(Κωνσταντίνου Καβάφη, "Ανέκδοτα ποιήματα")
"[...]Από τούτο τον Ελληνισμό, που τόσο ως λέξη ενοχλεί μια άλλη κυρία μας της Ευρωβουλής, που λέει ότι δεν την εννοεί, ήσαν βγαλμένοι όλοι οι κάτω της Νεαπόλεως, ίσως είχαν ακούσει το παλαιό τραγουδάκι που έλεγε: "Anche noi fumo Graeci" (= Κάποτε κι εμείς ήμαστε Έλληνες)". Ασφαλώς κάτι ανάλογο θα λέμε κι εμείς μετά από κάποια χρόνια, όταν η πολιτισμένη ανθρωπότητα θα ξαναστραφεί προς τις κλασικές σπουδές, αλλά τότε πια δεν θα είμαστε Έλληνες. Κι αυτό που θα μιλάμε θα είναι μια κρεολή γλώσσα τύπου Πίτζιν και Σινούκ. (2)
Πάντα όμως υπάρχει καιρός για ανάκαμψη. Ποτέ δεν είναι νωρίς. Η ελληνική ακόμη αντέχει. Δεν το κρύβω ότι με φοβίζουν οι «ρεαλισμοί». Τούτοι οι «ρεαλισμοί» των πολιτικών μας είναι που μας έφαγαν, αρχίζοντας από τη γλώσσα. Η γλωσσική μας πολιτική, μετά από το 1976, παραπέμπει στα «Θυέστεια Δείπνα», που έγιναν η βαριά κατάρα που αφάνισε τον οίκο των Ατρειδών. Έτσι και η κατάρα για την εγκληματική γλωσσική μας πολιτική θ' αφανίσει κι εμάς. Το ζήτημα της γλωσσικής παιδείας είναι βέβαια πολιτικό, όχι όμως γιατί έγινε αρμοδιότητα των πολιτικών, αλλά γιατί άπτεται αμέσως και εμμέσως της εθνικής μας αυθυπαρξίας. Δεν ήταν αφελής ο Σολωμός όταν έλεγε στο «Διάλογο», το πεζό αριστούργημά του, την περίφημη φράση: «Μήγαρις έχω τίποτε άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;».Γλώσσα και εθνική ελευθερία πάνε μαζί. Η γλώσσα είναι το σπαθί της ελευθερίας, κι απ' την όψη της γλώσσας και της γραφής γνωρίζει κανείς το μέγεθος της ελευθερίας, που είναι άξιος να σηκώσει ένας λαός. Ποια είναι η όψη σήμερα της ελληνικής γλώσσας; Έρχεται ο ξένος στην Ελλάδα και Ελλάδα δεν βλέπει, και αυτό που ακούει να κυριαρχεί στη νεανική λαλιά είναι η λέξη με τα τρία ...;α ...;, που κάνει τα παιδιά μας συνονόματα, η λέξη που παραπέμπει στη Μαλακάσα, που σημειολογικά ισοδυναμεί με το νέο εθνικό μας ενδόσημο.
Ασφαλώς δεν ήταν αφελής και ο Λένιν, όταν έλεγε, «εάν θέλεις να εξαφανίσεις ένα λαό, εξαφάνισε τη γλώσσα του». Η νέα μορφή ιμπεριαλισμού παίρνει γλωσσικό χαρακτήρα. Με τον εκκρεολισμό και τον ευτελισμό των εθνικών γλωσσών γίνεται πιο ευχερής η οικονομική και πολιυική κυριαρχία των κατά καιρούς ισχυρών της γης. Υπάρχει όμως κι ένα πρόβλημα δημοκρατίας. Ο ελληνικός λόγος είναι από τη φύση και τη δομή του δημοκρατικός. Ο Φρειδερίκος Έγκελς έλεγε ότι «Οι αρχαίοι Έλληνες ήσαν όλοι από τη φύση τους διαλεκτικοί». Η διαλεκτικότητα αυτή αποτυπώνεται στη γλώσσα μας, που είναι γι' αυτό η πιο δημοκρατική γλώσσα της γης. Γι' αυτό οι «Μπιγκ Μπράδερ» της εποχής έχουν αποφασίσει ότι πρέπει να εξαφανιστεί, γιατί το μέλλον που μας ετοιμάζουν απαιτεί λιγότερη δημοκρατία. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο λόρδος Λοντόντερυ (Londonderry) είχε πει ότι η Ελλάς, για να καταστεί όσο γίνεται λιγότερο επικίνδυνη, πρέπει ο λαός της να γίνει μικρόψυχος σαν τους λαούς του Ινδοστάν (Βλ. Γ. Φιλάρετου:«Ξενοκρατία και βασιλεία εν Ελλάδι 1821-1897», σ. 116). Έναν αιώνα μετά κάποιος πνευματικός κληρονόμος του λόρδου Λοντόντερυ διακήρυξε μόλις έσβησε η φλόγα του Πολυτεχνείου, που ανέδειξε σαν πρώτιστο σύνθημα την εθνική ανεξαρτησία, ότι πρέπει να καταστραφούν οι βάσεις της κλασικής μας παιδείας, για να γίνουν έτσι οι Έλληνες πιο ευκολοκυβέρνητοι. Πραγματικά δύο χρόνια μετά το Πολυτεχνείο άρχισε η κατεδάφιση της κλασικής μας παιδείας, η διάβρωση και η συρρίκνωση της εθνικής μας γλώσσας. Σήμερα, 25 χρόνια μετά, νομίζω ότι ο σκοπός που έθεσε ο λόρδος Λοντόντερυ επετεύχθη. Εγίναμε ένας λαός που μισεί, που αποστρέφεται και απεχθάνεται τη γλώσσα του. Το όποιο αυριανό γλωσσικό πρόβλημα, που θα προκύψει, θα λυθεί με την προσθήκη ενός ακόμη αστερίσκου στην αμερικανική σημαία.[...]"
(Σαράντου Καργάκου, "Η γλωσσική μας πολιτική θα μας αφανίσει")
Υ.Γ.
"Σε επιστολή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» των Αθηνών (στην έκδοση της 17ης Οκτωβρίου 2010) και υπό τον τίτλο «Τα Αρχαία Ελληνικά και ο εγκέφαλος», ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος του Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας κ. Σταύρος Παπαμαρινόπουλος αναφέρεται στη θεωρία του καθηγητή Eric Havelock, σύμφωνα με την οποία το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο προκάλεσε πακτωλό αφηρημένων εννοιών στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, λόγω ενεργοποίησης του εγκεφάλου των χρηστών του. Πλήθος κορυφαίων επιστημόνων φιλολόγων, γλωσσολόγων και άλλων ειδικοτήτων κατέληξαν σε επιστημονικά αποτελέσματα, τα οποία είναι δημοσιευμένα σε έκδοση που επιμελήθηκαν ο καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο Charles Lumsden και ο Διευθυντής του Κέντρου Θεωρίας της Επικοινωνίας Derrick de Kerckhove. Τα αποτελέσματα που υποστηρίζουν τη θεωρία του Havelock είναι τα εξής:
1. Η περιοχή Broka, που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου, ενεργοποιήθηκε λίγο περισσότερο λόγω του ελληνικού αλφαβήτου, διότι χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς φωνήεντα σε γραφή για πρώτη φορά.
2. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επαναπρογραμματίστηκε ριζικώς.
3. Η πιο πάνω αναφερθείσα συγκλονιστική μεταβολή στη λειτουργία του εγκεφάλου προκάλεσε μια ουσιώδη αλλαγή στην ψυχολογία των χρηστών του αλφαβήτου, από την οποία προέκυψε η ανάγκη επικοινωνίας των πολιτών διά της λειτουργίας του θεάτρου.
Στη συνέχεια ο κ. Παπαμαρινόπουλος αναφέρεται σε πειράματα που απέδειξαν ότι με τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών επιταχύνονται οι μετρήσιμοι δείκτες της Λεκτικής Νοημοσύνης και της Αφαιρετικής Σκέψης. Τονίζει επίσης την περίπτωση, κατά την οποία η Αυστραλή πανεπιστημιακή ερευνήτρια Kate Chanock περιγράφει σε βιβλίο της, που εκδόθηκε το 2006, πώς κατόρθωσε να μετατρέψει έναν αγγλομαθή δυσλεξικό σε μη δυσλεξικό με τα Αρχαία Ελληνικά!
Τέλος, ο κ. Παπαμαρινόπουλος τονίζει ότι από φέτος τα μεν παιδιά του Δημοτικού στην περιοχή της Οξφόρδης στην Αγγλία, με επιστημονική πρόταση, επιπροσθέτως των μαθημάτων τους θα μαθαίνουν Αρχαία Ελληνικά, τα δε αντίστοιχης ηλικίας Ελληνόπουλα, με πολιτική απόφαση δεν θα διδάσκονται την αρχαία ελληνική γλώσσα, αλλά ...; Αγγλικά.
Έχοντας κάποιος υπόψη τα πιο πάνω αλλά και πολλά άλλα που προέκυψαν από έρευνες και μελέτες για την αρχαία ελληνική γλώσσα και τη συμβολή της στον παγκόσμιο πολιτισμό, διερωτάται γιατί εμείς οι Έλληνες κατέχουμε μιαν από τις τελευταίες θέσεις στην παγκόσμια βιβλιογραφία όσον αφορά στο ευρύτατο αυτό θέμα. Ανατρέχουμε σε ξένη βιβλιογραφία και σπεύδουμε να ενημερωθούμε για τα αποτελέσματα επιστημονικών συνεδρίων και ερευνών, ώστε να γίνουμε κι εμείς μέτοχοι των τελευταίων εξελίξεων αναφορικά με τη δική μας γλώσσα και το δικό μας πολιτισμό. Μας ικανοποιεί βέβαια το γεγονός ότι ξένοι ειδικοί εισηγούνται ένα άνοιγμα προς τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και προωθούν τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ακόμα και από το Δημοτικό.
Από την άλλη, όμως, προκαλεί θλίψη η αδιαφορία του σύγχρονου Ελληνισμού για το μεγάλο θησαυρό που οδήγησε στο ελληνικό θαύμα και που πάντα τον αξιοποιούν όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς. Οι μεταρρυθμίσεις δεν γίνονται για να προσαρμοστεί η κοινωνία στις ανάγκες που δημιουργεί η πρόοδος του σύγχρονου πολιτισμού. Αντίθετα, γίνονται για να προσαρμοστεί η επιτευχθείσα πρόοδος στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Το ίδιο και οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Δεν γίνονται για να προσαρμοστεί η κοινωνία στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά για να προσαρμοστεί το εκπαιδευτικό σύστημα στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Και έχει πολλές ανάγκες μια σύγχρονη κοινωνία, όχι μόνο τεχνολογικές, αλλά περισσότερο ανάγκες που αφορούν στον άνθρωπο ως ανώτερο πνευματικό ον, ανάγκες που σχετίζονται με πανανθρώπινες αρχές και αξίες. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε αυτό, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχουμε να φτιάξουμε μια παιδεία που θα είναι και πάλι οδηγός και όχι ουραγός στο παγκόσμιο επιστημονικό και πολιτισμικό πεδίο.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ
Φιλόλογος, τ. Πρώτος Λειτουργός Εκπαίδευσης"
(http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/318968)