Γεώργιος Παπανδρέου. Ὁ λόγος τῆς ἀπελευθερώσεως, Ἀθῆναι, 18 Ὀκτωβρίου 1944

“Καὶ ἡ ἀπαράμιλλος Ἀεροπορία μας εὑρίσκεται εἰς τὴν πρώτην γραμμὴν καὶ θεωρεῖται ἀπὸ τὴν συμμαχικὴν ἡγεσίαν ὑπόδειγμα.”
Γεώργιος Παπανδρέου
Ὁ λόγος τῆς ἀπελευθερώσεως,
Ἀθῆναι, 18 Ὀκτωβρίου 1944

 «Ἀσπαζόμεθα τὴν ἱερὰν γῆν τῆς Ἐλευθέρας Πατρίδος... Οἱ Βάρβαροι, ἀφοῦ ἔβεβήλωσαν, ἐπυρπόλησαν καὶ ἐδήωσαν, ἐπὶ τρία καὶ ἥμισυ ἔτη, πιεζόμενοι πλέον ἀπὸ τὴν συμμαχικὴν νίκην καὶ τὴν ἐθνικήν μας ἀντίστασιν τρέπονται εἰς φυγήν. Καὶ ἡ Κυανόλευκος κυματίζει μόνη εἰς τὴν Ἀκρόπολιν...
Ἀπὸ τὰ βάθη τῆς Ἱστορίας οἱ ἑλληνικοὶ αἰῶνες πανηγυρίζουν τὴν ἐπάνοδον τῆς Ἐλευθερίας εἰς τὴν ἀρχαίαν Πατρίδα της. Καὶ στεφανώνουν τὴν Γενεάν μας. Διότι ὁλόκληρος ὁ Λαός μας ὑπῆρξεν ἀγωνιστὴς τῆς Ἐλευθερίας. Δὲν εὑρίσκεται ἀσφαλῶς εἰς τὴν κατεχομένην Εὐρώπην ἄλλο παράδειγμα τόσης καθολικῆς ἀντιστάσεως καὶ τόσης ἀκλονήτου αἰσιοδοξίας διὰ τὴν τελικὴν Νίκην.
Ἀλλὰ πρὸς Σὲ περισσότερον, Λαὲ τῶν Ἀθηνῶν, Λαὲ τῆς περιφερείας τῆς Πρωτευούσης, ἀνήκει ὁ ἐθνικὸς ἔπαινος. Ἐδῶ ἐπάλλετο ἡ ἀδάμαστος καρδία τῆς Ἑλλάδος. Ἐδῶ ἦσαν εὐτυχεῖς ὅσοι ἐπροκινδύνευαν καὶ κατεθλίβοντο, ὅσοι δὲν εἶχαν τὴν εὐκαιρίαν νὰ κινδυνεύσουν...
Καὶ πρός Σᾶς, Νέοι καὶ Νέαι, ἐκφράζομεν τὸν θαυμασμόν μας. Εἴχατε μεταβάλει εἰς καθημερινὴν συνήθειαν τὴν πρόκλησιν τοῦ ἐχθροῦ καὶ τὴν περιφρόνησιν τοῦ θανάτου. Ἐμπρὸς εἰς τὰ στόμια τῶν πολυβόλων του ἐζητωκραυγάζατε τὴν Ἑλλάδα!
Ὁλόκληρος ὁ Ἑλληνικὸς Λαὸς ἔχει καταστῆ ἄξιος τῆς Πατρίδος. Μὲ τὸ πέρασμα τῶν καιρῶν, εἰς τὸ περίλαμπρον ἔπος τῆς Ἀλβανίας θὰ προστεθῆ καὶ ὁ μῦθος τῆς καθολικῆς ἀντιστάσεως...
Ἄπειρα ὅμως ὑπῆρξαν τὰ θύματα τῶν Βαρβάρων... Ὕποκλινόμεθα εὐλαβῶς ἐνώπιον τῶν ὀνομαστῶν καὶ ἀνωνύμων μαρτύρων τῆς Ἐλευθερίας. Εἰς τὴν εὐγνωμοσύνην τοῦ Ἔθνους αἰωνία θὰ εἶναι ἡ μνήμη των...
Καὶ ἐκτὸς τῆς δούλης Πατρίδος, εἰς τὸ κοινὸν Συμμαχικὸν μέτωπον τῆς Ἐλευθερίας, τὰ τέκνα τῆς Ἑλλάδος ἐξηκολούθησαν τὸν ἀγῶνα. Καὶ τὸ Πολεμικὸν καὶ τὸ Ἐμπορικὸν Ναυτικόν μας ἐπὶ τέσσερα ἔτη μάχονται, προσφέρουν σκληροτάτας θυσίας καὶ ἐπιτελοῦν ἡρωϊκὰ κατορθώματα.
Καὶ ἡ ἀπαράμιλλος Ἀεροπορία μας εὑρίσκεται εἰς τὴν πρώτην γραμμὴν καὶ θεωρεῖται ἀπὸ τὴν συμμαχικὴν ἡγεσίαν ὑπόδειγμα.
Καὶ ὁ στρατός μας τῆς Μέσης Ἀνατολῆς μᾶς ἔδωσε τὸ Ἐλ-Ἄλαμέϊν, τὸν Ἱερὸν Λόχον καί, προχθές, τὴν δόξαν τοῦ Ρίμινι. Ἡ ἐλευθέρα Πατρὶς ἀναμένει μὲ βαθεῖαν συγκίνησιν τὰ ξενητεμένα παιδιά της, τὰ ὁποῖα σήμερον μὲ τόσην ἀκαταμάχητον νοσταλγίαν στρέφουν πρὸς τὰς ἀκτάς μας ἀνυπόμονα τὰ ὑγρὰ βλέμματά των...
Ἀλλὰ κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς μεγάλης αὐτῆς Ἐθνικῆς χαρᾶς ἐπιθυμοῦμεν νὰ ἀπευθύνωμεν εὐγνώμονα χαιρετισμὸν καὶ πρὸς τοὺς Μεγάλους Συμάχους μας. Ὑπῆρξαν σταθεροὶ καὶ θερμοὶ παραστάται μας καθ' ὅλην τὴν διάρκειαν τοῦ κοινοῦ ἀγῶνος. Καὶ εἰς ἡμέρας δοκιμασίας καὶ εἰς ἡμέρας χαρᾶς εὑρίσκοντο εἰς τὸ πλευρόν μας. Ὅταν ὁ κατακλυσμὸς τῶν Βαρβάρων ἐκάλυπτε τὴν Πατρίδα μας καὶ οἱ στρατιῶται τῆς Μεγάλης Βρεταννίας ἐγκατέλειπαν τὴν Ἑλλάδα, μᾶς ὑπεσχέθησαν ὅτι θὰ ἐπανέλθουν ἐλευθερωταί. Καὶ σήμερον τηροῦν τὸν λόγον των. Τοὺς ἐκφράζομεν τὴν βαθυτάτην εὐγνωμοσύνη τοῦ Ἔθνους.
Ι. Ὁ ἀγὼν συνεχίζεται
Ἀλλὰ ὁ ἀγὼν συνεχίζεται. Οἱ Βάρβαροι ὑπάρχουν ἀκόμη εἰς τὴν Ἑλλάδα. Καὶ τὸ μέτωπον τῆς Ἐλευθερίας δίδει τὴν τελευταίαν του μάχην ἐναντίον τοῦ Ναζισμοῦ. Εἰς τὴν τελικὴν αὐτὴν φάσιν τοῦ ἀγῶνος τῆς Ἐλευθερίας ἐναντίον τῆς Βαρβαρότητος, κατὰ τὴν ὁποίαν ἀκόμη καὶ οἱ χθεσινοὶ ἡττημένοι προσπαθοῦν νὰ παρεμβληθοῦν, παριστάνοντες τοὺς «συνεμπολέμους», ἡ Ἑλλάς, ὁ ἔνδοξος πρωταγωνιστής, δὲν δύναται ν' ἀπουσιάσῃ. Μέχρι τῆς τελικῆς νίκης θὰ εἴμεθα συμπαραστᾶται τῶν Μεγάλων Συμμάχων μας.
II. Ἡ λογοδοσία τοῦ παρελθόντος
Ἡ Κυβέρνησις, ἐπανερχόμενη εἰς τὴν Ἐλευθέραν Πατρίδα, ὀφείλει νὰ λογοδοτήσῃ διὰ τὸ παρελθὸν καὶ νὰ χάραξῃ τὰς κατευθύνσεις τοῦ μέλλοντος.
Ἀχάριστος εἶναι σήμερον ἡ ἀναδρομὴ εἰς τὸ παρελθόν. Ἀρκούμεθα εἰς τὴν διαπίστωσιν ὅτι ἐκληρονομήσαμεν ἐρείπια εἰς τὴν Μέσην Ἀνατολὴν καὶ ἔνοπλον διαίρεσιν εἰς τὴν δούλην Πατρίδα... Σύμφωνα μὲ τὸν πικρὸν λόγον τοῦ ἡγέτου τῆς Μεγάλης Βρεταννίας «ἡ αἴγλη τῆς Ἑλλάδος εἶχεν ἀμαυρωθῆ».
Καὶ σήμερον ἡ Κυβέρνησις, εὑρισκομένη ἐνώπιον τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ διακηρύξῃ ὅτι καὶ ἡ συμμαχικὴ θέσις τῆς Ἑλλάδος ἔχει ἐπανεύρει τὴν παλαιάν της αἴγλην. Καὶ αἱ ἔνοπλοι δυνάμεις μας, παλλόμεναι ἀπὸ πίστιν πρὸς τὴν Πατρίδα, καθ' ἡμέραν δοξάζονται. Καὶ ἡ σημερινὴ πάνδημος συγκέντρωσις ἀποδεικνύει ὅτι ἔχομεν ὑπερνικήσει τὸν ἐμφύλιον πόλεμον καὶ ὅτι ἔχει ἐπιβληθῆ ἡ ἰδέα τῆς Ἐθνικῆς Ἑνώσεως.
Περισσότερον ὅμως ἐνδιαφέρει τὸ μέλλον...
III. Αἱ κατευθύνσεις τοῦ μέλλοντος - Ἐθνικὴ Ἀποκατάστασις
Ἀπὸ τὴν ἐποχὴν τοῦ Λιβάνου διεκηρύξαμεν ὅτι κύριος σκοπὸς τῆς Κυβερνήσεως εἶναι ἡ Ἐθνικὴ Ἀπελευθέρωσις καὶ Ἀποκατάστασις. Ἡ Ἐθνικὴ Ἀπελευθέρωσις, εὐτυχῶς, συντελεῖται. Ὑπολείπονται ἀκόμη εἰς τὴν Χώραν μας βάρβαροι, ἀλλὰ δὲν εἶναι μακρὰν ἡ ἡμέρα τῆς πλήρους ἀπολυτρώσεως.
Οἱ Βούλγαροι εἶχαν ἐλπίσει ὅτι μὲ τὰ τεχνάσματα τῆς τελευταίας στιγμῆς θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ ἐξαπατήσουν τοὺς Συμμάχους καὶ νὰ παραμείνουν εἰς τὰ ἱερά μας ἐδάφη. Μὲ τὸ διάγγελμα τῆς 28 Σεπτεμβρίου ἐξ Ἰταλίας εἴχαμεν ἤδη ἐξαγγείλει ὅτι «ἀποτελεῖ ἀπόφασιν ὅλων τῶν Μεγάλων Συμμάχων μας, καὶ τῆς Μεγάλης Βρεταννίας καὶ τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν καὶ τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας, ὅπως οἱ Βούλγαροι ἀμέσως, ἄνευ ὅρων καὶ ἄνευ συζητήσεων ἐγκαταλείψουν τὰ ἑλληνικὰ ἐδάφη». Καὶ ἡ διαβεβαίωσίς μας, ἐν τῶ μεταξύ, ἔχει ἐπαληθεύσει. Οἱ Βούλγαροι διετάχθησαν καὶ ἠναγκάσθησαν ν' ἀποδεχθοῦν ὅπως ἐντὸς δέκα πέντε ἡμερῶν ἐγκαταλείψουν τὴν Μακεδονίαν καὶ τὴν Θράκην, εἰς τὰς ὁποίας ἀπεστάλησαν ἤδη Ὑπουργοὶ ἀντιπρόσωποι τῆς Κυβερνήσεως διὰ τὴν ἐγκατάστασιν Ἑλληνικῶν Ἀρχῶν.
Πρὸς τὰ θύματα τῶν βαρβάρων τῆς Βαλκανικῆς, τοὺς ἀδελφούς μας τῆς Μακεδονίας καὶ Θράκης, εἴτε εὑρίσκονται εἰς τὸ ἐσωτερικόν τῆς Βουλγαρίας, εἴτε εἰς τὴν ἐλευθέραν Ἑλλάδα, εἴτε παρέμειναν ἐπὶ τόπου καὶ ἐδοκιμάσθησαν περισσότερον, ἡ Κυβέρνησις, συμμεριζομένη τὴν βαθυτάτην ἐθνικήν των συγκίνησιν, παρέχει τὴν διαβεβαίωσιν ὅτι θὰ εἶναι στοργικὸς συμπαραστάτης διὰ τὴν ἐπάνοδον εἰς τὰς ἐρημωθείσας ἑστίας των καὶ τὴν ἀποκατάστασιν τῆς οἰκονομικῆς των ζωῆς.
Ἀλλὰ σκοπός μας δὲν εἶναι μόνον ἡ Ἐθνικὴ Ἀπελευθέρωσις. Εἶναι ἐπίσης καὶ ἡ Ἐθνική μας Ὁλοκλήρωσις. Τὸ Συμβόλαιον τοῦ Λιβάνου, τὸ ὁποῖον ἔχουν συνυπογράψει ὅλα τὰ κόμματα ὅσα μετέχουν εἰς τὴν Κυβέρνησιν, ὁρίζει ὡς περιεχόμενον τοῦ ἐθνικοῦ μας προγράμματος «τὴν πλήρη ἐθνικήν μας ἀποκατάστασιν καὶ τὴν πλήρη ἀσφάλειαν τῶν νέων συνόρων μας».
Ἡ Βόρειος Ἤπειρος ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστον τμῆμα τῆς Ἑλλάδος. Καὶ ἔχει προσφάτως καθαγιασθῆ καὶ ἀπὸ τοὺς τάφους τῶν ἡρώων μας. Τὰ Δωδεκάνησα θὰ ἐπανέλθουν εἰς τὴν Ἑλλάδα.
Ἀλλὰ ὑπάρχει ἐπὶ πλέον καὶ τὸ δικαίωμα τῆς ἀσφαλείας. Γνωρίζομεν ὅτι, χωρὶς καθολικὸν σύστημα Ἀσφαλείας, ἡ τοπικὴ ἀσφάλεια τῶν συνόρων δὲν ἠμπορεῖ ν' ἀποτελέση ἐπαρκῆ ἐγγύησιν. Ἐφ' ὅσον ὅμως καὶ μετὰ τὴν καθιέρωσιν τοῦ συστήματος τῆς γενικῆς ἀσφαλείας πρόκειται νὰ διατηρηθοῦν τὰ σύνορα τῶν Κρατῶν, καὶ ἡ Ἑλλὰς θὰ διατηρήση τὰ σύνορά της καὶ θὰ διεκδίκησῃ τὴν πλήρη ἀσφάλειάν των. Διότι ὑπέστη, ἐντὸς μιᾶς γενεᾶς, τρεῖς εἰσβολὰς ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους καὶ μίαν ἀπὸ τὸν Ἰταλικὸν Φασισμόν. Καὶ ἔχει τὸ δικαίωμα, ἔπειτα ἀπὸ τοὺς ἀγώνας καὶ τὰς θυσίας της, νὰ ἀποκτήσῃ ἐπὶ τέλους τὸ αἴσθημα τῆς πλήρους τοπικῆς ἀσφαλείας διὰ τὸ μέλλον...
Ὁμιλῶν διὰ τὰ ἑλληνικὰ σύνορα τῆς Μακεδονίας καὶ Θράκης ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος εἶχεν εἴπει: «Ἡ Ἑλλὰς στερεῖται σπονδυλικῆς στήλης».
Ἦλθεν ἡ ὥρα νὰ τὴν ἀποκτησῃ...
IV. Οἰκονομικὴ Ἀποκατάστασις
Παραλλήλως πρὸς τὴν ἐθνικήν μας ἀποκατάστασιν ἡ Κυβέρνησις τάσσει εἰς τοὺς πρώτους σκοπούς της τὴν μέριμναν διὰ τὴν οἰκονομικὴν ἀποκατάστασιν τῆς Χώρας.
Κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς Δουλείας καθολικὴ ὑπῆρξεν ἡ κατάρρευσις τῆς ἐθνικῆς μας οἰκονομίας καὶ ἀπάνθρωποι αἱ στερήσεις τοῦ Λαοῦ μας. Ἡ Κυβέρνησις, καθ' ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς παραμονῆς μας εἰς τὸ ἐξωτερικόν, κατέβαλλεν ἀδιαλείπτους προσπαθείας διὰ τὴν ἐξασφάλισιν ἐπαρκοῦς βοηθείας πρὸς τὴν Ἑλλάδα.
Ὑπεστηρίξαμεν πάντοτε, καὶ ὀφείλομεν νὰ ὁμολογήσωμεν εὐγνωμόνως ὅτι εὕρομεν πρόθυμον συναντίληψιν ἐκ μέρους τῶν Μεγάλων Συμμάχων, ὅτι ἡ Ἑλλὰς δὲν ἀποτελεῖ μίαν ἀπὸ τὰς πολλὰς περιπτώσεις τῶν κατεχομένων ὡρῶν τῆς Εὐρώπης. Ἀποτελεῖ μοναδικὴν περίπτωσιν καὶ ὡς τοιαύτη πρέπει νὰ ἀντιμετωπισθῇ.
Ἡ Ἑλλὰς ἔχει τὴν προτεραιότητα τῶν ὑπηρεσιῶν πρὸς τὴν κοινὴν Συμμαχικὴν ὑπόθεσιν. Πρώτη ἀντεστάθη εἰς τὸν Ἄξονα, ἐνῶ τὸ μέλλον ἐφαίνετο σκοτεινόν, καὶ ἐνίκησε τὸν Φασισμὸν καὶ καθυστέρησε τὴν ἐπίθεσιν τοῦ Ναζισμοῦ ἐναντίον τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καὶ τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας. Καὶ τοιουτοτρόπως ἢ ἔσωσε τὸν πόλεμον ἢ ἐσυντόμευσε τὴν νίκην.
Ἡ Ἑλλὰς ἔχει ἐπίσης τὴν θλιβερὰν προτεραιότητα τῶν θυσιῶν. Κατάκειται εἰς ἐρείπια. Μόνον ἡ ψυχὴ τοῦ Λαοῦ μας εἶναι ὀρθία, ἀντέχει καὶ μάχεται.
Δικαιοῦται ἑπομένως νὰ διεκδικήσῃ καὶ τὴν προτεραιότητα τῆς ἀνοικοδομήσεως. Ἡ προτεραιότης αὐτή μᾶς ἀνεγνωρίσθη κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ πολέμου. Ἡ ἄρσις τοῦ ἀποκλεισμοῦ καὶ ἡ ἀποστολὴ τροφίμων καὶ φαρμάκων ἀπετέλεσαν πράγματι μοναδικὸν προνόμιον τῆς Ἑλλάδος. Καὶ ὀφείλομεν εἰς τὴν προνομιακὴν αὐτὴν μέριμναν τῶν Μεγάλων Συμμάχων καθὼς καὶ τοῦ Διεθνοῦς Ἐρυθροῦ Σταυροῦ, διὰ τὴν ὁποίαν εἴμεθα βαθύτατα εὐγνώμονες, τὴν ἐπιβίωσιν τῆς Φυλῆς μας. Τὴν ἰδίαν προτεραιότητα ζητοῦμεν καὶ διὰ τὸ μέλλον.
Γνωρίζομεν βεβαίως ὅτι ὁ πόλεμος συνεχίζεται καὶ αἱ μεταφοραὶ εἶναι βεβαρημέναι. Ἄλλα εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ἡ ἔκκλησις τῆς Ἑλλάδος διὰ τὴν παροχὴν ἀμέσου ἐπισιτιστικῆς βοηθείας καὶ περιθάλψεοις, καθὼς καὶ διὰ τὴν ταχεῖαν καὶ πλήρη οἰκονομικήν της ἀνασυγκρότησιν, εὑρίσκει καὶ πάλιν θερμοτάτην ἀπήχησιν.
Δὲν πρόκειται βεβαίως νὰ ἀποτελέσῃ τὸ ἰδεῶδες μας ἡ ἐπάνοδος εἰς τὴν προπολεμικήν μας Οἰκονομίαν. Ἡ Ἑλλὰς ἦτο καὶ τότε ἡ πτωχοτέρα χώρα τῆς Εὐρώπης, μὲ τὸ μικρότερον ἐθνικὸν εἰσόδημα. Ὀφείλομεν νὰ ἀποβλέψωμεν διὰ τὸ μέλλον εἰς τὴν σοβαρὰν αὔξησιν τοῦ ἐθνικοῦ μας εἰσοδήματος καὶ ταυτοχρόνως εἰς τὴν δικαίαν διανομήν του. Τὸ ἰδεῶδες μας εἶναι νὰ πραγματoπoιήσωμεν συγχρόνως καὶ τὴν οἰκονομικὴν εὐημερίαν καὶ τὴν κοινωνικὴν δικαιοσύνην. Πιστεύομεν εἰς τὴν Λαοκρατίαν. Καὶ Λαοκρατία δὲν σημαίνει μόνον δικαίωμα ψήφου. Σημαίνει ἐπίσης δικαίωμα, ζωῆς, δικαίωμα εὐημερίας, δικαίωμα πολιτισμοῦ. Καὶ ὁ Λαός μας, μὲ τοὺς ἀπαραμίλλους ἀγῶνας καὶ τὰς σκληροτάτας θυσίας του, κατέκτησε τὸ δικαίωμα νὰ τοῦ ἀνήκῃ τὸ Μέλλον.
Νέος κόσμος θὰ ὑψωθῇ ἀπὸ τὰ ἐρείπια...
V. ΘΑ ΥΠΑΡΞΗ ΚΡΑΤΟΣ
Ἀλλὰ διὰ τὴν ἐπιδίωξιν καὶ τῆς ἐθνικῆς καὶ τῆς οἰκονομικῆς ἀποκαταστάσεως θὰ χρειασθῇ τὸ ἀπαραίτητον ὄργανον: τὸ Κράτος. Ἀνήκει διὰ τοῦτο εἰς τοὺς ἀμέσους, καὶ θεμελιώδεις σκοπούς μας ἡ ἀποκατάστασις τῆς λειτουργίας τοῦ Ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους. Ἐπὶ μίαν ὀκταετίαν τὸ Ἐλεύθερον Ἑλληνικὸν Κράτος ἔχει καταλυθῆ ἀπὸ τὴν Δικτατορίαν καὶ τὴν Κατοχήν. Ἦλθεν ὁ καιρὸς νὰ ὑπάρξῃ!
Εἰς τὰ καθεστῶτα τοῦ Φασισμοῦ τὸ Κράτος ὑποτάσσεται εἰς τὸ Κόμμα. Εἰς τὰ Ἐλεύθερα Λαοκρατικὰ Πολιτεύματα τὸ Κόμμα, ἡ Ὀργάνωσις ὑποτάσσονται εἰς τὸ Κράτος. Εἰς τὰ Ἐλεύθερα Πολιτεύματα ἡ πλειοψηφία κυβερνᾶ, ἡ μειοψηφία ἐλέγχει, ἀλλὰ τὸ Κράτος, αἱ δημόσιαι λειτουργίαι δὲν ἀνήκουν οὔτε εἰς τὴν πλειοψηφίαν οὔτε εἰς τὴν μειοψηφίαν. Ἀνήκουν εἰς τὴν Ἰδέαν τῆς Πατρίδος καὶ ὑπηρετοῦν τὸ σύνολον τοῦ Λαοῦ.
Εἰς τὸ Κράτος δικαίου κύριος εἶναι ὁ Νόμος.
Τὸ Ἑλληνικὸν Κράτος εἰς τὸ παρελθὸν δὲν ὑπενομεύθη μόνον ἀπὸ τὸν Φασισμόν. Ὑπενομεύθη καὶ ἀπὸ τὴν Συναλλαγήν. Ὑπῆρξαν εἰς τὸ παρελθὸν περίοδοι ἀκμῆς καὶ περίοδοι πτώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους. Ἡ Κυβέρνησις τῆς Ἐθνικῆς Ἑνώσεως ἔχει ἀπόφασιν νὰ ἐπαναφέρῃ τὰς λαμπροτέρας ἡμέρας του. Ἡ τάξις, ἡ προσωπικὴ ἀσφάλεια καὶ ἡ πολιτικὴ ἐλευθερία τοῦ Λαοῦ θὰ κατοχυρωθοῦν. Τὸ σύνθημα θὰ εἶναι: Ἐλευθερία καὶ Νόμος. Διότι τὰ αἰώνια, ἀμετακίνητα συστατικὰ τῆς ἀληθοῦς Πολιτείας εἶναι ἡ Ἐλευθερία καὶ ἡ Δικαιοσύνη.
Ἐν τῇ μερίμνῃ πρὸς ἀποκατάστασίν τοῦ Ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους ἡ Κυβέρνησις θὰ ἐπιδιώξῃ τὴν ἀνασύνταξιν τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τοῦ Ἔθνους μὲ κριτήρια ἀποκλειστικῶς Ἐθνικά καὶ Στρατιωτικά, ὅπως προσδιορίζει τὸ Ἐθνικὸν Συμβόλαιον τοῦ Λιβάνου.
Θὰ ἀποδοθοῦν αἱ δίκαιαι τιμαὶ εἰς τοὺς γενναίους ἀγωνιστὰς τῶν ἀνταρτικῶν μας δυνάμεων, καὶ τὰ στελέχη των θὰ εὕρουν τὴν πρέπουσαν θέσιν εἰς τὸν ἀνασυντασσόμενον τακτικόν μας Στρατόν.
Βάσις τοῦ ἐθνικοῦ μας Στρατοῦ διὰ τὸ μέλλον, ὅπως συνέβαινεν ἀνέκαθεν εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ ὅπως συμβαίνει εἰς ὅλους τους Ἐλευθέρους Λαούς, θὰ εἶναι ἡ τακτικὴ στρατολογία. Ὁλόκληρος ὁ Ἑλληνικός Λαὸς διεκδικεῖ τὴν τιμὴν νὰ εἶναι ὑπερασπιστὴς τῆς Πατρίδος.
Τὸ γνώριμον κινηματικὸν πνεῦμα τῶν ἐνόπλων μας δυνάμεων θὰ καταλυθῇ. Θὰ γίνῃ συνείδησις καὶ πρᾶξις ὅτι ὁ Στρατὸς δὲν βουλεύεται. Βουλεύεται μόνον ὁ Κυρίαρχος Λαός, τοῦ ὁποίου τὴν θέλησιν ἐκφράζει ἡ Κυβέρνησις. Καὶ τὰς διαταγὰς τῆς Κυβερνήσεως ἐκτελεῖ ὁ Στρατός.
Θὰ γίνῃ συνείδησις καὶ πρᾶξις ὅτι ὁ Στρατὸς δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἀνήκη οὔτε εἰς πρόσωπα, οὔτε εἰς κόμματα.
Ἀνήκει μόνον εἰς τὴν Πατρίδα καὶ ὑπακούει μόνον εἰς τὰς διαταγὰς τῆς Κυβερνήσεως.
Θὰ ἐπιδιωχθῇ ἐπίσης ἡ ἀνασύνταξις τῶν Σωμάτων τῆς Δημοσίας Ἀσφαλείας.
Καὶ κατὰ τὰς δύο περιόδους τῆς δουλείας τοῦ Ἔθνους, τῆς ἐσωτερικῆς καὶ τῆς ἐξωτερικῆς, εἰς τὰ Σώματα τῆς Δημοσίας Ἀσφαλείας, καὶ ἰδίως εἰς τὴν Χωροφυλακήν, παρουσιάσθησαν συμπτώματα ἠθικῆς κρίσεως.
Δὲν ἔχομεν τὸ δικαίωμα νὰ τὰ καταδίκασωμεν μὲν ἐν τῷ συνόλῳ των, διότι ὑπῆρξαν πολλοί, καὶ ἀξιωματικοὶ καὶ ἄνδρες, οἱ ὁποῖοι, ἐν μέσῳ δυσχερεστάτων καταστάσεων, ἐπετέλεσαν μ' ὅλα ταῦτα τὸ ἐθνικόν των καθῆκον. Θὰ εἶναι ὅμως αὐστηροτάτη ἡ ἐκκαθάρισις καὶ ἡ ἀνασύνταξις, ὥστε νὰ ἐμπνεύσουν διὰ τὸ μέλλον πλήρη ἐμπιστοσύνην ὅτι δὲν θὰ εἶναι ὄργανα Τυράννων πρὸς δίωξιν τῶν Ἑλλήνων, ἀλλὰ φρουροὶ τῆς τάξεως καὶ τῆς ἀσφαλείας τῶν πολιτῶν.
Θὰ γίνῃ ἐπίσης γενικὴ ἀνασύνταξις τῶν Δημοσίων Ὑπηρεσιῶν μας: Καὶ τῆς Δικαιοσύνης, καὶ τῆς Διοικήσεως, καὶ τῶν Πνευματικῶν ἱδρυμάτων μας, καθὼς καὶ τῶν ἄλλων Ὀργανισμῶν Δημοσίου Δικαίου. Κατὰ τὴν σκοτεινὴν περίοδον τῆς δουλείας τοῦ Ἔθνους ὁ Λαός μας ὑπῆρξεν ἀξιοθαύμαστος. Ἔδωκεν ἀπαράμιλλα δείγματα Ἰδεαλισμοῦ καὶ Αὐτοθυσίας. Ἀλλὰ ὑπῆρξε κρίσις τῆς Ἡγεσίας.
Ἡ Ἡγέτις Τάξις, κατὰ μέγα μέρος, δὲν ἀπεδείχθη ἀξία τοῦ Λαοῦ.
Εἰς τὸν καιρὸν τῆς Δικτατορίας, καὶ τὸ Πανεπιστήμιον, καὶ ὁ Ἄρειος Πάγος, καὶ τὸ Συμβούλιον Ἐπικρατείας, καθὼς καὶ τὰ ἄλλα Ἀνώτατα Ἱδρύματά μας, ἐκτὸς ὀλίγων λαμπρῶν ἐξαιρέσεων, περίπου ἐχρεωκόπησαν. Ἐπροτίμησαν νὰ γίνουν Ἐπαγγελματικὰ Σωματεῖα μεριμνῶντα διὰ τὰ βιωτικὰ συμφέροντα τῶν μελῶν των. Καὶ ἐλησμόνησαν ὅτι ἡ πρώτη ἀποστολὴ τῶν Ἀνωτάτων Ἱδρυμάτων, τὰ ὁποῖα εἰς τὰς Δημοκρατίας ἀποτελοῦν τὴν Ἡγέτιδα Τάξιν, εἶναι νὰ γίνονται θεματοφύλακες τῶν ὅρων τῆς ὑπάρξεως, τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν τοῦ Ἔθνους. Καὶ ἀνήκει εἰς τοὺς ὅρους τῆς ὑπάρξεως, εἰς τὰς πρώτας ἠθικὰς ἀξίας καὶ ἡ Ἐθνικὴ καὶ ἡ Πολιτική μας Ἐλευθερία. Διὰ τοῦτο θὰ προνοηθῇ ὥστε ἡ Ἡγέτις Τάξις νὰ μὴ ἔχη μόνον ἐπαγγελματικὴν ἐπάρκειαν. Νὰ ἔχη κατ' ἐξοχὴν Χαρακτῆρα. Νὰ ἔχῃ ὑψηλὸν Φρόνημα. Ν' ἀποτελῆται ἀπὸ Ἐθνικὰς καὶ Ἠθικὰς προσωπικότητας, αἱ ὁποῖαι θὰ γνωρίζουν νὰ προμαχοῦν εἰς τὰς ἐπάλξεις τῶν Ἰδεῶν καὶ νὰ πίπτουν, ὅταν χρειασθῆ, καὶ νὰ γίνονται τὸ παράδειγμα...
VI. ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΘΑ ΤΙΜΩΡΗΘΟΥΝ
Ἀλλὰ τὸ Κράτος τοῦ Δικαίου δὲν ἠμπορεῖ νὰ θεμελιωθῇ διὰ τὸ μέλλον ἐὰν δὲν ἔχῃ συντελεσθῆ ἡ ἠθικὴ κάθαρσις τοῦ παρελθόντος. Καὶ διὰ τοῦτο, ἐκτὸς τῶν ἐκκαθαρίσεων τῶν Δημοσίων Ὑπηρεσιῶν, ἐκτὸς τῶν πειθαρχικῶν ποινῶν, θὰ χρειασθῇ ἐπίσης καὶ ἡ ἱκανοποίησις τοῦ ἐθνικοῦ αἰτήματος πρὸς ἐπιβολὴν τῶν δικαίων Ποινικῶν κυρώσεων. Τὸ Ἐθνικὸν Συμβόλαιον τοῦ Λιβάνου ἐπαγγέλλεται τὴν ἐπιβολὴν σκληρῶν κυρώσεων κατὰ τῶν προδοτῶν τῆς Πατρίδος καὶ τῶν ἐκμεταλλευτῶν τῆς δυστυχίας τοῦ Λαοῦ μας. Μὲ τὸ Διάγγελμα τῆς 4ης Σεπτεμβρίου ἡ Κυβέρνησις ἐπανέλαβε τὴν ὑπόσχεσιν ὅτι ἡ «Ἐθνικὴ Νέμεσις θὰ εἶναι ἀδυσώπητος». Καὶ τώρα θὰ τηρήσῃ τὴν ὑπόσχεσίν της.
Ὁ νόμος τῆς ἐπιβολῆς τῶν δικαίων κυρώσεων ἔχει δημοσιευθῆ καὶ θὰ τεθῇ ἀμέσως εἰς ἐφαρμογήν. Ἔχουν προνοηθῆ ὅλαι αἱ ἐγγυήσεις, ὥστε νὰ μὴ μεταβληθῇ εἰς ὄργανον ἐκδικήσεων καὶ ἱκανοποιήσεως παθῶν.
Ἐμπνευστὴς τῶν ποινῶν θὰ εἶναι ἡ συνείδησις τοῦ Ἔθνους.
Δὲν πρόκειται βεβαίως εἰς τὴν Ἑλλάδα, ὅπως συνέβη εἰς ἄλλας χώρας, περὶ μεγάλου ἀριθμοῦ ἐνόχων, περὶ μερίδων Λαοῦ αἱ ὁποῖαι ἠπίστησαν πρὸς τὸ Ἔθνος καὶ προσεχώρησαν εἰς τὸν Κατακτητήν. Εἰς τὴν Ἑλλάδα ὑπῆρξε καθολικὴ ἡ πίστις πρὸς τὴν συμμαχικὴν ὑπόθεσιν καὶ ἐλάχιστα τὰ περιστατικὰ τῆς προδοτικῆς συνεργασίας μὲ τὸν ἐχθρόν. Ἀλλ' ἀκριβῶς δι' αὐτό, διότι εὑρίσκοντο εἰς πλήρη ἀντίθεσιν πρὸς τὸ καθολικὸν αἴσθημα τοῦ Λαοῦ, θὰ πρέπει νὰ ὑποστοῦν αὐστηρὰν καταδίκην. Ἡ ἐκκαθάρισις τῶν εὐθυνῶν τοῦ παρελθόντος θὰ ἱκανοποιήση τὸ καθολικὸν Ἐθνικὸν καὶ Ἠθικὸν αἴτημα, θὰ ἐξυγιάνῃ τὴν ἀτμόσφαιραν, θὰ ἐξατμίσῃ τὴν δικαίαν ἀγανάκτησιν τοῦ Λαοῦ καὶ θὰ θεμελιώσῃ ἀσφαλέστερον τὸ μέλλον τῆς Ἐθνικῆς μας Ἀναγεννήσεως.
VII. Ο ΛΑΟΣ ΑΝΑΚΤΑ ΤΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ
Ἡ ἀποκατάστασις τῆς Λαϊκῆς Κυριαρχίας ἀνήκει κατ' ἐξοχὴν εἰς τοὺς πρώτους θεμελιώδεις σκοπούς μας. Ὁ Λαὸς ἀνακτᾶ τὰς ἐλευθερίας του καὶ γίνεται ὁ κυρίαρχος τῆς Χώρας του.
Ἡ Κυβέρνησις τῆς Ἐθνικῆς Ἑνώσεως ἔχει ἀπόφασιν νὰ χωρήσῃ εἰς τὴν ταχυτέραν δυνατὴν ἐνέργειαν καὶ Δημοψηφίσματος καὶ ἐκλογῶν Συντακτικῆς Συνελεύσεως καθὼς καὶ Δημοτικῶν καὶ Κοινοτικῶν ἐκλογῶν. Καὶ ἀποτελεῖ ζήτημα τιμῆς διὰ τὴν Κυβέρνησιν ὅπως ἡ Λαϊκὴ Ἐτυμηγορία ἐκδηλωθῇ κατὰ τρόπον ἀπολύτως γνήσιον. Εἶναι πλέον καιρός, ἔπειτα ἀπὸ τὴν μακρὰν περίοδον τῆς δουλείας, ὅπως ὁ Ἑλληνικὸς Λαός, ἀπηλλαγμένος πάσης καὶ ὑλικῆς καὶ ψυχολογικῆς βίας, ἀποφασίσῃ κυριάρχως καὶ διὰ τὸ Πολίτευμα καὶ διὰ τὸ Κοινωνικὸν Καθεστὼς καὶ διὰ τὴν Κυβέρνησιν τῆς ἀρεσκείας του, καθὼς ἐπίσης καὶ διὰ τοὺς Δημοτικοὺς καὶ Κοινοτικοὺς ἄρχοντάς του.
Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ προχωροῦμεν μὲ τὰ τεκμήρια τοῦ παλαιοῦ παρελθόντος, τὰ ὁποῖα εὐλόγως τίθενται ὑπὸ ἀμφισβήτησιν. Ὑπάρχει ἐπείγουσα ἀνάγκη νομιμότητος.
Τὸ Ἔθνος χρειάζεται ὁριστικὸν Πολίτευμα καὶ Λαοπρόβλητον Κυβέρνησιν, ὥστε ν' ἀναληφθῇ μετὰ σταθερότητος ἡ προσπάθεια τῆς μεγάλης δημιουργίας τοῦ Μέλλοντος. Ἕως τότε, μόνον ἡ Ἐθνικὴ Ἕνωσις σώζει! Ἀπέδωκεν ἤδη ὑπὲρ τοῦ Τόπου μέγα ἀγαθόν. Ηὐξήθη τὸ Διεθνὲς κῦρος τῆς Ἑλλάδος καὶ συνετελέσθη ἡ ὁμαλὴ μετάβασις ἀπὸ τῆς δουλείας εἰς τὴν ἀπελευθέρωσιν, ἡ ὁποία ἀπὸ ὅλους σχεδὸν ἐθεωρεῖτο ἀπίστευτος, ὥστε σήμερον νὰ προσλαμβάνῃ, περίπου, τὰς διαστάσεις «θαύματος».
Πρὸς ὅλους τοὺς συντελεστάς του ἀπευθύνομεν δημόσιον ἔπαινον καὶ τοὺς ἐκφράζομεν τὰς θερμὰς εὐχαριστίας τῆς Κυβερνήσεως, διότι ἐπειθάρχησαν εἰς τὰς ἐντολάς της καὶ ἐδικαίωσαν τὴν ἐμπιστοσύνην της.
Παρόμοια «θαύματα» ἡ Ἐθνική μας Ἕνωσις θὰ δυνηθῆ νὰ ἐπιτελέσῃ, ἐὰν συνεχισθῇ μὲ τὴν ἰδίαν εἰλικρίνειαν καὶ τὴν ἰδίαν πίστιν, καὶ εἰς τὸ μέλλον.
Ὅλοι οἱ μεγάλοι σκοποί, τοὺς ὁποίους ἀνεπτύξαμεν, χωρὶς τὴν Ἐθνικὴν Ἕνωσιν δὲν ἠμποροῦν νὰ πραγματοποιηθοῦν, ἐνῷ μὲ τὴν Ἕνωσιν θὰ εὐοδωθοῦν ἀσφαλῶς, εἰς τρόπον ὥστε ἀπὸ τὸ σημερινὸν χάος νὰ προέλθη ἕνας Νέος Ρυθμός, ἀπὸ τὰ ἐρείπια τῆς δουλείας ἕνας Νέος Κόσμος, ἄξιος φορεὺς τῆς Ἐθνικῆς μας Ἀναγεννήσεως.
Ἡ ἐποχή μας ἀνήκει βεβαίως εἰς ἄλλον αἰῶνα, ἔχει ὅμως πολλὰς ὁμοιότητας μὲ τὴν ἐποχήν του 21. Καὶ σήμερον, ὅπως καὶ τότε, ἐξερχόμεθα ἀπὸ τὸν ἀγῶνα πλήρεις ἀπὸ δόξαν, ἐρείπια καὶ διχόνοιαν. Γνωρίζομεν ποῦ ὡδήγησε τότε ἡ διαίρεσις, καὶ ὠφείλαμεν νὰ ἐμπνευσθῶμεν ἀπὸ τὸ παράδειγμα, διὰ νὰ τὸ ἀποφύγωμεν...
Ὅταν πρὸ ἑξαμήνου ἔφθασα εἰς Κάϊρον, διεκήρυξα ὅτι μετέβαινα ὡς Σταυροφόρος τῆς Ἐθνικῆς μας Ἑνώσεως. Σήμερον, ἐπιστρέφων εἰς τὴν ἐλευθέραν Πατρίδα ἐπὶ κεφαλῆς τῆς Ἐθνικῆς Κυβερνήσεως, διακηρύττω καὶ πάλιν ὅτι ἐπανέρχομαι Σταυροφόρος τῆς Ἐθνικῆς Ἑνώσεως. Καὶ εἶμαι εὐτυχὴς ὅτι ἔχει πραγματοποιηθῆ. Ἀλλὰ πρέπει νὰ διαρκέσῃ μέχρι τῆς λαϊκῆς ἐτυμηγορίας, ἡ ὁποία θὰ καθιερώσῃ τὸ ὁριστικὸν Πολίτευμα καὶ τὴν Κυβέρνησιν τοῦ μέλλοντος.
Μὲ τὴν εὐθύνην τοῦ Κυβερνήτου διακηρύττω, καὶ ἐπιθυμῶ νὰ γίνῃ κοινὴ συνείδησις, ὅτι χωρὶς τὴν Ἐθνικήν μας Ἕνωσιν τὰ ὑπέρτατα συμφέροντα τοῦ Ἔθνους καὶ τοῦ Λαοῦ μας διατρέχουν τὸν ἔσχατον κίνδυνον. Μόνον ἡ Ἐθνικὴ Ἕνωσις σώζει.
Ἀλλά, εὐτυχῶς, δὲν ὑπάρχει κανεὶς λόγος ἀνησυχίας. Ὅλαι αἱ δυνάμεις, αἱ ὁποῖαι συνεργάζονται εἰς τὴν Κυβέρνησιν, ἔχουν ἀποδείξει ὅτι κατέχονται ἀπὸ τὴν πίστιν τῆς Ἐθνικῆς Ἑνώσεως. Καὶ διὰ τοῦτο θὰ διαρκέσῃ. Καί, ὅπως ἐθαυματούργησε μέχρι τοῦδε, θὰ θαυματουργήσῃ καὶ εἰς τὸ μέλλον.
Λαὲ τῶν Ἀθηνῶν: Ἑορτάζομεν σήμερον τὴν Ἀνάστασιν.
Μὲ βαθυτάτην συγκίνησιν Σοῦ ἀπευθύνω τὸν ἐγκάρδιον χαιρετισμὸν
τῆς Πατρίδος.
Καὶ χαιρετίζω ἐπίσης τὸ ἡρωικόν, μαχόμενον, ἐλευθερούμενον Ἔθνος.
Ζήτω ἡ Αἰώνια Ἑλλάς!
Ζήτωσαν οἱ Μεγάλοι μας Σύμμαχοι!
Ζήτω ἡ Ἐλευθερία!»
Ἀπό Ιωάννη Γ. Καταπόδη, Τέσσερις αἰῶνες διπλωματικῆς δραστηριότητος στὸν εὐρωπαϊκὸ χῶρο 1648 – 1959, ἐκδ. Ἑπτάλοφος ΑΒΕΕ, Ἀθήνα 1996.

Το διαβάσαμε στο ΦΒ του Στυλιανού Πετρουλακη