Τὸ Σάββατο του Λαζαρου, ὁ λαός μας το ζει μεχρι σημερα, με όμορφα έθιμα.
Ένα απ αυτά είναι και τα κάλαντα του Λαζάρου .
Ειναι ενα εθιμο ,που συνδιαζεται με γιορτες χαρας , και με γιορτες της ανοιξης .
Καθως η ανασταση του Λαζαρου προκαλουσε μεγαλη συγκινηση στη λαικη ψυχη , ο εορτσμος της ημερας αυτης , εγκειται αφ ενος μεν στον εορτασμο του γεγονοτος ως θρησκευτικου και αφετερου ως γιορτη της ανοιξης με την οργιωδη βλαστηση και την ανθιση των παντων.
Ειναι μια απο τις σημαντικοτερες ημερες της ορθοδοξιας γιατι σηματοδοτει και τον θανατο και την Ζωη.
Για την εξυμνηση αυτου του θαυματος , της Αναστασης του Λαζαρου , ο λαος δημιουργησε και αφιερωσε αυτα τα καλαντα .
Στα καλαντα αυτα επαιρναν μερος , ολα τα παιδακια ,αγορια και κοριτσακια , της προσχολικης ηλικιας .Επισης , επαιρναν μερος και όλα τα παιδια του Δημοτικου σχολειου , καθως επισης και μεγαλύτερες ηλικιες , όπως 14 και 15 χρονων.
Θελω να σας πω επισης ότι , σε πολλες περιοχες της υπολοιπης Ελλαδας , τα καλαντα του Λαζαρου ψαλονταν μονο απο κοπελες και τις οποιες ονομαζαν Λαζαρινες.
Οι προετοιμασιες αρχιζαν απ την προηγουμενη ημερα ,δηλαδη την Παρασκευη το απογευμα ,με το στολισμα του καλαθιου.
Μαζευαμε τα λουλουδια που τα ονομαζουμε ,*Λουλουδια του Λαζαρου * απ τους κηπους και τα χωραφια , τα οποια βεβαίως ηταν αναλογα , ειτε με τον καιρο που επικρατουσε καθε χρονια , ειτε με ποιον μηνα επεφτε να γιορταζεται ο Λαζαρος και το Πασχα .
Μαζι με τα λουλουδια του Λαζαρου , συμπληρωναμε τον στολισμο και με λουλουδια απο πασχαλιες , οι οποιες ηταν κι αυτες αυτην την εποχη , λιγο ως πολύ ανθισμένες .
Φτιαχναμε μικρα μπουκετακια και στη συνεχεια τα δεναμε με ενα σχοινακι ,και τα στεριωναμε γυρω/γυρω στο επανω χειλος του καλαθιου.
Το καλαθακι ηταν παντα φτιαγμενο απο καλαμια και πολυ λιγοτερο απο βεργες λυγαργιας.
Η χωριτηκοτητα του , δεν ξεπερνουσε σε ογκο τα 5 λιτρα , κυλινδρικο με χερουλι απο πανω και στον πατο του βαζαν παντοτε οι μαναδες , τις πιο πολλες φορες, μαλλια απο προβατα ,η, και αχυρο στην εσχατη περιπτωση ,για να μην σπαζουν τ αυγα.
Ξεκινοντας το πρωι ο καθενας , ειχε μεσα στο καλαθακι του και ενα αυγο για φολι.
Ετσι , για να προκαλεσουν τις νοικοκυρες.
Την επομενη μερα , ολο το χωριο , αλλαζε προσωπο.
Φωνουλες ακουγονταν απο παντου ,γλυκες , παραφωνες φωνουλες ,να τραγουδανε τα καλαντα ,απο μικρες και μεγαλες παρεες παιδιων.
Το ζητημα της παρεας , ειχε λυθει προ πολου ,απο τοτε που αρχισαν να κανουν παρεα στη γειτονια ,στο σχολειο , μια παρεα που θα συνεχιζε να υπαρχει , για παντα.
Μολις λυναν τα διαδικαστικα της συντροφιας , και αφου κατεστρωναν το σχεδιο επισκεψης των σπιτιων , πιο πρωτο ,πιο δευτερο και πιο τελευταιο , αρχιζε και η προπονηση , στο τραγουδι .
Να μαθουν τα λογια και να το τραγουδουν οσο μπορουσαν πιο φυσικα ,πιο πειστικα και πιο ωραια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι
ήρθε η μάνα σου από την πόλη
σού' φερε χαρτί και καλαμαρι .
Γραψε Θοδωρε , γραψε Δημητρη
γραψε Λεμονια και Κυπαρισσι.
Οι κοτίτσες σας αυγά γεννάνε
οι φωλίτσες σας δεν τα χωράνε.
και του χρονου
Ετσι λοιπον δυο ,δυο, ...οι παρεες ,αρχιζαν να περνουν απο πορτα σε πορτα ,απ ολα τα σπιτια , σε ολο το χωριο .
Συναντιοντουσαν στον δρομο μ αλλες παρεες ,καναν προχειρους απολογισμους , τι μαζεψαν , τι θα μαξεψουν και τι μενει ακομη να μαζεψουν , και ποιος μαζεψε τα περισσοτερα .
Επισης τα παιδια ηξεραν πολυ καλα ,ποια νοικοκυρα ηταν τσιγκουνα , και ποια θα δωσει αυγα ,και ποια ξυλοκερατο ,συμφωνα παντα με την τελευταια χαρτογραφηση.
Γι αυτο το ξυλοκερατο εχω μια ασχημη αναμνηση ,γιατι τελικα , τρωγοταν πολυ δυσκολα , και λογω σκληραδας αλλα και λογω μυρωδιας .
Για την εποχη του ηταν ενα φτηνο φρουτο , ενω σημερα ειναι μιας πρωτης ταξεως ζωοτροφη και πρωτη υλη , στη βιομηχανια χρωματων ,αλλα και στην αρτοποιοια, οπου σκουραινει ακομη περισσοτερο το μαυρο ψωμι.
Το όνομα προερχεται από την αρχαιοελληνική λέξη κεράτιον .
Από τη λέξη κεράτιον , προέρχεται και η λέξη καράτι, γιατί το βάρος του σπόρου των χαρουπιών , ορίστηκε ως η πιο μικρή μονάδα μέτρησης του χρυσού και των πολύτιμων λίθων .
Τα άνθη της είναι μικρά, πράσινα, χωρίς πέταλα.
Αυτα συνηθως μας τα διναν , οταν οι κοτες του σπιτινοικοκυρη δεν ειχαν και πολυ μεγαλη αποδοση και ετσι ολοι , μας προσφεραν αυτα , αντι για το αυγο.
.Σε αλλες δε περιπτωσεις , μας εδιναν τιποτα καραμελες, στεγνα συκκα , η , αλλα στεγνα και μη φρουτα , σπανιοτατα δε , σοκολατες ,η, και χρηματα.
Στα χρονια της τουρκοκρατιας , το εθιμο του Λαζαρου , εκπληρουσε και εναν κοινωνικο σκοπο.
Επειδη τα νεα κοριτσια , δεν εβγαιναν καθολου εξω ,απ τον φοβο της απαγωγης τους απ τους Τουρκους , και απο τα ηθη εκεινης της εποχης ,οι δραστηριοτητες τους περιοριζονταν μονο, μες την αυλη και μες στο σπιτι .
Ετσι με την επισκεψη σε διαφορα σπιτια ,γνωστοποιουσαν σ ολους την ομορφια τους , και τα καλη τους , προκαλωντας και δρομολογοντας ετσι για το μελλον , τα διαφορα προξενια .
Γι αυτο , δεν ηταν καθολου παραξενο , οτι μεχρι πριν λιγες δεκαετιες ακομα , τα κορίτσια αραβωνιαζονταν στα 15 με 16 χρονων και στα 17 με 18 χρονων , παντρευονταν , καταλοιπο βεβαίως , βεβαίως , εκεινης της εποχης.
Κατα το μεσημερι επεστρεφαμε στο σπιτι , παρεδιδαμε ολα τ αυγα στη Μανα μας , εκτος βεβαια απο δυο τρια , που τα χαμε ακουμπηση προηγουμενως , στον εναν απ τους δυο παντοπωλες , για κανα γλυκο ..κορνεδακο ας πουμε.
Ετσι λοιπον αρχιζε και τελειωνε αυτη η μερα , γεματη χαρα , φωνες και τραγουδια, μπαινοντας ολοι στην διαδικασια προσαρμογης στα της Μ. Εβδομαδας.
Με αγαπη
Δ.Ν
ΠΗΓΗ. Βικιπαιδεια....
No comments:
Post a Comment