Η κυβέρνηση θέλει να δώσει προίκα στον «εθνικό επενδυτή» τα Ελληνικά Πετρέλαια μαζί με τις συμμετοχές τους στις έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων ● Τι κρύβεται πίσω από τον άγονο διαγωνισμό του Απριλίου και την υπαναχώρηση του Ομίλου Λάτση από τη συμφωνία με το ΤΑΙΠΕΔ για πώληση και δικού του ποσοστού μετοχών ● Πώς μπορεί να συνδέονται οι δανειακές υποχρεώσεις της Paneuropean με την αύξηση κεφαλαίου της Lamda Development.
Πίσω στο μακρινό 2003, όταν το «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ μεσουρανούσε με αστέρες των ιδιωτικοποιήσεων κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Νίκος Χριστοδουλάκης και ο Ακης Τσοχατζόπουλος, υπό τις ευλογίες του Κώστα Σημίτη, το deal που -κατά το κλισέ- τάραξε τα νερά ήταν η συγχώνευση των Ελληνικών Πετρελαίων με την Πετρόλα του Ομίλου Λάτση.
Την είχε προτείνει ο ίδιος ο Σπύρος Λάτσης στον τότε πρωθυπουργό, έπειτα από έναν άγονο διαγωνισμό μερικής ιδιωτικοποίησης των κρατικών διυλιστηρίων.
Επειτα από παζάρια δύο μηνών, η συμφωνία έκλεισε. Με εξαίρεση τη μάλλον χλιαρή αντίδραση της Ν.Δ., την πολύ πιο έντονη αντίδραση του βασικού ανταγωνιστή στην αγορά καυσίμων Β. Βαρδινογιάννη (Motor Oil), τις άτονες αντιδράσεις των συνδικάτων και τις οξύτερες της Αριστεράς (ΚΚΕ, ΣΥΝ), το εγχώριο οικονομικό σύμπαν (τράπεζες, επιχειρηματικές ενώσεις, Χρηματιστήριο) πανηγύρισε για τη δημιουργία ενός «εθνικού πρωταθλητή» στην αγορά ενέργειας, με φιλοδοξίες επέκτασης της δράσης του και εκτός συνόρων.
Τότε, δεν ήταν και πολύ σαφές αν επρόκειτο για ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ ή για ιδιότυπη κρατικοποίηση της Πετρόλα, η συμμετοχή της οποίας στον ενοποιημένο όμιλο ήταν περίπου 25%.
Η τυπική ολοκλήρωση της συγχώνευσης με πλήρη απορρόφηση της Πετρόλα πήρε σχεδόν μια δεκαετία. Επειτα από 16 χρόνια, η σχέση ανάμεσα στα μέρη της «λεόντειας εταιρείας» έχει σήμερα πλήρως αντιστραφεί: η πλευρά του Ομίλου Λάτση, ασκώντας τα δικαιώματα προτίμησης σε επόμενες φάσεις πώλησης μετοχών, κατέχει πλέον το 45,5% των ΕΛΠΕ, έναντι 35,5% του Δημοσίου, ενώ τώρα της δίνεται η ευκαιρία να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της μικρής ενεργειακής αυτοκρατορίας με τζίρο σχεδόν 10 δισ., δεκάδες θυγατρικές, δραστηριότητα σε 6 χώρες της ευρύτερης περιοχής, κυριαρχία στην ελληνική αγορά καυσίμων και στις εξαγωγές, προοπτικές στην αγορά ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου και, κυρίως, τη δυνατότητα να κυριαρχήσει στο ενεργειακό μέλλον της χώρας μέσω της συμμετοχής της σχεδόν σε όλες (στις 9 από τις 13) τις έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων που θα πραγματοποιηθούν στις θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές που έχουν
παραχωρηθεί, σε συνεργασία με κολοσσούς όπως οι ExxonMobil, Total, Repsol, Energean και Edison.
Η χρηματιστηριακή αξία των Ελληνικών Πετρελαίων είναι σήμερα περίπου 2,6 δισ. Από τον Ιανουάριο του 2015 η τιμή της μετοχής τους έχει υπερδιπλασιαστεί -αν και θεωρείται υποτιμημένη λόγω και της διαχρονικής καχεξίας του Χ.Α.- τόσο λόγω της συγκυρίας της ανόδου της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, ιδιαίτερα μετά το 2016, αλλά και λόγω της ευρείας συμμετοχής τους στις παραχωρήσεις θαλάσσιων και χερσαίων οικοπέδων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων. Την ελκυστικότητα της μετοχής ενισχύει η επέκταση των ΕΛΠΕ σε όλο το φάσμα της ενεργειακής αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η «ευκαιρία» της πλευράς Λάτση βασίζεται στην αθέτηση της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί με το Δημόσιο τον Απρίλιο του 2018 για την από κοινού διάθεση του 50,1% μετοχών των ΕΛΠΕ σε στρατηγικό επενδυτή μέσω διεθνούς διαγωνισμού. Στις 3/4/2018 οι βασικοί μέτοχοι των ΕΛΠΕ, το ΤΑΙΠΕΔ και η Paneuropean (Ομιλος Λάτση) υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης βάσει του οποίου το Δημόσιο (ΤΑΙΠΕΔ) θα πωλούσε το 20% και η Paneuropean το 30,1%.
Η τότε κυβέρνηση επεδίωκε, παράλληλα, να μην ανατραπεί ο νόμος που δίνει τον έλεγχο του Δημοσίου στη διοίκηση των ΕΛΠΕ (με το δεδομένο ότι θα εξακολουθούσε να κατέχει το 15%), αλλά και να διαφυλαχθούν, μετά την πώληση, τα δικαιώματα του Δημοσίου στο χαρτοφυλάκιο της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Σαφείς ήταν τότε και οι δηλώσεις-προειδοποιήσεις του τομεάρχη της Ν.Δ. Κ. Σκρέκα: «Για τη Νέα Δημοκρατία, η πώληση της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της χώρας είναι αυτονόητο ότι πρέπει να γίνει σε συνθήκες απόλυτης διαφάνειας και το τίμημα να αντικατοπτρίζει την πραγματική αξία της εταιρείας με τον μεγαλύτερο κύκλο εργασιών στην Ελλάδα.
Γι’ αυτό και ζητούμε να υπάρξει πλήρης και αναλυτική ενημέρωση σε σχέση με τους όρους που συμφώνησαν Δημόσιο και ΤΑΙΠΕΔ για θέματα εθνικής σημασίας, που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, όπως τα στρατηγικά αποθέματα καυσίμων, αλλά και οι ευαίσθητες οικονομικά και εθνικά έρευνες υδρογονανθράκων». Ολα αυτά το 2018 και πολύ πριν τον εκλογικό θρίαμβο της Ν.Δ.
Ο διαγωνισμός
Ενα χρόνο μετά το μνημόνιο Λάτση- Δημοσίου για την από κοινού πώληση, τον περασμένο Απρίλιο, ο διαγωνισμός, με συμβούλους ιδιωτικοποίησης την Goldman Sachs και την Εθνική, κηρύχθηκε άγονος, αφού δεν κατατέθηκε καμιά δεσμευτική προσφορά. Η άκαρπη διαγωνιστική διαδικασία αποδόθηκε κυρίως στην «αρνητική διεθνή συγκυρία» και την απροθυμία των ενδιαφερόμενων διεθνών επενδυτών, ενώ δημοσιεύματα ανέφεραν ότι κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν την καλή πίστη του πρώην υπουργού Γιώργου Σταθάκη στις συμφωνίες κυρίων, με αποτέλεσμα να χρεωθεί και ο ίδιος ένα μέρος της άγονης διαδικασίας. Η «λεπτομέρεια» που τότε παραβλέφθηκε ήταν πως η πλευρά Λάτση πιθανότατα δεν ήταν σε θέση να πουλήσει το μερίδιό της.
Κι αυτό γιατί η Paneuropean, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του 2017, είχε συνολικές δανειακές υποχρεώσεις 637 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων ήταν δάνειο 167 εκατ. από την Credit Suisse με ενέχυρο σχεδόν το σύνολο των μετοχών της στα ΕΛΠΕ Το υπόλοιπο του δανεισμού της, περίπου 470 εκατ., άνευ εξασφαλίσεων, οφειλόταν στη Rockefort Investments Corp., με έδρα Παναμά, πιθανότατα συμφερόντων του Ομίλου Λάτση. Με λίγα λόγια, παρά τη συμφωνία με το Δημόσιο, η πλευρά Λάτση ήδη από τον περασμένο Απρίλιο ούτε μπορούσε ούτε ήθελε να πουλήσει τις μετοχές της στα ΕΛΠΕ
Ωστόσο, η πώληση του πλειοψηφικού πακέτου των ΕΛΠΕ με στόχο έσοδα τουλάχιστον 500 εκατ. ήταν δέσμευση έναντι των δανειστών. Και γι’ αυτό, ένα μόλις μήνα πριν τις εκλογές, η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τρίτη αξιολόγηση -«Εκθεση ενισχυμένης εποπτείας- Ελλάδα, Ιούνιος 2019»- υπενθύμιζε: «Τον Ιούνιο του 2018, οι αρχές ανέλαβαν συγκεκριμένη δέσμευση προς τους εταίρους του Eurogroup να εφαρμόσουν το Σχέδιο Ανάπτυξης Περιουσιακών Στοιχείων, το οποίο θα ενημερώνεται κάθε έξι μήνες και στο πλαίσιο αυτό να ολοκληρωθούν (και) οι συναλλαγές για τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ).
Η συναλλαγή για τα ΕΛΠΕ υπόκειται σε καθυστερήσεις καθώς δεν υποβλήθηκαν δεσμευτικές προσφορές για την κοινή πώληση. Εχει επιτευχθεί συμφωνία με τις ελληνικές αρχές, ώστε το Ταμείο Ανάπτυξης Περιουσιακών Στοιχείων της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΤΑΙΠΕΔ) να έχει την τεχνική εντολή να διερευνήσει όλες τις διαθέσιμες επιλογές για τη συνέχιση της συναλλαγής», βάσει της δέσμευσης «για κοινή πώληση (μαζί με τον άλλο στρατηγικό μέτοχο της HELPE, PanEuropean Oil and Industrial Holdings A.E. (συμφερόντων Λάτση) πλειοψηφικού μεριδίου (50,1%)».
Τρία σενάρια
Ποιες ήταν οι «διαθέσιμες επιλογές» που υποδεικνύουν οι δανειστές; Σύμφωνα με κορυφαίο παράγοντα της προηγούμενης κυβέρνησης και καλό γνώστη της διαπραγμάτευσης, τρία ήταν τα εναλλακτικά σενάρια που εξέταζαν το ΤΑΙΠΕΔ με τους συμβούλους ιδιωτικοποίησης, Goldman Sachs και Εθνική:
- Η πώληση με τοποθέτηση μέσω Χρηματιστηρίου, που ήταν η χειρότερη λύση και δεν την ήθελαν ούτε οι δανειστές, αλλά φαίνεται ότι την προκρίνει η σύμβουλος ιδιωτικοποίησης Goldman Sachs και η ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ. Η τοποθέτηση μέσω Χ.Α. δεν έχει μεν ρίσκο αποτυχίας, αλλά έχει ένα discount 15% στην τιμή της μετοχής, άρα λιγότερα έσοδα.
- Νέος διαγωνισμός για την πώληση του 35% σε στρατηγικό επενδυτή, με προσφορά και δικαιωμάτων στο μάνατζμεντ. Αυτή θα ήταν η προτιμητέα λύση στην περίπτωση που οι δανειστές έβαζαν το μαχαίρι στον λαιμό. Χωρίς δικαιώματα στο μάνατζμεντ το τίμημα θα είχε μεγαλύτερη έκπτωση, έως 25% από τη χρηματιστηριακή τιμή της μετοχή των ΕΛΠΕ, ενώ με μάνατζμεντ όχι μόνο δεν υπήρχε έκπτωση αντίθετα πρόσθετο τίμημα έως 20% από την τιμή του Χ.Α., επομένως, περισσότερα έσοδα.
- Η τρίτη και προτιμότερη για το δημόσιο συμφέρον εναλλακτική ήταν η εκχώρηση στο ΤΑΙΠΕΔ για διάστημα μέχρι τριών ετών των κερδών που εισπράττει το Δημόσιο από τα ΕΛΠΕ, περίπου 150-200 εκατ. τον χρόνο. Ετσι, θα καλυπτόταν ανώδυνα, και χωρίς το Δημόσιο να χάνει τον στρατηγικό έλεγχο στα ΕΛΠΕ, η υποχρέωση για έσοδα 500 εκατ. από τις αποκρατικοποιήσεις.
Με τη νέα κυβέρνηση
Τι άλλαξε μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου ως προς την τύχη των ΕΛΠΕ; Περίπου τα πάντα!
▪ Πρώτον, η κυβέρνηση του Κυρ. Μητσοτάκη, αναδεικνύοντας σε «εθνικό καθήκον» την υλοποίηση της επένδυσης στο Ελληνικό, έχει υιοθετήσει τον Ομιλο Λάτση ως «εθνικό επενδυτή», πρόθυμη να τον διευκολύνει με κάθε τρόπο. Ομως, επειδή το πραγματικό πρόβλημα στο Ελληνικό δεν είναι οι καθυστερημένες ΚΥΑ και τα υποτιθέμενα εμπόδια της κρατικής γραφειοκρατίας, αλλά τα τεράστια κενά χρηματοδότησης της επένδυσης, ο «εθνικός επενδυτής» βρίσκεται σε εναγώνια αναζήτηση χρηματοδότησης.
Ενώ παραμένει άγνωστος ο ορίζοντας της «μπουλντόζας» και στις 4 Οκτωβρίου λήγει η προθεσμία για τον διαγωνισμό του καζίνου στο Ελληνικό, η Lamda Development προχώρησε δύο μέρες πριν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μέχρι 650 εκατ. ευρώ, ενώ δεν αποκλείεται να αναζητήσει και μεγάλη πιστωτική γραμμή από τράπεζες για να καλύψει και τις άμεσες υποχρεώσεις (τα 476 εκατ. της προκαταβολής και των πρώτων δόσεων της αγοράς του Ελληνικού) και τα μακροπρόθεσμα κόστη της επένδυσης των 8 δισ.
▪ Δεύτερον, ο Ομιλος Λάτση έχει κάθε λόγο να αντλήσει τις μεγαλύτερες δυνατές υπεραξίες από την προνομιακή συμμετοχή του στα ΕΛΠΕ, ιδιαίτερα σε αυτή τη συγκυρία που η κυβέρνηση προωθεί σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις σε όλο το φάσμα της ενεργειακής αγοράς. Κατά κάποιον τρόπο, τα ΕΛΠΕ αναδεικνύονται σε πολύτιμο μπαλαντέρ ή «προικώο» για τον «εθνικό επενδυτή», γι’ αυτό και κατέστησε σαφές ότι δεν προτίθεται να πουλήσει το μερίδιό του στα ΕΛΠΕ, δίνοντας τη χαριστική βολή στη συμφωνία για από κοινού με το Δημόσιο πώληση.
Εξ ου και φιλικά προς την πλευρά Λάτση ΜΜΕ έσπευσαν να γράψουν ότι είναι «μονόδρομος να πουλήσει μόνο το Δημόσιο το μερίδιό του και μάλιστα μέσω Χ.Α.» (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ), αποσιωπώντας ωστόσο τη «λεπτομέρεια» της πιθανής αδυναμίας της πλευράς Λάτση να πουλήσει τις ενεχυριασμένες μετοχές της στα ΕΛΠΕ Δεν είναι σαφές αν η κυβέρνηση γνώριζε εξ αρχής την υπαναχώρηση Λάτση, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι στις 7 Αυγούστου, μετά τις παραιτήσεις του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου των ΕΛΠΕ, εκτός της επιστροφής του Ι. Παπαθανασίου (πρώην ΥΠΟΙΚ της κυβέρνησης Καραμανλή) στη θέση του (μη εκτελεστικού) προέδρου, η κυβέρνηση αναβάθμισε διοικητικά την εκπροσώπηση της πλευράς Λάτση ορίζοντας ως διευθύνοντα σύμβουλο (ήταν αναπληρωτής) τον Α. Σιάμισιη.
▪ Τρίτον, το εύρος των υπεραξιών που μπορεί να αντλήσει ο Ομιλος Λάτση από την παραμονή του στα ΕΛΠΕ σε κυρίαρχη θέση, μετά τη συρρίκνωση της συμμετοχής του Δημοσίου σε ποσοστό 10%-15%, είναι τεράστιο. Από τις αρχές του 2015 η τιμή της μετοχής τους έχει υπερδιπλασιαστεί, ενώ το ενεργειακό τους χαρτοφυλάκιο ενισχύεται όχι μόνο από τις διεθνείς εξελίξεις που ωθούν ψηλά την τιμή του πετρελαίου, αλλά και από τη συμμετοχή τους στις έρευνες εξόρυξης υδρογονανθράκων σε 9 από τις 13 θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές της χώρας που έχουν παραχωρηθεί.
Μόλις προχθές κατατέθηκαν στη Βουλή προς κύρωση 4 ακόμη συμβάσεις παραχώρησης, όλες με συμμετοχή των ΕΛΠΕ Επιπλέον, τα ΕΛΠΕ, ως κάτοχος του 35% της ΔΕΠΑ, θα διεκδικήσουν την απόκτησή της στην πλήρη ιδιωτικοποίηση που προωθεί η κυβέρνηση, όπως κατέστησε σαφές πρόσφατα ο (επαναδιορισθείς) διευθύνων σύμβουλος Α. Σιάμισιης.
Το παζλ δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά είναι σαφές ότι η μεν κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ετοιμάζεται να πουλήσει ένα από τα χρυσαφικά της δημόσιας περιουσίας σε τιμή… άνθρακα, ο δε «εθνικός επενδυτής» αδημονεί να το αποκτήσει. Για να το κάνει τι; Υπάρχει ένα σενάριο ότι πρόθεσή του είναι να το πουλήσει την κατάλληλη στιγμή και με το μεγαλύτερο δυνατό τίμημα. Αν επιβεβαιωθούν όλα τα παραπάνω -και ελπίζουμε πως όχι- θα έχει ολοκληρωθεί ένα ακόμη έγκλημα εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, με τεράστιες στρατηγικές συνέπειες.
ΚΩΣΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΣΤΗΝ «ΕΦ.ΣΥΝ.»:
«Διερευνούμε όλες τις δυνατότητες»
Η «Εφ.Συν.» απηύθυνε το παρακάτω ερώτημα προς τον αρμόδιο υπουργό Κωστή Χατζηδάκη:
«Σύμφωνα με δημοσιεύματα, με δεδομένο τον άγονο διαγωνισμό του περασμένου Απριλίου και το γεγονός ότι η Paneuropean δεν προτίθεται να πωλήσει μερίδιό της, όπως προέβλεπε το MoU με το ΤΑΙΠΕΔ του 2018, προκρίνεται η πώληση του μεγαλύτερου μέρους από το 35% που κατέχει το Δημόσιο στα ΕΛΠΕ μέσω Χρηματιστηρίου. Ηδη, κατά πληροφορίες, η σύμβουλος ιδιωτικοποίησης Goldman Sachs ετοιμάζει το βιβλίο προσφορών για τη σχετική διαδικασία. Επιβεβαιώνει το υπουργείο Ενέργειας τις σχετικές πληροφορίες; Τι θα γίνει με το δικαίωμα του Δημοσίου να ορίζει τη διοίκηση των ΕΛΠΕ; Η πώληση του πλειοψηφικού πακέτου των ΕΛΠΕ θα περιλαμβάνει όλα τα περιουσιακά στοιχεία και συμμετοχές των ΕΛΠΕ, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων εξόρυξης; Θα έχει ο εταίρος του Δημοσίου στον Ομιλο, η Paneuropean, το δικαίωμα να αποκτήσει ο ίδιος την απόλυτη πλειοψηφία;»
Η απάντηση του υπουργού: «Στα Ελληνικά Πετρέλαια είναι σε εξέλιξη η διαδικασία που αποφάσισε ο κ. Τσίπρας και έχει δοθεί στους συμβούλους η εντολή να διερευνήσουν όλες τις δυνατότητες. Ολα τα άλλα είναι πολύ πρόωρα».
Efsyn.gr.
Κιμπουρόπουλος Γιάννης
No comments:
Post a Comment