«Η αδυναμία των Ελλήνων ομογενών να ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους, δεν συνιστά παραβίαση του δικαιώματος», απεφάνθη το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

     του
====

 Ν. Ρούσση
========

H Ολομέλεια του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε ότι η αδυναμία της Ελλάδος να μην επιτρέπει να ψηφίζουν οι Έλληνες ομογενείς στον τόπο διαμονής τους, δεν συνιστά παραβίαση του δικαιώματος σε ελεύθερες εκλογές.

Ακυρώνοντας πρωτόδικη απόφαση του, με την οποία είχε καταδικασθεί η Ελλάδα για παραβίαση του δικαιώματος συμμετοχής σε ελεύθερες εκλογές (υπόθεση Γιακουμόπουλος - Σιταρόπουλος κατά Ελλάδος), η Ολομέλεια του Δικαστηρίου αποφάσισε, σήμερα, ότι η επί τριακονταετία αδυναμία των ελληνικών αρχών να επιτρέπουν στους ομογενείς Έλληνες, να ψηφίζουν στον μόνιμο τόπο εργασίας και διαμονής τους δεν συνιστά παραβίαση του δικαιώματος συμμετοχής σε ελεύθερες εκλογές.

Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρεται ότι το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι ούτε η σχετική διεθνής και περιφερειακή νομοθεσία, ούτε οι διαφορετικές πρακτικές των κρατών μελών στον τομέα αυτό, δημιουργούν υποχρέωση στα κράτη- μέλη να προβούν σε ρυθμίσεις για την άσκηση των εκλογικών δικαιωμάτων ψήφου των πολιτών τους που ζουν στο εξωτερικό.

Στην τελεσίδικη αυτή απόφαση σημειώνεται ακόμη ότι, ενώ το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει καλέσει τα 47 κράτη μέλη του, να επιτρέψουν στους πολίτες τους, που ζουν στο εξωτερικό, να συμμετάσχουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό στην εκλογική διαδικασία, η Επιτροπή της Βενετίας έχει υιοθετήσει την άποψη ότι η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος είναι επιθυμητή, αλλά όχι υποχρεωτική για τα κράτη.

Αναφέρεται, επίσης, ότι, ακόμη κι αν το ελληνικό Σύνταγμα περιελάμβανε διάταξη, με την οποία ο νομοθέτης θα μεριμνούσε για την άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου των ομογενών στον τόπο διαμονής τους, αυτό δεν θα ήταν υποχρεωτικό.

Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν σε θέση να υποδείξει στις ελληνικές αρχές, πότε και πως θα έθετε σε εφαρμογή σχετικές διατάξεις, για να επιτραπεί η ψήφος των Ελλήνων ομογενών στις εθνικές εκλογές στον τόπο της μόνιμης διαμονής και εργασίας τους.

Η υπόθεση (Γιακουμόπουλος - Σιταρόπουλος κατά Ελλάδος) αφορούσε την προσφυγή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δύο Ελλήνων υπηκόων - υψηλόβαθμων στελεχών στο Συμβούλιο της Ευρώπης, με την οποία υποστηρίχθηκε ότι οι ελληνικές αρχές δεν τους επέτρεψαν να ψηφίσουν στις ελληνικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο του 2007, από το Στρασβούργο, όπου διαμένουν μόνιμα.

Για την υπόθεση αυτή η Ελλάδα καταδικάσθηκε από "τμήμα" του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις 8 Ιουλίου 2010, για παραβίαση του δικαιώματος συμμετοχής σε ελεύθερες εκλογές και υποχρεώθηκε να καταβάλλει στους ενάγοντες και το ποσό των 2.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

Ωστόσο, ύστερα από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, η υπόθεση εξετάσθηκε, εκ νέου σήμερα, στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, που εξέδωσε την προαναφερθείσα απόφαση.

Σημειώνεται πάντως ότι στην "πρωτόδικη" απόφαση που εξέδωσε το Δικαστήριο, τον Ιούλιο του 2010, κρίθηκε ότι η έλλειψη μέτρων που να επιτρέπουν την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν από Έλληνες στο εξωτερικό είναι αντίθετη με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τονίσθηκε ιδιαίτερα ότι, εξαιτίας αυτής της έλλειψης, παραβιάζεται το δικαίωμα συμμετοχής σε ελεύθερες εκλογές.

Στην πρωτόδικη απόφαση, μάλιστα, υπογραμμίζονταν ιδιαίτερα ότι οι ελληνικές, πολιτικές και δικαστικές αρχές, δεν κατάφεραν, από το 1975 μέχρι και σήμερα, να υλοποιήσουν την εντολή που έδωσε το Σύνταγμα στον νομοθέτη, να καθορίσει τις προϋποθέσεις για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν στους απόδημους Έλληνες.

Επίσης αναφερόταν ότι η ντε φάκτο υποχρέωση που επιβάλλεται στους Έλληνες ομογενείς να ταξιδέψουν στην Ελλάδα, για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, συνιστά διάκριση σε σχέση με τους άλλους Έλληνες, τους επιβαρύνει με υψηλά έξοδα και διαταράσσει την επαγγελματική και οικογενειακή τους ζωή.

Με βάση τη συγκριτική μελέτη του εσωτερικού Δικαίου 33 κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, από τις 29 χώρες-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, που έχουν θεσμοθετήσει διαδικασίες συμμετοχής στις εθνικές εκλογές των ομογενών τους, από τους τόπους διαμονής τους, μόνον η Ελλάδα, η Αλβανία, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία, συγκαταλέγονται στις χώρες που δεν παρέχουν καμία δυνατότητα στους ομογενείς τους να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, στον τόπο μόνιμης διαμονής τους.

Πηγή : ΑΠΕ-ΜΠΕ
Στρασβούργο, 15 Μαρτίου 2012