Στην Αιθιοπία μιλούν ελληνικά και.Αρχαία! !

Λέμε συχνά για τους Ελληνες του εξωτερικού, τις μεγάλες κοινότητες της Αμερικής, της Αυστραλίας, της Βρετανίας, της Γερμανίας. Παντού, όπου κάποιοι άνθρωποι συνεχίζουν να μιλούν, μεταφέροντας και στα παιδιά τους την ελληνική γλώσσα και τις συνήθειες του τόπου μας. Δύσκολα, ωστόσο, μπορεί κανείς να γνωρίζει –ή και να μαντέψει– πως μια ελληνική κοινότητα επιβιώνει ακόμα στην Αιθιοπία. Αυτό, πάντως, σίγουρα το ξέρει η φωτογράφος Χριστίνα Βάζου, η οποία σε λίγες μέρες θα παρουσιάσει στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ένα φιλμ «Από την Αφρική με αγάπη».

Με τα «Αιθιοπικά», ο Ηλιόδωρος υπογράφει τον 3ο αιώνα μ.Χ., αυτό που θεωρείται το τελευταίο μεγάλο μυθιστόρημα της ελληνικής αρχαιότητας. Στα δέκα βιβλία τους εξιστορείται ο έρωτας ανάμεσα στον νεαρό άρχοντα της Θεσσαλίας Θεαγένη και την πανέμορφη κόρη του βασιλιά της Αιθιοπίας, Χαρίκλεια. Μιάμιση χιλιετία –και βάλε– αργότερα κάποιοι Ελληνες μετανάστες φρόντισαν να γίνει η… λογοτεχνία πραγματικότητα.

«Πρώτη φορά βρέθηκα στην Αιθιοπία το 1997, για μια φωτογραφική αποστολή με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Στην προετοιμασία του ταξιδιού, έμαθα από το υπουργείο Εξωτερικών πως υπάρχει ελληνική κοινότητα στην Αντίς Αμπέμπα και αμέσως ήρθα σε επαφή για να μείνω όσο το δυνατόν περισσότερο, μαζί τους. Τελικά, με φιλοξένησαν στο σχολείο για τρεις εβδομάδες. Το περασμένο Πάσχα επέστρεψα, ψάχνοντας, με τη βοήθεια του Facebook, να συναντήσω παιδιά και άλλους ανθρώπους που είχα γνωρίσει 20 χρόνια πριν. Κάποιους τους βρήκα και στους τάφους τους», μας λέει η κ. Βάζου.

Στο ντοκιμαντέρ της, μέσα από μια πλούσια σειρά φωτογραφιών αλλά και προσωπικές αφηγήσεις στην κάμερα, ζωντανεύει μια ολόκληρη ιστορία ελληνισμού, ο οποίος κόντρα στις πιθανότητες ρίζωσε στην αφρικανική χώρα και άφησε το σημάδι του. Ενας 80χρονος που έχει περάσει όλη του τη ζωή στην Αιθιοπία μιλά άπταιστα ελληνικά. Η δασκάλα του ελληνικού σχολείου επισημαίνει την επιθυμία των μαθητών της να έρθουν και να σπουδάσουν στην Ελλάδα. Και ένας…μελαμψός Μιλτιάδης μιλά με συγκίνηση για τις δύο χώρες, που αισθάνεται εξίσου πατρίδες του. Οι ελληνικές ρίζες όλων αυτών των ανθρώπων φαίνονται παντού: στην ομιλία, στα τραγούδια, στην εκκλησία και τις παραδοσιακές στολές τους – κι όμως, οι περισσότεροι νιώθουν την επίσημη Ελλάδα μακριά τους.

Το πρόβλημα είναι πως, λόγω ελλιπούς πληροφόρησης στο παρελθόν, πολλοί από τους πατεράδες, ενώ αναγνώρισαν τα παιδιά από Αιθιοπίδες μητέρες, δεν φρόντισαν να τα δηλώσουν στην ελληνική πρεσβεία, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την ιθαγένεια. Ετσι σήμερα υπάρχει μια μικρή μεν, αλλά σημαντική μερίδα ανθρώπων που αγαπούν βαθιά την Ελλάδα κι εκείνη δεν τους βοηθά», λέει σχετικά η δημιουργός του φιλμ, ενώ συμπληρώνει πως ο υφυπουργός Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ, σε περυσινή του επίσκεψη στην Αντίς Αμπέμπα, δεσμεύτηκε να φροντίσει για το θέμα.

Είναι πάντως συγκινητικό ακόμα και να σκεφθεί κανείς τις «αποσκευές» αυτών των ανθρώπων. Στα μάτια τους βλέπεις τον πόνο μιας παράξενης εκκρεμότητας και ταυτόχρονα την πολύ ιδιαίτερη σοφία που τους χαρίζουν τα βιώματα από δύο τόσο διαφορετικούς μεταξύ τους πολιτισμούς. Σίγουρα αξίζει τον κόπο, τουλάχιστον, να τους εντοπίσουμε.

​​Το «Από την Αφρική με αγάπη – Ελληνοαιθιοπικά» θα προβληθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, σήμερα 5/3, στις 8.30 μ.μ. (αίθουσα Φρίντα Λιάππα) και αύριο 6/3, στις 8 μ.μ. (αίθουσα Χρήστος Τσακίρης).

kathimerini.gr/Τάκης Αβραμιδης φβ