Η νέα
ΚΑΦΕΝΕΙΟΝ ..ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ. .
Βασιλειου Παπαγεωργίου
Υπάρχει ακόμα η ταμπέλα.
Αν ποτε βρεθειτε στα Τρίκαλα και σας φερει ο δρόμος προς τη Χαιδεμένη εκεί στο κέντρο του χωριού θα δείτε ένα χαμηλό κτίσμα,έτοιμο να πέσει,που με το ζόρι κρατάει τα μουχλιασμένα απ το χρόνο κεραμίδια..
ΣΤΟ ετοιμόρροπο τσίγκινο μικρό υπόστεγο,στηριγμένο σε δυο σαρακοφαγωμένα ξύλα καρφωμένα στον τοίχο,λίγο πιο κάτω απο τους παραστάτες της ταλαιπωρημένης πόρτας θα δείτε την πινακίδα κομψοτέχνημα ,δημιούργημα του γνωστου καλλιτέχνη των Τρικάλων Αποστόλη Κουρσοβίτη,ή ΚΟΥΡΣΟ-όπως ο ίδιος υπογράφει τα περισσότερα έργα του.
Για την πινακίδα ο Απόστολος λέει πως όνομα και σχέδιο το εμπνεύστηκε εκεινη την ώρα όταν ο μπακάλης και μπάρμπας του δεν έφερε αντίρρηση να βάλουν και μια ταμπέλα στο..μαγαζί...
Το αδιέξοδο προέκυψε γιατί μετα απο εκεινο το σημειο του μαγαζιου,που σχηματίζει τρίστρατο δεν έχει διέξοδο. Ο δρόμος οδηγει μέχρι το σχολείο και μετά ο χωματόδρομος και στρωμένος με αμμοχάλικο οδηγεί στα λοφάκια που μετατράπηκαν σε δάση τα τελευταια 40 χρόνια και στο εξωκκλήσι του Αη Θανάση που πριν κτισθεί ο ¨αγιος Οικουμένιος" (αποκλειστικός άγιος του χωριού,γιατί εκεί αγίασε*..) ήταν η κυρια εκκλησία ,παρότι απέχει γυρω στα 1500 μέτρα μακριά...
-Κάποτε περπατουσαν οι άνθρωποι,αλλα τωρα ακόμα και τους πεθαμένους τους πάνε ειτε με τρακτερ,είτε σε κανένα Ντάτσουν με καρρώτσα και μόνο τα τελευταία χρόνια ,σχεδόν στο χάραμα του νέου αιώνα ,ένας κοντοχωριανός απο το Ρίζωμα,ή σκλάταινα άνοιξε γραφειο Κηδειων, και παρότι είχαμε και τοχωριανό μας Βαγγέλη Τσιρωνά με παρόμοιο γραφειο,πηρε σύνταξη και" σχεδόν όλους τους πεθαμένους τους θάβει τωρα ο Σκλατνιώτς"!!!
-Φαίνεται να κάνει καλη δλεια και αυτός τσπαιρνει όλες τσκηδείες ,έλεγε η Αγλαίτσα η μπακάλαινα πρίν φύγει κι αυτη στις 7 Γενάρη 2007,για να πάει να ...συναντήσει τον άνδρα της που είχε φύγει νωρίτερα 7 σχεδόν χρόνια και απο τότε δεν ξανάνοιξε το μαγαζί.. Κρατούσε μόνο τις μποτίλιες με το πετρογκάζ για το χωριό και με τα κέρδη της έρχονταν "Τζιάμπα"η δικιά της...
Αυτό το μικρομάγαζο κρύβει ολόκληρη την ιστορία αυτου του μκρού χωριού..
Τωρα, θα μου πείτε, τι ιστορία μπορει να έχει ένα χωριό με 78 κατοίκους (στην τελευταία απογραφή)αλλα αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο..
-Το χωριό μας πουλήθηκε απο τον τσιφλικά,τον Τουλπίτσα, στ Αρδάνι ,επι τουρκοκρατίας ,΄'ελεγε ο Μπαρμπαχρήστος ο Τσιρωνάς ή προεδ(ι)ράκος,όπως τον έλεγαν οι άλλοι χωριανοί μιας και καποτε είχε κάνει πρόεδρος σε μια ομάδα εργατών,όταν κατασκευάζονταν προπολεμικά με άσφαλτο ο δρόμος Τρίκαλα-Καλαμπάκας..
"Και πουλήθηκε μαζι με τα γελάδια,τα πρόβατα τις κότες και τους ανθρωπους..
Λέγαμε να μείνουν οι άνθρωποι εδω αλλα δεν μας άφησαν... Τι εγινε και ξαναγύρισαν δεν θυμάμαι..."
ΤΟΥΛΠΙΤΣΑ - ΧΑΙΔΕΜΕΝΗ
Το χωριό το λέγανε Τουλπίτσα,απο τον Τσιφλικά Τουλπίτσα,που κάποτε το ώριζε ολόκληρο...
Αργότερα με τον εξελληνισμό των ονομάτων ονομάσθηκε Χαιδεμένη..
Πως και γιατί άγνωστο.Μόνο ο δάσκαλος ο Γιωργος Ψάλλας,απο το Κούρσιαβο ,σημερινό Ελληνόκαστρο που πέρασε απο εκει στη δεκαετία του 50,και άφησε πολλα μαυρισμένα χέρια απο το ξύλο με τη βέργα που έριχνε με πάθος στα χεράκια των φτωχών παιδιών,έδωσε μια αυθαιρετη ερμηνεία αλλα μάλλον δεν έχει καμμια σχεση με την πραγματικότητα..
-Πρωτα ,λεει τη λέγανε τλουπίτσα (τουλπίτσα ειναι το σωστό)και επειδή την τλουπα τη χαιδευουν για να γνέσουν το μαλλί,την ονόμασαν ...Χαιδεμένη..."
-Καλός ο Ψάλλας ,τα είχε όλα τα κούτσκα προσοχή" ,έλεγαν και λένε ακόμα οι παλιοί,γιατί " δε χάριζε κανέναν με τη βέργα..."
Μόνο ο Ψάλλας και ο Κομιτατζίδης άφησαν όνομα σαν καλοι δάσκαλοι στο χωριο,ακριβως επειδή έδερναν αλύπητα, αλλα το πιο πολύ ξύλο το έριχνε ο Κομιτατζίδης που πρεπει να ηταν εκει στη δεκαετια του 40..
Όλοι οι παλιοι είχαν να λένε για την περιπέτεια της Σμαράιδως,και τα διαρκως μαυρισμένα χερια απο τη βεργα του δασκάλου.
-Μια μερα τη χτύπησε δυο φορες το πρωί και πριν μας απολύσει έκανε ένα λάθος,λέει η θειά η Τσιβούλα και τη φώναξε πάλι επάνω ο Κομιτατζίδης ζητώντας να απλώσει ξανά τις παλάμες για να τη βαρέσει..
Το καψοκόρτσο,τα σήκωσε,αλλα μόλις η βεργα υψώθηκε και ήταν έτοιμη να λαβωσει το χέρι της έβγαλε μια φωνή
"ώλαλά...χέσκα.."και πετάχτηκε αστραπή έξω απο την πόρτα..."γλυτώνοντας το ξύλο.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΨΑΛΛΑΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ...
Ο Ψάλλας πρέπει να το πούμε ότι εκτός που αρέσκονταν να τις ...βρεχει με τη βέργα,ήταν καλος σαν δάσκαλος και απλοποιούσε τα μαθήματα ώστε να καταλαβαίνουν τα ...γλωσσικά πάμφτωχα παιδιά τι τους έλεγε..
Την Αλφαβήτα, μας τη δίδασκε σαν παραμύθι...
"Μια φορά λέει ,24 παιδάκια που τα έλεγαν ,Α,Β.Γ Δ,Ε και λοιπά ,πηγαν με το δάσκαλό τους εκδρόμή και γρηγορα το έρριξαν στο παιχνίδι... Τα 17 παιδιά ήταν ήσυχα δεν έκαναν φασαρία όταν έπαιζαν και τα ονόμασαν ΣΥΜΦΩΝΑ...
Τα εφτά όμως ήταν άτακτα,δεν έβαζαν γλωσσα μέσα,φώναζαν πολύ και τα ονόμασαν ΦΩΝΗΕΝΤΑ!!!
Ο Γιώργος Ψάλλας του Θωμά,όπως συνήθιζε να λέει όταν τον ρωτούσαν ποιό ειναι το όνομά του, τα είχε με τη Βασίλω,την κόρη της Ευτυχίας ,μιάς άγιας γυναίκας που απο τότε που οι αντάρτες πηραν τον άντρα της το Στέφο και κανενας δεν έμαθε ποτέ τι απέγινε φορούσε μόνο μαυρα και ποτε δεν την είδαν να φορέσει άλλο χρώμα..
Η Βασίλω,αρκετά ήσυχο και καλό παιδί,(όπως και η μεγαλύτερη αδερφή της η Τούλα), που εφυγε πριν πολλα χρόνια για τη Γερμανία και παντρευτηκε με ένα καλο παιδί απο τη Φλωρινα και κάπου κάπου ερχονται και στο χωριό... δεν φαίνονταν να τα πάει και τόσο καλά με το δάσκαλο ,όπως δεν τα πήγαινε καθολου καλα μαζί του και ο Γιάννος ο Παπαναστασίου που όλο στην ίδια τάξη έμενε...
Το σλόγκαν του Γιωργου Ψάλλα ήταν να μας τρομοκρατει κάθε πρωί και να μας λέει "Θα φάει η μυιγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι..σήμερα", εννοωντας ότι θα πεσει πολυ ξυλο για τους αδιαβαστους..
-Μια μερα σήκωσε τη Βασίλω να πει μάθημα για τον αετο..!!
-Ο αετός,πεταει πολυ ψηλά,βλέπει τη χελωνα, και κατεβαίνει, την αρπάζει με τα νυχια του και ξανασηκωνεται.. Οταν ανεβεί πολυ, βλεπει που εχει πέτρες και την αφηνει να πεσει με δυναμη πάνω σ αυτες και στη συνέχεια κατεβαινει και την τρωει με την.. ησυχία του"!!!είπε πολυ σωστά το κοριτσάκι ..Αλλά ο δάσκαλος αντέδρασε:
- Μπαααα...ποια ειναι αυτη η ησυχία;θελει και παρεα;
Τα χασαμε όλοι αλλα ευτυχως δεν την έδειρε αυτη τη φορά...
Ικανοποιήθηκε με την εξυπνάδα του...γέλασε φιλάρεσκα και μας έβγαλε διάλειμα...
ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ΤΟ ΜΑΓΑΖΙ...
Κατά τα λεγόμενα της Αγλαίτσας της μπακάλαινας ,το μαγαζί έγινε πρωτα 15 μέτρα πιο δεξιά,στο αριστερό μέρος του αχυρώνα που υπηρχε πιο πίσω απο τις σκαμνιές(μουριές)..ενώ στα δεξιά υπηρχαν κάτι φοβερές κληματαριές που τη νοστιμάδα των σταφυλιών δεν μπόρεσα να τα ξαναβρω όσο κι αν ψάχνω..
Ήταν ένα κτίσμα με πληθιά,(τούβλα φτειαγμένα απο πηλό και άχυρο)και το χειμώνα ανάβρυζε νερό που το άδειαζαν με κατσαρόλες και άνοιγαν χαντάκια γυρω γύρω για να μη μπαινουν μέσα τα νερά και δεν μπορουσαν να καθήσουν οι χωριανοί..
Εκεί μπηκαν κάποια ράφια απο τον νεοαπολυθέντα απο το στρατό Βασίλη το 1949, που τι άλλο θα είχαν κάτι καραμέλλες "ζαχαρίσιες"(ρόζ) και πράσινες,στραγάλια,σταφίδες,κατι μπουκάλες με ούζο και τσίπουρο..
Εμένα 3 χρονων και κάτι,τότε με μάγευαν οι ρόζ οι καραμμέλλες ακόμα κι όταν απ τη υγρασία αλλοιώνονταν και μόλις τις βάζαμε στο στόμα μας έλυωναν..
Εκεί που ειναι σήμερα (φωτογραφία)κτίστηκε το 1951 με 1952 με πέτρες απο τα νταμάρια της Μαγούλας και μαστόρους, τον Βασίλη το μπακάλη,το Θωμά Μήτσιο,που ήρθε γαμπρός απο τη Σωτήρα και καταπιάνονταν με το κτίσιμο,τον Μπαρμπαλέκο Παπαναστασίου ,κι αν δεν κάνω λάθος,απο το Θανάση τον Τσιρωνά,(μπράτιμο)το Χρήστο Τσιρωνά και το Χρήστο Μπαρούτα.. Ήταν αρκετά στραβοκαμωμένο όμως και μερικά χρόνια αργότερα οι ίδιοι τεχνίτες με έξτρα βοήθεια απο το Γιάννη Κουρσοβίτη καλυτέρευσαν λίγο την εξωτερική του εμφάνιση και παραμένει έτσι μέχρι σήμερα..
Το 51,ήρθε η φαγάνα στο χωριό για να ανοίξει το ποτάμι που ήταν αρκετά στενό και συχνά πλημμύριζε και έφταναν τα νερά μεχρι στο μαγαζί σχεδόν..
-Οι φαγαναρέοι,λέι η Αγλαίτσα,είπαν το Βασίλη πως το ποτάμι έχει πολύ δουλεια κι ήταν ευκαιρία να φκιάξει λίγο καλύτερο το μαγαζί για να μπορούν κι αυτοί να κάθονται εκει τα βράδυα να τρωνε και να πίνουν και θα τον βοηθούσαν αρκετά"..
Έτσι κι έγινε.
Την ημέρα όλο το χωριό πήγαινε κοντά στη φαγάνα και περίμενε να βγάλει ο μεγάλος κουβάς της ψάρια και χέλια- και μαζεύανε αρκετά-και το βράδυ χωριανοί και ..φαγαναραίοι,συγκεντρώνονταν στο μαγαζί ,τηγάνιζαν τα ψάρια που μάζευαν και στήναν ένα καταπληκτικό γλέντι..
Ο Βασίλης ο μπακάλης ήταν αυτοδίδακτος,καλλιτέχνης και τα κατάφερνε καλά στο πρωτο όργανο τη φλογέρα,το βιολί και το κλαρίνο..
Ορεξάτος και χαρούμενος ήμουν κι εγω στα τέσσερά μου χρόνια που για μερικα λουκούμια και καραμέλεςπου κερνούσαν οι φαγαναραίοι, ανέβαινα
στο τραπέζι και χόρευα τον "καραπατάκι "ή την καραγκόυνα που έπαιζε με το βιολί ή το κλαρίνο ο πατέρας μου..και όλοι βαρούσαν παλαμάκια..
Πρέπει να είχαμε πολύ φτωχεια τότε στο χωριό γιατί θυμάμαι όλα τα πιτσιρίκια, αλλα και τα μεγαλυτερα παιδιά το καλοκαίρι και την Άνοιξη και το φθινόπωρο κυκλοφορούσαμε ξυπόλητοι και δεν νοιαζόμασταν για τίποτα εκτός απο τα "ζτριβόλια" (τριβόλια)γιατί τα αγκάθια τους, αν τα πατουσαμε δημιουργούσαν αρκετό πόνο και πληγές..Μόνο το
χειμώνα φορούσαμε (και όχι όλοι) καλτσούκια,λαστιχένια παπούτσια απο καουτσούκ και συχνά τσακωνόμασταν για το αν είναι καλυτερα τα "Καμπάνα "ή τα "Ελβιέλα"ανάλογα με το ποιά μάρκα κατάφερναν να μας αγοράσουν οι γονείς μας...
Πολλοί απο τους μεγάλους αν δεν είχαν "καλτσούκια¨" ειχαν γουρουνοτσάρουχα-παπουτσια(;)που έφτειαχναν μόνοι τους απο το δέρμα του γουρουνιού που όλοι έσφαζαν τα Χριστούγεννα...αλλα το πιο συνιθισμενο ήταν και οι παπούδες να ειναι ξυπόλητοι!!! με βρακιά μακρυά και φανέλες μάλλινες για ..."δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα"!!
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΕΥΓΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
Ο πατέρας μου έφυγε για τον πόλεμο (διάβαζε εμφύλιο) σχεδόν 40 μέρες μετά τη γέννησή μου (15 Αυγούστου 1946)κι αφού είχε περάσει κανένας μήνας απο την ημερομηνία που του ζητουσαν να παρουσιαστεί σε μονάδα..
-Πού να πάω, έλεγε έχω ασαράντιστο παιδί και το άλλο μου παιδί τωρα μπαίνει στα 4!!!
Και κάθονταν πιστευοντας πως υπάρχουν και καλοί άνθρωποι και θα τον καταλάβαιναν όταν τους εξηγούσε τα βάσσανα..
-Και κει που σχεδον κόντευα να συνηθίσω στην ιδέα ότι έπρεπε να μεινω κοντα στη λεχωνα γυναικα μου και στα παιδιά μου κι ότι η πατρίδα δεν με ειχε τόσο ανάγκη,ήρθε παραμονή 15 Αύγουστου ο ανδρας της μεγάλης μου αδερφής της Χρυσούλας ,ο Κωτσιος Αναγνωστόπουλος απο το Κατήδι(περδικοράχη),αγροφύλακας και μου λέει τί γυροφέρνεις ακόμα κουνιαδάκι ...γιατί δεν πας να παρουσιαστείς; δεν ειναι αστεία αυτά ..Πόλεμο έχουμε κι αν δεν πας μπορει να σε δικάσουν για λιποτάκτη και να σε εκτελέσουν...!!!
Φοβήθηκα...θυμήθηκα πως πριν κάμποσο καιρό δεν ειχα παει σε μια άσκηση με τα αετόπουλα και τα όργανα του ΕΑΜ στο χωριό έβγαλαν απόφαση μέσα σε μια νύχτα να με εκτελέσουν και ευτυχως επενέβη ο πατερας μου που ήταν του Σχολαρχείου κι ειχε παει δυο φορες Αμερική και γυρισε για να βοηθησει την Ελλάδα στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο,κάνοντας ..έφεση ,λεξη που δε γνωριζαν οι...δικαστεςτου χωριού μας και ζητησε να γίνει η δίκη στα Τρίκαλα..
>> Όταν τελικά πήγαμε στα Τρίκαλα με ρωτησαν στελέχη μορφωμένα, οι δικαστές ,γιατί δεν πήγα στις ασκήσεις ... τους είπα την αλήθεια και με κατάλαβαν..
-Πού να πάω καλοί μου άνθρωποι; Εγω όλη τη μέρα όργωνα και κατα το σούρωπο έσπειρα και το στιάρι και περίμενα να ξημερωσει για να πάω χαραή (χαραυγή) να το σβαρνίσω... Και ήρθαν το βράδυ και μου είπαν να παω για άσκηση με τα αετόπουλα..
-Και γιατί δεν πήγες στην άσκηση,ρώτησε ο δικαστής και μετά να γυρίσεις να σβαρνίσεις;
-Γιατί και το ξημερωμα που πηγα τα πουλιά πηραν είδηση το "στιάρι"κι άρχισαν να μαζεύονται.. Μιά ωρα να αργουσα ακόμα δεν θα έβρισκα τίποτα..Αν δε σβαρνίσεις να σκεπαστεί το σιτάρι τα πουλιά δεν αφήνουν τίποτα .....
-Γιαυτό δεν πηγες στην άσκηση;
-Εμ γιατί άλλο λες εσύ;
-Δεν ήταν πολιτικοί οι λόγοι;
-Δεν ξέρω τι με λέτε...αλλα σας το ξαναλέω ..: Στιαρι σπαρμένο και ασβαρνιστο θα στο φάνε τα τσιονια.."
-Δαγκώθηκαν οι δικαστές και αφού κοιτάχτηκαν για λίγο μεταξύ τους,μου είπε ο ...μεγάλος :
Μπράβο παιδί μου ..καλά έκανες... συγχαριτήρια ...και σε ζητουμε συγνωμην που σε ταλαιπωρήσαμε.ειπε ο λαικός δικαστής και γυρνωντας στους κατήγορους τους είπε να σταματησουν αμέσως να δικάζουν και να πάνε κοντάστο λαό και τα προβληματά του γιατι "αλλοιως τα χάνουμε όλα.."
Αυτά σκέπτονταν ο Βασίλης και ........
-Τσπαναίας ,το 15 Αυγουστο που σαράντ(ι)σα ,λέει η Αγλαίτσα,έσφαξα ένα κόκκοτα για να τον κάνω με ρύζι..Πριν γίνει όμως το φαί, έρχεται η πατέρας και μη λέει...φευγω.
Ειχε μαζί του το κλαρίνο,κι ένα κοστούμι σκούτινα ρούχα.. Έβγαλε το σακκάκι΄ξήλωσε το αστάρι απο μέσα ,και με λεει παρτο να φτειάξεις ρουχα στα παιδιά..Εγω φευγω και θα σε στείλω λεφτά απο το στρατό...
Το έβαλα στα κλάμματα ..Τι θα έκανα με σενα σαράντα μερες στην κούνια και τέσσερα χρόνια η Νικους;
Ούτε έφαγε ...ούτε κοιταξε να με δει για να μη κλάψει..έφυγε για τον πόλεμο..."!!!!!
Συνεχίζεται
 |
| Το καφενειο με τη μπακάλαινα μπροστα. |
 |
| Δεκαετία του 1960.Ο μπακάλης που ήταν και οκουρέας του χωριου κουρεύει έναν πιτσιρικά ενω δίπλα του στην καρέκλα κάθεται ο Τάκης Παπαναστασίου που πέθανε πολύ νέος ,όρθιος ειναι ο Πέτρος Τσιρωνάς,και δεξιά απο την πόρτα καθήμενος είναι ο αείμνηστος Θωμα΄ς Μήτσιος και όρθιος στη γωνία της φωτογραφίας ο Τάκης Μπουρσιάνης που διατηρεί σούπερ μαργετ στη Λεπτοκα΄ριά.. |
Η νέα
σειρα με αληθινες
αληθινες
αληθινες
ιστορίες
του
----------------- Δημητρη Β.Παπαγεωργίου ------------------
----------------- Δημητρη Β.Παπαγεωργίου ------------------
ΚΑΦΕΝΕΙΟΝ ..ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ. .
Βασιλειου Παπαγεωργίου
Υπάρχει ακόμα η ταμπέλα.
Αν ποτε βρεθειτε στα Τρίκαλα και σας φερει ο δρόμος προς τη Χαιδεμένη εκεί στο κέντρο του χωριού θα δείτε ένα χαμηλό κτίσμα,έτοιμο να πέσει,που με το ζόρι κρατάει τα μουχλιασμένα απ το χρόνο κεραμίδια..
ΣΤΟ ετοιμόρροπο τσίγκινο μικρό υπόστεγο,στηριγμένο σε δυο σαρακοφαγωμένα ξύλα καρφωμένα στον τοίχο,λίγο πιο κάτω απο τους παραστάτες της ταλαιπωρημένης πόρτας θα δείτε την πινακίδα κομψοτέχνημα ,δημιούργημα του γνωστου καλλιτέχνη των Τρικάλων Αποστόλη Κουρσοβίτη,ή ΚΟΥΡΣΟ-όπως ο ίδιος υπογράφει τα περισσότερα έργα του.
Για την πινακίδα ο Απόστολος λέει πως όνομα και σχέδιο το εμπνεύστηκε εκεινη την ώρα όταν ο μπακάλης και μπάρμπας του δεν έφερε αντίρρηση να βάλουν και μια ταμπέλα στο..μαγαζί...
Το αδιέξοδο προέκυψε γιατί μετα απο εκεινο το σημειο του μαγαζιου,που σχηματίζει τρίστρατο δεν έχει διέξοδο. Ο δρόμος οδηγει μέχρι το σχολείο και μετά ο χωματόδρομος και στρωμένος με αμμοχάλικο οδηγεί στα λοφάκια που μετατράπηκαν σε δάση τα τελευταια 40 χρόνια και στο εξωκκλήσι του Αη Θανάση που πριν κτισθεί ο ¨αγιος Οικουμένιος" (αποκλειστικός άγιος του χωριού,γιατί εκεί αγίασε*..) ήταν η κυρια εκκλησία ,παρότι απέχει γυρω στα 1500 μέτρα μακριά...
-Κάποτε περπατουσαν οι άνθρωποι,αλλα τωρα ακόμα και τους πεθαμένους τους πάνε ειτε με τρακτερ,είτε σε κανένα Ντάτσουν με καρρώτσα και μόνο τα τελευταία χρόνια ,σχεδόν στο χάραμα του νέου αιώνα ,ένας κοντοχωριανός απο το Ρίζωμα,ή σκλάταινα άνοιξε γραφειο Κηδειων, και παρότι είχαμε και τοχωριανό μας Βαγγέλη Τσιρωνά με παρόμοιο γραφειο,πηρε σύνταξη και" σχεδόν όλους τους πεθαμένους τους θάβει τωρα ο Σκλατνιώτς"!!!
-Φαίνεται να κάνει καλη δλεια και αυτός τσπαιρνει όλες τσκηδείες ,έλεγε η Αγλαίτσα η μπακάλαινα πρίν φύγει κι αυτη στις 7 Γενάρη 2007,για να πάει να ...συναντήσει τον άνδρα της που είχε φύγει νωρίτερα 7 σχεδόν χρόνια και απο τότε δεν ξανάνοιξε το μαγαζί.. Κρατούσε μόνο τις μποτίλιες με το πετρογκάζ για το χωριό και με τα κέρδη της έρχονταν "Τζιάμπα"η δικιά της...
Αυτό το μικρομάγαζο κρύβει ολόκληρη την ιστορία αυτου του μκρού χωριού..
Τωρα, θα μου πείτε, τι ιστορία μπορει να έχει ένα χωριό με 78 κατοίκους (στην τελευταία απογραφή)αλλα αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο..
-Το χωριό μας πουλήθηκε απο τον τσιφλικά,τον Τουλπίτσα, στ Αρδάνι ,επι τουρκοκρατίας ,΄'ελεγε ο Μπαρμπαχρήστος ο Τσιρωνάς ή προεδ(ι)ράκος,όπως τον έλεγαν οι άλλοι χωριανοί μιας και καποτε είχε κάνει πρόεδρος σε μια ομάδα εργατών,όταν κατασκευάζονταν προπολεμικά με άσφαλτο ο δρόμος Τρίκαλα-Καλαμπάκας..
"Και πουλήθηκε μαζι με τα γελάδια,τα πρόβατα τις κότες και τους ανθρωπους..
Λέγαμε να μείνουν οι άνθρωποι εδω αλλα δεν μας άφησαν... Τι εγινε και ξαναγύρισαν δεν θυμάμαι..."
ΤΟΥΛΠΙΤΣΑ - ΧΑΙΔΕΜΕΝΗ
Το χωριό το λέγανε Τουλπίτσα,απο τον Τσιφλικά Τουλπίτσα,που κάποτε το ώριζε ολόκληρο...
Αργότερα με τον εξελληνισμό των ονομάτων ονομάσθηκε Χαιδεμένη..
Πως και γιατί άγνωστο.Μόνο ο δάσκαλος ο Γιωργος Ψάλλας,απο το Κούρσιαβο ,σημερινό Ελληνόκαστρο που πέρασε απο εκει στη δεκαετία του 50,και άφησε πολλα μαυρισμένα χέρια απο το ξύλο με τη βέργα που έριχνε με πάθος στα χεράκια των φτωχών παιδιών,έδωσε μια αυθαιρετη ερμηνεία αλλα μάλλον δεν έχει καμμια σχεση με την πραγματικότητα..
-Πρωτα ,λεει τη λέγανε τλουπίτσα (τουλπίτσα ειναι το σωστό)και επειδή την τλουπα τη χαιδευουν για να γνέσουν το μαλλί,την ονόμασαν ...Χαιδεμένη..."
-Καλός ο Ψάλλας ,τα είχε όλα τα κούτσκα προσοχή" ,έλεγαν και λένε ακόμα οι παλιοί,γιατί " δε χάριζε κανέναν με τη βέργα..."
Μόνο ο Ψάλλας και ο Κομιτατζίδης άφησαν όνομα σαν καλοι δάσκαλοι στο χωριο,ακριβως επειδή έδερναν αλύπητα, αλλα το πιο πολύ ξύλο το έριχνε ο Κομιτατζίδης που πρεπει να ηταν εκει στη δεκαετια του 40..
Όλοι οι παλιοι είχαν να λένε για την περιπέτεια της Σμαράιδως,και τα διαρκως μαυρισμένα χερια απο τη βεργα του δασκάλου.
-Μια μερα τη χτύπησε δυο φορες το πρωί και πριν μας απολύσει έκανε ένα λάθος,λέει η θειά η Τσιβούλα και τη φώναξε πάλι επάνω ο Κομιτατζίδης ζητώντας να απλώσει ξανά τις παλάμες για να τη βαρέσει..
Το καψοκόρτσο,τα σήκωσε,αλλα μόλις η βεργα υψώθηκε και ήταν έτοιμη να λαβωσει το χέρι της έβγαλε μια φωνή
"ώλαλά...χέσκα.."και πετάχτηκε αστραπή έξω απο την πόρτα..."γλυτώνοντας το ξύλο.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΨΑΛΛΑΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ...
Ο Ψάλλας πρέπει να το πούμε ότι εκτός που αρέσκονταν να τις ...βρεχει με τη βέργα,ήταν καλος σαν δάσκαλος και απλοποιούσε τα μαθήματα ώστε να καταλαβαίνουν τα ...γλωσσικά πάμφτωχα παιδιά τι τους έλεγε..
 |
| Το δάσος του Αη Θανάσηπου εκει ανάμεσα στα δέντρα βρίσκεται η εκκλησία.. |
"Μια φορά λέει ,24 παιδάκια που τα έλεγαν ,Α,Β.Γ Δ,Ε και λοιπά ,πηγαν με το δάσκαλό τους εκδρόμή και γρηγορα το έρριξαν στο παιχνίδι... Τα 17 παιδιά ήταν ήσυχα δεν έκαναν φασαρία όταν έπαιζαν και τα ονόμασαν ΣΥΜΦΩΝΑ...
Τα εφτά όμως ήταν άτακτα,δεν έβαζαν γλωσσα μέσα,φώναζαν πολύ και τα ονόμασαν ΦΩΝΗΕΝΤΑ!!!
Ο Γιώργος Ψάλλας του Θωμά,όπως συνήθιζε να λέει όταν τον ρωτούσαν ποιό ειναι το όνομά του, τα είχε με τη Βασίλω,την κόρη της Ευτυχίας ,μιάς άγιας γυναίκας που απο τότε που οι αντάρτες πηραν τον άντρα της το Στέφο και κανενας δεν έμαθε ποτέ τι απέγινε φορούσε μόνο μαυρα και ποτε δεν την είδαν να φορέσει άλλο χρώμα..
Η Βασίλω,αρκετά ήσυχο και καλό παιδί,(όπως και η μεγαλύτερη αδερφή της η Τούλα), που εφυγε πριν πολλα χρόνια για τη Γερμανία και παντρευτηκε με ένα καλο παιδί απο τη Φλωρινα και κάπου κάπου ερχονται και στο χωριό... δεν φαίνονταν να τα πάει και τόσο καλά με το δάσκαλο ,όπως δεν τα πήγαινε καθολου καλα μαζί του και ο Γιάννος ο Παπαναστασίου που όλο στην ίδια τάξη έμενε...
Το σλόγκαν του Γιωργου Ψάλλα ήταν να μας τρομοκρατει κάθε πρωί και να μας λέει "Θα φάει η μυιγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι..σήμερα", εννοωντας ότι θα πεσει πολυ ξυλο για τους αδιαβαστους..
-Μια μερα σήκωσε τη Βασίλω να πει μάθημα για τον αετο..!!
-Ο αετός,πεταει πολυ ψηλά,βλέπει τη χελωνα, και κατεβαίνει, την αρπάζει με τα νυχια του και ξανασηκωνεται.. Οταν ανεβεί πολυ, βλεπει που εχει πέτρες και την αφηνει να πεσει με δυναμη πάνω σ αυτες και στη συνέχεια κατεβαινει και την τρωει με την.. ησυχία του"!!!είπε πολυ σωστά το κοριτσάκι ..Αλλά ο δάσκαλος αντέδρασε:
- Μπαααα...ποια ειναι αυτη η ησυχία;θελει και παρεα;
Τα χασαμε όλοι αλλα ευτυχως δεν την έδειρε αυτη τη φορά...
Ικανοποιήθηκε με την εξυπνάδα του...γέλασε φιλάρεσκα και μας έβγαλε διάλειμα...
ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ΤΟ ΜΑΓΑΖΙ...
Κατά τα λεγόμενα της Αγλαίτσας της μπακάλαινας ,το μαγαζί έγινε πρωτα 15 μέτρα πιο δεξιά,στο αριστερό μέρος του αχυρώνα που υπηρχε πιο πίσω απο τις σκαμνιές(μουριές)..ενώ στα δεξιά υπηρχαν κάτι φοβερές κληματαριές που τη νοστιμάδα των σταφυλιών δεν μπόρεσα να τα ξαναβρω όσο κι αν ψάχνω..
Ήταν ένα κτίσμα με πληθιά,(τούβλα φτειαγμένα απο πηλό και άχυρο)και το χειμώνα ανάβρυζε νερό που το άδειαζαν με κατσαρόλες και άνοιγαν χαντάκια γυρω γύρω για να μη μπαινουν μέσα τα νερά και δεν μπορουσαν να καθήσουν οι χωριανοί..
Εκεί μπηκαν κάποια ράφια απο τον νεοαπολυθέντα απο το στρατό Βασίλη το 1949, που τι άλλο θα είχαν κάτι καραμέλλες "ζαχαρίσιες"(ρόζ) και πράσινες,στραγάλια,σταφίδες,κατι μπουκάλες με ούζο και τσίπουρο..
Εμένα 3 χρονων και κάτι,τότε με μάγευαν οι ρόζ οι καραμμέλλες ακόμα κι όταν απ τη υγρασία αλλοιώνονταν και μόλις τις βάζαμε στο στόμα μας έλυωναν..
Εκεί που ειναι σήμερα (φωτογραφία)κτίστηκε το 1951 με 1952 με πέτρες απο τα νταμάρια της Μαγούλας και μαστόρους, τον Βασίλη το μπακάλη,το Θωμά Μήτσιο,που ήρθε γαμπρός απο τη Σωτήρα και καταπιάνονταν με το κτίσιμο,τον Μπαρμπαλέκο Παπαναστασίου ,κι αν δεν κάνω λάθος,απο το Θανάση τον Τσιρωνά,(μπράτιμο)το Χρήστο Τσιρωνά και το Χρήστο Μπαρούτα.. Ήταν αρκετά στραβοκαμωμένο όμως και μερικά χρόνια αργότερα οι ίδιοι τεχνίτες με έξτρα βοήθεια απο το Γιάννη Κουρσοβίτη καλυτέρευσαν λίγο την εξωτερική του εμφάνιση και παραμένει έτσι μέχρι σήμερα..
Το 51,ήρθε η φαγάνα στο χωριό για να ανοίξει το ποτάμι που ήταν αρκετά στενό και συχνά πλημμύριζε και έφταναν τα νερά μεχρι στο μαγαζί σχεδόν..
-Οι φαγαναρέοι,λέι η Αγλαίτσα,είπαν το Βασίλη πως το ποτάμι έχει πολύ δουλεια κι ήταν ευκαιρία να φκιάξει λίγο καλύτερο το μαγαζί για να μπορούν κι αυτοί να κάθονται εκει τα βράδυα να τρωνε και να πίνουν και θα τον βοηθούσαν αρκετά"..
Έτσι κι έγινε.
Την ημέρα όλο το χωριό πήγαινε κοντά στη φαγάνα και περίμενε να βγάλει ο μεγάλος κουβάς της ψάρια και χέλια- και μαζεύανε αρκετά-και το βράδυ χωριανοί και ..φαγαναραίοι,συγκεντρώνονταν στο μαγαζί ,τηγάνιζαν τα ψάρια που μάζευαν και στήναν ένα καταπληκτικό γλέντι..
Ο Βασίλης ο μπακάλης ήταν αυτοδίδακτος,καλλιτέχνης και τα κατάφερνε καλά στο πρωτο όργανο τη φλογέρα,το βιολί και το κλαρίνο..
Ορεξάτος και χαρούμενος ήμουν κι εγω στα τέσσερά μου χρόνια που για μερικα λουκούμια και καραμέλεςπου κερνούσαν οι φαγαναραίοι, ανέβαινα
στο τραπέζι και χόρευα τον "καραπατάκι "ή την καραγκόυνα που έπαιζε με το βιολί ή το κλαρίνο ο πατέρας μου..και όλοι βαρούσαν παλαμάκια..
Πρέπει να είχαμε πολύ φτωχεια τότε στο χωριό γιατί θυμάμαι όλα τα πιτσιρίκια, αλλα και τα μεγαλυτερα παιδιά το καλοκαίρι και την Άνοιξη και το φθινόπωρο κυκλοφορούσαμε ξυπόλητοι και δεν νοιαζόμασταν για τίποτα εκτός απο τα "ζτριβόλια" (τριβόλια)γιατί τα αγκάθια τους, αν τα πατουσαμε δημιουργούσαν αρκετό πόνο και πληγές..Μόνο το
χειμώνα φορούσαμε (και όχι όλοι) καλτσούκια,λαστιχένια παπούτσια απο καουτσούκ και συχνά τσακωνόμασταν για το αν είναι καλυτερα τα "Καμπάνα "ή τα "Ελβιέλα"ανάλογα με το ποιά μάρκα κατάφερναν να μας αγοράσουν οι γονείς μας...
Πολλοί απο τους μεγάλους αν δεν είχαν "καλτσούκια¨" ειχαν γουρουνοτσάρουχα-παπουτσια(;)που έφτειαχναν μόνοι τους απο το δέρμα του γουρουνιού που όλοι έσφαζαν τα Χριστούγεννα...αλλα το πιο συνιθισμενο ήταν και οι παπούδες να ειναι ξυπόλητοι!!! με βρακιά μακρυά και φανέλες μάλλινες για ..."δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα"!!
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΕΥΓΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
Ο πατέρας μου έφυγε για τον πόλεμο (διάβαζε εμφύλιο) σχεδόν 40 μέρες μετά τη γέννησή μου (15 Αυγούστου 1946)κι αφού είχε περάσει κανένας μήνας απο την ημερομηνία που του ζητουσαν να παρουσιαστεί σε μονάδα..
-Πού να πάω, έλεγε έχω ασαράντιστο παιδί και το άλλο μου παιδί τωρα μπαίνει στα 4!!!
Και κάθονταν πιστευοντας πως υπάρχουν και καλοί άνθρωποι και θα τον καταλάβαιναν όταν τους εξηγούσε τα βάσσανα..
-Και κει που σχεδον κόντευα να συνηθίσω στην ιδέα ότι έπρεπε να μεινω κοντα στη λεχωνα γυναικα μου και στα παιδιά μου κι ότι η πατρίδα δεν με ειχε τόσο ανάγκη,ήρθε παραμονή 15 Αύγουστου ο ανδρας της μεγάλης μου αδερφής της Χρυσούλας ,ο Κωτσιος Αναγνωστόπουλος απο το Κατήδι(περδικοράχη),αγροφύλακας και μου λέει τί γυροφέρνεις ακόμα κουνιαδάκι ...γιατί δεν πας να παρουσιαστείς; δεν ειναι αστεία αυτά ..Πόλεμο έχουμε κι αν δεν πας μπορει να σε δικάσουν για λιποτάκτη και να σε εκτελέσουν...!!!
Φοβήθηκα...θυμήθηκα πως πριν κάμποσο καιρό δεν ειχα παει σε μια άσκηση με τα αετόπουλα και τα όργανα του ΕΑΜ στο χωριό έβγαλαν απόφαση μέσα σε μια νύχτα να με εκτελέσουν και ευτυχως επενέβη ο πατερας μου που ήταν του Σχολαρχείου κι ειχε παει δυο φορες Αμερική και γυρισε για να βοηθησει την Ελλάδα στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο,κάνοντας ..έφεση ,λεξη που δε γνωριζαν οι...δικαστεςτου χωριού μας και ζητησε να γίνει η δίκη στα Τρίκαλα..
>> Όταν τελικά πήγαμε στα Τρίκαλα με ρωτησαν στελέχη μορφωμένα, οι δικαστές ,γιατί δεν πήγα στις ασκήσεις ... τους είπα την αλήθεια και με κατάλαβαν..
-Πού να πάω καλοί μου άνθρωποι; Εγω όλη τη μέρα όργωνα και κατα το σούρωπο έσπειρα και το στιάρι και περίμενα να ξημερωσει για να πάω χαραή (χαραυγή) να το σβαρνίσω... Και ήρθαν το βράδυ και μου είπαν να παω για άσκηση με τα αετόπουλα..
-Και γιατί δεν πήγες στην άσκηση,ρώτησε ο δικαστής και μετά να γυρίσεις να σβαρνίσεις;
-Γιατί και το ξημερωμα που πηγα τα πουλιά πηραν είδηση το "στιάρι"κι άρχισαν να μαζεύονται.. Μιά ωρα να αργουσα ακόμα δεν θα έβρισκα τίποτα..Αν δε σβαρνίσεις να σκεπαστεί το σιτάρι τα πουλιά δεν αφήνουν τίποτα .....
-Γιαυτό δεν πηγες στην άσκηση;
-Εμ γιατί άλλο λες εσύ;
-Δεν ήταν πολιτικοί οι λόγοι;
-Δεν ξέρω τι με λέτε...αλλα σας το ξαναλέω ..: Στιαρι σπαρμένο και ασβαρνιστο θα στο φάνε τα τσιονια.."
-Δαγκώθηκαν οι δικαστές και αφού κοιτάχτηκαν για λίγο μεταξύ τους,μου είπε ο ...μεγάλος :
Μπράβο παιδί μου ..καλά έκανες... συγχαριτήρια ...και σε ζητουμε συγνωμην που σε ταλαιπωρήσαμε.ειπε ο λαικός δικαστής και γυρνωντας στους κατήγορους τους είπε να σταματησουν αμέσως να δικάζουν και να πάνε κοντάστο λαό και τα προβληματά του γιατι "αλλοιως τα χάνουμε όλα.."
Αυτά σκέπτονταν ο Βασίλης και ........
-Τσπαναίας ,το 15 Αυγουστο που σαράντ(ι)σα ,λέει η Αγλαίτσα,έσφαξα ένα κόκκοτα για να τον κάνω με ρύζι..Πριν γίνει όμως το φαί, έρχεται η πατέρας και μη λέει...φευγω.
Ειχε μαζί του το κλαρίνο,κι ένα κοστούμι σκούτινα ρούχα.. Έβγαλε το σακκάκι΄ξήλωσε το αστάρι απο μέσα ,και με λεει παρτο να φτειάξεις ρουχα στα παιδιά..Εγω φευγω και θα σε στείλω λεφτά απο το στρατό...
Το έβαλα στα κλάμματα ..Τι θα έκανα με σενα σαράντα μερες στην κούνια και τέσσερα χρόνια η Νικους;
Ούτε έφαγε ...ούτε κοιταξε να με δει για να μη κλάψει..έφυγε για τον πόλεμο..."!!!!!
Συνεχίζεται
