Σαν Σημερα. Η ΔΙΚΉ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

Στις 16 Οκτωβρίου 1975 άρχισε η δίκη των κατηγορουμένων για την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 
1973. Ολοκληρώθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1975 με βαριές καταδίκες για τους πρωταιτίους.

Η δίωξη των υπευθύνων για τη σφαγή του Πολυτεχνείου ξεκίνησε με πρωτοβουλία πολιτών στις 5 Σεπτεμβρίου 1974, ενάμισι μήνα μετά την πτώση της δικτατορίας. Ακολούθησε προανάκριση από τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Δημήτριο Τσεβά, ο οποίος παρέδωσε το πόρισμά του στις 14 Οκτωβρίου 1974 στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Αθηνών. Στις 28 Ιουλίου 1975 το Συμβούλιο Εφετών με το βούλευμα υπ’ αριθμόν 677 παρέπεμψε την υπόθεση προς εκδίκαση στο Πενταμελές Εφετείο Αθηνών.

Η δίκη άρχισε στις 9 το πρωί της 16ης Οκτωβρίου 1975, σε αίθουσα των Γυναικείων Φυλακών Κορυδαλλού για λόγους ασφαλείας. Πρόεδρος του δικαστηρίου ήταν ο εφέτης Ιωάννης Κουσουλός και εισαγγελέας της έδρας ο Νικόλαος Γανώσης. Κατηγορούμενοι για 24 φόνους και σωρεία άλλων εγκλημάτων, σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα, 33 στρατιωτικοί, αστυνομικοί και πολιτικοί. Ένας από τους κατηγορουμένους, ο πρώην έφεδρος αξιωματικός Ηλίας Τσιαπούρας φυγοδικούσε. Στις τελευταίες σειρές των εδωλίων κάθονταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και ο Δημήτριος Ιωαννίδης για ηθική αυτουργία στις δολοφονίες. 82 δικηγόροι παρέστησαν στη δίκη, είτε ως συνήγοροι υπεράσπισης (Γ. Αλφαντάκης, Α. Ανδρεουλάκος, Ι. Καζάκος κ.ά.), είτε ως συνήγοροι πολιτικής αγωγής (Α. Λυκουρέζος, Ν. Κωνσταντόπουλος, Φ. Κουβέλης, Σπ. Φυτράκης, Ευ. Γιαννόπουλος κ.ά.).

Η ακροαματική διαδικασία κράτησε δυόμιση μήνες και από την αίθουσα παρέλασαν 237 μάρτυρες κατηγορίας και 47 υπεράσπισης. Η απόφαση εκδόθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1975. 20 από τους κατηγορουμένους καταδικάσθηκαν από ποινές φυλάκισης ως ισόβια κάθειρξη και 12 αθωώθηκαν. Ο Δημήτριος Ιωαννίδης και ο Νικόλαος Ντερτιλήςκαταδικάσθησαν σε ισόβια, ενώ ο αρχηγός των Απριλιανών, Γεώργιος Παπαδόπουλος, καταδικάσθηκε σε 25 χρόνια κάθειρξη. Έχοντας προηγουμένως και μία ισόβια καταδίκη, θα αφήσει την τελευταία του πνοή στις φυλακές Κορυδαλλού το 1999, όπως και οι Ιωαννίδης (2010) και Ντερτιλής (2013). Το Φεβρουάριο του 1977 η υπόθεση εκδικάσθηκε σε δεύτερο βαθμό και οι περισσότεροι από τους «δευτεραγωνιστές» αθωώθηκαν.

Οι Κατηγορούμενοι

• Γεώργιος Παπαδόπουλος, πρώην δικτάτορας, για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες και απόπειρες ανθρωποκτονιών εκ προθέσεως.
• Δημήτριος Ιωαννίδης, υποστράτηγος ε.α., για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες, απόπειρες ανθρωποκτονιών και πρόκληση σε διάπραξη κακουργημάτων.
• Μιχαήλ Ρουφογάλης, υποστράτηγος ε.α., για πρόκληση σε διάπραξη κακουργημάτων.
• Δημήτριος Ζαγοριαννάκος, στρατηγός ε.α., πρώην Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, για απλή συνέργεια σε ανθρωποκτονίες και απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Νικόλαος Εφέσιος, υπουργός κατά τη δικτατορία, για απλή συνέργεια σε απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος, αδελφός του πρώην δικτάτορα και πρώην γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, για ηθική αυτουργία και συνέργεια σε εκτέλεση ανθρωποκτονιών εκ προθέσεως.
• Νικόλαος Ντερτιλής, ταξίαρχος ε.α., για ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες και για ηθική αυτουργία σε απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Κωνσταντίνος Μαυροειδής, αντιστράτηγος ε.α., για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες.
• Νικόλαος Ραφαηλάκης, αντιστράτηγος ε,α., πρώην στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, για απλή συνέργεια σε απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Βασίλειος Μπουκλάκος, ταγματάρχης ε.α., πρώην διοικητικός διευθυντής του Ρυθμιστικού Κέντρου (νυν ΕΚΑΒ), για συνέργεια σε ανθρωποκτονίες για επικίνδυνες σωματικές βλάβες, για βλασφημίες και παράνομη οπλοφορία.
• Λουκάς Χριστολουκάς, πρώην αστυνομικός διευθυντής Αθηνών, για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως για απόπειρες άνθρωποκτονιών, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες και για παράνομες κατακρατήσεις.
• Νικόλαος Δασκαλόπουλος, πρώην αστυνομικός διευθυντής. πρώην αρχηγός Αστυνομίας Πόλεων, για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, για απόπειρες ανθρωποκτονιών, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες και παράνομες κατακρατήσεις.
• Δημήτριος Καραγιαννόπουλος, πρώην αστυνομικός διευθυντής Αθηνών, για παράνομες κατακρατήσεις.
• Λάμπρος Κωνσταντέλος, ανθυπασπιστής, ο οδηγός του τανκ που μπήκε στο Πολυτεχνείο, για απόπειρες ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως και φθορά ξένης ιδιοκτησίας σε βάρος πραγμάτων χρησίμων στο κοινό όφελος.
• Θρασύβουλος Γιοβάνης, ταξίαρχος ε.α., για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως.
• Μιχαήλ Γουνελάς, υπίλαρχος ε.α., για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως.
• Παντελής Καραγιάννης, υποστράτηγος, υπαρχηγός Χωροφυλακής, για ηθική αυτουργία σε απόπειρες ανθρωποκτονιών και ανθρωποκτονίες.
• Σταύρος Βαρνάβας, αντιστράτηγος ε.α., για ηθική αυτουργία σε απόπειρες ανθρωποκτονιών και ανθρωποκτονίες.
• Θωμάς Μυλωνάς, ενωμοτάρχης Χωροφυλακής, για απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Νικόλαος Κέφης, μοίραρχος Χωροφυλακής, για ηθική αυτουργία σε απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Ιωάννης Λυμπέρης, έφεδρος ανθυπολοχαγός, για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και απόπειρα ανθρωποκτονιών.
• Αναστάσιος Αναστασίου, λοχαγός, για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Κωνσταντίνος Λαδιάς, αστυνομικός διευθυντής, για παράνομες κατακρατήσεις.
• Νικόλαος Νηστικάκης, αστυφύλακας, για ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Ηλίας Καραδήμας, αστυφύλακας, για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Νικόλαος Κατσάρας, δόκιμος υπαστυνόμος, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Αντώνιος Λαζαράκος, αστυφύλακας, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Ευάγγελος Μαντζώρος, οδηγός αυτοκινήτου, για απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Αθανάσιος Σταυράκης, αστυφύλακας, για απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Ιωάννης Καλύβας, υπαστυνόμος, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Δημήτριος Κατσούλης, ταγματάρχης Χωροφυλακής α.α., για πρόκληση σε διάπραξη κακουργημάτων.
• Δημήτριος Πίμπας, ιδιωτικός υπάλληλος, πρώην πράκτορας της ΚΥΠ, για πρόκληση σε διάπραξη κακουργημάτων

Οι Kαταδικασθέντες

• Δημήτριος Ιωαννίδης, υποστράτηγος ε.α., αρχηγός τότε της ΕΣΑ, 7 φορές ισόβια κάθειρξη για ηθική αυτουργία σε επτά ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση για 38 απόπειρες ανθρωποκτονιών και πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων και διαρκής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.
• Γεώργιος Παπαδόπουλος, πρώην δικτάτορας, 25 χρόνια κάθειρξη για απλή συνέργεια σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και απόπειρες ανθρωποκτονιών και 10 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.
• Σταύρος Βαρνάβας, αντιστράτηγος ε.α., 3 φορές ισόβια κάθειρξη, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και διαρκή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για ηθική συναυτουργία τριών ανθρωποκτονιών εκ προθέσεως, μεταξύ των οποίων και του νεαρού Διομήδη Κομνηνού και 17 άλλων ανθρωποκτόνων αποπειρών.
• Νικόλαος Ντερτιλής, ταξίαρχος ε.α., ισόβια κάθειρξη και διαρκή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για την ανθρωποκτονία εκ προθέσεως σε βάρος τού νεαρού Μυρογιάννη.
• Κωνσταντίνος Μαυροειδής, αντιστράτηγος ε.α., τότε αρχηγός της ΑΣΔΕΝ, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και 7 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απλή συνέργεια σε έξι ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και 37 απόπειρες ανθρωποκτονιών. Το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.
• Δημήτριος Ζαγοριαννάκος, στρατηγός ε.α., τότε αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, σε 25 χρόνια κάθειρξη και 7 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απλή συνέργεια ανθρωποκτονιών και αποπειρών ανθρωποκτονιών. Το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.
• Παντελής Καραγιάννης, υποστράτηγος ε.α., πρώην υπαρχηγό της Χωροφυλακής, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και 10 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απλή συνέργεια σε τρεις ανθρωποκτονίες και 17 απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Ιωάννης Λυμπέρης, πρώην έφεδρος ανθυπολοχαγός, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και 8 χρόνια στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για δύο ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και μία απόπειρα ανθρωποκτονίας.
• Αθανάσιος Σταυράκης, αστυφύλακας, 10 χρόνια κάθειρξη και 5 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απόπειρα ανθρωποκτονίας. Στον καταδικασθέντα αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.
• Λουκάς Χριστολουκάς, πρώην αστυνομικός διευθυντής Αθηνών, 3 χρόνια, 6 μήνες και 15 ημέρες φυλάκιση κατά συγχώνευση, για απλή συνέργεια δια παραλείψεως σε 25 επικίνδυνες σωματικές βλάβες ισαρίθμων παθόντων. Του αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.
• Μιχαήλ Ρουφογάλης, υποστράτηγος ε.α., τότε διοικητής ΚΥΠ, 3 χρόνια φυλάκιση για πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων.
• Δημήτριος Κατσούλης, ταγματάρχης Χωροφυλακής ε.α., 2 χρόνια φυλάκιση για πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων.
• Βασίλειος Μπουκλάκος, ταγματάρχης ε.α., πρώην διοικητικός διευθυντής του Ρυθμιστικού Κέντρου (νυν ΕΚΑΒ), 20 μήνες και 15 ημέρες φυλάκιση κατά συγχώνευση, για ηθική αυτουργία σε επικίνδυνες σωματικές βλάβες διαπραχθείσες από αγνώστους, παράνομη οπλοφορία και βλασφημίες.
• Ιωάννης Καλύβας, υπαστυνόμος, 10 μήνες φυλάκιση για ηθική αυτουργία σε 9 περιπτώσεις σωματικών βλαβών.
• Μιχαήλ Γουνελάς, υπίλαρχος ε.α., επικεφαλής του άρματος που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, 18 μήνες φυλάκιση κατά συγχώνευση για αυτουργία στη σωματική βλάβη σε βάρος της φοιτήτριας Πέπης Ρηγοπούλου, καθώς και της φθοράς πραγμάτων χρησιμευόντων στο κοινό όφελος.
• Θρασύβουλος Γιοβάννης, ταξίαρχος ε.α., επικεφαλής της επιχείρησης εκκένωσης του Πολυτεχνείου, 18 μήνες φυλάκιση κατά συγχώνευση για αυτουργία στη σωματική βλάβη σε βάρος της φοιτήτριας Πέπης Ρηγοπούλου, καθώς και της φθοράς πραγμάτων χρησιμευόντων στο κοινό όφελος.
• Νικόλαος Ραφαηλάκης, αντιστράτηγος ε.α., πρώην στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, 12 μήνες φυλάκιση για απλά συνέργεια στις πράξεις των Γουνελά και Γιοβάνη.
• Δημήτριος Πίμπας, ίδιωτικός υπάλληλος, πρώην πράκτορας της ΚΥΠ, 10 μήνες φυλάκιση για πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων. Στον καταδικασθέντα αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
• Ηλίας Καραδήμας, αστυφύλακας, που υπηρετούσε κατά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στο Ρυθμιστικό Κέντρο, 10 μήνες φυλάκιση για επικίνδυνη σωματική βλάβη σε βάρος αγνώστου.
• Νικόλαος Νηστικάκης, αστυφύλακας, που υπηρετούσε κατά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στο Ρυθμιστικό Κέντρο, 5 μήνες φυλάκιση για σωματική βλάβη σε βάρος άγνωστου δικηγόρου.

Αθωωθέντες

• Νικόλαος Εφέσιος, υπουργός κατά τη δικτατορία, για απλή συνέργεια σε απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος, αδελφός του πρώην δικτάτορα και πρώην γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, για ηθική αυτουργία και συνέργεια σε εκτέλεση ανθρωποκτονιών εκ προθέσεως.
• Νικόλαος Δασκαλόπουλος, πρώην αστυνομικός διευθυντής, πρώην αρχηγός Αστυνομίας Πόλεων, για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονία εκ προθέσεως για απόπειρες ανθρωποκτονιών, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες και παράνομες κατακρατήσεις.
• Δημήτριος Καραγιαννόπουλος, πρώην αστυνομικός διευθυντής Αθηνών, για παράνομες κατακρατήσεις.
• Λάμπρος Κωνσταντέλος, ανθυπασπιστής, ο οδηγός του τανκ που μπήκε στο Πολυτεχνείο, για απόπειρες ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως και φθορά ξένης ιδιοκτησίας σε βάρος πραγμάτων χρησίμων στο κοινό όφελος.
• Θωμάς Μυλωνάς, ενωμοτάρχης Χωροφυλακής, για απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Νικόλαος Κέφης, μοίραρχος Χωροφυλακής, για ηθική αυτουργία σε απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Αναστάσιος Αναστασίου, λοχαγός, για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και απόπειρες ανθρωποκτονιών.
• Κωνσταντίνος Λαδιάς, αστυνομικός διευθυντής, για παράνομες κατακρατήσεις.
• Νικόλαος Κατσάρας, δόκιμος υπαστυνόμος, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Αντώνιος Λαζαράκος, αστυφύλακας, για επικίνδυνες σωματικές βλάβες.
• Ευάγγελος Μαντζώρος, οδηγός αυτοκινήτου, για απόπειρες ανθρωποκτονιών.

• 
  
• 
  
•