Nando Parrado :«Ψηφίστε αυτόν που αγαπά την Ελλάδα περισσότερο από τον εαυτό του»

O Nando Parrado, ένας από τους 16 επιζώντες στις Ανδεις το 1972, μιλά στο «ΒΗΜΑ» Και στην

ΚΟΛΛΙΑ
 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

O Nando Parrado είναι ένας από τους 16 επιζώντες, μετά την πτώση του αεροσκάφους (το οποίο μετέφερε την εθνική ομάδα ράγκμπι της Ουρουγουάης στη Χιλή) στις Άνδεις, το 1972. Αρχηγός της ομάδας, ήταν τότε μόνον 20 ετών. Στην πτώση έχασε τη μητέρα του και την αδελφή του. Την 62^η μέρα της περιπέτειας, ξεκίνησε μαζί με τον φίλο του Roberto Canessa τον δρόμο προς τη σωτηρία, κατορθώνοντας ύστερα από περπάτημα 10 ημερών να βρουν βοήθεια. Μετά το γεγονός - ορόσημο στη ζωή του, παντρεύτηκε και έγινε πατέρας δυο θυγατέρων. Είναι επιχειρηματίας, και ιδρυτής μεταξύ άλλων δυο εταιρειών τηλεοπτικών παραγωγών.

Ο Νando Parrado ανήκει πλέον στους ανθρώπους - σύμβολα. Τέσσερις δεκαετίες μετά την πτώση του αεροσκάφους, στις χιονισμένες Άνδεις, και τη φρίκη του κανιβαλισμού με στόχο την επιβίωση, έρχεται - υπό την αιγίδα της Linkage Greece - στην Ελλάδα, για μια διάλεξη στο Κολέγιο Αθηνών, στις 31 Μαΐου. 

Σε μία ιδιότυπη αλληγορία, ανάμεσα στη δική του προσπάθεια επιβίωσης και την υπαρξιακή κρίση που διέρχεται η χώρα, ο Nando στέλνει μήνυμα θέλησης, ρεαλισμού και αισιοδοξίας. Κορυφαίος ομιλητής σε θέματα ηγεσίας, ο Parrado καταθέτει την εμπειρία των 70 ολόκληρων ημερών στην απόγνωση του χιονιού, και εξηγεί πώς φθάνοντας - και ξεπερνώντας - τα συνήθη ανθρώπινα όρια, κατόρθωσε να νικήσει. Ο ίδιος επιμένει ότι ήθελε απλώς να ζήσει.

- Θεωρείτε ατυχία ή ευλογίa την εμπειρία των 70 ολόκληρων ημερών στην απόγνωση του χιονιού, και εξηγεί πώς φθάνοντας - και ξεπερνώντας - τα συνήθη ανθρώπινα όρια, κατόρθωσε να νικήσει. Ο ίδιος επιμένει ότι ήθελε απλώς να ζήσει.α τις κρίσεις στις ζωές των ανθρώπων, το να δοκιμάζει κανείς τα όρια του;

«Τις κρίσεις κανείς δεν τις θέλει στη ζωή του, μαθαίνουμε όμως από αυτές. Αν κατορθώσεις να σταθείς όρθιος, η εμπειρία μίας τέτοιας συνθήκης σε κάνει ασφαλώς «πλουσιότερο» και πιο δυνατό. Αν πάλι αποτύχεις, θα' χεις πάντα να λες για την κακή σου τύχη…».

- Το 1972, όταν έπεσε το αεροπλάνο, ήσασταν αθλητής του ράγκμπι. Πιστεύετε ότι έπαιξε ρόλο στη σωτηρία σας η ιδιότητα αυτή;

«Νομίζω ότι ήταν σημαντική παράμετρος, ήμουν σε πολύ καλή φυσική κατάσταση. Ύστερα όμως από δυο μήνες λιμοκτονίας, με ένα αδύναμο σώμα, το μόνο που βοηθάει είναι το μυαλό. Ήθελα πάση θυσία να γυρίσω πίσω, στον πατέρα μου, να του πω ότι δεν είχε χάσει ολόκληρη την οικογένεια του, η αγάπη μου για κείνον έγινε το ισχυρότερο κίνητρο για να γλιτώσω, για να δραπετεύσω από κει» .

- Κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς σας, αποδείξατε ότι είχατε κάτι που οι άλλοι δεν διέθεταν. Τι ήταν αυτό που σας διαφοροποίησε, ως ηγέτη, ανάμεσα στους επιζήσαντες;

«Νομίζω ότι ήμουν μακράν ο πιο ρεαλιστής. Προσευχόμουν κι εγώ στον Θεό, τι θα γινόταν όμως αν ο Θεός δεν απαντούσε στις προσευχές μας ; Βαθιά μέσα μου είχα αποφασίσει ότι η ζωή μου βρισκόταν αποκλειστικά στα δικά μου χέρια. Έρχονται - ξέρετε- στιγμές, που πρέπει να ορίσεις εσύ το πεπρωμένο σου».

- Ποια θεωρείτε την πιο μεγάλη σας απόφαση; Πότε και πώς τη λάβατε;

«Να συνεχίσω μπρος, στα 6.000 μέτρα, για να δω τι υπήρχε πέρα από μένα. Αυτή η στιγμή σημάδεψε όλη μου τη ζωή».

- Το μότο της ομιλίας που θα δώσετε εδώ, στην Ελλάδα, στις 31 Μαΐου είναι «Η ελπίδα στην κρίση είναι υπόθεση ηγεσίας». Πόσο όμως ευσταθεί μία τέτοια προσέγγιση, όταν είναι ευρέως αποδεκτό το έλλειμμα ηγετικών προσωπικοτήτων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη;

«Το 1982, αλλά και το 2001, Ουρουγουάη και Αργεντινή, δοκιμάστηκαν σε μία κρίση όπως αυτή που διανύει σήμερα η Ελλάδα. Τράπεζες κατέρρευσαν, καταθέσεις έγιναν καπνός, πιστωτικές κάρτες αχρηστεύθηκαν, η ανεργία χτύπησε κόκκινο, άγγιξε το 30%. Κανείς δεν ισχυριζόταν τότε ότι μπορούμε να βγούμε ζωντανοί από αυτή τη λαίλαπα. Μόνον στις δικές μου επιχειρήσεις οι πωλήσεις συρρικνώθηκαν κατά 90% μέσα σε μία νύχτα. Στον αντίποδα, τα χρέη μου τριπλασιάστηκαν, όταν το πέσο υποτιμήθηκε έναντι του δολαρίου τρεις φορές, διαδοχικά, σε διάστημα μίας μέρας. Η λύση είναι να προχωρήσεις. Να μη βάλεις τα κλάματα και σταματήσεις να προσπαθείς. Τράβα μπρος, προχώρα, πάρε γρήγορα αποφάσεις.

Προσωπικά, έλαβα τότε τις πιο κρίσιμες - για την επιχείρησή μου - αποφάσεις, σε σχέση με τα προηγούμενα 20 

χρόνια. Κοιτάζοντας πίσω, τολμώ να πω ότι επρόκειτο για αποφάσεις που έπρεπε ήδη να είχα πάρει. Η κρίση απέβη τελικά πολύτιμη, οι επιχειρήσεις μου άνθισαν. Παραδέχομαι βέβαια ότι η στιγμή της κρίσης δεν είναι εύκολη στη διαχείρισή της, αποτελεί καμπή για μία χώρα, αλλά δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Μόνο μη σταματάς. Όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, κάντε ένα βήμα μπροστά και πιστέψτε στη χώρα σας ως σύνολο. Τέτοιες ώρες, ο ατομικισμός δεν βοηθάει» (δεξιά στη φωτογραφία ο Parrado πίνει νερό μέσα στην ουρά του αεροπλάνου).

- Η μεγαλύτερη καθημερινή εφημερίδα της χώρας, «ΤΑ ΝΕΑ», δημοσίευσε προσφάτως στο πρωτοσέλιδό της ένα σκίτσο αλληγορικό για την Ελλάδα που αυτοκτονεί. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας, η στιγμή που μπορεί να αποβεί μοιραία για την εξέλιξη μίας ιστορίας; Πώς μπορεί να αντιληφθεί κανείς ποιο είναι κάθε φορά το οριακό σημείο σε μία κατάσταση;

«Μόνο ένα σημείο δεν έχει επιστροφή, ο θάνατος. Κατανοώ και συμπάσχω απολύτως με όσους ζουν στην απόγνωση, μ' εκείνους που έχουν χάσει τη δουλειά τους, ή που κινδυνεύουν να χάσουν αυτά για τα οποία δούλεψαν μία ολόκληρη ζωή. Αλλά, τι σημασία έχει, όταν είσαι ακόμη ζωντανός!

Μία μέρα στα καλά καθούμενα, ανακάλυψα τον εαυτό μου στα 5.000 μέτρα, χωρίς ρούχα, χωρίς τροφή, χωρίς νερό, σε θερμοκρασία -30 βαθμούς Κελσίου, καταδικασμένο σε βέβαιο θάνατο. Και του είπα: «Νάντο, είσαι μόνος σου τώρα, κανείς δεν θα έλθει να σε σώσει, κάνε κάτι…». Είχα χάσει μάνα, αδελφή, πολλούς από τους φίλους μου, είχα χάσει τα πάντα. Αλλά ήμουν ζωντανός, ανέπνεα, και τα 'δωσα όλα, όποια δύναμη φύλαγα στο κορμί, το μυαλό, και την ψυχή μου, για να δραπετεύσω από κει.

Το 2001 ήξερα ότι θα χρεοκοπούσα. Είπα στη γυναίκα μου, πάει τελειώσαμε, το σύστημα κατάπιε όλο μας τον μόχθο. Μπορεί να τα χάσω όλα. Θα γίνω κηπουρός, θυρωρός, οδηγός ταξί, ψαράς… Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι έχω εσένα και τα παιδιά μας, και ότι ακόμη ανασαίνω.

Τελικά δεν έχασα τίποτε, έσωσα τις εταιρείες μου, και η κρίση πήρε τέλος. Οι κρίσεις δεν διαρκούν για πάντα. Τα τελευταία 10 χρόνια απεδείχθησαν τα καλύτερα στα 54 χρόνια ζωής της οικογενειακής επιχείρησης, βγάλαμε περισσότερα από όσα συνολικά τις προηγούμενες τέσσερις δεκαετίες. Γι΄ αυτό λέω, μην παγιδευθείτε σε λύσεις αυτοκτονικές. Κοιτάξτε μπροστά, μη σταματάτε πουθενά».

- Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα ιστορικό μεταίχμιο, σε συνθήκες πολιτικής ρευστότητας, οικονομικής ανασφάλειας. Αν είχατε την ευκαιρία μίας κατ' ιδίαν συνομιλίας με αυτόν που θα αναδειχθεί στην ηγεσία της σε περίπου έναν μήνα, τι θα του λέγατε;

«Πρέπει να είναι ικανοί να εργαστούν όλοι μαζί, όπως κάναμε το 1972, εμείς. Αν δεν τα καταφέρουν, ίσως πεθάνουν. Κι έπειτα, είναι άραγε όλοι οι πολιτικοί ίδιοι; Είναι ίδιο το «εγώ» τους, η εξουσία, η υπερηφάνεια, η φιλοδοξία τους; Υπάρχει ένας έλληνας πολιτικός που αγαπά τη χώρα του πέρα και πάνω από οτιδήποτε άλλο; Ψηφίστε αυτόν που αγαπά την Ελλάδα περισσότερο από τον εαυτό του».

- Για όποιον σας παρακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια, είναι προφανές ότι είστε ένας άνθρωπος που αγαπάει τη ζωή_ την έχετε ζήσει τη ζωή σας. Δεν είχατε ποτέ την «ενοχή του επιζώντα»; Αληθεύει ότι δεν είχατε εφιάλτες όλα αυτά τα χρόνια;

«Τι είναι η «ενοχή του επιζώντα»; Δεν έχω ιδέα. Μάλλον πρόκειται για κάτι πολύ αγγλοσαξονικό... Νιώθαμε όλοι μας τόσο μεγάλη ευτυχία που ήμασταν ζωντανοί, δεν έχω σταματήσει ακόμη να γελάω! Ποτέ μου δεν είχα "τραύμα". 

Αποδέχθηκα απλώς ότι ο πιλότος του αεροσκάφους είχε κάνει ένα μοιραίο λάθος. Έχω πάρει πτητικά μαθήματα, και ήδη πετάω μονοκινητήρια αεροσκάφη, ενώ μαθαίνω να πετάω και ελικόπτερο. Στ΄ αλήθεια, δεν έχω δει ούτε έναν εφιάλτη από τότε. Δεν ξέρω να σας πω το γιατί. Ακόμη και την πρώτη νύχτα στο νοσοκομείο, μετά τη διάσωση, κοιμήθηκα ήρεμα σαν μωρό» (δεξιά στη φωτογραφία η ταυτότητα του Parrado που βρέθηκε χρόνια μετά την τραγωδία).

- Η δική μας χώρα ζει, πάντως, πολλές φορές με τους εφιάλτες του ιστορικού της παρελθόντος. Διαχρονικά, υποφέρει από εμφυλίους και διχασμούς. Πώς πιστεύετε ότι γεφυρώνονται τα χάσματα;

«Θεέ μου, δύσκολη ερώτηση. Βλέπω τόσες συγκρούσεις, εθνικές, θρησκευτικές, πολιτικές, που διαρκούν αιώνες, σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Έχω σοβαρές αμφιβολίες για το αν γεφυρώνονται τα χάσματα».

- Και μιας που αναφερθήκατε… Πιστεύετε στον Θεό κ. Parrado;

«Ναι, αλλά όχι με τον τρόπο που μου δίδαξαν στο σχολείο».