Αφιέρωμα στον Ανδρέα Παπανδρέου για το όραμα της Ευρώπης. "Τα Νέα".

Το όραμα της ενωμένης Ευρώπης

Αφιέρωμα στον Ανδρέα Παπανδρέου: Ενας ηγέτης από το μέλλον

Μια άλλη αφήγηση για την Ελλάδα, την Ευρώπη, τον κόσμο

Toυ ΚΩΣΤΑ ΛΑΛΙΩΤΗ στην εφημερίδα Τα ΝΕΑ

Τι έλεγε ο ιστορικός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ Ανδρεάς Παπανδρέου για την Ελλάδα, την ανάπτυξη, το χρέος, την ΕΟΚ, το ενιαίο νόμισμα, τη Γερμανία, τη δημοκρατία, την πολιτική ενοποίηση – αλλά και για τον κόσμο, τις προκλήσεις του, τις νέες τεχνολογίες

Ένα αφιέρωμα στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ και στον χαρισματικό ηγέτη της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης Ανδρέα Παπανδρέου, με τη φροντίδα του Κώστα Λαλιώτη, ρίχνει τον προβολέα της μνήμης σε τρία κείμενα με ιστορική καταγραφή, που έχουν σχέση με τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο.
1. Πριν από την κρίση αλλά κυρίως μετά το «Σοκ και Δέος» της 7χρονης κρίσης τείνουν να επικρατήσουν διάφορα «στερεότυπα» με σχηματικές γενικεύσεις και επικίνδυνες απλουστεύσεις και κυρίως μακριά από τις αλήθειες και τα συγκεκριμένα παραδείγματα. Περιφέρονται στα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης και στα Κοινωνικά Μέσα Επικοινωνίας διάφορα «στερεότυπα» με συνονθυλεύματα είτε από ψέματα είτε από μισές αλήθειες, που είναι χειρότερα από τα ψέματα.
Τα «Στερεότυπα» αναφέρονται σε αφορισμούς και μηδενισμούς, σε καταδίκες και αναθέματα για τη Μεταπολίτευση, για τη Δημοκρατία και τους Δημοκρατικούς Θεσμούς, για το Πολιτικό Σύστημα και την Αυτοδιοίκηση, για τα Κόμματα και τους Πολιτικούς, για τους Κοινωνικούς Θεσμούς, τους Συλλογικούς Φορείς και τα Κοινωνικά Δίκτυα.• Πολλά από τα «στερεότυπα» αυτά με τους συνακόλουθους αφορισμούς και τα συνακόλουθα αναθέματα αφορούν το ΠΑΣΟΚ με αιχμή τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εμφανής στόχος ήταν και είναι η πολιτική και η ηθική του απαξίωση. 

Άλλωστε ο ίδιος ο Ανδρέας όσο ζούσε δεν επιδίωξε ποτέ να οργανώσει την υστεροφημία του μέσα από ένα δίκτυο υμνογράφων και αγιογράφων όπως έκαναν ή κάνουν άλλοι Πολιτικοί. 
Ο Ανδρέας επιθυμούσε να συνομιλεί ο ίδιος αυτοπροσώπως με την Ιστορία.2. Οι τιμητές, οι αρνητές και οι υβριστές του Ανδρέα Παπανδρέου με τους μύριους τόσους χαρακτηρισμούς, όπως «Λαϊκιστής», «Λαοπλάνος», «Δημαγωγός», «Κρατιστής», «αντι-Ευρωπαϊστής», «Ολετήρας», «Φαύλος», «Αναχρονιστής» κ.λ.π. δεν έχουν καταφέρει να «σβήσουν το άστρο του». 

Δεν έχουν καταφέρει να σβήσουν τον αυθεντικό του μύθο και την εγγραφή των προοδευτικών ιδεών του, των δημιουργικών του έργων και των λυτρωτικών πολιτικών του από τη σκέψη, το συναίσθημα και το βίωμα εκατομμυρίων Ελλήνων.

• Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πριν από λίγα χρόνια σε όλες τις Δημοσκοπήσεις, που οι Πολίτες αξιολογούν, κρίνουν και συγκρίνουν όλους τους Πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε μια σαφέστατη υπεροχή παντού σε όλους τους κρίσιμους τομείς. 

Η κατάταξή του διαχρονικά στην πρώτη θέση από τον Ελληνικό Λαό είναι μια αποστομωτική απάντηση για τους εχθρούς και τους αντιπάλους του και μια λυτρωτική απάντηση για τους φίλους του.

3. Πιστεύω ότι τα «ΝΕΑ» με το συμβολικό τους αφιέρωμα σε τρεις σημαντικές πολιτικές παρεμβάσεις του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ θα συμβάλλουν καταλυτικά να σημάνει την αρχή μιας αντίστροφης μέτρησης για τις αλήθειες ενός Πολιτικού Ηγέτη χωρίς αγιογραφίες και λιβανωτούς. 

• Τα «ΝΕΑ» στο αφιέρωμά τους στον εμβληματικό Ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ και στον χαρισματικό Ηγέτη της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης Ανδρέα Παπανδρέου ρίχνουν τον προβολέα της αλήθειας και της μνήμης σε τρία κείμενα με ιστορική καταγραφή, που έχουν σχέση με τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και τον Κόσμο. 

Η αλήθεια και η μνήμη συνδέονται απόλυτα και άρρηκτα στις σηματοδοτήσεις τους. Άλλωστε η ετυμολογική αναφορά της λέξης αλήθεια, ταυτίζεται με την άρνηση της λήθης (α στερητικό + λήθη).

* * *
4. Το ΠΡΩΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ* είναι εκτεταμένο απόσπασμα από την Ομιλία του στην Βουλή για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ με τίτλο: «Η ΕΛΛΑΔΑ, Η ΕΥΡΩΠΗ, ΤΟ ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ, Η ΟΝΕ», 
στις 28 Ιουλίου 1992. 
• Σταχυολογούμε ορισμένες συγκεκριμένες περικοπές:

(α.) «Με δεδομένο ότι το ΠΑΣΟΚ θα ψηφίσει την κύρωση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, έχουμε χρέος να περιγράψουμε και να προβάλλουμε ορισμένες κρίσιμες πτυχές της. Όμως το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να πει στο Λαό μόνο τα αναμενόμενα οφέλη, ούτε να ωραιοποιήσει την εικόνα. Αντίθετα πρέπει να τονίσει με ειλικρίνεια το κόστος αυτής της προσαρμογής. Θα πρέπει ο Έλληνας πολίτης να ξέρει τι να περιμένει στο τέλος της πορείας, αλλά και τι θα έχει καταβάλει για να φθάσει στο τέρμα αυτής της δύσκολης και άνισης πορείας...»

(β.) «Αυτή η στρατηγική της Γερμανίας αποτελεί έναν αγώνα για τη δημιουργία σφαιρών επιρροής, που μας πάνε πίσω περίπου έναν ολόκληρο αιώνα. Παραμένει, βέβαια, πάντα το ερώτημα, σε όλη αυτή την πορεία, εάν πορευόμαστε προς μία «Ευρωπαϊκή Γερμανία» ή προς μία «Γερμανική Ευρώπη».

(γ.) «Στο πλαίσιο της ΕΟΚ σοβούν πάντα η σύγκρουση Βορρά και Νότου. Και αυτό γιατί η Ενιαία Αγορά όταν απουσιάζει κάθε άλλη ουσιαστική πολιτική σύγκλισης και συνοχής πολύ υψηλότερου επιπέδου οξύνει τις αντιθέσεις. Οξύνει τις ανισότητες, όχι μόνο ανάμεσα σε Κράτη – Μέλη, αλλά ανάμεσα και σε περιοχές - περιφέρειες, οι οποίες είναι καθυστερημένες και σε άλλες που είναι προχωρημένες.»

(δ.) «Η Ελλάδα είναι και Ευρωπαϊκή και Βαλκανική και Μεσογειακή χώρα. Είμαστε αναπόσπαστο τμήμα της νέας Ευρώπης που γεννιέται. Στην Ευρωπαϊκή πρόκληση δεν χωράει παρά μόνο μία σθεναρή και θετική απάντηση. Ναι, θα συμμετάσχουμε ενεργά και ισότιμα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Δεν υπάρχει πράγματι εναλλακτική πορεία, παρά μόνο η περιθωριοποίηση της Χώρας μας, όσα και αν είναι τα εμπόδια που στέκονται στο δρόμο μας.
Η Συνθήκη του Μάαστριχτ απλώς αποτελεί για μας ένα εισιτήριο σε ένα δύσκολο και άνισο αγώνα.» 
(ε.) «… Ο αγώνας είναι άνισος, γιατί στην εκκίνηση είμαστε οι τελευταίοι. Ο αγώνας είναι άνισος, γιατί η συνθήκη του Μάαστριχτ εκφράζει σχεδόν απόλυτα τα συμφέροντα και την οπτική γωνία του πλούσιου Βορρά. Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης δεν χωράει μέσα στο Μάαστριχτ. Το Μάαστριχτ για μας αποτελεί ένα σταθμό σε μία πορεία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ένα σταθμό που θα ξεπεραστεί και ίσως αλλοιωθεί στην ίδια την πορεία…».
(στ.) «…Στη συνθήκη του Μάαστριχτ υπάρχουν διακηρύξεις. Ουσιαστικές δεσμεύσεις, υπάρχουν κατά κύριο λόγο για την ΟΝΕ, την Οικονομική Νομισματική Ένωση. Δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί το θεσμικό πλαίσιο για την πολιτική, ούτε για την ενιαία –ούτε καν απλώς για κοινή - Εξωτερική Πολιτική, ούτε για την ενιαία Άμυνα…»

(ζ.) «…Στις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή για κάθε μία χώρα ξεχωριστά και για την Ευρώπη ως σύνολο στην ΟΝΕ δεν υπάρχει αναφορά καν στο τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα της ανεργίας, τη χειρότερη μορφή ανισότητας που μπορεί να γνωρίσει μία σύγχρονη χώρα…»

(η.) «…Οι δείκτες – στόχοι της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) συνιστούν το όραμα ενός «Ευρωπαίου Τραπεζίτη». Εκφράζουν κατά κύριο λόγο τις συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις της σημερινής Ευρώπης.»
• Το κοινωνικό κόστος για την Ελλάδα της επίτευξης των στόχων στα χρονικά πλαίσια που προβλέπει η συνθήκη του Μάαστριχτ, είναι τεράστιο όπως και για τις άλλες χώρες του Νότου…»

(θ.) «… "Οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από την Συνθήκη του Μάαστριχτ δεν είναι πραγματόσημες στα χρονικά πλαίσια που προβλέπει για την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ισπανία". Οι υπολογισμοί που αφορούν την Πορτογαλία και την Ελλάδα φέρνουν ίλιγγο"…» 

(ι.) «…Για μένα είναι σαφέστατο. Όλα αυτά σημαίνουν ότι ήδη προβλέπονται, έστω και αν δεν ομολογούνται, δύο ταχύτητες στην Ενωμένη Ευρώπη. Ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας το τεράστιο κοινωνικό κόστος και τις εκρηκτικές κοινωνικές καταστάσεις, τις οποίες θα αντιμετωπίζουμε σε αυτήν την πορεία, τουλάχιστον για τις χώρες του Νότου. Τότε μπορείτε να μου πείτε, μοιρολατρικά να δεχθούμε αυτήν την πορεία; 
• Γιατί ψηφίζουμε "ναι", μία πορεία συνεχιζόμενης ύφεσης, μεγέθυνσης της ανεργίας και της ανισοκατανομής του πλούτου και του εισοδήματος της βίαιης δημιουργίας μιας κοινωνίας των 2/3, για να μην φθάσω να λέω του 1/3. Η δική μας θέση είναι «Ναι» γιατί υπάρχει και άλλος δρόμος….»

(κ.) «…Η πορεία προς την ΟΝΕ είναι μια πορεία που με τα σημερινά δεδομένα φαίνεται αδιέξοδη για τις χώρες του Νότου. Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι πως η Ελλάδα σε συνεργασία με τις χώρες του Νότου, πρέπει να δώσει τη μεγάλη μάχη για την επίτευξη των παρακάτω στόχων:

Πρώτον, το πακέτο Ντελόρ 2 να ισχύσει στο σύνολό του, χωρίς αλλοιώσεις και περικοπές. 

Δεύτερον, όπως έχει τονιστεί με τεκμηριωμένα επιχειρήματα στη Βουλή, με την ολοκλήρωση της ΟΝΕ η νομισματική και συναλλαγματική πολιτική ασκείται πλέον –θα ασκηθεί δηλαδή- σε Ευρωπαϊκό, όχι σε Εθνικό επίπεδο.

Τρίτον, στα Κράτη-Μέλη παραμένει η δημοσιονομική πολιτική, που όμως ουσιαστικά περιορίζεται ο αναδιανεμητικός ρόλος. Εδώ πραγματικά βρίσκεται το κλειδί.

Τέταρτον, σε μια Ομόσπονδη Ευρώπη ο Ευρωπαϊκός Προϋπολογισμός πρέπει να είναι μεγέθους ικανού για την άσκηση αποτελεσματικής αναδιανεμητικής πολιτικής προς όφελος των Κρατών-Μελών του Ευρωπαϊκού Νότου και των οικονομικά καθυστερημένων περιοχών. 

Μόνο κάτω από τέτοιες συνθήκες θα καταστεί δυνατή η σύγκλιση στα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και εισοδημάτων, που δεν αφορούν τους στόχους τους τραπεζικούς. Είναι άσχετα με τους τραπεζικούς στόχους, που έχει θέσει η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Και εδώ σαφώς πρέπει να δοθεί η μάχη, από την έκβαση της οποίας θα κριθεί και το μέλλον της Χώρας μας…».

(λ.) «…Εδώ, ήθελα να φέρω ένα παράδειγμα: Όταν υπάρχει ενοποίηση του Νομίσματος σε πέρα από μια χώρα, σε 2, σε 3, σε 5 χώρες αυτό λειτουργεί κατά τρόπο αρνητικό για όλες τις καθυστερημένες ή ασθενέστερες χώρες ή περιοχές. 
Θα δώσω το απλό παράδειγμα των δύο Γερμανιών. Μόλις έγινε το Ενιαίο Νόμισμα, εμφανίστηκαν αμέσως τα τραγικά προβλήματα της Ανατολικής Γερμανίας. Η Δυτική Γερμανία αναγκάζεται, τώρα, να κάνει μεταφορές πόρων, πραγματικά αστρονομικών διαστάσεων, στην τέως Ανατολική Γερμανία, γιατί έχει την ευθύνη και μπορεί να ασκήσει δημοσιονομική πολιτική.

Μετά από αυτό το παράδειγμα και την περιγραφή του σκεφθείτε τι θα συμβεί στις χώρες του Νότου και στις καθυστερημένες περιοχές χωρίς τη δημοσιονομική πολιτική της Ευρώπης. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο και κλειδί, να ολοκληρωθεί ο ομοσπονδιακός χαρακτήρας της Ευρώπης, έτσι ώστε η ευθύνη να είναι εκεί όπου υπάρχουν τα μέσα. Τα μέσα θα τα έχουν οι Βρυξέλλες μετά την Ένωση. Δεν θα τα έχουν τα Κράτη-Μέλη. Και εκεί υπάρχει η ευθύνη, η οποία βεβαίως πρέπει και να ελέγχεται δημοκρατικά…»

(μ.) «…Τα σύνορα της Ελλάδας πρέπει να είναι και σύνορα της Ενωμένης Ευρώπης…»

(ν.) «…Τι περιλαμβάνει το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης για μας;
• Τον σεβασμό της λαϊκής κυριαρχίας, της δημοκρατίας και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχει επισημανθεί επαρκώς το μεγάλο δημοκρατικό έλλειμμα και η ανάγκη να καλυφθεί γρήγορα. Είναι αυταπόδεικτο, γι’ αυτό δε θα μιλήσω παραπάνω σ’ αυτό το κρίσιμο θέμα.
• Επιγραμματικά θεωρώ επιτακτική ανάγκη να δώσω ιδιαίτερη έμφαση και στα εξής:
 στη διασφάλιση των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών, 
 στην ανάδειξη της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας των κρατών-μελών, 
 στην οικονομική ανάπτυξη και πλήρη απασχόληση του εργατικού δυναμικού, 
 στη δωρεάν Παιδεία και ιατρική περίθαλψη, 
 στο κοινωνικό κράτος, στην κοινωνική μέριμνα, στην κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη, 
 στην προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων από οποιαδήποτε επιβουλή 
 στην προστασία του περιβάλλοντος.
Αυτό είναι το όραμα της ενωμένης Ευρώπης, αυτές οι αναφορές είναι τα θεμέλιά της...» 
* * *
5. Το ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ είναι τα κύρια σημεία της Ομιλίας του στο Υπουργικό Συμβούλιο στις 2 – 12 – 1993, με τον τραγικά επίκαιρο τίτλο :
«ΕΝΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΙΛΗΜΜΑ» 
«… Είτε το Έθνος θα εξαφανίσει το Χρέος, 
Είτε το Χρέος θα αφανίσει το Έθνος…»

• Δε θα σταχυολογήσω καμμία περικοπή, γιατί αυτό το ιστορικό κείμενο είναι απολύτως αναγκαίο και χρήσιμο να διαβαστεί ολόκληρο. Το Κείμενο αυτό έχει σημαντική αξία γιατί καθορίζει το «δέον γενέσθαι».

Θα μπορούσε και θα έπρεπε να αποτελεί πυξίδα για όλους τους Πρωθυπουργούς και τους Πολιτικούς Ηγέτες. 

Σίγουρα συνοψίζουν οδηγίες για ναυτιλομένους και όχι ναυαγούς Πολιτικούς με θέμα πως μπορεί να αποτραπεί η χρεοκοπία μιας χώρας.

• Όμως πιο σημαντική αξία από το Λόγο έχει η Πράξη. Η αντιστοιχία και η συνέπεια Λόγου και Πράξης με αναφορά στα «έργα και τις ημέρες» του Ανδρέα Παπανδρέου. Εδώ θέλω να σημειώσω ότι από τους τιμητές και αντιπάλους του Ανδρέα Παπανδρέου έχει εφαρμοστεί συστηματικά η εξής μέθοδος Επικοινωνίας.

Σε πολλά αναμφισβήτητα θετικά κεκτημένα των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ αναφέρονται με το όνομα μόνο των Υπουργών, χωρίς καμμία αναφορά στις Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, χωρίς συσχέτιση στον Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου.

Θα παραθέσω ενδεικτικά ορισμένα παραδείγματα: 

• Ο Ανδρέας ως Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 1993 και το 1995 επεξεργάστηκε και εφάρμοσε ιεραρχημένα ένα πρόγραμμα με το 4πτυχο «Σταθερότητα, Ανάπτυξη, Κοινωνική Συνοχή, Κοινωνική Αλληλεγγύη».

Αυτό το πρόγραμμα κατά κοινή ομολογία αποτελεί τη Λυδία Λίθο γιατί έθεσε τα θεμέλια για να μπει η Ελλάδα στην ΟΝΕ και μετά στην Ευρωζώνη. 
• Αυτό το πρόγραμμα του 1994 και 1995 του «επάρατου» και «βαθέως» ΠΑΣΟΚ με Πρωθυπουργό τον «ολετήρα», «άρρωστο – ανίκανο» και «αναχρονιστικό» Ανδρέα Παπανδρέου είχε απόλυτη και αδιαμφισβήτητη επιτυχία.

• Ας επισημάνουμε ενδεικτικά ορισμένες μόνο επιτυχίες :

(α.) Ο προϋπολογισμός του 1994 ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τις προβλέψεις απολύτως ισοσκελισμένος.

(β.) Ο προϋπολογισμός του 1995 ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τις προβλέψεις οριακά ισοσκελισμένος, γιατί συνειδητά αυξήθηκαν οι πόροι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για προφανείς λόγους ανάπτυξης και απασχόλησης.

(γ.) Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είχε θετικά πρόσημα για το 1994 +2% και το 1995 2,1%, ενώ το 1993 είχε αρνητικά πρόσημα -1,6%. 

(δ.) Το 1994 και το 1995 δημιουργήθηκαν ουσιαστικά αυθεντικά πρωτογενή πλεονάσματα 4,2% και 2,2% αντίστοιχα και κυρίως με δυναμική προβολή για τα επόμενα χρόνια.

(ε.) Το 1994 και 1995 με ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, το ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ με συνδυαστικές πολιτικές και αποκλιμακώθηκε και μειώθηκε. 

• Θέλω να θυμίσω σε όλους ότι το 1993 με Κυβέρνηση της «ενάρετης» Ν.Δ. και πρωθυπουργό τον «νοικοκύρη» κ. Μητσοτάκη, το Δημόσιο Χρέος είχε φτάσει και με δυναμική να ξεπεράσει σημαντικά το 100% του ΑΕΠ. 

• Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1988 με Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου το ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ήταν 61% του ΑΕΠ, ενώ το 1989 έκλεισε στο 64,8% του ΑΕΠ αφού το 2ο εξάμηνο μεσολάβησε η Κυβέρνηση Τζανή Τζανετάκη και Κώστα Μητσοτάκη με σύνθημα «… δώστε σε όλους όλα…».

• Επίσης αξίζει να αποτιμηθεί το οικονομικό κόστος όλων των παροχών, των δεσμεύσεων και των πελατειακών ρουσφετιών το 2ο εξάμηνο του 1989 από τη συγκυβέρνηση της ακραίας Νεοφιλελεύθερης Δεξιάς του Κ.Μητσοτάκη με τον Συνασπισμό της Αριστεράς. 
(στ.) Το 1994 κατοχυρώθηκε θεσμικά το ΑΣΕΠ (Νόμος Α. Πεπονή), που σηματοδοτούσε το τέλος του ρουσφετιού και του «Πελατειακού Κράτους» και μια νέα αρχή για την αξιοκρατική Δημόσια Διοίκηση. 

(ζ.) Το 1994 και το 1995 με το 2ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (με Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους) σχεδιάστηκαν και άρχισε η υλοποίηση όλων των προγραμμάτων (σε Εθνική, Περιφερειακή κλίμακα) για τις σύγχρονες υποδομές, για τα νέα Δίκτυα στις Μεταφορές, στους Οδικούς Άξονες, στην Ενέργεια, στις Τηλεπικοινωνίες, στο Κοινωνικό Κράτος και την Υγεία, στο Περιβάλλον, στην Παιδεία, στον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό.

(η.) Το 1994 και το 1995 μπήκαν τα θεμέλια για την Αποκέντρωση με μεταφορά πόρων, αρμοδιοτήτων και εξουσιών σε όλους τους βαθμούς της Αυτοδιοίκησης, με θεσμική κατοχύρωση και ανάδειξη της αιρετής (και όχι Διορισμένης) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης με την ψήφο των Πολιτών. 

(θ.) Την άνοιξη του 1994 αλλά με την επόμενη περίοδο μέχρι το 1995 η Ελλάδα αντιμετώπισε με απόλυτη επιτυχία την οργανωμένη κερδοσκοπική επίθεση εναντίον της Δραχμής.
• Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αντιστάθηκε οργανωμένα με σθεναρή στάση και θαυμαστή νηφαλιότητα στα τυχοδιωκτικά παιχνίδια των ξένων και ντόπιων κερδοσκόπων με προεξάρχοντα τον κ. Σόρος.
• Στην Ελλάδα οι κερδοσκόποι ηττήθηκαν και έχασαν 10δες δισεκατομμύρια δολάρια. 
Αντίθετα στην Αγγλία νίκησαν και κέρδισαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια με τη βίαιη υποτίμηση της Λίρας, και τη διεθνή ταπείνωση της Αγγλίας.

(ι.) Τον Νοέμβριο του 1995 με εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου, το Υπουργείο Εξωτερικών κατέθεσε γραπτώς και εγκαίρως με την πιο επίσημη και έγκυρη διαδικασία το αίτημα της Ελλάδας προς τη Γερμανική Κυβέρνηση, με τις αξιώσεις της χώρας μας για το «Κατοχικό Δάνειο» και για τις «Πολεμικές Αποζημιώσεις» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτή η απόφαση – εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου, ίσως να ήταν η τελευταία μεγάλη απόφασή του με εθνικό, ηθικό, δημοκρατικό και οικονομικό συμβολισμό πριν από την εισαγωγή του στο Ωνάσειο, με κλονισμένη την υγεία του.
Στις μέρες μας αυτό το επίσημο, έγκαιρο και έγκυρο διάβημα του Ανδρέα το 1995 αποτελεί ένα κεκτημένο για την Ελλάδα και μια διαχρονική διεκδίκηση προς την Γερμανία για το πολλαπλό ιστορικό χρέος προς τους Έλληνες.
(κ.) Τα τελευταία χρόνια η δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση έχει επικεντρωθεί κυρίως στο Δημόσιο Χρέος. 

• Η μόνιμη επωδός όλων των Νεοφιλελεύθερων Πολιτικών, Οικονομολόγων, Ιστορικών και Δημοσιογράφων, αλλά και αρκετών «ευεργετημένων αχάριστων και αμνημόνων» είναι ότι για όλα φταίει το «επάρατο» και το «σπάταλο» ΠΑΣΟΚ και κυρίως «ο ολετήρας» Ανδρέας Παπανδρέου. Αυτό όμως είναι ένα οργανωμένο και πολλαπλό περιφερόμενο, για πολλά χρόνια, ψέμα.

• Η αλήθεια είναι ριζικά διαφορετική και αδιαμφισβήτητη. 
Το 1981 η Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ παρέλαβε από τη Ν.Δ. το Δημόσιο Χρέος στο 27% του ΑΕΠ μαζί με αρνητικό ρυθμό στο ΑΕΠ -1,6%.

• Τον Ιούνιο του 1989 παρέδωσε στη Ν.Δ. και τη συγκυβέρνηση Τζανετάκη μια οικονομία με θετικό και υψηλό ΑΕΠ και ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ +3,8% και με Δημόσιο Χρέος 64,8% του ΑΕΠ.
Το 1988 είχε θετικό και υψηλότατο ΑΕΠ με ρυθμό ανάπτυξης +4,3% και με Δημόσιο Χρέος 61,5% του ΑΕΠ.

• Το παραμύθι και το ψέμα των Νεοφιλελεύθερων για την εκτίναξη του Δημοσίου Χρέους από το «επάρατο» και το «βαθύ» ΠΑΣΟΚ και από τον «ολετήρα», «Λαϊκιστή και αναχρονιστή» Ανδρέα Παπανδρέου έχει αποκαλυφθεί με εμπεριστατωμένη επιστημονική τεκμηρίωση σε αναλύσεις, άρθρα και βιβλία από τον αείμνηστο Καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρο Γεωργακόπουλο.

Στο βιβλίο «Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρελθόν- Παρόν - Μέλλον» (Εκδόσεις Θεμέλιο, σελ. 226 – 227), ο πάντα έγκυρος και αξιόπιστος τεχνοκράτης καθηγητής αείμνηστος Θεόδωρος Γεωργακόπουλος περιγράφει την αλήθεια με στοιχεία για το Δημόσιο Χρέος με αναφορά σε χρονικές περιόδους και Κυβερνήσεις ως εξής:

«… Τα πολύ δύσκολα φαίνεται ότι πέρασαν, αλλά τα δύσκολα υπάρχουν ακόμη. Πρώτον, το κόστος της ένταξης, ή καλύτερα το κόστος εξορθολογισμού της οικονομίας μας, δεν το πληρώσαμε ακόμη και το χρωστάμε. Οι πολιτικοί συνειδητά μετέφεραν αυτό το βάρος στις επόμενες γενιές που δεν ψηφίζουν! 
• Δε φορολόγησαν, ούτε περιόρισαν τις δημόσιες δαπάνες, όπως συνιστούσαν οι Διεθνείς Οργανισμοί και πολλοί οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένου και του γράφοντος, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγάλα ελλείμματα και να αυξηθεί δραματικά το χρέος της χώρας από 25% το 1980 σε 110% το 1993. 

Αυτό ήταν συνειδητή πολιτική όλων των κυβερνήσεων της περιόδου προσαρμογής της χώρας, με πρωταγωνιστές μάλιστα τις συντηρητικές κυβερνήσεις (Ράλλη, Τζανετάκη, Οικουμενικής και Μητσοτάκη) και όχι των κυβερνήσεων Παπανδρέου όπως συνήθως υποστηρίζεται…» 

«….Πράγματι, αν εξετάσει κανείς τις εξελίξεις των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του μεγέθους του Δημόσιου Χρέους στη χώρα μας κατά την περίοδο δυσπραγίας της ελληνικής οικονομίας 1981-1993, οπόταν ουσιαστικά χρεώθηκε η χώρα, παρατηρεί ότι : 
 στις περιόδους 1980-1981 και 1989-1993 των Συντηρητικών Κυβερνήσεων τα μέσα ετήσια συνολικά ελλείμματα ανέρχονταν σε 12,4% και τα καταναλωτικά ελλείμματα σε 7,6%.

 Ενώ στην περίοδο 1982-1988 των κυβερνήσεων Παπανδρέου τα μέσα ετήσια συνολικά ελλείμματα ανέρχονταν σε 9,3% και τα καταναλωτικά ελλείμματα σε 5,5%. 

• Το Δημόσιο Χρέος:
 στην πρώτη περίπτωση (με τις Συντηρητικές Κυβερνήσεις) αυξήθηκε κατά 46,4 ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ σε έξι χρόνια, δηλαδή αυξανόταν κατά 7,7 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως.
 Ενώ στη δεύτερη περίπτωση (με τις Κυβερνήσεις Παπανδρέου) αυξήθηκε κατά 38,7 ποσοστιαίες μονάδες σε επτά χρόνια, δηλαδή αυξανόταν κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ ετησίως ...» 
6. Το ΤΡΙΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ αναφέρεται σε 2 μικρά αποσπάσματα από την ομιλία του Ανδρέα στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ τον Ιούνιο του 1987, με τίτλους :
(α.) «ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΟΦΟΡΟΥΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ, ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ»
(β.) «ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 
ΣΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ του 1992 και του 2000» 

• Είναι ένα Κείμενο πολιτικού και φιλοσοφικού στοχασμού με διεισδυτική και εναργέστατη περιγραφή της επερχόμενης επανάστασης των Νέων Τεχνολογιών με τις εκρηκτικές αλλαγές παντού και στα πάντα. 

Αξίζει να διαβαστεί ως σύνολο γιατί περιγράφει γλαφυρά αυτά που ζούμε σήμερα, τον κόσμο του 21ου αιώνα. 

Έχει ιδιαίτερη σημασία η δομή και η μορφή του κειμένου γιατί χρησιμοποιεί με μαεστρία ένα λόγο με ερωτήματα για να δώσει προφανώς ισχυρή ώθηση στη σκέψη των αναγνωστών και για να εξάψει τη φαντασία τους.

Ενδεικτικά παραθέτω τρεις περικοπές:

(α.) «… Αυτή η γιγαντιαία μεταλλαγή προκαλείται με τις, πράγματι, εκρηκτικές εξελίξεις των νέων Τεχνολογικών Επαναστάσεων. 

• Ίσως αυτό που ζούμε και παρατηρούμε, που διαβάζουμε και αγωνιούμε, να μην είναι τίποτα άλλο παρά, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, το «Τρίτο Κύμα» του πολιτισμού μας. Μέχρι σήμερα στην ιστορία και την εξέλιξη της ανθρωπότητας έχει καταγραφεί το «Πρώτο Κύμα Πολιτισμού» που έχει συνδεθεί άρρηκτα με την αργόσυρτη Αγροτική Επανάσταση και το «Δεύτερο Κύμα Πολιτισμού», που έχει σηματοδοτηθεί με τη Βιομηχανική Επανάσταση.

• Το «Τρίτο Κύμα» που αρχίζει βαθμιαία να εμφανίζεται και να επιβάλλει, σε όλους τους τομείς, μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ορατές αλλά απίστευτες αλλαγές παντού. 

Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε μια κατάσταση και να συνυπάρξουμε με μια τρομακτική αλήθεια, όπως πολύ εύστοχα έχει κατά καιρούς γραφτεί.

• Το 1987 δεν είναι απλώς «87 πολυτάραχα χρόνια μετά το 1900» ή μια συνηθισμένη χρονιά με κάποια απόσταση από την αρχή της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Τώρα αρχίζει μια αντίστροφη μέτρηση. Το 1987 απέχει μόλις 13 χρόνια από το «σωτήριον έτος», το 2000, που συμβολικά συμπυκνώνει τις ασύλληπτες και πρωτόγνωρες ταχύτητες κοσμογονικών αλλαγών σε όλο τον πλανήτη και σε όλες τις πτυχές της ζωής στον 21ο αιώνα…»

(β.) «… Όλες οι πολιτικές και όλες οι κοινωνικές δυνάμεις και κυρίως οι ηγεσίες τους δοκιμάζονται, αξιολογούνται, κρίνονται και καταγράφονται. Όλοι μας έχουμε ευθύνη απέναντι στον τόπο, στο λαό, στην ιστορία, στις νέες γενιές των Ελλήνων. Δεν ωφελεί κανέναν να κρύβεται πίσω από το δάχτυλο, όχι μόνο γιατί μοιάζει αστείος αλλά και γιατί δεν έχουμε τον καιρό να περιμένουμε.

• Είναι η ώρα να πούμε κάποιες αναντίρρητες αλήθειες και να συμφωνήσουμε. Μπροστά στην κοσμογονία, του 1992 και του 2000 όλα μοιάζουν μικρά και εφήμερα.

Μπροστά στις αμετάθετες προκλήσεις και απαιτήσεις του 1992 και του 2000 κάθε τι, που είναι παλιό αναχρονιστικό και αναντίστοιχο με αυτές τις αδήριτες αναγκαιότητες, πρέπει να αλλάξει. Να αλλάξει ριζικά και άμεσα. 

Ένας ορισμένος τύπος πολιτικής και κοινωνικής διαπάλης, ένας συγκεκριμένος τύπος οικονομικού προγραμματισμού, ένας συνηθισμένος τύπος σκέψης, διαλόγου και δράσης έχει συμπληρώσει τα χρόνια του και έχει κλείσει τον κύκλο του.

• Δεν έχουμε την πολυτέλεια για σπατάλη χρόνου, λόγων και δυνάμεων, για ανούσιες αντιπαραθέσεις και αφηρημένες συγκρίσεις και πολωτικές επικλήσεις με το παρελθόν.


(γ.) Οφείλουμε να καταλάβουμε ότι το μέλλον έχει ανοίξει, χωρίς βέβαια να μας ρωτήσει, ένα λογαριασμό για το Έθνος, για την κοινωνία, για όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς. Ένα λογαριασμό για όλους τους κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς, για όλους τους συλλογικούς κοινωνικούς φορείς, για όλους τους Μικρομεσαίους και Ελεύθερους Επαγγελματίες, για όλους τους Μη Προνομιούχους, για όλους τους Αγρότες, για όλους τους Επιστήμονες, για όλους τους εργαζομένους, για όλους τους πολίτες. 
Αυτό το λογαριασμό θα τον ξοφλήσουμε όλοι μας χωρίς καμιά δυνατότητα υπεκφυγής και άρνησης. 

• Όλα αυτά απαιτούν μέσα από τις δεδομένες διαφορές και αντιθέσεις μας, να δώσουμε οι πάντες με επίγνωση των ευθυνών μας τιτάνιες μάχες για το παρόν και το μέλλον και να μην καταφεύγουμε στις εύκολες σκιαμαχίες για το παρελθόν.

• Είναι κοινή ομολογία και κοινή θέληση, ότι το υπαρκτό επιθετικό και σφριγηλό πνεύμα των πολιτών του τόπου μας δεν αρκεί για τις δύσκολες περιστάσεις. 

Χρειάζονται ριζικές τομές, για να τελειώσει ο εφησυχασμός και η μοιρολατρεία και για να μπει η Ελλάδα και ο Ελληνισμός σε μια τροχιά αφύπνισης, ανάτασης, συσπείρωσης και δημιουργίας...»