Showing posts with label ΤΣΠΡΑΣ. Show all posts
Showing posts with label ΤΣΠΡΑΣ. Show all posts

Sunday, September 3, 2017

Αλ. Τσίπρας. Πολιτικά συμπεράσματα του χθές, απολύτως χρήσιμα και σήμερα. Τι λέει για Ανδρέα και ΠΑΣΟΚ


Δεν είναι τυχαίο για παράδειγμα ότι τα τελευταία χρόνια έχει επανέλθει και μάλιστα με ένταση, η ρηχή και πολιτικά ιδιοτελής άποψη για το λαϊκισμό και την εξαπάτηση του λαού, που δήθεν αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες της εκτόξευσης του ΠΑΣΟΚ στις δεκαετίες του ’70 και του ’80

Η γέννηση, η διαδρομή και η κατάληξη του ΠΑΣΟΚ, όπως και ο ρόλος του Ανδρέα Παπανδρέου στα χρόνια της μεταπολίτευσης προσφέρονται όχι μόνο για ιστορική έρευνα αλλά και για πολιτικά συμπεράσματα, απολύτως χρήσιμα και στη σημερινή συγκυρία. Η αντιπαράθεση και οι διαμάχες για το χθες του ΠΑΣΟΚ μοιάζουν πολύ με τις διαμάχες για το σήμερα της χώρας, σημειώνει σε άρθρο του, στην εφημερίδα Documento, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας .
Ολόκληρο το άρθρο
«Το πώς ένα μικρό πολιτικό κόμμα με το «στίγμα» μάλιστα του εξτρεμιστή, του βομβιστή και του φίλου της «τρομοκρατίας» εκείνης της εποχής, σε ελάχιστα χρόνια μεταμορφώθηκε σε μεγάλο κόμμα εξουσίας, που έβαλε τη σφραγίδα του στη διαμόρφωση της μεταπολίτευσης, είναι ένα θέμα που έχει προκαλέσει και εξακολουθεί να προκαλεί μεγάλες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις. Όπως και πώς το ΠΑΣΟΚ της νίκης και της αλλαγής, από τη γεμάτη αυτοπεποίθηση - ακόμα και έπαρση - καλημέρα στον ήλιο, έφτασε στη σημερινή καληνύχτα στον ριζοσπαστικό εαυτό του.
Βέβαια, από ιστορικής άποψης, τα γεγονότα είναι πολύ πρόσφατα για να μην επηρεάζεται – και σε πολλές περιπτώσεις να μην αλλοιώνεται – η ιστορική ματιά από τις τρέχουσες πολιτικές και κομματικές βλέψεις. Δεν είναι τυχαίο για παράδειγμα ότι τα τελευταία χρόνια έχει επανέλθει και μάλιστα με ένταση, η ρηχή και πολιτικά ιδιοτελής άποψη για τολαϊκισμό και την εξαπάτηση του λαού, που δήθεν αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες της εκτόξευσης του ΠΑΣΟΚ στις δεκαετίες του ’70 και του ’80.
Οι ερμηνείες για την «αφύσικη» και εντέλει ζημιογόνα για την Ελλάδα «εισβολή» του στο πολιτικό σκηνικό, που ακόμη εξακολουθεί να θεωρείται από τη Δεξιά και τις συντηρητικές δυνάμεις ως διαταραχή της ομαλής παραδοσιακής δικομματικής εναλλαγής στην εξουσία, δίνουν και παίρνουν και στις μέρες μας. Στο πλαίσιο αυτό και προσπαθώντας να αποφύγω τις εύκολες και σκόπιμες αναγωγές και συγκρίσεις, μπορώ με κάποια σιγουριά να επισημάνω μερικούς από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν στη ραγδαία άνοδο του ΠΑΣΟΚ από τη στιγμή που εμφάνισε το πολιτικό του πρόσωπο με τη διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη.
Πρώτος και σημαντικότερος παράγοντας, η συσσωρευμένη κρίση εκπροσώπησης των λαϊκών κοινωνικών δυνάμεων της μετεμφυλιακής περιόδου, κρίση που επέτεινε περισσότερο η δικτατορία. Δεύτερος παράγοντας, ο ριζοσπαστισμός των νέων εργατικών και μικροαστικών στρωμάτων της εποχής, που αμφισβητούσαν βαθιά τις δομές του κράτους και της οικονομίας. Τρίτος σημαντικός παράγοντας, η χαρισματική προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, ενός ανθρώπου που συμβόλιζε ήδη από την εποχή της προδικτατορικής περιόδου, το αίτημα της αλλαγής και της ρήξης με το τότε κατεστημένο.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου δέχθηκε τα σφοδρά πυρά του «κατεστημένου» της εποχής, όπως ο ίδιος το ονόμασε, ως «λαϊκιστής», «λαοπλάνος», «ψεύτης», «επενδυτής σε απάτες και αυταπάτες». Αλλά η βασική και κυρίαρχη αλήθεια που πρέπει να ειπωθεί, όσες αντιρρήσεις και αν έχει κανείς για τη μετέπειτα πορεία του, είναι μία: Διέθετε το πολιτικό αισθητήριο να διαγνώσει την ιστορική στιγμή της Μεταπολίτευσης, τα ζητούμενα και τις μεγάλες δυνατότητες που αυτή άνοιγε.
Με τη Δημοκρατία ακόμα ευάλωτη, την Αριστερά διασπασμένη, ρημαγμένη από τους διωγμούς και καθηλωμένη σε σχήματα που αναφέρονταν σε μεγάλο βαθμό στο παρελθόν, το παλιό Κέντρο απαξιωμένο από τις ίντριγκες των παραγόντων και παραγοντίσκων του και την παραδοσιακή Δεξιά αμήχανη για το πώς να αντιμετωπίσει το τεράστιο λαϊκό κύμα που προέκυψε από τη χούντα και την αντίσταση σ’ αυτή, ο Ανδρέας κατάλαβε, ότι μόνο με την ενέργεια αυτού ακριβώς του κύματος, που οι άλλοι έβλεπαν με επιφύλαξη ή και φόβο, ήταν δυνατό να κάνει η χώρα ένα άλμα προς τα εμπρός.
Τρεις παράγοντες, τρεις ιστορικές προϋποθέσεις, τρεις δυναμικές συμπυκνώσεις που συμπληρώνοντας η μία την άλλη κατάφεραν να συσπειρώσουν, να πείσουν και να ενθουσιάσουν μεγάλα τμήματα της λαϊκής προοδευτικής πλειοψηφίας. Το ενοποιητικό νήμα των τριών αυτών προϋποθέσεων, η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, δεν ήταν μόνο σωστή, δίκαιη και επαναστατική για την εποχή, αλλά και εφαρμόσιμη, εφικτή, καταλυτική. Όπως έλεγε και ο Γκράμσι, οι ιδέες είναι μεγάλες όταν είναι εφικτές. Όταν γίνονται κτήμα των μαζών και των εργαζόμενων.
Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε, ότι το ΠΑΣΟΚ υπήρξε προϊόν και αποτέλεσμα μιας ιστορικής στιγμής, αλλά και ενός ηγέτη που την διέγνωσε σωστά. Η προσπάθεια να συνενωθούν οι τρεις γενιές, της Εθνικής Αντίστασης, του 1-1-4 και του Πολυτεχνείου, κάτω από τους μεγάλους στόχους μιας Διακήρυξης και τη στέγη ενός ριζοσπαστικού κόμματος που είχαν σημαία τους την Εθνική Ανεξαρτησία, την Λαϊκή Κυριαρχία και την Κοινωνική Απελευθέρωση μπορεί σήμερα να φαίνεται σχεδόν αυτονόητη. Δεν ήταν έτσι όμως. Αποτέλεσε τομή στην πολιτική και στην κοινωνία. Έδειξε το δρόμο της απαλλαγής από το σκοτάδι της μετεμφυλιακής κυριαρχίας του χωροφύλακα και της Δεξιάς. Το δρόμο της απελευθέρωσης από την ξένη εξάρτηση, που οδήγησε στη χούντα και στην κυπριακή τραγωδία. Το δρόμο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας, χωρίς διαχωρισμούς και πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Και έβαλε για πρώτη φορά τα κυρίαρχα αιτήματα της κομμουνιστικής Αριστεράς, για κοινωνική δικαιοσύνη και σοσιαλισμό στο κέντρο της αντιπαράθεσης. Προσδίνοντας τους μάλιστα χαρακτήρα ρεαλιστικό στα μάτια μιας προοδευτικής πλειοψηφίας, που είχε κουραστεί να τα βλέπει γραμμένα σε τοίχους, πλάι σε τρύπες από σφαίρες και σε ματωμένες σημαίες.
Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ‘70, μικρό και σχεδόν στο περιθώριο, κατάφερε - ακριβώς αξιοποιώντας τον ηλεκτρισμό της εποχής του - να μετεξελιχθεί ραγδαία όχι μόνο σε μεγάλο κόμμα αλλά και σε παραγωγό προοδευτικής ενέργειας για πολλά χρόνια, εξηγείται, νομίζω, ακριβώς από το χιλιοειπωμένο ραντεβού με την Ιστορία. Στο ραντεβού αυτό η ιδρυτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής τον Ανδρέα, ήταν παρούσα με τον δικό της εμφατικό τρόπο. Δεν βολεύτηκαν στο πατρικό κόμμα της Ένωσης Κέντρου, αλλά επέλεξαν τον δύσκολο - και για πολλούς από τους παραδοσιακούς ακατανόητο - δρόμο της δημιουργίας νέου κόμματος, απαλλαγμένου από τις αμαρτίες του παλιού πολιτικού συστήματος, ανοιχτού σε νέα ρεύματα και αντιλήψεις.
Αυτό που όμως είναι περισσότερο εντυπωσιακό είναι η ταχύτητα και ο ενθουσιασμός με τα οποία η προοδευτική λαϊκή πλειοψηφία αγκάλιασε το εγχείρημα. Η ανάδειξη της εργατικής τάξης, των μικρομεσαίων στρωμάτων, της φτωχής και μεσαίας αγροτιάς και της νεολαίας σε προνομιακά κοινωνικά στηρίγματα του ΠΑΣΟΚ του έδωσε τον δυναμισμό και την προωθητική δύναμη να φτάσει από το 13% του 1974 στο 48% του 1981. Εκατομμύρια καταπιεσμένοι επί δεκαετίες «ΕΑΜογενείς», θύματα του φακελώματος και του μετεμφυλιακού εμπορίου εθνικοφροσύνης, είδαν στο ΠΑΣΟΚ την δυνατότητα να λάβουν τα όνειρα εκδίκηση. Τολμώ να πω ότι πολλοί, ίσως οι περισσότεροι από αυτούς, είχαν δεσμούς αίματος με την αποκαλούμενη παραδοσιακή Αριστερά. Στο ΠΑΣΟΚ όμως είδαν την ευκαιρία να γίνουν πράξη κάποια από αυτά που πίστευαν. Το ίδιο ισχύει και για τις γενιές του 1-1-4 και του Πολυτεχνείου. Και το αποτέλεσμα ήταν, αγκαλιάζοντας τον μεγάλο «αντιδεξιό» κόσμο, το ΠΑΣΟΚ να γίνει πανίσχυρο.
Πώς και γιατί, το πανίσχυρο αυτό κόμμα, που συνένωσε τόσες και τόσο ισχυρές κοινωνικές δυνάμεις και πρόσφερε τόσα στην κοινωνία και την Ελλάδα στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του, μεταμορφώθηκε από δύναμη αλλαγής σε δύναμη του καθεστώτος της συντήρησης και της διαπλοκής είναι ένα θέμα που οφείλει κανείς να προσεγγίζει χωρίς απλουστεύσεις και αναθέματα. Το γεγονός πάντως είναι πως στον Θερμιδόρ του ΠΑΣΟΚ υπήρξαν φαινόμενα αποκέντρωσης της διαφθοράς, εκφυλισμού ιδεών και ανθρώπων, κυνισμού και καταδολίευσης των λαϊκών διαθέσεων. Στην εποχή μάλιστα των επιγόνων, μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, τα φαινόμενα αυτά προσέλαβαν καθολικό χαρακτήρα, μέχρι να φτάσει το ΠΑΣΟΚ σ’ αυτό που είναι σήμερα. Και που καμιά σχέση δεν έχει με το τρίπτυχο της 3ης του Σεπτέμβρη και τον ιδρυτή του.
Εξετάζοντας αυτή την πορεία από το άπειρο στο μηδέν, θα μπορούσε κανείς να διαπιστώσει τις τεράστιες προσπάθειες του κατεστημένου της εποχής, αφού δεν κατάφερε να διαλύσει το ΠΑΣΟΚ με τη συκοφαντία και κατά μέτωπο, να το εξουδετερώσει με την «αγάπη» και τους εναγκαλισμούς. Τη βαθμιαία διολίσθηση, με την επίκληση των συσχετισμών και της ανάγκης για στηρίγματα στο ισχυρό εκδοτικό και οικονομικό κατεστημένο, από την αναγκαιότητα των συμβιβασμών, στον συμβιβασμό και τελικά στο βόλεμα με την αναγκαιότητα, που είχαν κληθεί να αλλάξουν. Όπως επίσης και το γεγονός ότι η διαβρωτική δύναμη της εξουσίας δεν αντιμετωπίστηκε, κυρίως μετά τη δεύτερη εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, με την ευαισθησία και την αυστηρότητα που θα έπρεπε.
Οι πραγματικές δυσκολίες εξελίχθηκαν τελικά σε άλλοθι για μια σειρά στρατηγικών υποχωρήσεων που αλλοίωναν βαθμιαία το ριζοσπαστικό πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ. Από το κόμμα της αλλαγής, περάσαμε στην αλλαγή του κόμματος. Από τις ρωγμές που άφηνε από την αρχή η αντιφατική προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, η κτητική του σχέση με την εξουσία, η απόσταση ανάμεσα στο λόγο και στην πράξη του ΠΑΣΟΚ, ξεπήδησαν οι επίγονοι που το οδήγησαν έως το σήμερα. Ανίκανο να αντισταθεί στην ορμή του νεοφιλελεύθερου ρεύματος, που σάρωνε και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, το νέο ΠΑΣΟΚ, του Κώστα Σημίτη και των λεγόμενων εκσυγχρονιστών, εξελίχθηκε σε αντιπολίτευση μέχρι μηδενισμού του λεγόμενου παλιού ΠΑΣΟΚ. Από την πολιτική ως τέχνη του εφικτού, που δικαιολογούσε τα πάντα, συχνά και τα αδικαιολόγητα, το κόμμα πέρασε σε ένα είδος «νεοφιλελευθερισμού με ανθρώπινο πρόσωπο», για να κατρακυλήσει τελικά σύμμαχος της σκληρής Δεξιάς στην επιβολή του καθεστώτος των μνημονίων.
Σήμερα είναι πολλοί εκείνοι, που κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα - συνέχεια του ΠΑΣΟΚ. Διατρέχοντας την ιστορία αυτού του κόμματος, που σφράγισε την πορεία της μεταπολίτευσης, μπορεί κανείς βέβαια να διακρίνει διά γυμνού οφθαλμού τις διαφορές του με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, αν καθαρίσει κανείς όλη αυτή την καμπάνια από τη γνωστή λάσπη περί λαϊκισμού, δημαγωγίας, ψέματος, που δήθεν αποτελούν κοινό τόπο μεταξύ του «παλιού» ΠΑΣΟΚ και της νέας Αριστεράς, θα καταλάβει ότι πίσω της κρύβεται ο ίδιος μεγάλος φόβος. Ο φόβος του κατεστημένου, των επικυρίαρχων, της διαπλοκής και της επιτροπείας: Ο φόβος μην τυχόν και επανέλθουν στο προσκήνιο και στην επικαιρότητα των λαϊκών αγώνων τα μεγάλα και διαρκή αιτήματα της εθνικής ανεξαρτησίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας εκείνης, που θα επιτρέπει στον λαό πραγματικά να ασκεί εξουσία. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορείται σήμερα ως το κόμμα που έχει ξαναπιάσει το νήμα αυτών των στόχων, τότε η κατηγορία γίνεται δεκτή. Και με υπερηφάνεια».

Wednesday, October 19, 2016

ΣΧΟΛΙΟ. Το ελληνικό χρέος, ο Ομπάμα και η ...ρωσική απειλή

Μπορεί οι οικονομικοί κίνδυνοι από ένα «ατύχημα» στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος να έχουν μειωθεί δραστικά, όμως ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, αναμένεται να υπογραμμίσει στην Άνγκελα Μέρκελ τους σοβαρούς γεωπολιτικούς κινδύνους που απειλούν τη Δύση, αν η αναβολή των αποφάσεων για το ελληνικό χρέος προκαλέσει απογοήτευση στη χώρα μας και ανοίξει το πεδίο για άμεσες κινήσεις επέκτασης της επιρροής του Κρεμλίνου, που ήδη έχει φθάσει να συζητεί ακόμη και για πώληση συστημάτων αεράμυνας S-400 στην Τουρκία.
Του Νώντα Χαλδούπη- στο 
Το καλοκαιρινό αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν στηνΤουρκία έχει δημιουργήσει ένα πρωτοφανές ρήγμα στην Ατλαντική Συμμαχία, αποξενώνοντας την Ουάσιγκτον από ένα σύμμαχο-κλειδί στη διατήρηση των μεταπολεμικών ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή και αφήνοντας μεγάλα περιθώρια στη Ρωσία, που ήδη κινείται εξαιρετικά επιθετικά στην Ουκρανία και την Συρία, να καλλιεργήσει ακόμη και «αθέμιτες», κατά τους νατοϊκούς κανόνες, σχέσεις με την Τουρκία.
Τελευταία απόδειξη της ρωσικής προσπάθειας για καλλιέργεια σχέσεων με την Τουρκία πέρα από τα όρια του ανεκτού από το ΝΑΤΟ, ήταν η δήλωση του εκπροσώπου του Κρεμλίνου, μετά τη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν, περί διαθεσιμότητας της Μόσχας να συζητήσει με την Άγκυρα την πώληση «διάφορων συστημάτων αεράμυνας», εάν αυτό ζητηθεί. 
Οι δύο πρόεδροι, νωρίτερα, συμφώνησαν για την έναρξη εργασιών για το τουρκικό σκέλος του αγωγού αερίου Turkish Stream (οι συζητήσεις για το σκέλος που αφορά εξαγωγές στην Ευρώπη μέσω και της Ελλάδας παραμένουν «παγωμένες»). Αυτός ο αγωγός αποτελεί «casus belli» για τους Αμερικανούς, καθώς εντάσσεται στο σχέδιο παράκαμψης της Ουκρανίας στη μεταφορά αερίου στην Ευρώπη, που, εάν υλοποιηθεί, θα αφήσει την Ουκρανία οικονομικά ανίσχυρη και εκτεθειμένη στη ρωσική επιθετικότητα.
Οι εξελίξεις αυτές ανεβάζουν κατακόρυφα τις... γεωπολιτικές μετοχές της Ελλάδας, ίσως και περισσότερο από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Όπως είχε δηλώσει το καλοκαίρι ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Τζακ Λιού, στους “Financial Times”, πριν επισκεφθεί την Αθήνα, ελπίδα της Ουάσιγκτονείναι η αναταραχή στην Τουρκία «να αλλάξει το κλίμα στις συζητήσεις για το ελληνικό χρέος, όχι μόνο γιατί είναι από μόνο του σωστό να ελαφρυνθεί το χρέος, αλλά επειδή διανύουμε μια περίοδο όπου η Ελλάδα είναι γεωπολιτικά σημαντική και αυτή είναι η κατάλληλη περίοδος για να γίνει καλύτερο το δημοσιονομικό της μέλλον».
Ο μεγάλος φόβος της Ουάσιγκτον, τον οποίο αναμένεται ότι θα περιγράψει στη Γερμανίδα καγκελάριο ο Μπαράκ Ομπάμα, είναι ότι, εάν αναβληθούν οι αποφάσεις για το χρέος, τον Δεκέμβριο, θα επικρατήσει απογοήτευση στην Ελλάδα, που δεν θα θέσει μόνο σε κίνδυνο την πολιτική σταθερότητα και την εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος, αλλά θα επιτρέψει στην Μόσχα να αρχίσει εκ νέου το «φλερτ» με την Αθήνα, που είχε σταματήσει μετά τη συμφωνία του καλοκαιριού . 
Όλα αυτά θα συντελούνται σε μια περίοδο αδυναμίας της Ουάσιγκτον να παρέμβει αποφασιστικά, αφού θα βρίσκεται σε περίοδο εναλλαγής προέδρων. Όπως εκτιμούν οι Αμερικανοί δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση, για λόγους εσωτερικής πολιτικής της Γερμανίας, να δημιουργηθεί ο κίνδυνος επέκτασης της ρωσικής επιρροής από την Τουρκία στην Ελλάδα. Είναι αδιανόητο, εκτιμούν στις ΗΠΑ, οι δύο χώρες που αποτελούν τους πυλώνες της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ να βρεθούν σε προσέγγιση με την Μόσχα. Επιπλέον, η πολιτική της Δύσης για την Ουκρανία θα βρεθεί σε κίνδυνο, αν η Αθήνα συμφωνήσει για τη συμμετοχή της στον TurkStream.
Σε αυτό το πλαίσιο, η σημασία του ευρωπαϊκού ταξιδιού του Ομπάμα και η ένταξη του θέματος του ελληνικού χρέους στις συζητήσεις δεν πρέπει να υποτιμάται. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν σκόπευε να ταξιδέψει εκ νέου στην Ευρώπη, μετά το ταξίδι του τον Απρίλιο, που είχε το χαρακτήρα “farewell tour” («ταξίδι αποχαιρετισμού») και στο οποίο δεν είχε περιληφθεί στάση στην Αθήνα. Αλλά υποχρεώνεται από τις ανησυχητικές εξελίξεις της παρούσας συγκυρίας να... αποχαιρετίσει για δεύτερη φορά τους Ευρωπαίους συμμάχους, επιχειρώντας να αποτρέψει γεγονότα που θα συνιστούσαν σοβαρή απειλή για τη δυτική συμμαχία.
Για την Αθήνα, το ταξίδι Ομπάμα δίνει μια σπάνια ευκαιρία να... εξαργυρώσει γεωπολιτικές μάρκες, για να πετύχει καίριους οικονομικούς στόχους, εάν βεβαίως γίνουν οι ενδεδειγμένοι διπλωματικοί χειρισμοί. Η δε Άνγκελα Μέρκελ, παρότι ως τώρα αφήνει τον Β. Σόιμπλε να «παίζει» μόνος στις συζητήσεις για την Ελλάδα, έχει αποδείξει και στο παρελθόν ότι στις αποφάσεις της για τη χώρα μας λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις γεωπολιτικές παραμέτρους, δηλαδή τις ευρύτερες συνέπειες που θα έχει για την ευρωπαϊκή σταθερότητα ένα «ατύχημα» στην Ελλάδα.

wibiya widget