον κάβο.
Κανονικά, σε συνθήκες στοιχειώδους πολιτικής ομαλότητας, σε λίγες εβδομάδες θα κρινόταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για το έργο μίας τετραετίας.
Θα ήταν, είμαι σίγουρος, οι εκλογές της επόμενης ημέρας για την Ελλάδα.
Οι εκλογές της νέας σελίδας στην ιστορία της χώρας.
Δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Γιατί την ώρα της ύψιστης εθνικής ευθύνης, κάποιοι σκεφτόντουσαν μόνο πώς θα αναρριχηθούν γρηγορότερα στην εξουσία.
Και κάποιοι άλλοι πώς θα τελειώνουν μια ώρα αρχύτερα με μία δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση.
Ο καθένας από αυτούς είχε τους δικούς του λόγους.
Αποτέλεσμα;
Έπληξαν τη χώρα και το δημόσιο συμφέρον.
Το σίγουρο είναι ότι η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σήμερα ως χώρα διεθνώς, σε σχέση με την κατάσταη που αντιμετωπίσαμε το 2010, διαφέρουν όπως η μέρα με τη νύχτα.
Η Ελλάδα έχει διανύσει ασύλληπτο δρόμο από τότε.
Τότε βυθιζόμασταν με πρωτογενές έλλειμμα 24 δις το χρόνο.
Τώρα είμαστε κοντά σε πρωτογενές πλεόνασμα.
Τότε, το χρέος δεν ήταν απλά μη βιώσιμο.
Το χρέος θα μας εξαφάνιζε σε διάστημα κάποιων εβδομάδων.
Τώρα είναι στο χέρι μας να το κάνουμε οριστικά βιώσιμο.
Τότε δεν υπήρχε κανένας ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης, δεν υπήρχε καν ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο απέναντι στην κρίση.
Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι εταίροι μας παραμυθιάζονταν ότι δεν χρειάζονται αυτά, ότι δεν τους αφορούσε, ότι το πρόβλημα είναι μονό ελληνικό. Ότι οι αγορές θα λειτουργούσαν 'ορθολογικά'.
Τώρα και μηχανισμός στήριξης υπάρχει, και θεσμικό πλαίσιο, αν και ακόμα ανεπαρκές, και οι περισσότεροι έχουν αντιληφθεί ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό, και τους αφόρα άμεσα.
Τότε, ήταν αδύνατο να πειστεί η συντηρητική Ευρώπη ότι η εξοντωτική λιτότητα σε όλη την Ένωση σε καθεστώς ύφεσης δεν θα ήταν βιώσιμη λύση.
Ότι το κλειδί είναι οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις - σε συνδυασμό με την απαραίτητη δημοσιονομική υπευθυνότητα.
Αποτέλεσμα: ναι, το Πρόγραμμα Στήριξης γλύτωσε την Ελλάδα από μια εθνική τραγωδία βίαιης χρεοκοπίας, αλλά στη συνέχεια εμποδισε την ταχεια ανακαμψη της και επιβάρυνε υπέρμετρα τον έλληνα πολίτη.
Τότε, στις 5 Μαρτίου του 2010, αρνήθηκαν η Γερμανία και η ΕΚΤ να κινηθούν δυναμικά στηρίζοντας το πρόγραμμά μας, ώστε να τιθασεύσουν τις αγορές. Δεν θα χρειαζόμασταν να μπούμε σε κανένα μνημόνιο εάν είχαν κινηθεί όπως αργότερα κινήθηκαν για την Ιταλία και την Ισπανία.
Τώρα, οι περισσότεροι τουλάχιστον έχουν έρθει στα λόγα μας.
Τότε, η πολιτική συναίνεση για τους περισσότερους ακόμη και σε αυτονόητα πράγματα μπροστά στον κίνδυνο εθνικής καταστροφής, ήταν αδιανόητη.
Ήταν πιο εύκολο για πολλούς να φτιάχνουν θεωρίες συνωμοσίας παρά να στηρίξουν.
Άλλοι επέλεξαν το ρόλο του «προπονητή της εξέδρας».
Τους άρεσε για παράδειγμα, εκ των υστέρων βέβαια, το δεύτερο Μνημόνιο, αλλά όχι το πρώτο.
Λένε ότι δεν ήθελαν το πρώτο Μνημόνιο, αλλά πανηγυρίζουν για την πρωτοφανή μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος που οφείλεται στο πρώτο Μνημόνιο.
Λες και τα ελλείμματα θα εξαφανίζονταν με κάποιο μαγικό τρόπο.
Λες και τα πλεονάσματα γίνονται από μόνα τους, χωρίς κόπο, χωρίς πόνο.
Τι ακούσαμε όλα αυτά τα χρόνια...
Πόσες μαγικές συνταγές που εξαφανίστηκαν κάπου γύρω στο Ζάππειο.
Το βασικό τώρα είναι ότι οι πολιτικές δυνάμεις συνεργάζονται.
Και οι στρατηγικές μας επιλογές υιοθετούνται και από αυτούς που τις κατήγγειλαν.
Ακόμα κι αν δεν έχουν το θάρρος να το πουν αποτελεί παρακαταθήκη για τον τόπο.
Αυτό που προέχει σήμερα είναι να κατανοήσουμε είναι δύο πράγματα:
Πρώτο, ότι μέσα στις πιο εφιαλτικές συνθήκες, μείναμε όρθιοι.
Το καταφέραμε.
Και δεύτερο, ότι με την Αυτοπεποίθηση πως ξεπεράσαμε τα απείρως χειρότερα,
με την Αυτοπεποίθηση ότι καταφέραμε όσα κανείς στο εξωτερικό δεν περίμενε,
είναι η ώρα να διαμορφώσουμε μια νέα πορεία.
Νέα πορεία για την Ελλάδα, την Ευρώπη αλλά και στη διεθνή σκακιέρα.
Τι σημαίνει όμως αυτό για τις προοδευτικές δυνάμεις του τόπου;
Ξεκινώ από την Ελλάδα.
Το ΠΑΣΟΚ που χρειάζονται η Ελλάδα και οι Έλληνες δεν μπορεί παρά να πρωταγωνιστεί στην πρόοδο και την αλλαγή της χώρας.
Πρωτοστατεί στο σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας για κυβερνητική σταθερότητα, αλλά με ξεκάθαρο προοδευτικό πρόσημο.
Όχι λευκές επιταγές.
Ενώνει όλες τις προοδευτικές δυνάμεις του τόπου, απέναντι στη δεξιά και την αριστερή συντήρηση.
Δεν διαιρεί.
Στόχος μας - οι προοδευτικές μεταρρυθμίσεις με ανρώπινο πρόσωπο.
Δεν δικαιούμαστε να είμαστε παρακολούθημα κανενός. Καμίας δεξιάς ή αριστερής συντήρησης
Άλλωστε, φίλες και φίλοι, όλοι τους, τον δικό μας πολιτικό λόγο, των τελευταίων ετών, προσπαθούν να αντιγράψουν.
Επιλέγουν αυτά που τους βολεύουν, τα παρουσιάζουν όπως θέλουν, αλλά χάνουν όπως είναι φυσικό, την ουσία.
Γιατί δεν πιστεύουν στην πεμπτουσία της διαχρονικής πρότασης του ΠΑΣΟΚ:
Την ανάγκη δημοκρατικών, προοδευτικών μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της λειτουργίας της Πολιτείας. Στην πράξη εκφράζουν έναν ιδιόμορφο δεξιό και αριστερό κρατισμό, που διαιωνίζει τα κάθε λογής καταστημένα, μέσα από τις πιο πελατειακές, γραφειοκρατικές, αναξιοκρατικές και αδιαφανείς πρακτικές που αποτελούν την ρίζα της σημερινής - διαχρονικής θα έλεγα - εξάρτησής μας.
Αυτά λοιπόν που ξεκινήσαμε ως Κίνημα και ειδικά οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις της τελευταίας διετίας διακυβέρνησής μας πρέπει επιτέλους να βγουν από το τέλμα!
Από το Open.gov μέχρι την αυτοδιοίκηση.
Αυτό έπρεπε και πρέπει να εγγυηθεί το ΠΑΣΟΚ – κόκκινη γραμμή στην συνεργασία του με άλλες παρατάξεις.
Γιατί φίλες και φίλοι η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η πραγματική αναγέννηση του τόπου έχει τον κόπο και τον πόνο μιας γέννας.
Μπορεί να γίνει μόνο αν στηρίξουμε κάθε της βήμα πάνω στα δύσκολα θεμέλια αξιών, αρχών και της αλήθειας.
Όχι στα σαθρά της μυθοπλασίας.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα κατρακυλάει στον ανορθολογισμό της μυθοπλασίας.
Το τι έχει ακουστεί, δεν περιγράφεται.
Να θυμηθούμε μερικά;
Ότι μας χάριζαν δήθεν δισεκατομμύρια και εμείς τα αρνηθήκαμε. Τι έχουν να πουν όσοι τα έλεγαν αυτά μετά τα όσα βίωσε η Κύπρος;
Ότι «φουσκώσαμε» λέει επίτηδες το έλλειμμα, όταν με τρόμο ανακαλύπταμε κάθε μέρα νέους σκελετούς στην ντουλάπα και σήμερα, κανείς δεν αμφισβητεί το τρομακτικό έλλειμμα 15,6% του 2009.
Ότι συνωμοτήσαμε για να μπούμε στον μηχανισμό! Όταν λιώσαμε στην κυριολεξία και να αποφύγουμε να ζητήσουμε βοήθεια από τους εταίρους αλλά και να πείσουμε τους Ευρωπαίους να μας στηρίξουν με ένα πρωτοφανές πακέτο διάσωσης στην ιστορία όταν μας απέκλεισαν οι αγορές.
Ότι αργήσαμε δήθεν να πάρουμε για 2-3 μήνες μέτρα, όταν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, χώρες που είχαν εφαρμόσει προγράμματα προσαρμογής πολύ πιο πριν, εντάχθηκαν κι αυτές στο Μηχανισμό, θύματα κι αυτές μίας Ευρωπαϊκής Ένωσης που αδυνατούσε να διαχειριστεί την κρίση.
Ότι αρνηθήκαμε δήθεν προτάσεις για διαφορετική διαχείριση χρέους εξαρχής, όταν όλοι ξέρουν ότι ήμασταν εξαρχής σε διαρκή διαπραγμάτευση είτε για «κούρεμα» είτε για ανάληψη του ελληνικού χρέους από την ΕΕ, όλοι όμως οι εταίροι μας έλεγαν ότι θα συζητηθεί μόνο όταν δειξουμε αξιοπιστία στην προσαρμογή και πορευτούμε κοντά σε πρωτογενή πλεονάσματα;
Αυτή δεν είναι η πραγματικότητα και τώρα;
Όλη η μυθοπλασία, όλες οι θεωρίες συνομωσίας, ακόμη και των πιο κακόπιστων, γελοιοποιήθηκαν η μία μετά την άλλη από τις εξελίξεις.
Η μυθοπλασία δεν είναι τίποτα άλλο από το ναρκωτικό του φοβισμένου.
Το φοβισμένο κατεστημένο δημιουργούσε μύθους στον φοβισμένο πολίτη.
Για να του πει ότι δεν υπήρχε και κάποιο σοβαρό πρόβλημα στη χώρα το 2009. Δεν υπήρχαν κακώς κείμενα.
Και έτσι να τον αποπροσανατολίσει από το πραγματικό διακύβευμα της εποχής που είναι η διαμόρφωση μίας ισχυρής δημοκρατικής πολιτείας.
Μιας πολιετείας που δεν υπάρχει για να εξασφαλίζει προνόμια για λίγους, αλλά συγκρούεται με κατεστημένα, ακόμα και με τον ίδιο μας τον κακό εαυτό, για να διασφαλίζει δικαιώματα για όλους.
Και εμείς, δεν μπορέσαμε να οχυρώσουμε τον πολίτη με την δύναμη μια νέας προοπτικής.
Όμως σήμερα η ιστορία και η αλήθεια ήδη δικαιώνουν όλα τα στελέχη μας, όλους τους φίλους και τις φίλες, που δέχθηκαν την χλεύη της ισοπέδωσης στο χώρο εργασίας τους, στις παρέες τους, στα καφενεία.
Το ΠΑΣΟΚ, οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να ενώσουν τις προσπάθειές τους, να βάλουν τέλος σε αυτό το θανάσιμα διχαστικό για την κοινωνία μας ανορθολογισμό, και να διαμορφώσουμε ένα σταθερό σχέδιο αλλαγών για την χώρα που δεν θα ανατρέπεται με την κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Διαιρέθηκαν οι Έλληνες, επειδή έτσι το θέλησαν οι μυθοπλάστες, σε μνημονιακούς και σε αντιμνημονιακούς.
Λες και αυτό ήταν το ζήτημα – το μεγάλο δίλημμα.
Λες και υπάρχει κανένας που να θέλει σώνει και καλά Μνημόνια.
Δεν απαντούν ούτε στο γιατί χρειάστηκαν, ούτε στο ποιές αξιόπιστες εναλλακτικές υπήρχαν.
Μόνο μύθοι.
Όσοι από την κριτική τους αγνοούν δήθεν, ότι η παρουσία μας στην ΕΕ και την Ευρωζώνη αποτελεί στρατηγική επιλογή για τη χώρα, το πράττουν σκοπίμως. Εκτός και αν δεν πιστεύουν σε αυτήν. Οπότε ας το πουν καθαρά.
Όπως σκοπίμως πράττουν, όσοι αγνοούν δήθεν τους σκληρούς συντηρητικούς συσχετισμούς με τους οποίους παλέψαμε.
Καλώ όλους όσους μιλούσαν εύκολα για χρεοκοπία ή έξοδο από το ΕΥΡΩ, να κοιτάξουν λίγο γύρω από την Ελλάδα.
Στη Μέση Ανατολή.
Στον γειτονιά μας στον Αραβικό κόσμο.
Και να φανταστούν πια θα ήταν η θέση μας σήμερα, αν είχαμε αφήσει τη χώρα στην τύχη της.
Πεταμένη έξω από το ΕΥΡΩ.
Ποιά θα ήταν η θέση της στην περιοχή.
Και μην ξεχνάει κανείς ότι στα χρόνια της πρόσφατης κρίσης καταφέραμε να μην έχουμε κανένα ουσιαστικό πρόβλημα στην γειτονιά.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά ενισχύσαμε τις σχέσεις μας με όλες τις γειτονικές χώρες.
Το Αιγαίο και τα νησιά μας σήμερα πλημμυρίζουν από Τούρκους φιλήσυχους τουρίστες.
Διατηρήσαμε τις παραδοσιακές μας σχέσεις με τους άραβες και ανοίξαμε νέους δρόμους με το Ισραήλ.
Προωθήσαμε την Ελλάδα στον ενεργειακό χάρτη.
Μετά από δεκαετίες όλοι ομνύουν στο πιθανό φυσικό αέριο που θα βρούμε.
Δικές μας κινήσεις και αποφάσεις – που, πιστέψτε με, και γεωπολιτικά δεν ήσαν απλές.
Τι από αυτά θα είχε γίνει αν η Ελλάδα είχε ζήσει μια εθνική τραγωδία βίαιης χρεοκοπίας;
Τι από αυτά θα είχε γίνει με την Ελλάδα απόβλητο της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Φίλες και φίλοι,
Πέρα από τη δική μας αποφασιστικότητα να χαράξουμε μία νέα πορεία για τον τόπο συνεχίζοντας τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε τέλμα, πολλά θα κριθούν στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μία νέα πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι απαραίτητη.
Πρώτα στην οριστική αντιμετώπιση της κρίσης χρέους για όλες τις χώρες της περιφέρειας.
Αυτό που έχω ονομάσει «η Μεγάλη Συμφωνία».
Με λίγα λόγια: πιθανό κούρεμα, καλύτερη διαχείριση του χρέους και ηπιότερη δημοσιονομική προσαρμογή, αφού φτάσουμε σε πρωτογενές πλεόνασμα, με αντάλλαγμα αυστηρές προδιαγραφές που δεν θα είχαν να κάνουν με μέτρα οριζόντιας μορφής, αλλά μόνο με ουσιαστικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, που απαντάνε στα πραγματικά προβλήματα της χώρας.
Μια παραλλαγή δηλαδή της αρχικής ελληνικής πρότασης του 2009. Βασισμένο σε όσα είχα πει το 2009, ότι ναι, λεφτά υπάρχουν εάν γίνουν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις - μια πολύ παρεξηγημένη φράση.
Πέρα από τη «Μεγάλη Συμφωνία», η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται νέα πορεία σε οικονομικό, κοινωνικό και θεσμικό επίπεδο.
Στο οικονομικό επίπεδο, η καλύτερη δημοσιονομική εποπτεία καλώς ζητείται και εν πολλοίς έχει γίνει.
Όμως:
1) Δεν γίνεται να συνεχίσουμε με ΕΥΡΩ ή τραπεζικό σύστημα πολλών ταχυτήτων στην Ευρωζώνη.
Άρα αναγκαία η Τραπεζική Ένωση. Το ευρώ, οι καταθέσεις, του έλληνα, ισπανού και του γερμανού, πρέπει να έχουν την ίδια αξία
2) Δεν γίνεται να συνεχιστούν οι μεγάλες διαφορές στα επιτόκια δανεισμού μεταξύ των Κρατών Μελών.
Άρα αναγκαίο και δίκαιο το ευρωομόλογο.
3) Δεν γίνεται να ανακάμψει συνολικά η Ευρώπη χωρίς ένα σοβαρό ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάπτυξης.
Τα ευρωομόλογα για έργα στις μεταφορές, στην πράσινη ενέργεια, στα διαδίκτυα, στην εκπαίδευση, είναι απαραίτητα και για την αντιμετώπιση της ύφεσης αλλά και για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης με τις αναδυόμενες αγορές. Και είναι δικιά μας επιτυχία ότι γίνονται πράξη με πρώτο παράδειγμα την Ισπανία. Εμείς τι κάνουμε;
Σε κοινωνικό επίπεδο θα πρέπει να υπάρξει κεντρικός συντονισμός αλλά και σοβαρή χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Πέρσι στο Βερολίνο είχα κάνει την πρόταση και ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστική Διεθνούς, για ένα προγραμμα ERASMUS αλλά για τους ανέργους.
Δηλαδή, την χρηματοδότησή του ανέργου από την Ένωση για μετεκπαίδευση στον τομέα και το κράτος μέλος της αρεσκείας του.
Αυτή η πρόταση τελικά υιοθετήθηκε από τον Πρόεδρο Ολάντ προ μηνών στο Παρίσι και έγινε και συνάντηση των αρμόδιων ευρωπαίων υπουργών.
Όμως, απέχει πολύ από τις πραγματικές ανάγκες της Ευρώπης και των νέων.
Σε θεσμικό επίπεδο η Ένωση χρειάζεται να γίνει έργο πολιτών.
Όχι πλέον μιας ελίτ.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Η ψήφιση ενός προέδρου της ΕΕ από τους πολίτες, τα πανευρωπαϊκά δημοψηφίσματα, οι πολυεθνοτικές επιτροπές πολιτών για διαβούλευση, ακόμα και η δημιουργία του θεσμού του ευρωπαίου πολίτη, να αποδίδεται δηλαδή η ιδιότητα του ευρωπαίου πολίτη ξεκινώντας από τους μετανάστες από τρίτες χώρες, αποτελούν μερικές μόνο προοδευτικές προτάσεις.
Ο πυρήνας της σκέψης μου, από την εμπειρία μου φίλες και φίλοι, είναι ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
Πιστεύω δε ότι ή θα έχουμε μια Προοδευτική Σοσιαλδημοκρατική Ευρώπη ή η Ευρώπη θα διαιρεθεί ξανά μέσα από εθνικισμούς και ρατσισμούς.
Η δημαγωγία που παρατηρούμε στην Ελλάδα υπάρχει και στην ΕΕ.
Ιδιαίτερα από τις συντηρητικές δυνάμεις.
Καλλιέργησαν ένα υπόκωφο ρατσισμό και στερεότυπα αντί να αντιμετωπίσουν τα πραγματικά προβλήματα.
Ένα παράδειγμα.
Η πρόσφατη αναφορά της Μέρκελ για την Ελλάδα. Ότι δεν έπρεπε να μπει στο Ευρώ.
Αποτυπώνει αυτό ακριβώς που βολεύει την συντήρηση στην ΕΕ.
Να παρουσιάζουν το πρόβλημα όχι ως ευρωπαϊκό,
όχι ως κακή αρχιτεκτονική της ευρωζώνης,
όχι ως πρόβλημα που χρειάζεται συλλογική αντιμετώπιση όλων στην ΕΕ,
όχι ως πρόβλημα της ισχύος των διεθνών αγορών,
όχι ως πρόβλημα της μεγάλης παγκόσμιας φοροδιαφυγής - μέσω των φορολογικών παραδείσων,
όχι ως πρόβλημα της μεγάλης αδιαφάνειας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα,
όχι ως πρόβλημα δημοκρατίας όπου το κεφάλαιο, οι οίκοι αξιολόγησης και οι αγορές αιχμαλωτίζουν ή και εκβιάζουν δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις,
όχι ως πρόβλημα των συστημικών ανισορροπιών μεταξύ Βορρά και Νότου,
όχι ως πρόβλημα της επιλογής της σκληρής λιτότητας αντί των μεταρρυθμίσεων, αλλά αποκλειστικά ως πρόβλημα ελληνικό.
Ναι, βολεύει το πρόβλημα της ευρωζώνης να είναι η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, οι δήθεν «τεμπέληδες» Νότιοι.
Και ας τιμωρηθούν αυτοί.
Συνειδητά ή υποσυνείδητα αυτό καλλιεργεί η συντήρηση στην ΕΕ.
Αυτό διαιρεί την Ευρώπη.
Κατεδαφίζει τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ιδέας.
Συντελεί ώστε να μην ορθώσουμε συλλογικά οι λαοί της ΕΕ το ανάστημά μας απέναντι στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και διεθνές κεφάλαιο . Και δεν λύνει τα προβλήματα
Τα στερεότυπα, ο ιδιότυπος ρατσισμός διαιρεί τους λαούς και βοηθά το δίκαιο του ισχυρού.
Η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας στην ΕΕ αυτό απηχεί. Τον κατακερματισμό των λαών με εθνικιστικά, ρατσιστικά συνθήματα.
Αυτό καταπολεμούμε μέσα από την Σοσιαλιστική Διεθνή.
Παλεύουμε για μια προοδευτική Ευρώπη που θα ενώσει τους πολίτες, τους νέους, τις φωνές των λαών για μια δίκαιη, πράσινη δημοκρατική ευρώπη.
Και ο βασικός τρόπος για να το καταφέρουμε είναι η συμμετοχή, η ουσιαστική συμμετοχή του πολίτη στα όσα τον αφορούν.Η σημασία του δημοψηφίσματος
Όταν ζήτησα να γίνει δημοψήφισμα είχα και αυτό κατά νου.
Ένα δημοψήφισμα βέβαια δεν αποτελεί πανάκεια για τα προβλήματα μιας χώρας.
Θα αποτελούσε όμως μία συνειδητή, συλλογική νέα αφετηρία.
Θα απαντούσε στην ανάγκη να μιλήσει επιτέλους ξεκάθαρα ο κάθε πολίτης, χωρίς μεσάζοντες, για την ιστορική Συμφωνία που είχαμε εξασφαλίσει στις Βρυξέλλες.
Να πάρουν όλοι θέση.
Να ακουστεί η συλλογική, ξεκάθαρη φωνή της Ελλάδας πάνω στο μείζον. Να πάψει η αμφισβήτηση της συμμετοχής της Ελλάδας στο ΕΥΡΩ.
Η πρόταση για δημοψήφισμα όταν ανακοινώθηκε, ήταν η μόνη απάντηση στη παντελή έλλειψη πολιτικής σωφροσύνης και στην κορύφωση της δημαγωγίας.
Για αυτό και ξεγύμνωσε τους πάντες.
Πολέμιοι της συμφωνίας των Βρυξελλών άρχισαν να επαινούν τις αρετές της.
Εχθροί του ευρώ άρχισαν να ανησυχούν ότι θα γυρίσουμε στη δραχμή.
Κήρυκες της επανάστασης κατά των αγορών, κραύγαζαν ότι αναστατώσαμε τις αγορές.
Μεγάλοι στα λόγια πατριώτες που κατηγορούσαν εμάς ως προσκυνημένους, άρχισαν να ρωτάνε αν πήραμε την άδεια πρώτα της Μέρκελ.
Μπορεί η εθνική προσπάθεια να συνεχίστηκε, και προσωπικά επεδίωξα κυβέρνηση συνεργασίας, αλλά η δημοκρατική αυτή πρωτοβουλία δεν προχώρησε.
Αυτό πιστεύω ότι αποτέλεσε, όχι το Μνημόνιο, στρατηγική ήττα για το ΠΑΣΟΚ.
Ότι δεν πιστέψαμε σε αυτή την κρίσιμη στιγμή ότι μπορούμε να κάνουμε τον πολίτη συμμέτοχο στην μεγάλη προσπάθεια της χώρας για ουσιαστικές αλλαγές.
Και αυτό αποτελεί το διακύβευμα για όλες τις προοδευτικές δυνάμεις σήμερα.
Όχι να μιλήσουμε εν ονόματι του πολίτη. Αλλά να δώσουμε τον λόγο στον ίδιο τον πολίτη, τον νέο, την γυναίκα, τον συνταξιούχο.
Αυτή είναι σήμερα η δημοκρατική πρόκληση. Να γίνει ο πολίτης συγγραφέας των μεγάλων και απαραίτητων αλλαγών στην χώρα.
Φίλες και φίλοι, λειτουργήσαμε ως πατριώτες, αναλαμβάνοντας ευθύνες που δεν αναλογούσαν στην Κυβέρνηση του 2009.
Όχι από βίτσιο, ούτε για να το παίξουμε ήρωες.
Αλλά γιατί δεν υπήρχε ουσιαστικά κανείς να βάλει πλάτη.
Και αυτό ήταν συνειδητή τους επιλογή.
Το αποδεικνύουν με δηλώσεις τους ακόμη και σήμερα.
Ήξερα ότι η μάχη θα’ναι δύσκολη και σκληρή.
Κερδίσαμε την μάχη της επιβίωσης.
Με θυσίες και με δοκιμασίες.
Ξεκινήσαμε αλλά δεν κερδίσαμε την μάχη της μεγάλης δημοκρατικής μεταρρύθμισης.
Πρέπει επειγόντως να συνεχιστεί. Ό,τι και να γίνει στην Ευρώπη, εμείς πρέπει επιτέλους να κάνουμε την μεγάλη δημοκρατική μεταρρύθμιση.
Αυτό θα έπρεπε να είναι το διακύβευμα σήμερα.
Το πρόγραμμα.
Οι βασικές μας κόκκινες γραμμές.
Η διαφορά μας με τον κάθε Σαμαρά, τον κάθε Τσίπρα.
Ο πυρήνας της ενότητας του προοδευτικού χώρου.
Προσωπικά αυτά έλεγα πάντα, αυτά επιχείρησα να κάνω και αυτά θα λέω παντού το επόμενο διάστημα.
Να μιλάω για αρχές όπως η συμμετοχή του πολίτη, η διαφάνεια, η λογοδοσία, η αλληλεγγύη, κράτος λιτό στην λειτουργία-πλούσιο σε αποτέλεσμα, βιώσιμη παραγωγή πλούτου και δίκαιη αναδιανομή του.
Αυτές είναι οι αρχές μου.
Αυτά πιστεύω ότι μπορεί η Ελλάδα.
Ήμουν, είμαι και θα είμαι εδώ να τις υπηρετώ.
Με τις όποιες επιτυχίες και τα ανθρώπινα λάθη.
Όποιες κι αν είναι οι συνέπειες εγώ θέλω να είμαι πρώτα συνεπής στις αρχές που πιστεύω.
Γιατί δεν με κρατάει κανείς.
Δεν υπήρξα ποτέ, ούτε σκοπεύω να γίνω όμηρος κανενός.
Τις ίδιες αρχές, με την ίδια παρρησία θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι στην Ευρώπη και παντού στον κόσμο.
Θα αφιερώσω όλες μου τις δυνάμεις για να δώσω και να κερδίσω μάχες για τον τόπο μου και την δημοκρατία.
Και σε αυτούς που με κατακρίνουν που ταξιδεύω, ένα έχω να πω.
Λίγοι είμαστε εκεί έξω!
Η Ελλάδα χρειάζεται φωνές.
Και πρώην Πρωθυπουργούς, και υπουργούς, και δημοσιογράφους, και κάθε επαγγελματία που με την αξία του μπορεί να αποδείξει ότι η Ελλάδα δεν είναι αυτό που κάποιοι ήθελαν να περάσουν.
Μην κρύβεστε, μην φοβάστε και μην κατακρίνετε αυτούς που δίνουν την μάχη για την Ελλάδα διεθνώς.
Παλεύουν απέναντι σε σκληρά στερεότυπα ακόμα και ρατσιστικές νοοτροπίες και είναι μια μάχη αξιοπιστίας που πρέπει άμεσα να κερδίσουμε.
