Στα ψιλά των ειδήσεων και των συνειδήσεων. Της Ελενας Ακρίτα

Δεν ξέρω πια τι να πω… Δεν ξέρω πια τι να γράψω… Ειπώθηκαν όλα. Με τρόπο χυδαίο, με τρόπο αμήχανο, με τρόπο ευπρεπή, με τρόπο απρεπή… Ειπώθηκαν όλα… Από όλους… Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, αναλυτές, σχολιαστές, ειδικοί, σχετικοί και άσχετοι, ευαίσθητοι κι αναίσθητοι, έξυπνοι κι εξυπνάκηδες… Ειπώθηκαν όλα… Από όλους… Τα ακούσαμε όλα… Από όλους…

Δεν ξέρω αν η αυτοκτονία είναι πράξη δειλίας ή πράξη γενναιότητας. Ξέρω μόνο ότι είναι πράξη απόγνωσης. Και δεν μπορώ να την κρίνω. Αρνούμαι να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Αλλωστε, τόσος κόσμος το κάνει με μεγαλύτερη ευκολία από μένα. Θαυμάζω τη ρητορική δεινότητα όλων αυτών που τα ξέρουν όλα, που τα καταλαβαίνουν όλα, που τα αποκωδικοποιούν όλα. Και που σαν ένορκοι σε δικαστήριο βγάζουν την τελική απόφαση.

Δεν ανήκω σ' αυτή την κατηγορία. Ισως δεν ανήκα ποτέ… Είμαι πολύ κουρασμένη. Το μυαλό μου έχει γίνει χυλός, τα πόδια μου μολύβια, η ψυχολογία μου ένα με τα πλακάκια. Δεν έχω απαντήσεις… Δεν ξέρω καν τις ερωτήσεις… Τα 'χω χαμένα…

Μόνο μια σκέψη θα μοιραστώ κι ας γίνω δυσάρεστη σε πολλούς. Μια σκέψη μόνο - κι ας είναι κόντρα στη θεοποίηση του λαϊκισμού. Από την Τετάρτη το πρωί, με την αυτοκτονία του Δημήτρη Χριστούλα, προσπαθώ να κατανοήσω πέντε πράγματα. Τι είναι αυτό που πυροδότησε ΤΩΡΑ την αντίδρασή μας; Τι είναι αυτό που ΤΩΡΑ μας ευαισθητοποίησε; Τι είναι αυτό που ΤΩΡΑ ξεχείλισε το ποτήρι;

Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, τα τελευταία 2 χρόνια έχουν γίνει περίπου 1.750 αυτοκτονίες στη χώρα μας. Οσο η ύφεση επελαύνει τόσο το DNA του Eλληνα υποχωρεί. Η λιακάδα, το κέφι, το γλέντι, η καλή μας διάθεση, το καλαμπούρι, η παρέα, το τραγούδι, όλα αυτά που μας ξεχώριζαν από τον όποιο Σκανδιναβό, όλα αυτά που μας έκαναν μοναδικά ανθεκτικούς σε πολέμους, εμφυλίους, χούντες, στερήσεις, πείνα, ανεργία, είναι σίγουρο πια πως λυγίζουν στο βάρος μιας αδυσώπητης πραγματικότητας.

Δεν θα διαφωνήσω με κανέναν στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη αυτοκτονία στην καρδιά της πιο «συμβολικής» πλατείας της Ελλάδας είχε ισχυρή σημειολογική αξία. Eνα απόλυτα ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα. Oμως εμείς, όλοι εμείς αυτό περιμέναμε για να σηκωθούμε από την πολυθρόνα; Πού ήμασταν τόσο καιρό που αυτοκτονούσε ο ένας απελπισμένος μετά τον άλλον; Και που όλες αυτές οι αυτοκτονίες περνούσαν στα ψιλά των ειδήσεων; Και των συνειδήσεων;

Πού ήμασταν τον Μάρτιο μήνα - πριν από λίγες ημέρες - όταν ένας άντρας αυτοκτόνησε πέφτοντας με το αυτοκίνητό του στον Πειραιά; Ποιος πήγε εκεί να ακουμπήσει ένα λουλούδι ανάμεσα στις θύρες Ε-7 και Ε-8 του λιμανιού; Πέρασε κι αυτό στα ψιλά και των ειδήσεων και των συνειδήσεων. Στις Σέρρες αυτοκτόνησε με καραμπίνα ένας οικογενειάρχης πνιγμένος στα χρέη. Πέρασε στα ψιλά και των ειδήσεων και των συνειδήσεων. Στη Θεσσαλονίκη ένας επιχειρηματίας που η ανάγκη τον έριξε στα νύχια των τοκογλύφων. Πέρασε στα ψιλά και των ειδήσεων και των συνειδήσεων. 1.750 αυτοκτονίες μέσα σε 2 χρόνια. Ολες στα ψιλά των ειδήσεων και των συνειδήσεων. Κι εμείς πότε ευαισθητοποιηθήκαμε; 1.750 αυτοκτονίες μετά;

Πώς γίναμε τόσο αδρανείς, πλαδαροί, με τόσο αργά αντανακλαστικά; Δεν ξέρω. Ξέρω πότε γίναμε. Ξέρω ποιοι μας έκαναν. Αλλά κι εμείς δεν αντισταθήκαμε. Λέγαμε ένα «ο φουκαράς», ένα «οι αλήτες που τον φτάσαν ώς εκεί» και πάμε παρακάτω. Δίναμε τράτο, δίναμε περιθώριο. Μέχρι την επόμενη αυτοκτονία…

Μέχρι που η αυτοκτονία οπτικοποιήθηκε. Μόνο έτσι ταρακουνηθήκαμε. Οταν είδαμε το φορείο στο Σύνταγμα. Οταν είδαμε το μεγάλο δέντρο να κρύβει την τραγωδία. Οταν ΕΙΔΑΜΕ. Οταν η απόγνωση έγινε εικόνα. Μόνο τότε… Γιατί εκεί φτάσαμε… Πρέπει να ΔΟΥΜΕ την εικόνα του άστεγου για να πιστέψουμε ότι υπάρχουν άστεγοι. Πρέπει να ΔΟΥΜΕ την εικόνα του άσιτου που ψάχνει στα σκουπίδια για να πιστέψουμε ότι υπάρχουν άστεγοι και σκουπίδια. Πρέπει να βάλουμε το δάχτυλο πάνω στην πληγή για να πιστέψουμε ότι υπάρχει πληγή. Εχουμε γίνει ένας λαός εικονολατρών - χωρίς το αντίρροπο των εικονοκλαστών. Κι εκεί είναι οι δικές μας ευθύνες… Στις μειωμένες αντοχές. Στις τεράστιες ανοχές… Εκεί οι δικές μας ευθύνες.

Αρκετά χαϊδέψαμε αυτιά, αρκετά ρίξαμε την μπάλα στην κερκίδα. Φταίμε κι εμείς. Εμείς και οι ασθενικές αντιστάσεις μας. Κάποιοι εγκληματίες οδηγούν τη χώρα μας στην ομαδική αυτοκτονία. Εμείς όμως, εμείς, οι πολίτες συνυπογράφουμε με τη σιωπή μας των εγκλημάτων την τέλεση. Των αθώων την εκτέλεση…

Των αθώων… Των 1.750… Που πέρασαν στα ψιλά των ειδήσεων και των συνειδήσεων. Και που διέψευσαν τον Καρυωτάκη. Δεν ήταν ιδανικοί: μόνο αυτόχειρες!

Δημοσιεύεται στα ΝΕΑ Αθηνών   Σαββατο 7/4/12