Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 719 ΧΡΟΝΙΑ

Συγκλονίζει η παραίτηση - μυστήριο τουΠάπα 

Η παράδοση θέλει έναν Πάπα να μην εγκαταλείπει τον παπικό θρόνο ζωντανός, ωστόσο ο Βενέδικτος ΙΣΤ' αιφνιδίασε τους πάντες ανακοινώνοντας ότι θα παραιτηθεί στις 28 Φεβρουαρίου, την πρώτη παραίτηση Πάπα έπειτα από 719 χρόνια.

Γνωρίζοντας καλά τη σοβαρότητα αυτής της πράξης και με πλήρη ελευθερία, δηλώνω ότι θα απαρνηθώ τη θέση μου ως Αρχιεπίσκοπος της Ρώμης, διάδοχος του Αγίου Πέτρου

Οπως δήλωσε, διαπίστωσε πως οι δυνάμεις του τον εγκαταλείπουν τους τελευταίους μήνες, «σε τέτοιο βαθμό που έπρεπε να αναγνωρίσω την ανικανότητά μου να τελώ τα καθήκοντα που μου εμπιστεύτηκαν». «Γι' αυτόν τον λόγο, και γνωρίζοντας καλά τη σοβαρότητα αυτής της πράξης και με πλήρη ελευθερία, δηλώνω ότι θα απαρνηθώ τη θέση μου ως Αρχιεπίσκοπος της Ρώμης, διάδοχος του Αγίου Πέτρου».

Παρότι ο ίδιος και ο 89χρονος αδελφός του -που είπε ότι γνώριζε τις προθέσεις του Ποντίφικα εδώ και μήνες- φρόντισαν να διευκρινίσουν πως ο λόγος πίσω από την παραίτησή του ήταν η φυσική αδυναμία εξαιτίας της προχωρημένης του ηλικίας, οι φήμες οργίαζαν εδώ και καιρό ότι ο Πάπας έπασχε από κατάθλιψη και αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του.

Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, τον Πάπα Ιωάννη Παύλο, ο οποίος είχε γυρίσει τη μισή υφήλιο, ο Βενέδικτος δεν εγκατέλειπε εύκολα το Βατικανό, και όταν το έκανε ήταν συνήθως για να επισκεφθεί την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Γερμανία.

Ο κεραυνός στον Αγιο Πέτρο του Βατικανού θα μπορούσε να αποδοθεί σε θαύμα πριν από λίγες δεκαετίες. Συνέπεσε με την παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’

Αρκετοί επικριτές του, δε, του καταλόγιζαν εξαρχής ότι ήταν ανίκανος να διαχειριστεί έναν τόσο μεγάλο «οργανισμό», όπως είναι η Καθολική Εκκλησία. Και όπως λένε οι κακές γλώσσες, δεν ήθελε ποτέ να αναλάβει αυτό το βαρύ φορτίο.

Λίγο πριν κλείσει τα 75 του χρόνια, ως επικεφαλής τότε της επιτροπής που είναι υπεύθυνη για την ορθή τήρηση του δόγματος -δηλαδή τη μετεξέλιξη της τρομερής Ιεράς Εξέτασης-, ο Γιόζεφ Ράντσινγκερ είχε ζητήσει από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο να του επιτρέψει να αποσυρθεί από το Βατικανό και να αφιερωθεί στη συγγραφή βιβλίων. Ο Ποντίφικας του αρνήθηκε και τρία χρόνια αργότερα βρέθηκε να είναι ο απρόθυμος διάδοχός του.

Λέγεται ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους προτιμήθηκε από τους άλλους υποψηφίους ήταν η προχωρημένη του ηλικία, που δεν θα του επέτρεπε να παραμείνει στον παπικό θρόνο τόσα χρόνια όσο ο προκάτοχός του.

Δεν κέρδισε άδικα τον χαρακτηρισμό «Ροτβάιλερ του Θεού» ή «Καρδινάλιος Πάντσερ», όταν μαζί με τον Ιωάννη Παύλο είχαν φροντίσει να περιστοιχιστούν με τους πλέον συντηρητικούς Καρδινάλιους και να έχουν ανάλογου σκεπτικού αξιωματούχους σε όλα τα κρίσιμα πόστα.

Οι γκάφες
Ο συντηρητισμός του Βενέδικτου τον ακολούθησε σε όλη τη διάρκεια της θητείας του, με εξαίρεση την πρόσφατη απόφασή του να χρησιμοποιήσει το Twitter για να επικοινωνεί με το παγκόσμιο εκκλησίασμά του. Κι αν ο Πάπας έχει το «αλάθητο», ο Βενέδικτος θα μείνει μάλλον στην Ιστορία για τις γκάφες του, που στοίχισαν τόσο στη δική του υστεροφημία όσο και στην Καθολική Εκκλησία.

Εγινε Πάπας το 2005 και ήδη έναν χρόνο αργότερα κατάφερε να εξοργίσει τους μουσουλμάνους, όταν κατά τη διάρκεια ομιλίας του επικαλέστηκε μια μεσαιωνική περιγραφή του Μωάμεθ και της διδασκαλίας του, σύμφωνα με την οποία ήταν «κακός και απάνθρωπος».

Μετά τις βίαιες αντιδράσεις σε αρκετές ισλαμικές χώρες, ο Βενέδικτος αναγκάστηκε να ζητήσει συγνώμη. Λίγα χρόνια αργότερα κατάφερε να εξοργίσει και την εβραϊκή κοινότητα, με την αποδοχή στην Εκκλησία τεσσάρων επισκόπων τους οποίους είχε αφορίσει πριν από 20 χρόνια ο Ιωάννης Παύλος ο Β'. Ενας εξ αυτών, ο Ρίτσαρντ Ουίλιαμσον, είχε αμφισβητήσει το μέγεθος του Ολοκαυτώματος, λέγοντας ότι οι Ναζί σκότωσαν... μόλις 300.000 Εβραίους και χωρίς να χρησιμοποιήσουν θαλάμους αερίων.

Το 2008 ενόχλησε τους ομοφυλόφιλους όταν υποστήριξε πως η υπεράσπιση της ετεροφυλοφιλίας είναι εξίσου σημαντική με την προστασία των τροπικών δασών. Αργότερα, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Αφρική, είπε ότι τα προφυλακτικά επιτείνουν το πρόβλημα του AIDS, υπαινισσόμενος πως διευκολύνουν τις σεξουαλικές σχέσεις.

Δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τα οικονομικά σκάνδαλα στα οποία είχε εμπλακεί το Βατικανό και συγκεκριμένα υποψίες ότι έχουν χρησιμοποιηθεί λογαριασμοί του για ξέπλυμα χρήματος μέσω των πολλών μη κυβερνητικών οργανώσεων που χρηματοδοτεί.

Πολλά λόγια και λίγα έργα, εξάλλου, ήταν η στάση του και στην υπόθεση κακοποίησης παιδιών από καθολικούς ιερείς, σε σημείο που τα θύματα ιερέων της Ιρλανδίας να χαιρετίσουν με ενθουσιασμό την παραίτηση του Πάπα.

Από το 1294...

Η τελευταία παραίτηση Πάπα έγινε το 1294, όταν ο Σελεστίνος ο Ε', πέντε μόλις μήνες μετά την επιλογή του, αποφάσισε ότι δεν ήταν ικανός να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αξιώματος. Δεν ήξερε καν λατινικά, όπως γράφουν οι ιστορικοί. Πέθανε δύο χρόνια αργότερα και αργότερα αγιοποιήθηκε. Στη σύγχρονη Ιστορία, ο Πάπας Πίος ο ΙΒ' (1939-1958) αλλά και ο Ιωάννης Παύλος ο Β' (1978-2005) ειχαν προετοιμάσει εγγράφως τις παραιτήσεις τους. Ο Πίος το έκανε με σκοπό να διασφαλίσει την Εκκλησία στην περίπτωση που τον απήγαγαν τα στρατεύματα του Χίτλερ. Ο Ιωάννης Παύλος ήθελε να υπάρχει έτοιμη η παραίτησή του για το ενδεχόμενο μιας σοβαρής και μακροχρόνιας ασθένειάς του, που θα άφηνε την Εκκλησία ακέφαλη για μεγάλο διάστημα.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ' γεννήθηκε πριν από 85 χρόνια στη Βαυαρία ως Γιόζεφ Αλόις Ράτσινγκερ. Ως έφηβος είχε καταταγεί υποχρεωτικά στη χιτλερική νεολαία, αλλά λιποτάκτησε λίγες ημέρες πριν από την κατάρρευση του μετώπου. Σπούδασε θεολογία και ήταν ένας από τους πιο φιλελεύθερους και μεταρρυθμιστές στις τάξεις των πανεπιστημιακών καθηγητών. Λέγεται ότι ήταν ένας πανέξυπνος, ιδιοφυής θεολόγος, που γι' αυτό είχε θεαματική ακαδημαϊκή εξέλιξη και ήδη στα 30 του χρόνια δίδασκε σε γνωστά πανεπιστήμια, όπως της Βόννης και του Τίμπινγκεν. Ωστόσο, οι κινητοποιήσεις των φοιτητών το 1968 τον εξόργισαν, τις θεώρησε προσβολή για τα θεία και εκεί φαίνεται ότι ξεκίνησε η συντηρητική του στροφή. Σταδιακά άρχισε να ανεβαίνει στην ιεραρχία, έγινε αρχιεπίσκοπος Μονάχου, μέχρι που το 1981 βρέθηκε στο πλευρό του Πάπα Ιωάννη Παύλου του Β' στη Ρώμη. Οι δυο τους αποτέλεσαν ένα λειτουργικό δίδυμο, που επέλεγε συνεργάτες, καρδινάλιους και θεολόγους με βάση την πίστη τους προς το Βατικανό.

Παρ'όλ' αυτά, η εκλογή του Ράντσινγκερ το 2005 ήταν έκπληξη για πολλούς, καθώς σπάνια αναδεικνύονται στο υπέρτατο αξίωμα στην Αγία Εδρα οι άνθρωποι που ηγούνται ξεκάθαρα μιας ιδεολογικής κατεύθυνσης. Ως Πάπας ήταν πολύ διαφορετικός από τον χαρισματικό προκάτοχό του. Εξακολούθησε να συμπεριφέρεται εν πολλοίς ως καθηγητής και αφιέρωνε πολύ χρόνο στις ακαδημαϊκές διαφωνίες επί θεολογικών θεμάτων, ενώ συνέγραψε και τρία βιβλία για τον Ιησού. Μπορεί να εξόργισε με δηλώσεις του τους Εβραίους και τους μουσουλμάνους, αλλά έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση των σχέσεων με την Προτεσταντική και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Τα θέματα που δεν ήθελε να αγγίξει καθόλου ήταν η αγαμία των ιερέων και η είσοδος των γυναικών στον κλήρο ως βαθιά συντηρητικός.

ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ