Αιώνιοι φοιτητές. Γιατί όχι; Της Νιόβης Παυλίδου*

Νιόβη Παυλίδου

Καθηγήτρια, Μέλος 

Συμβ. Ιδρύματος ΑΠΘ 

Για πολλοστή φορά καλούμαστε να συζητήσουμε ένα ζήτημα που δεν απασχολεί κανένα πανεπιστήμιο στον κόσμο. Τους αιώνιους φοιτητές. Γιατί, αναρωτιέται κανείς, δε μπορεί να έχουμε αιώνιους φοιτητές, τώρα που κόπηκαν, είναι αλήθεια, πολλές παροχές που ίσχυαν επί σειρά ετών; Ενοχλεί κανέναν η ελευθερία του ατόμου να σχεδιάζει τις σπουδές του με βάση παραμέτρους της  ζωή του;

Ας δούμε τέσσερα σημεία.

1: Το κόστος των φοιτητών. Σε μια χώρα όπου οι «δωρεάν» βασικές υπηρεσίες θεωρούνται ύψιστο δικαίωμα των πολιτών έχουμε χάσει κάθε δυνατότητα για λογική εκτίμηση οποιουδήποτε κόστους .Ναι, κοστίζουν οι αιώνιοι φοιτητές. Κοστίζουν σε διοικητικό βάρος (επανεγγραφές στα εξάμηνα, απροσδιόριστο και βαρύ φορτίο για διοίκηση και καθηγητές στις εξετάσεις, σχεδιασμός  δυναμικότητας αιθουσών, σχεδιασμός βιβλιοθηκών και γενικά υποδομών σπουδών, και πολλά άλλα). Διότι οι αιώνιοι φοιτητές μετρώνται ως φοιτητές που οφείλουμε να εξυπηρετήσουμε ανά πάσα στιγμή. Το διοικητικό αυτό κόστος το πληρώνει το κράτος γιαυτό δε μάθαμε να το υπολογίζουμε. Έτσι πρέπει όμως να συνεχίσουμε;

2: Η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων γίνεται και με βάση τον αριθμό των φοιτητών. Για έναν ασαφή αριθμό ενεργών φοιτητών η χρηματοδότηση καταλήγει να δίδεται μόνο από το κράτος. Κανείς σοβαρός χρηματοδότης δεν δέχεται να συνεισφέρει σε «θολούς λογαριασμούς». Είναι σωστή διαχείριση των χρημάτων του φορολογούμενου;  Έτσι πρέπει να συνεχίσουμε;

3: Η επιστροφή στα μαθήματα μετά από μεγάλη διακοπή σπουδών δεν είναι τόσο απλή. Διότι τα προγράμματα σπουδών αλλάζουν, οι τρόποι διδασκαλίας αλλάζουν, οι δεξιότητες που θα πρέπει να αποκτούν οι φοιτητές αναθεωρούνται, ακολουθώντας τις κοινωνικές αλλαγές. Οι αλλαγές των προγραμμάτων σπουδών αποτελούν βασικό σημείο αξιολόγησης των ιδρυμάτων και εγγυώνται την αντιστοιχία πτυχίων και αναγκών της επαγγελματικής αγοράς. Ναι, σε όλα τα πανεπιστήμια επιτρέπεται μια διακοπή σπουδών για λίγα χρόνια γιατί στη ζωή αντιμετωπίζουμε απρόοπτες καταστάσεις, αλλά όχι αιώνια επιμήκυνση σπουδών, γιατί ο φοιτητής δεν θα μπορέσει πια να συνεχίσει το πρόγραμμα που ξεκίνησε. Ειναι πιο σωστή μια επανεκίνησητων σπουδών του. Μόνο στη χώρα μας θεωρούμε ότι  τα προγράμματα και οι απαιτήσεις εκπαίδευσης είναι αμετάβλητα, ανεπηρέαστα από κάθε  αλλαγή της επαγγελματικής αγοράς. Έτσι πρέπει να συνεχίσουμε;

4: Σε όλα τα οργανωμένα εκπαιδευτικά συστήματα ο ρυθμός αποφοίτησης είναι στοιχείο αξιολόγηση του ιδρύματος. Διότι λογικά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα επιθυμούν να εντάξουν γρήγορα τους φοιτητές στην αγορά εργασίας. Η εκπαίδευση δεν είναι αυτοσκοπός,  εχει στόχο την «παραγωγή» πολιτών με δεξιότητες χρήσιμες στην κοινωνία. Ο ρυθμός αποφοίτησης κρίνεται μέσα από ένα αξιόπιστο εξεταστικό σύστημα στα πανεπιστήμια αυτά. Δεν είναι μια απλή σχέση  εξεταστή και εξεταζόμενου. Στη χώρα μας, με τους πολλούς «μορφωμένους» άνεργους, δεν ενδιαφερθήκαμε ποτέ για τον ρυθμό αποφοίτησης των σπουδαστών μας και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται. Έτσι πρέπει να συνεχίσουμε;

Ευτυχώς στην περίφημη συνεργασία και της νέας κυβέρνησης με τον ΟΟΣΑ  παραμένει η επισήμανση για αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Προφανώς εμείς οι πολίτες  δεν δώσαμε την δέουσα σημασία στο σημείο αυτό απορροφημένοι από τα οικονομικά μέτρα. Η ΟΟΣΑ όμως γνωρίζει τις τάσεις και προσπαθεί να ενσωματώσει τις χώρες σε ενα διεθνές ακαδημαϊκό σύστημα που να στηρίζει της κινητικότητα στην εκπαίδευση και την εργασία. Ελπίζουμε λοιπόν ότι θα προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις στην παιδεία μας.

Ν.Π. 13/2/15