ΕΛΛΑΣ- Η υποβρύχια πολιτεία κάτω από την Ελαφόνησο BBC-VIDEO

Μία από τις αρχαιότερες βυθισμένες πόλεις,λίγα λεπτά από την Παντάνασσα στα Νότια της Λακωνίας, αναδημιουργήθηκε ψηφιακά, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας. Ένα λιμάνι, σπίτια με κήπους, ρούχα απλωμένα στις αυλές, δρόμοι και πλατείες, συνθέτουν μία πόλη με στοιχεία από τον αστικό τρόπο ζωής. Μόνο που εδώ μιλάμε για την εποχή του Χαλκού!το Παυλοπέτρι ήταν μια πόλη με άριστη ρυμοτομία, που περιλάμβανε ένα πολύ καλά κατασκευασμένο οδικό δίκτυο. Ανεξάρτητες και μη οικίες μέχρι και δύο ορόφων, συνυπήρχαν με δημόσια κτίρια. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το πολύπλοκο σύστημα διαχείρισης του νερού που σύμφωνα με τα ευρύματα περιλάμβανε κανάλια και υδρορροές."Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για την αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου", δήλωσε ο Δρ. Τζον Χέντερσον, καθηγητής υποθαλάσσιας αρχαιολογίας του πανεπιστημίου του Νότινγχαμ.Αυτά που ανακάλυψαν ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Βρήκαν μια πόλη με κτίρια, πλατείες, δρόμους και μνημεία. Ο βυθός είναι γεμάτος με διασκορπισμένα αγγεία. Στην ίδια περιοχή εντοπίστηκε μεγάλο κτίριο, μήκους 35 μέτρων, που μάλλον αποτελούσε έδρα και κατοικία της πολιτικής ηγεσίας της πόλης.Οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν την απάντηση στο ερώτημα γιατί βυθίσθηκε η πόλη. Υπάρχουν τρεις θεωρίες. Η πρώτη είναι ότι ανέβηκε σταδιακά η στάθμη της θάλασσας, η δεύτερη ότιυποχώρησε το έδαφος και η τρίτη ότι βυθίσθηκε από τσουνάμι.

B B C υποτιτλισμένο"Η πόλη κάτω από τα κύματα:Παυλοπέτρι"

The city of Pavlopetri, underwater off the coast of southern Laconia in Peloponnese, Greece, is about 5,000 years old, and is the oldest submerged archeological town site. It is unique in having an almost complete town plan, including streets, buildings, and tombs. It was discovered in 1967 by Nicholas Flemming and mapped in 1968 by a team of archaeologists from Cambridge. The name Pavlopetri ("Paul's and Peter's", or "Paul's stone") is the modern name for the islet and beach, apparently named for the two Christian saints that are celebrated together; the ancient name or names are unknown.

It has at least 15 buildings submerged in 3 to 4 metres (9.8--13 ft) of water. The newest discoveries in 2009 alone cover 9,000 m2 (2.2 acres).

Earlier, the ruins were dated to the Mycenaean period, 1600-1100 BC. Later studies showed an older occupation date starting no later than 2800 BC, so it also includes early Bronze Age middle Minoan and transitional material.

It is now believed that the town was submerged around 1000 BC. The area never reemerged, so it was neither built-over nor disrupted by agriculture.

Although eroded over the centuries, the town layout is as it was thousands of years ago. The site is under threat of damage by boats dragging anchors, as well as by tourists and souvenir hunters.

The fieldwork of 2009 was largely to map the site. It is the first submerged town digitally surveyed in three dimensions. Sonar mapping techniques developed by military and oil prospecting organizations have aided recent work.

As of October 2009, four more fieldwork sessions are planned, also in collaboration with the Greek government as a joint project. Those sessions will do excavations. Also working alongside the archaeologists (from the University of Nottingham) are a team from the Australian Centre for Field Robotics, who aim to take underwater archaeology into the 21st century. They have developed several unique robots to survey the site in various ways. One of the results of the survey was to establish that the town was the centre of a thriving textile industry (from the many loom weights found in the site). Also many large pitharis pots (from Crete) were excavated, also indicating a major trading port.

Ευχαριστούμε τον George Koutroulias gia to Email

Φιλέλληνες Ουρουγουάης: Ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο και βλέπουν ελληνική TV

Στη λατινική Νότιο Αμερική, ζεί και βασιλεύει το Ελληνικό Πνεύμα! Στην Ουρουγουάη δε, υπάρχουν χιλιάδες ουρουγουανοί οι οποίοι ομιλούν…άπταιστα Ελληνικά, και πολλοί απο αυτούς…Αρχαία Ελληνικά!…

          Στην Ουρουγουάη, συμβαίνει το παράδοξο φαινόμενο να υπάρχουν πάνω από 3.000 Έλληνες μετανάστες, αλλά και διπλάσιος αριθμός Ουρουγουανών που μιλούν ελληνικά. Σε αυτή τη μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής, οι πολίτες της δεν είναι απλά φιλέλληνες, είναι ελληνολάτρες.

         Σε πρόσφατη έρευνα της Eurostat, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων Ουρουγουανών απάντησε ότι πολιτιστικά ταυτίζονται με την Ευρώπη, και στην δεύτερη ερώτηση για το ποιά χώρα από την Ευρώπη έρχεται πρώτη στο μυαλό τους, η πλειοψηφία απάντησε: Η Ελλάδα….

 Η εκπαίδευση στην Ουρουγουάη είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο, και από μικρά παιδιά μαθαίνουν για την Ελλάδα. Μάλιστα, στο Μοντεβιδέο έρχονται χιλιάδες φοιτητές από άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, τόσο για την ποιότητα των σπουδών, όσο και γιατί η Παιδεία εδώ είναι δωρεάν, με πολλές παροχές και κίνητρα για τους φοιτητές.

          Έτσι εξηγείται κατά ένα μέρος η ελληνολατρεία, Λέξη που την πρωτοάκουσα στην Ουρουγουάη, έναν από τους σταθμούς της περιπλάνησής μου στον κόσμο.

Αγαλμα του Προμηθέα στην πλατεία Avenida Independencia του Μοντεβιδέο

Αγαλμα του Προμηθέα στην πλατεία Avenida Independencia του Μοντεβιδέο

Οι περισσότεροι Ουρουγουανοί που συνάντησα, ήξεραν και κάποιες ελληνικές λέξεις. Κάποιοι μάλιστα αντί να μάθουν αγγλικά, επέλεξαν τα ελληνικά (εμείς αντί να μάθουμε ελληνικά, επιλέγουμε τα αγγλικά!). Όπως ο Λουίς, η Ταμπάρε, ο Βαλεντίν.

Ο Valentin Abitante και πολλοί άλλοι δεν γνωρίζουν άλλες γλώσσες. Μόνο τη μητρική τους και ελληνικά.

Η Μαργκαρίτα μιλά άπταιστα ελληνικά. Σπίτι της θα ακούσεις   ελληνική μουσική. Ακόμη και βιντεοκασέτες από τις «Τρεις Χάριτες» και τους «Απαράδεκτους». Από το ίντερνετ παρακολουθεί ελληνική τηλεόραση!!!          «Χιλιάδες Ουρουγουανοί, ανάμεσά τους κι εγώ, μάθαμε να μιλάμε την Ελληνική Γλώσσα. Μάθαμε να λατρεύουμε την Ελλάδα και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Είχαμε την τύχη να νιώσουμε την ουσία του. Πιστεύω αυτό που είπε ο Νίτσε ότι ο κόσμος μπορεί να είναι όσο θέλει σκοτεινός, όμως αρκεί να παρεμβάλουμε σε αυτόν ένα κομμάτι ελληνικής ζωής για να φωτιστεί αμέσως άπλετα». Κουβέντες της Margarita Larriera.

Η Margarita Larriera είναι σήμερα διευθύντρια του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος» που ιδρύθηκε το 1978 από τον καπετάν Παναγιώτη Ν. Τσάκο με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού.

Όσοι Ουρουγουανοί είχαν την τύχη να έλθουν στην χώρα μας και αντίκρισαν τον Παρθενώνα, δάκρυσαν.

         «Εσείς οι Έλληνες υποτιμάτε αυτό που έχετε. Όταν πρωτοείδα τον Παρθενώνα στα 50 μου χρόνια, εγώ και ο άντρας μου βάλαμε τα κλάματα. Οι Έλληνες φίλοι μας που ήταν μαζί μας μάς κοίταξαν περίεργα. Δεν μπόρεσαν να καταλάβουν γιατί. Ούτε εμείς περιμέναμε να αντιδράσουμε έτσι. Τα δάκρυα ίσως ήταν ένας τρόπος για να εκφράσουμε όσα αισθανόμασταν και δεν μπορούσαμε να τα εξηγήσουμε με λόγια. Και πίστεψέ με Δημήτρη, ακόμα και σήμερα θεωρώ μεγάλη τιμή μου που είδα με τα μάτια μου και άγγιξα με τα χέρια μου τον Παρθενώνα και όλα όσα συμβολίζει για την Ελλάδα αλλά και για τον κόσμο ολόκληρο». Λόγια της Σίλβιας, μιας ακόμη Ουρουγουανής που συνάντησα στο Μοντεβιδέο.

Ο Κάρλος είναι 28 χρόνων. Πριν δύο χρόνια βρέθηκε στην Ελλάδα. Όταν του είπαν ότι αυτό που βλέπει είναι η Ακρόπολη, απομακρύνθηκε από την παρέα του και κάθισε σε μια γωνιά του δρόμου. Δεν ήθελε να τον δουν να κλαίει.          Επισκέφθηκα τον Sergio William Carzolio. Εμαθε για το www.godimitris.gr από μια συνέντευξή μου σε έναν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό. Ζήτησε να με δει. Βρεθήκαμε στο σπίτι του. Βέρος Ουρουγουανός.

Έμαθε ελληνικά γιατί δούλευε σε ελληνικά καράβια και έκανε πολλούς Έλληνες φίλους. «Οι καλύτεροι μου φίλοι ήταν Έλληνες. Φανταστικοί άνθρωποι. Άρχισα να κάνω μαθήματα στην ελληνική κοινότητα του Μοντεβιδέο και μετά από το 1978 άρχισα να παρακολουθώ τα μαθήματα στο Ιδρυμα Τσάκος. Σιγά-σιγά όταν ήμουν στα βαπόρια άρχισα να καταλαβαίνω τα ελληνικά τραγούδια. Ενδιαφέρθηκα για την ελληνική ποίηση. Ήθελα να μιλώ σωστά ελληνικά. Στα πλοία η γλώσσα των ελλήνων ήταν φτωχή. Ήθελα περισσότερα. Εμαθα περισσότερα. Αυτές τις μέρες ξανάπιασα το Μαραμπού του Νίκου Καββαδία. Μια φορά την εβδομάδα, είμαστε μια παρέα Ουρουγουανών που συναντιόμαστε και μιλάμε ελληνικά για να κάνουμε πρακτική».         Ο Sergio, αν και καθολικός, εδώ και 30 χρόνια πηγαίνει στην ελληνική ορθόδοξη εκκλησία. Στην ατζέντα του από τη μια πλευρά έχει τα στοιχεία του και τα τηλέφωνα ανάγκης και στην άλλη το Πάτερ Ημών. «Αισθάνομαι πια σαν Έλληνας. Έζησα πολλά χρόνια στα βαπόρια με Έλληνες. Πλέον σκέφτομαι σαν Έλληνας».

«Βλέπω τους Έλληνες σαν να είμαστε αδέλφια. Να ξέρουν ότι σε αυτή τη χώρα υπάρχουν φιλέλληνες που στην ανάγκη είναι έτοιμοι να βοηθήσουν και να τους υπερασπιστούν».

Φεύγοντας, μου έδωσε σε ένα κομμάτι χαρτί μια παράγραφο από σημειώσεις του Νίκου Καζαντζάκη.«Πρέπει αλήθεια να είμαστε περήφανοι για τη σύμπτωση αυτή να γεννηθούμε Έλληνες. Και συνάμα να νιώθουμε κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στοίχο που γράφουμε πως έχουμε μεγάλη ευθύνη».

Η Circe Maia, πολύ γνωστή ποιήτρια στην Ουρουγουάη, άκουσε πριν χρόνια την ελληνική εκπομπή του Αλέξανδρου Πανταζόγλου, στο Radio Continente 730 AM όπου εδώ και 35 χρόνια εμπλουτίζει τα ερτζιανά της Ουρουγουάης με ελληνικό λόγο και μουσική. Άκουσε τον Πανταζόγλου να μεταφράζει στοίχους του Ρίτσου. Γοητεύτηκε. Άρχισε να μαθαίνει ελληνικά. Πρόσφατα δημοσίευσε μια εργασία της με τίτλο «Προσεγγίζοντας τον Ρίτσο».

Το Αγαλμα του Σωκράτη έξω από τη Εθνική Βιβλιοθήκη του Μοντεβιδέο

            Ένα δημόσιο σχολείο στην Ουρουγουάη ονομάζεται Grecia (Ελλάδα). Οι μαθητές είναι όλοι τους παιδιά Ουρουγουανών. Το ίδιο και οι δάσκαλοί τους. Όμως κάθε 25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου γιορτάζουν σαν Έλληνες. Τραγούδια, θεατρικά, ποιήματα. Να ακούς από αυτά τα μικρά παιδιά τον εθνικό μας ύμνο. Μάλιστα επειδή ο εθνικός ύμνος της Ουρουγουάης διαρκεί περίπου 6 λεπτά και ο δικός μας ούτε ένα, τα παιδιά αυτά λένε περισσότερους στοίχους του Δ. Σολωμού, έτσι ώστε να υπάρχει μια. . . ισορροπία. Ακόμη και η σημαία είναι σχεδόν ίδια με την ελληνική. Αν δεν κυματίζουν τις μπερδεύεις. Απλά αντί για σταυρό, έχει έναν κίτρινο χαρούμενο ήλιο.          Έξω από τη Εθνική Βιβλιοθήκη του Μοντεβιδέο, δίπλα στην είσοδο, βρίσκεται το άγαλμα του Σωκράτη.

           Στην παραλιακή ένα πάρκο ονομάζεται Αθήνα και έχει την προτομή του Ομήρου. Ο κεντρικότερος δρόμος της παλιάς πόλης κάτω από το λόφο ονομάζεται Grecia. Ενα από τα ομορφότερα νεοκλασικά κτίρια στο κέντρο της πόλης στην πρόσοψή του γράφει Αθηναίος. Σε όλα τα βιβλιοπωλεία θα βρεις βιβλία ελλήνων συγγραφέων και ποιητών. Ακόμη και στα πολύ μικρά.           Πρόσφατα με πρωτοβουλία της ελληνικής πρεσβείας, στο υπουργείο Εξωτερικών της Ουρουγουάης πραγματοποιήθηκε έκθεση φωτογραφίας με βυζαντινές εικόνες. Η συμμετοχή ήταν τόσο μεγάλη που διήρκεσε διπλάσιο χρόνο από τον προγραμματισμένο. Δεκάδες τα σχολεία που την επισκέφθηκαν.           Όταν έρχονται Έλληνες καλλιτέχνες ή ανεβαίνουν ελληνικά έργα στο θέατρο, οι αίθουσες είναι γεμάτες από κόσμο.           Η ελληνική κοινότητα έχει συνδράμει πολλά για να στηριχτεί ο φιλελληνισμός. Είναι από τις παλαιότερες ελληνικές κοινότητες στη Λατινική Αμερική. Στην αυλή της υπάρχει η μοναδική ελληνική ορθόδοξη εκκλησία της Ουρουγουάης.           Πάρα πολλά έχει προσφέρει και το Ίδρυμα Μαρία Τσάκος το οποίο εδώ και σχεδόν 30 χρόνια παρέχει δωρεάν μαθήματα σε όσους θέλουν να μάθουν ελληνικά. Μέχρι σήμερα από τις αίθουσές του έχουν περάσει περισσότεροι από 4.000 μαθητές. Πολλοί από αυτούς κατέχουν υψηλές θέσεις. Όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ουρουγουάης, συνεργάτες υπουργείων, διπλωμάτες, διευθυντές δημόσιων υπηρεσιών.          Στην Ουρουγουάη είδα για πρώτη φορά ένα πραγματικό καρπό της απλόχερης διασποράς του ελληνικού πολιτισμού. Γνώρισα Έλληνες συγγενείς εκ πνεύματος.

Πηγή : stilpon.blogspot.gr

Ηριδανός . Ένα ποτάμι κάτω από τα πόδια μας,στην Αθήνα

Η αναζήτηση της υπόγειας πορείας του Ηριδανού μέσα στη σύγχρονη πόλη,
κάτω από τα κτίρια και την άσφαλτο των δρόμων.

Όπου δεν βλέπεις το ποτάμι, το ακούς.    Όχι όλοι βέβαια.

Εκείνοι, των οποίων τα σπίτια βρίσκονται πάνω από την υπόγεια πορεία του, μπορούν

 να μιλήσουν για αυτό.           Στα υπόγεια πολυκατοικιών της οδού Δημοκρίτου ο Ηριδανός,
κατεβαίνοντας  με ορμή από τον Λυκαβηττό, μουγκρίζει αλλά δεν προβληματίζει.

Στο υψηλότερο τμήμα του δρόμου, περίπου στο κτίριο Δοξιάδη, υπήρχε στα νεότερα χρόνια
ένα μικρό σπήλαιο με δύο σχισμές από τις οποίες ανάβλυζε νερό τόσο ώστε να υδρεύεται
η γύρω περιοχή. 
Φυσικά η πηγή δεν υπάρχει σήμερα, το ποτάμι όμως εξακολουθεί να κυλάει. 
Είναι το κρυφό ποτάμι της Αθήνας,   που φανερώνεται μόνο όταν φθάνει στον Κεραμεικό,
για να δείξει πώς και πόσο μπορεί να μεταβληθεί ένας τόπος, ακόμη και με λίγο
τρεχούμενο νερό.    Ο μικρός υγροβιότοπος που δημιουργεί εκεί συνιστά απόδειξη.

Αντίθετα στην αναζήτηση της πορείας του Λυκαβηττός- Κολωνάκι- Σύνταγμα- Μοναστηράκι
μόνο να τον φανταστεί μπορεί κανείς κάτω από τόνους τσιμέντου και λωρίδες πυκνής ασφάλτου.  Ένα χαμένο ποτάμι για την Αθήνα, και ας οφείλει πολλά αυτή η πόλη στα ρέοντα ύδατα,
στα ποτάμια και στις πηγές της, και ας ήταν για αυτήν πάντα υπαρκτό το πρόβλημα της
λειψυδρίας, είναι ο Ηριδανός.
Τι νόημα, επομένως, μπορεί να έχει σήμερα ο εντοπισμός του;
Κάνοντας ελιγμούς ανάμεσα στα αυτοκίνητα, βαδίζοντας μεταξύ εκατοντάδων άλλων
ανθρώπων σε αυτήν την αναπόφευκτα κατηφορική διαδρομή από τον Λυκαβηττό,
η αλήθεια είναι ότι η απουσία στοιχείων αρχικά απογοητεύει. 

«Ένα από τα αόρατα φυσικά στοιχεία της πόλης» το χαρακτηρίζει ο αρχαιολόγος
κ. Στέλιος Λεκάκης, οι πληροφορίες του οποίου για τα σημεία της πορείας του Ηριδανού
θα αποδειχθούν πολύτιμες. 

Στην αρχαιότητα ο Ηριδανός ήταν ένας φυσικός άξονας της ρυμοτομίας της πόλης,
η διέλευσή του όμως μέσα από αυτήν είχε τις επιπτώσεις της.  
Στην Κλασική εποχή, λόγω της πυκνότητας της δόμησης πλέον, το ποτάμι άρχισε να
δέχεται τα λύματα του άστεως και σύντομα μετατράπηκε σε βούρκο. 
Υπέστη δηλαδή τις συνέπειες αυτού που σήμερα ονομάζουμε περιβαλλοντική μόλυνση. 
«Τα  νερά  του  Ηριδανού  ούτε  ζώα  δεν  τα  καταδέχονται»  φθάνει να πει
ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος στην Ελληνιστική πλέον εποχή.

Χρειάστηκε όμως να περάσουν αιώνες ώσπου επί Αδριανού (117-138 μ.Χ.)
αποφασίστηκε ο εγκιβωτισμός του.      Το ποτάμι καλύφθηκε από πλινθόκτιστο θόλο
όπως πολύ ωραία είναι ορατός στην πλατεία Μοναστηρίου-, επιχώθηκε και
μετατράπηκε σε υπόνομο.    Πολύ νωρίτερα εξάλλου, επί Θεμιστοκλή, είχε γίνει
και η διευθέτηση της κοίτης του στον Κεραμεικό, το χαμηλότερο σημείο του
Λεκανοπεδίου, όπου ο ποταμός πλημμύριζε τον χειμώνα και σχημάτιζε βάλτους.
Σήμερα όλα αυτά τα φαινόμενα έχουν εκλείψει. Μαζί και τα ποτάμια.

9 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

1. Κολωνάκι:  Μια καθημερινή καλοκαιριάτικη ημέρα η οδός Δημοκρίτου είναι

 ήσυχη σαν προάστιο.  Λίγα τα αυτοκίνητα, ακόμη λιγότεροι οι περαστικοί και
ο λόφος του Λυκαβηττού να ξεπροβάλλει ανάμεσα στις πολυκατοικίες.
Στη ΒΔ πλευρά του τοποθετούνται οι πηγές του Ηριδανού, κάπου εδώ δηλαδή,
ενώ φυσικά δεν υπάρχει καμία σχέση με το Αδριάνειο υδραγωγείο της Δεξαμενής,
τα ύδατα του οποίου προέρχονταν από την Πάρνηθα.

2. Βουλή:   Αλλεπάλληλα στρώματα της Ιστορίας έφεραν στο φως οι

 ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή αυτή πριν από μερικά χρόνια.
Εργαστήρια, νεκροταφεία, διάφορα κτίρια, έργα υδροδότησης και αποχέτευσης.
Μαζί και τον Ηριδανό, έναν από τους τρεις ποταμούς που άρδευαν το
λεκανοπέδιο Αθηνών.
Το ποτάμι πήρε το όνομά του από τον Ηριδανό, γιο του Ωκεανού, ενώ η λέξη
σχηματίζεται από την ρίζα ηρ- και την επίσης λέξη  "δαν" που σημαίνει νερό.
(Δαναοί = οι άνθρωποι του ύδατος)
Τα ανθοπωλεία στη Βουλή, έτσι, ουδεμία σχέση έχουν με την κατάσταση που
επικρατούσε εκεί κατά την αρχαιότητα.

3. Σύνταγμα:   Το ποτάμι κυλάει κάτω από την πλατεία, εκεί όπου το

 συνάντησαν τα έργα του μετρό σε βάθος έξι μέτρων. 
Το μόνο όμως που έχει απομείνει ορατό είναι η πιστή αναπαράσταση της κοίτης του
στον σταθμό, ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα εκθέματα αναφορικά με τις
ανασκαφές στην περιοχή. 
Επάνω στην πλατεία οι διαβάτες, που τη διασχίζουν, αγνοούν ότι κάτω από
τα πόδια τους το μικρό αλλά πλούσιο σε νερά ποτάμι κυλάει, ακολουθώντας
τη φυσική κλίση του εδάφους με κατεύθυνση προς την οδό Μητροπόλεως.

4. Όθωνος και Αμαλίας:   Από το ύψος του Άγνωστου Στρατιώτη η απέναντι

 γωνία κρύβεται σχεδόν από τα σταθμευμένα λεωφορεία και από το πλήθος των
ανθρώπων που περιμένουν στις διαβάσεις.   Η Μπουμπουνίστρα όπως λεγόταν
στην Τουρκοκρατία η κρήνη του Ηριδανού (λόγω του θορύβου που έκαναν τα νερά της)
βρισκόταν σε αυτό ακριβώς το σημείο.    Είναι άγνωστο πότε εξαφανίστηκε.
Τα υπόγεια νερά όμως της περιοχής πολύ συνετέλεσαν στην ανάπτυξη του Κήπου.

5. Μητροπόλεως:    Ένα βύθισμα του εδάφους στη συμβολή της με την

 οδό Πεντέλης, δύο πλατάνια στο εκκλησάκι της Αγίας Δέησης, κάτι σαν ανάσα
δροσιάς, μπορεί να σημαίνουν κάτι;
«Εδώ σχηματιζόταν το λεγόμενο Τέλμα της Αθηνάς. Τα νερά του ποταμού λίμναζαν
και δημιουργούσαν ένα έλος μπροστά από τις Πύλες του Διοχάρους, στο ύψος της
οδού Βουλής και της Απόλλωνος» επιβεβαιώνει ο κ. Λεκάκης.
Μπαίνοντας στο πρώτο κατάστημα ο ιδιοκτήτης παραδέχεται ότι όλοι στον δρόμο
έχουν αντλίες στα υπόγειά τους για να μην πλημμυρίζουν.
Και πού πάει αυτό το νερό; «Στους υπονόμους βέβαια».

6. Μοναστηράκι:    Ο ήλιος καίει, έτσι κανείς στην πλατεία δεν ενδιαφέρεται

 για το ποτάμι, που ύστερα από ένα χιλιόμετρο διαδρομής επιτέλους φανερώνεται.
Το νεράκι κυλάει στην κοίτη του και ο ήχος του ακούγεται αν έχει ησυχία· όλα αυτά
όμως σε βάθος αρκετών μέτρων.    Λίγοι γνωρίζουν άλλωστε ότι αυτό το τμήμα
του Ηριδανού ήρθε στο φως κατά λάθος, λόγω της κατάρρευσης του εδάφους
όταν κατασκευαζόταν η πλατεία.
Στον σταθμό του μετρό η εικόνα είναι ευκρινέστερη:  εδώ υπάρχουν η κοίτη της
Κλασικής εποχής με τα δύο μονοπάτια που όριζαν την οικοδομική γραμμή στις
πλευρές της και η κοίτη της Ρωμαϊκής όταν καλύφθηκε με πλινθόκτιστο θόλο.
Ούτε εδώ επισκέπτης.

7. Αρχαία αγορά:    Ένα μεγάλο έργο είχε κατασκευαστεί εδώ στην αρχαιότητα

 από τους Πεισιστρατίδες (β΄ μισό 6ου αιώνα π.Χ.) που επίχωσαν την αρχαία
κοιλάδα του Ηριδανού προκειμένου να διαμορφωθεί το κατάλληλο έδαφος για
την οδό των Παναθηναίων και για την ανέγερση δημόσιων κτιρίων
(Βασίλειος Στοά, Ποικίλη Στοά).   Το ποτάμι εγκιβωτίσθηκε σε δύο υπόγεια κανάλια
που τα συνέδεσαν με τον κεντρικό αγωγό υπόνομο, τον οποίο βλέπουμε σήμερα
στην Αρχαία Αγορά.  Φυσικά χωρίς νερό, αφού το ποτάμι δεν περνά πια από εκεί.
Οδεύοντας προς το Θησείο πάντα σε κατηφορική πορεία, η προοπτική του
Κεραμεικού δημιουργεί ανακούφιση.

8. Γραμμές ΗΣΑΠ: Το ποτάμι χάνεται και πάλι αλλά η πορεία του είναι

 πλέον γνωστή.    Πρώτα θα πρέπει να διασχίσει τις γραμμές του τρένου
περιορισμένο σε ένα τσιμεντένιο κανάλι - η  απόλυτη απαξίωση του ποταμού -
που  δύσκολα παραπέμπει σε ποτάμι και ύστερα να ακολουθήσει την οδό Αδριανού
σε ένα σημείο της οποίας, κοντά στην πλατεία του Αγίου Φιλίππου, η Αμερικανική
Αρχαιολογική Σχολή εντόπισε τμήμα της εγκιβωτισμένης κοίτης του.
Ιούλιο μήνα τα νερά του Ηριδανού δεν είναι πολλά, τον χειμώνα όμως αναβλύζουν
σε όλη την περιοχή.  Μέσα από τα φρεάτια, μέσα από τις γραμμές του τρένου,
το ποτάμι που φουσκώνει βγαίνει στην επιφάνεια.

9. Κεραμεικός:  Είναι ένα κομμάτι του αττικού τοπίου που έχει μείνει αλώβητο

 από τις επεμβάσεις μέσα στους αιώνες, πόσω μάλλον που η επιφάνεια του εδάφους
βρίσκεται στο επίπεδο των κλασικών χρόνων, δηλαδή τρία μέτρα κάτω από την
σύγχρονη πόλη.    Εδώ ο χρόνος έχει σταματήσει.  
Ο Ηριδανός γίνεται πλέον αντιληπτός ως φυσικό στοιχείο, καλάμια φυτρώνουν
στις όχθες του και βατραχάκια αποθέτουν τα αβγά τους στο νερό, όπου επιβιώνει
και το κουνουπόψαρο, ένα πολύ μικρό ψάρι.

 Κάποιοι τουρίστες ρωτούν πού καταλήγει το ποτάμι.   Όπου όλα.  Στη θάλασσα.
Πρώτα όμως θα συναντήσει τον Ιλισό (κάπου στην Πειραιώς) και μαζί θα φθάσουν
στον Κηφισό, τα τρία ποτάμια της Αττικής που οι άνθρωποι κατέστρεψαν.

 ΠΗΓΗ:Το Βήμα