Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Η Τζένιφερ Ψάκι ήταν μέχρι την 25η Μαρτίου η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Πριν από μερικές ημέρες μετακόμισε στο Λευκό Οίκο, όπου ανέλαβε τη Διεύθυνση Επικοινωνίας του Προέδρου Μπάρακ Ομπάμα, του οποίου θα είναι και ανώτερη σύμβουλος.
Η σχέση τους με τον Αμερικανό πρόεδρο ξεκινά το 2008, όταν αναλαμβάνει θέση αναπληρωτή εκπροσώπου της προεκλογικής του εκστρατείας. Είναι από τα στελέχη που απολαμβάνουν την πλήρη εμπιστοσύνη του κ. Ομπάμα. Βασικά εμπιστεύεται τις γνώσεις της, την εξυπνάδα της, τη σπιρτάδα της, την ετοιμότητα και την ψυχραιμία της όταν απαντά και στην πιο δύσκολη ερώτηση.
Από το 1999 που βρίσκομαι στην Ουάσιγκτον, διαπιστευμένος ανταποκριτής του «Εθνους», έχω γνωρίσει πολλούς εκπροσώπους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η Τζένιφερ Ψάκι ήταν μακράν η καλύτερη και η πλέον ενημερωμένη. Δεν θυμάμαι να εκνευρίστηκε ούτε μία φορά με τα «θηρία» του δημοσιογραφικού κόσμου, που αντιμετώπιζε καθημερινά και η αλήθεια είναι ότι μας κέρδισε όλους με την καλοσύνη της, αλλά και για ένα άλλο λόγο: Δεν άφησε ποτέ αναπάντητη ερώτηση. Ακόμα και αν δεν είχε απάντηση στο «μπρίφιγκ», διότι τα γεγονότα «τρέχουν» και στη διάρκεια της ενημέρωσης, φρόντιζε και την εξασφάλιζε μετά την ενημέρωση.
Από πατέρα ελληνικής καταγωγής, και μητέρα ιρλανδικής, η κ. Ψάκι είναι ένας πολύ προσγειωμένος άνθρωπος και επαγγελματίας. Είμαι βέβαιος πως άλλοι στη θέση της, δίπλα από τον Πρόεδρο Ομπάμα και τον υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι, θα πέταγαν στα σύννεφα. Η ίδια πατά γερά τα πόδια της στη γη, γι’ αυτό είναι και τόσο επιτυχημένη.
Μία μέρα πριν αναχωρήσει για τη νέα της θέση στο Λευκό Οίκο, με δέχθηκε στο γραφείο της και απάντησε στις ερωτήσεις μου:
1) Πως αισθάνεστε που εκπροσωπείτε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την αμερικανική κυβέρνηση;
Είναι τιμή και προνόμιο ότι είχα κάθε μέρα την ευκαιρία να συμβάλλω στην ενημέρωση του κοινού για το ποιες είναι οι θέσεις μας, γιατί οι ΗΠΑ έχουν αυτές τις θέσεις, ποιος είναι ο τρόπος σκέψης μας, και για το τι εκφράζουν οι ακολουθούμενες πολιτικές μας. Έτσι μπορεί κάποιες μέρες να σου σπάνε τα νεύρα, γιατί θέλεις να αντιπροσωπεύσεις όσο καλύτερα γίνεται την κυβέρνηση, αλλά σε γενικές γραμμές αισθάνομαι μεγάλη τιμή που μου είχε ανατεθεί αυτή η ευθύνη τα τελευταία δύο χρόνια.
2) Αύριο είναι η τελευταία ας ημέρα στην θέση αυτή. Το επόμενο βήμα θα είναι ο Λευκός Οίκος. Ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες σας εκεί;
Την επόμενη Τετάρτη (1 Απριλίου 2015), θα αναλάβω καθήκοντα ως Διευθύνουσα Επικοινωνίας του Λευκού Οίκου και έτσι θα είμαι ανώτερη σύμβουλος του προέδρου Ομπάμα. Θα επιβλέπω την στρατηγική και το σύστημα μετάδοσης μηνυμάτων του Λευκού Οίκου κάτι που θα αφορά θέματα εσωτερικής, αλλά και εξωτερικής πολιτικής. Είχα εργαστεί για τον πρόεδρο για περίπου 6 χρόνια πριν έρθω στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Έτσι κατά έναν τρόπο κλείνει ένας κύκλος, όμως δεν έχω καμία αμφιβολία για αυτήν την θέση και για την εμπειρία που προσφέρει.
3) Θα ήθελα να μου πείτε μερικά πράγματα για τον κ. Ομπάμα. Φαίνεται “εύκολος” τύπος. Πως είναι να εργάζεται κανείς για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ; Κα πως για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ;
Φυσικά. Πιστεύω ότι υπάρχουν πράγματα που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει ή εικάζει για τον Πρόεδρο, όπως ότι είναι πανέξυπνος, ότι είναι καλός συγγραφέας και ότι είναι τρομερός ρήτορας. Πιστεύω ότι υπάρχουν και κάποια πράγματα που ο κόσμος δεν μπορεί να διακρίνει πάντα. Αγαπάει βαθιά την οικογένεια του και τις δύο κόρες του, τις οποίες όχι μόνο ο Αμερικανικός λαός, αλλά και αρκετοί από εμάς- έχω εργαστεί για αυτόν εδώ και περίπου οκτώ χρόνια- τις βλέπουμε να μεγαλώνουν.
Έχει επίσης τρομερή αίσθηση του χιούμορ, αγαπάει τα σπορ, το μπάσκετ και στη συνεργασία μαζί του είναι εξαιρετικά πραγματιστής, κάνει δύσκολες ερωτήσεις και συνηθίζει να ρωτάει αυτόν που είναι πιο σιωπηλός σε ένα δωμάτιο με κόσμο τι είναι αυτό που σκέφτεται. Μπορεί να μην παίρνει πάντα αυτό που θέλει, αλλά συνήθως αυτό είναι το άτομο που έχει σκεφτεί πιο πολύ πάνω στο θέμα που συζητιέται και αν και δεν είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία ή δεν έχει έρθει αντιμέτωπος με το θέμα για περισσότερο καιρό, θα δώσει πάντα την πιο φρέσκια ιδέα. Έτσι είναι μάλλον το αντίθετο από κάποιον που κρίνει με βάση την ηλικία, αφού ψάχνει πάντα αυτόν που ξέρει τα περισσότερα, που μπορεί να του παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα, και δεν τον ενδιαφέρει εάν ο άλλος κάνει αυτό το πράγμα για τριάντα, δέκα ή πέντε χρόνια.
Εργάστηκα για τον υπουργό Εξωτερικών Κέρι, όταν είχε θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος το 2003-2004 και είχα αυτήν την απίστευτη ευκαιρία να γνωριστούμε σε προσωπικό επίπεδο τα τελευταία δύο χρόνια. Δεν υπάρχει αμφιβολία για τα πράγματα που γνωρίζει ο κόσμος γι’ αυτόν. Είναι εξαιρετικά δραστήριος, δεν ξέρω πως το κάνει αυτό, δεν πίνει καφεΐνη, έτσι είναι πραγματικά ένα μυστήριο για μένα. Είναι επίσης τόσο ενθουσιώδης για την διπλωματία και για την δουλειά του, κάτι που είναι σπάνιο και μπορεί μόνο να ισοφαριστεί με την χωρίς όρια ενεργητικότητα του. Όμως πιστεύω πως αυτό για το οποίο δεν παίρνει τα εύσημα από τον κόσμο, τα οποία όμως τα αξίζει, είναι ότι έχει 29 χρόνια εμπειρίας πάνω στα οποία χτίζει. Συχνά ξέρει “τι κρύβεται στην άλλη γωνία” και έχει μια οπτική για τα πράγματα πέραν του εφήμερου ή από τις ενστικτώδου αντιδράσεις που συχνά έχουμε στο περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης. Είναι πάντα πολύ συγκεντρωμένος. Είναι εξαιρετικά ευγενικός, είναι πολύ καλός εργοδότης, είναι καλός με το προσωπικό, του αρέσει να περνάει καλά, αγαπάει να εξερευνά πόλεις, να βγαίνει για δείπνο, να γνωρίζει κόσμο και να βγαίνει στην αγορά. Δεν είναι μόνο πανέξυπνος και απίστευτος διπλωμάτης, αλλά έχει και μια πνευματική περιέργεια για τον κόσμο που πιστεύω ότι τον κάνει αποδοτικό στην δουλειά του.
4) Πως αισθάνεστε να εργάζεστε για τον πιο ισχυρό πρόεδρο του κόσμου, για τον πιο ισχυρό υπουργό Εξωτερικών του κόσμου;
Λοιπόν, ξέρετε, μαζί με αυτό έρχεται μια τεράστια ευθύνη και πιστεύω, και για τον Πρόεδρο Ομπάμα και για τον υπουργό Εξωτερικών Κέρι, πως η δικιά μου ευθύνη είναι να τους παρέχω τις καλύτερες πληροφορίες, τις καλύτερες συμβουλές, την οπτική από την οποία εξετάζουν τα μέσα ενημέρωσης ένα θέμα, και συχνά αυτός είναι ο ρόλος που παίζεις σαν εκπρόσωπος. Είναι όμως και προνόμιο να εργάζεσαι με τέτοιους ανθρώπους που είναι εξαιρετικά εντυπωσιακοί στις δουλειές τους και σε κάνει να παίζεις σε υψηλότερο επίπεδο αφού θέλεις να παίξεις το παιχνίδι με έναν τρόπο ούτως ώστε να συμβάλλεις στην επιτυχία τους.
5) Είστε κι εσείς όμως επιτυχημένη. Θα ήθελα να μου πείτε πως ορίζεται την επιτυχία και ποιο είναι το στερεότυπο το οποίο μισείτε περισσότερο.
Θα έλεγα ότι η επιτυχία δεν είναι μόνο τι δουλειά κάνεις ή ποιός είναι ο τίτλος σου. Σχετίζεται όμως σίγουρα με το πόσα δίνεις σε αυτό που κάνεις και πόση προσπάθεια καταβάλλεις. Επίσης έχω μια υπέροχη μητέρα, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, και πιστεύω ότι τη μητέρα μου δεν την νοιάζει τι κάνω ή ποια είναι η δουλειά μου, ενδιαφέρεται όμως για το πως συμπεριφέρομαι στους ανθρώπους, και για το πως συμπεριφέρεσαι στους ανθρώπους που εργάζεσαι μαζί, είτε αυτοί δουλεύουν για σένα είτε εσύ εργάζεσαι για αυτούς. Πιστεύω λοιπόν ότι η επιτυχία είναι να έχεις την δυνατότητα να προσπαθείς να είσαι καλός άνθρωπος, να προσπαθείς να δείχνεις κατανόηση και να είσαι υπομονετικός άνθρωπος, ακόμη και όταν αυτό είναι δύσκολο. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο και εγώ έχω τις ατέλειες μου όπως όλοι, όμως πιστεύω ότι αυτό είναι ένα κομμάτι της επιτυχίας.
6) Η μητέρα σας; Είμαι βέβαιος σας παρακολουθεί στην τηλεόραση…
Μερικές φορές παρακολουθεί χωρίς ήχο εξαιτίας της επιθετικότητας των ερωτήσεων που δέχομαι.
7) Ποιες προκλήσεις, ποιά εμπόδια συνάντησεις στην πορεία σου;
Νομίζω πως δεν είμαι μόνη μου σε αυτό, αλλά πιστεύω ότι ως μια νέα γυναίκα συχνά υποτιμάσαι όσον αφορά στο τι μπορεί να προσφέρεις. Ελπίζω όχι από ανθρώπους που γνωριζόμαστε και έχω εργαστεί μαζί τους, αλλά ξέρετε πιστεύω ότι είναι πάντα μια πρόκληση που οι γυναίκες -και ιδιαίτερα οι νέες γυναίκες- πρέπει να αντιμετωπίσουν. Πρέπει να αποδείξεις ότι μπορείς να το κάνεις με έναν τρόπο που συχνά ξεπερνάει τις απαιτήσεις που υπάρχουν για τους μεγαλύτερους άνδρες συνάδελφους. Ξέρετε αυτή είναι απλά η φύση της κοινωνίας, όμως αυτό πρέπει να αλλάξει και πιστεύω πως σε κάθε δουλειά που έχω κάνει, θα μπορούσα να πω ότι έχω υποτιμηθεί, όμως ελπίζω ότι στο τέλος η ελπίδα μας είναι ότι θα ξεπεράσεις τις απαιτήσεις.
8) Είστε στην πολιτική τα τελευταία δέκα χρόνια. Σας αρέσει η πολιτική;
Αγαπώ την πολιτική.
9) Ίσως κάποια μέρα να θέσετε κι εσείς υποψηφιότητα για πρόεδρος;
Ω, όχι!
10) Ποια είναι τα σχέδια σας μετά τον Ομπάμα;
Δεν ξέρω. Θα κάνω οικογένεια, κάτι που με ενθουσιάζει. (Σ.Σ.: Η κ. Ψάκι είναι έγκυος). Δεν ξέρω, ποτέ δεν λειτούργησα με ένα καλά σχεδιασμένο μέλλον, αυτό όμως είναι που θα κάνω μετά ή που θα έπρεπε να κάνω μετά. Πιστεύω ότι η ζωή δεν χρειάζεται να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο και πραγματικά δεν έχει λειτουργήσει έτσι για μένα, εννοώ ότι δεν θα μπορούσα να έχω προβλέψει ότι θα ήμουν στο υπουργείο Εξωτερικών και αυτή είναι μια ανεκτίμητη εμπειρία. Κάποιες φορές πιστεύω ότι απλά πρέπει να είσαι πιο υπομονετικός και να βλέπεις ποιες πόρτες ανοίγονται και τι είναι τελικά αυτό που ταιριάζει στην ζωή σου κάθε στιγμή. Ασφαλώς αγαπώ το δημόσιο λειτούργημα, έχω μάθει να αγαπώ όλα τα διεθνή θέματα και πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα που χρειάζονται προσοχή, κάλυψη και επικέντρωση, έτσι λοιπόν ποιος ξέρει τι θα κάνω στο μέλλον; Πάντως έχω πραγματικά προσπαθήσει να συγχρονίσω τα βήματα μου.
11) Τι σας αρέσει περισσότερο το δημόσιο λειτούργημα ή η πολιτική;
Όχι, όχι, το δημόσιο λειτούργημα. Δεν ενδιαφέρομαι να γίνω πολιτικός. Πιστεύω ότι η διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων είναι ενδιαφέρουσα και η πολιτική είναι συνδεδεμένη μαζί της, στις ΗΠΑ, την Ελλάδα και παντού. Σωστά; Τουλάχιστον όσον αφορά στο πως εκλέγεσαι, ποια είναι η πολιτική σου πλατφόρμα, πως δίνεις κίνητρα στον λαό και πως κάνεις τον αμερικανικό λαό, τον ελληνικό λαό και την διεθνή κοινότητα να σε στηρίζει. Έτσι αυτό παίζει σημαντικό ρόλο στα πάντα, όμως ο τελικός στόχος είναι συνήθως η λήψη των πολιτικών αποφάσεων. Πιστεύω ότι η διασταύρωση αυτών των δύο κόσμων είναι πιθανόν αυτό με το οποίο θα ασχοληθώ.
12) Έχετε κάποιον μέντορα που σας έχει καθοδηγήσει όλα αυτά τα χρόνια; Βέβαια έχετε την οικογένεια σας, Από εκεί ξεκινάει κάποιος, όμως μετά τι;
Έχω πολλούς μέντορες και συνεχίζω να γνωρίζω καινούριους.
13) Ποιος σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με την πολιτική;
Μια από τις βασικές μου θέσεις είναι πως πάντα ήθελα να εργαστώ για κάποιον στον οποίο πιστεύω, πολιτικούς στους οποίους πιστεύω και ήμουν τυχερή που έτσι έγινε. Έτσι όταν πήγα να εργαστώ για τον γερουσιαστή Κέρι, όταν αυτός είχε θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος, πίστευα ότι ήταν (δεν καταλαβαίνω τι λέει, τον παρομοιάζει με τον Κένεντι;) και τον πίστεψα, το ίδιο και με τον γερουσιαστή Ομπάμα. Γνωρίζεις ανθρώπους μέσα από αυτές τις εμπειρίες που έχουν τον ίδιο τρόπο σκέψης, όμως αρκετοί από αυτούς έχουν περισσότερη εμπειρία, περισσότερα χρόνια, περισσότερα γκρίζα μαλλιά, με εφόδια και συχνά έχουν σοφές συμβουλές να δώσουν. Έτσι λοιπόν έχω πολλούς μέντορες, τον Ντέιβιντ Άξελροντ, τον Ρόμπερτ Γκιμπς, την Λίντα Ντάγκλας, που είναι πρώην ρεπόρτερ του ABC και τώρα έχει παντρευτεί τον πρέσβη της Ιταλίας, όμως συνεχίζω να γνωρίζω κόσμο από τον οποίο μαθαίνω και εμπνέομαι και αυτό είναι κάτι που κάνει αυτές τις δουλειές ενδιαφέρουσες.
14) Τι θα θέλατε να πείτε για την οικογένεια σας;
Και οι δύο μου γονείς είναι Αμερικανοί, ο πατέρας μου με καταγωγή από την Ελλάδα. Ο προπάππος μου ήρθε εδώ από την Ελλάδα στις αρχές του αιώνα, όταν ήταν 11 ή 12 ετών και τα αδέρφια του ήταν ήδη εδώ. Έτσι ήρθε για να ενωθεί με την οικογένεια του στο Κονέκτικατ. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Τζορτζταουν, όπως και ο παππούς μου. Έχουν αυτή την υπέροχη ιστορία. Ο προπάππος μου παντρεύτηκε μια Ιρλανδή γυναίκα. Η μητέρα μου είναι Αμερικανή όμως, είναι ιρλανδικής καταγωγής.
WWW.ETHNOS.GR – WWW.MIGNATIOU.COM
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ via White House (Pete Souza) και State Department
